موضع حسن بن علی

_{حسن بن علی فرزند دختر رسول خدا ج بود. او یکی از علمای صحابه و بردبارترین و خوش اخلاق‌ترین و یکی از صاحب نظران و سید و سرور مسلمانان بود.^[1]}

_{او حبیب رسول خدا ج بود، از ابوهریره روایت است که رسول خدا ج به حسن فرمودند: «اللَّهُمَّ إِنِّی أُحِبُّهُ فَأَحِبَّهُ، وَأَحِبب مَنْ یُحِبُّهُ»^[2] «پروردگارا من او را دوست دارم، پس او را دوست بدار و هرکس که او را دوست می‌دارد، دوست بدار».}

_{و ابوبکره می‌گوید: دیدم که رسول خدا ج بر منبر بوده و حسن بن علی کنار ایشان می‌باشد و پیامبر یک بار به مردم نگاه می‌کند و بار دیگر به حسن و می‌گوید: «إِنَّ ابْنِی هَذَا سَیِّدٌ، وَلَعَلَّ اللَّهَ أَنْ یُصْلِحَ بِهِ بَیْنَ فِئَتَیْنِ مِنَ الْمُسْلِمِینَ عَظِیمَتَیْنِ» این فرزند من سید است و باشد که الله ﻷ به وسیله‌ی او میان دو گروه بزرگ از مسلمانان صلح برقرار سازد.^[3]}

_{و این خبر محقق گردید؛ وقتی که علی بن ابی‌طالب کشته شد و مردم با حسن بن علی بیعت کردند، درحالی‌که گردان‌های حسن بن علی همچون کوه‌ها بودند - چنان‌که بخاری در صحیحش ذکر می‌کند^[4] - اما حسن خواست خون مسلمانان را حفظ نموده و آنان را بر یک امام جمع نموده و ایشان را یکپارچه و متحد کند، پس در امر حکومت به نفع معاویه بن ابوسفیان، دایی مومنان و کاتب وحی رب العالمین^[5] تنازل نمود. خداوند از همه‌ی اصحاب رسول الله ج راضی باشد؛}

_{این موضع حسن بن علی از بزرگ‌ترین مواضع حکمت و از بارزترین ادله‌ی روشن بر زهد و پارسایی حسن نسبت به دنیای فانی و رغبت وی به آخرت باقی و حفظ خون امت محمد می‌باشد، براستی خلافت و پادشاهی را ترک گفته و رها نمود اما نه به خاطر اندک بودن افراد و ذلت و خواری و نه به خاطر هیچ علتی، بلکه به خاطر رغبت و تمایل وی به پاداش خداوند؛ و چون حفظ خون مسلمانان را در این امر دید، امر دین و مصلحت امت را رعایت نمود.^[6]}

_{و سالی که حسن بن علی به نفع معاویه از امر حکومت تنازل کرد، سال جماعت (یکپارچگی و همبستگی) نامیده شد، زیرا در این سال همه‌ی مسلمانان در مورد معاویه متحد شدند.^[7]}

 _{مقصود آن است که موضع حسن بن علی، موضعی حکیمانه و بزرگ و استوار بود، زیرا با این موضع‌گیری خون و مال و شرف و بزرگی امت محمد را حفظ نمود، که خداوند متعال از او راضی باد و او را راضی نموده و از سوی امت محمد بهترین پاداش‌ها را به وی ارزانی دارد.}

---

_{[1]- نگا: البدایة والنهایة، ابن کثیر (8/16).}

_{[2]- بخاری و شرح آن الفتح، کتاب البیوع، باب ما ذکر فی الأسواق (4/339)، (ش: 2122)؛ و مسلم، کتاب فضائل الصحابة - باب فضائل الحسن والحسین (4/1882)، (ش: 2421).}

_{[3]- بخاری و شرح آن الفتح، کتاب الصلح، باب قول النبی ج للحسن بن علی: إن ابنی هذا سید (5/307)، (ش: 2704)؛ (6/628)، (7/94)، (13/61)؛ و لفظ این روایت از کتاب الصلح ذکر شده است.}

_{[4]- بخاری و شرح آن الفتح، کتاب الصلح، باب قول النبی ج للحسن: إن ابن هذا سید (5/306)، (ش: 2704).}

_{[5]- نگا: البدایة والنهایة، ابن کثیر (8/20)؛ وتاریخ الخلفاء، سیوطی، ص194.}

_{[6]- نگا: فتح الباری شرح صحیح البخاری (13/66).}

_{[7]- نگا: البدایة والنهایة (8/16).}