لازم به یادآوری است که ترجمه‌های ارایۀ شده از احادیث مبارک رسول اکرم ج در این کتابچه نه کامل و نا شامل و نه گویا و نه دقیق مطابق با روش‌های ترجمه از زبان عربی و متون دینی است! بلکه تنها نوعی احساس و شناختی مختصر با بیانی غیر فصیح از آن می‌باشد که بر ذهن مترجم گذشته است. که امید است روزی برسد اندیشمندان و صاحب نظران و دانشمندانی در راستای ترجمه متون اسلامی گام‌هایی سنجیده برداشته تا ناتوانانی همچون این بنده و ضعیف، پای خود را از این وادی حساس بَرکشند. (آمین)
ضمناً شایسته آن بود در جملاتی که لفظ الله آمده است، بدلیل آنکه نمی‌توان کلمۀ‌ای مشابه ان در فارسی یافت به همان صورت نقل شود که به دلیل همان احساس فردی در انگیزۀ نگارش و به جهت سهولت از کلمات مشابه در فارسی استفاده شده است هر چند امید ما آن است خوانندگان در دعاهایشان از همان الفاظ عربی بهره جویند.
با تمنای دعای خیر و تشکر و قدردانی از تمام کسانی که در این راه مرا یاری رسانده‌ام بویژۀ مولانا نذیر احمد سلامی که تصحیح و بازنگری متن‌ها و ترجمه این دعاها را بر عهده داشته‌اند.
زاهدان ـ مترجم. 1377 هـ ش
161- «اللَّهُمَّ أَحْیِنِى مِسْکِیناً وَأَمِتْنِى مِسْکِیناً وَاحْشُرْنِى فِى زُمْرَةِ الْمَسَاکِینِ». ترجمه: «خداوندا، مرا زنده گردان در حالیکه مسکینم و مرا بمیران در حالیکه مسکینم و مرا با گروه مسکینان محشور گردان. (کسانی که فروتن و متواضع بوده و توجهی به ظواهر و امکانات دنیوی ندارند». «السلسلة الصحیحة»
162- «اللَّهُمَّ اسْتُرْ عَوْرَتِی وَآمِنْ رَوْعَتِی واقْض عَنِّی دِیْنِی». ترجمه: «خداوندا، عورتم را بپوشان (هر امر یا کار با عضو و اندامی که انسان، از دیده شدن آن شرم کرده و خجالت بکشد) و ترس و وحشتم را به اطمینان و امنیت تبدیل کن و قرض‌ها و بدیهایم را بپرداز». «تخریج المشکاة»
163- «اللَّهُمَّ اغْفِرْ لِی ذَنْبِی، وَوَسِّعْ لِی فِی دَارِی، وَبَارِکْ لِی فِیمَا رَزَقْتَنِی». ترجمه: «خداوندا گناهانم را ببخشای و بپوشان و خانه‌ام را گسترده ساز و وسیله آسایش و آرامشم گردان و در روزیم خیر و برکت عطا فرما. (آن فزونی و برکتی که سبب تقرّب بیشتر به خدا شده و از معصیت و نافرمانی انسان را باز می‌دارد)».
«صحیح الجامع»
164- «اللَّهُمَّ إِنِّى أَعُوذُ بِکَ مِنَ الْبَرَصِ وَالْجُنُونِ وَالْجُذَامِ وَمِنْ سَیِّئِ الأَسْقَامِ». ترجمه: «خداوندا، از مبتلا شدن به بیماری پیسی (لکه‌های سفید روی بدن که برص و جرب نیز گفته میشود) و دیوانگی و جذام (خوره) و بیماری‌های ناعلاج و واگیر و بد به تو پناه میبرم». «تخریج الکلام»
165- «اللَّهُمَّ إنِّی أَعُوذُ بِک مِنْ غَلَبَةِ الدَّیْنِ وَغَلَبَةِ الْعَدُوِّ وَشَمَاتَةِ الْأَعْدَاءِ». ترجمه: «خداوندا، از کثرت بدهکاری و قرض‌ها و فشار آنها و غلبه و چیره‌گی دشمن و شادمانی‌اش بخاطر خواری و ذلتم (ذلت مسلمانان) به تو پناه میبرم و استعانت می‌طلبم (از زیان درازی و ناسزای دشمن)». «السلسلة الصحیحة»
166- «اللَّهُمَّ رَبَّنَا آتِنَا فِی الدُّنْیَا حَسَنَةً وَفِی الآخِرَةِ حَسَنَةً، وَقِنَا عَذَابَ النَّارِ». ترجمه: «خداوندا، به ما در دنیا و آخرت حسنه (آنچه که سبب رشد و سعادت و ترقی انسان میشود یعنی پیروی و اطاعتی خالصانه از قرآن و سنت پیامبر ج در دنیا و خشنودی خداوند در آخرت) عطا فرما و ما را از عذاب آتش دزوخ حفظ بفرما». «صحیح البخاری»
167- «اللَّهُمَّ کَمَا حَسَّنْت خَلْقِی فَحَسِّنْ خُلُقِی». ترجمه: «خداوندا، همانگونه که خلقتم را زیبا و نیکو گردانیدی، اخلاق و رفتار‌هایم را نیز زیبا و نیکو بگردان (آمین)».
«ارواة الغلیل»
168- «اللَّهُمَّ لاَ عَیْشَ إِلاَّ عَیْشَ الآخِرَهْ»[1]. ترجمه: «خداوندا، زندگی بجز زندگی و حیات آخرت نیست، (پس با ما چنان کن از زندگی با سعادتِ و ... آخرت محروم نشویم)». «صحیح البخاری»
169- «اَللَّهُمَّ اِنِّی اَعُوذُبِکَ مِنْ شَرِّ ما عَلِمْتَ وَمِنْ شَرِّ مَالَمْ اَعْلَمُ». ترجمه: «خداوندا، از شر و فتنه‌ها و آزمایشات آنچه که می‌دانم و از شر و خطرات و بلاها و آزمایشات آنچه که نمی‌دانم به تو پناه میبرم». «صحیح مسلم»
170- «اللَّهُمَّ إِنِّی أَسْأَلُکَ مِنْ فَضْلِکَ وَرَحْمَتِکَ، فَإِنَّهُ لا یَمْلِکُهَا إِلا أَنْتَ». ترجمه: «خداوندا، از فضل و رحمت تو کمک می‌طلبم، و استعانت دارم، زیرا کس دیگری جز تو صاحب و مالک آنها نمی‌باشد». «السلسلة الصحیحة»
171- «اللَّهُمَّ رَبَّ جِبْرَائِیلَ وَمِیکَائِیلَ وَرَبَّ إِسْرَافِیلَ أَعُوذُ بِکَ مِنْ حَرِّ النَّارِ وَمِنْ عَذَابِ الْقَبْرِ». ترجمه: «خداوندا، ای پروردگار و مالک جبرئیل و میکائیل و ای پروردگار اسرافیل از حرارت و گداختگی آتش دوزخ و عذاب (دردناکِ) قبر به تو پناه میبرم. (تا مرا از آنها در حفظ و امان قرار دهی)». «السلسلة الصحیحة»
172- «اللَّهُمَّ إِنِّی أَعُوذُ بِکَ مِنْ عَذَابِ الْقَبْرِ وَأَعُوذُ بِکَ مِنْ عَذابِ النَّارِ وَأَعُوذُ بِکَ مِنْ فِتْنَةِ الْمَحْیَا وَالْمَمَاتِ وَأَعُوذُ بِکَ مِنْ فِتْنَةِ الْمَسِیحِ الدَّجَّالِ». ترجمه: «خداوندا، از عذاب دردناک قبر به تو پناه میبرم، و از عذاب سوزان و گداخته آتش دوزخ به تو پناه میبرم و از فتنه‌ها و شرارت‌های مردگان و زندگان به تو پناه میبرم و از فتنه (فراگیر و فریبنده) مسیح دجّال (مسیح دروغین) به تو پناه میبرم». «صحیح البخاری»
173- «اللَّهُمَّ إِنِّی أَعُوذُ بِکَ مِنْ یَوْمِ السُّوءِ، وَمِنْ لَیْلَةِ السُّوءِ، وَمِنْ سَاعَةِ السُّوءِ، وَمِنْ صَاحِبِ السُّوءِ، وَمِنْ جَارِ السُّوءِ فِی دَارِ الْمُقَامَةِ». ترجمه: «خداوندا، از روز بد و پر فتنه و از شب بد و پر آشوب و از ساعت بد و از دوست و همراه بد (یا همسر بد) و از همسایه بد و فتنه‌انگیز در خانه اقامت (زندگی دنیا) به تو پناه میبرم (تا مرا از شرّ آنها حفظ گردانی)». «السلسلة الصحیحة»
174- «اللَّهُمَّ لَکَ أَسْلَمْتُ وَبِکَ آمَنْتُ وَعَلَیْکَ تَوَکَّلْتُ وَإِلَیْکَ أَنَبْتُ وَبِکَ خَاصَمْتُ اللَّهُمَّ إِنِّى أَعُوذُ بِعِزَّتِکَ لاَ إِلَهَ إِلاَّ أَنْتَ أَنْ تُضِلَّنِى وَأَنْتَ الْحَىُّ الَّذِى لاَ یَمُوتُ وَالْجِنُّ وَالإِنْسُ یَمُوتُونَ». ترجمه: «خداوندا، تسلیم محض تو شدم (مسلمانی راستین گردیدم) و به تو از اعماق وجودم ایمان آوردم و فقط بر تو توکل کرده و تکیه دادم و فقط به تو امید و انابت داشتم و تنها بخاطر تو (با مشرکان و کفار و نامردمان و طاغوت‌ها) دشمنی و خصومت کردم. خداوندا، به عزّتت که هیچ معبودی و... جز تو وجود ندارد پناه میبرم از اینکه مبادا مراگمراه و منحرف سازی و تو همان همیشه زنده و جاودانی هستی که هرگز نمی‌میرد در حالیکه جنّیان و انسان‌ها همه می‌میرند و نابود می‌شوند». «صحیح مسلم»
175- «اللَّهُمَّ مَنْ وَلِىَ مِنْ أَمْرِ أُمَّتِى شَیْئًا فَشَقَّ عَلَیْهِمْ فَاشْقُقْ عَلَیْهِ وَمَنْ وَلِىَ مِنْ أَمْرِ أُمَّتِى شَیْئًا فَرَفَقَ بِهِمْ فَارْفُقْ بِهِ». ترجمه: «خداوندا، هر کسی از امور امت من (امت پیامبر ج) کاری را بهعده گرفت و بر آنان سخت گرفت (و ظلم کرد) تو نیز بر او سخت‌گیر (و رهایش نکن) و هر کسی را که از امور امت من کاری را بهعده گرفت و با آنان به لطف و محبت رفتار کرد تو نیز با او به لطف و محبت رفتار کن». «صحیح مسلم»
176- «اللَّهُمَّ رَبَّ جِبْرِیلَ وَ مِیکَائِیلَ، وَرَبَّ إِسْرَافِیلَ، وَرَبَّ مُحَمَّدٍ، نَعُوذُ بِکَ مِنَ النَّارِ». ترجمه: «خداوندا، ای پروردگار و مالک و صاحب اختیار جبرئیل و میکائیل و اسرافیل و محمد ج از آتش سوزان و گداخته دوزخ (که مغز استخوان‌ها و عمق وجود انسان را شعله‌ور ساخته و می‌سوزاند) به تو پناه میبرم». «السلسلة الصحیحة»
177- «اللَّهُمَّ إِنِّى أَعُوذُ بِکَ مِنَ الْهَمِّ وَالْحَزَنِ وَالْعَجْزِ وَالْکَسَلِ وَالْبُخْلِ وَالْجُبْنِ وَضَلَعِ الدَّیْنِ وَغَلَبَةِ الرِّجَالِ». ترجمه: «خداوندا، من از هر غم اندوه و ناتوانی و کسالت و تنبلی و خسیسی و بخل و ترس و سنگینی و کثرت بدهی و چیره‌گی و تسلط (به ناحق و به زور) مردان، تنها به تو پناه میبرم (و فقط از تو برای دفع آن کمک می‌طلبم)». «تخریج الحلال و الحرام»
178- «اللَّهُمَّ إِنِّى أَعُوذُ بِکَ مِنْ زَوَالِ نِعْمَتِکَ وَتَحَوُّلِ عَافِیَتِکَ وَفُجَاةِ نِقْمَتِکَ وَجَمِیعِ سَخَطِکَ». ترجمه: «خداوندا، همانا من، از چرخش نعمتت (از من) و روی گردان شدنش و دگرگونی و جابجایی عافیت تو و سلامتیت (از من) و عقوبت ناگهانیت (به من) و تمام آنچه که سبب خشمت میشود به تو پناه میبرم».
«صحیح مسلم»
179- «اللَّهُمَّ إِنِّى أَعُوذُ بِکَ مِنْ شَرِّ سَمْعِى وَمِنْ شَرِّ بَصَرِى وَمِنْ شَرِّ لِسَانِى وَمِنْ شَرِّ قَلْبِى وَمِنْ شَرِّ مَنِیِّى». ترجمه: «خداوندا، همانا من از شرارت‌ها و خطرات قوۀ شنوائیم و شرارت‌های قوۀ بینایی‌ام و شرارت‌های زبانم و شرارت‌های قلبم و شرارت‌های منیم (قوۀ شهوانی و جنسی) به تو پناه میبرم. (که مبادا این حواس مرا بلغزاند و غرق در گناه گرداند)». «تخریج المشکاة»
180- «اللَّهُمَّ إِنِّى أَعُوذُ بِکَ مِنْ قَلْبٍ لاَ یَخْشَعُ وَدُعَاءٍ لاَ یُسْمَعُ وَمِنْ نَفْسٍ لاَ تَشْبَعُ وَمِنْ عِلْمٍ لاَ یَنْفَعُ أَعُوذُ بِکَ مِنْ هَؤُلاَءِ الأَرْبَعِ». ترجمه: «خداوندا، (ای اجابت کننده دعاها) از آن قلبی که در برابرت خشوع نمی‌کند و ترس و هیبت و محبت تو در آن جای نمی‌گیرد و از آن دعا و حاجتی که پذیرفته نمی‌شود (تو نمی‌پذیری و قبول نمی‌کنی) و از آن نفس و شهوتی که سیر نمی‌گردد و طغیان می‌کند و از آن علمی که بهره‌ای نمی‌رساند و انسان را از جهالت و شرک و بت‌پرستی و... نمی‌رهاند به تو پناه میبرم. (تا مرا از آنها رها ساخته و نجات دهی)». «صحیح الجامع»
181- «اللَّهُمَّ إِنِّى أَعُوذُ بِکَ مِنْ مُنْکَرَاتِ الأَخْلاَقِ وَالأَعْمَالِ وَالأَهْوَاءِ والادواءِ». ترجمه: «خداوندا همانا از اخلاق و رفتارهای بد و زشت و ناپسند و خلاف شریعت و آرزوها و خیالات پست و دارو‌های منکر و حرام به تو پناه میبرم تا مرا از آنها نجات بخشی». «تخریج المشکاة»
182- «اللَّهُمَّ إِنِّی أَسْأَلُکَ مِنْ فَضْلِکَ وَرَحْمَتِکَ، فَإِنَّهُ لا یَمْلِکُهَا إِلا أَنْتَ». ترجمه: «خداوندا، از فضل و رحمت تو کمک طلبیده و استعانت دارم زیرا کسی دیگر جز تو صاحب و مالک آنها نمی‌باشد». «السلسلة الصحیحة»
183- «اللَّهُمَّ إِنِّی ظَلَمْتُ نَفْسِی ظُلْمًا کَثِیرًا وَلَا یَغْفِرُ الذُّنُوبَ إِلَّا أَنْتَ فَاغْفِرْ لِی مَغْفِرَةً مِنْ عِنْدِکَ وَارْحَمْنِی إِنَّکَ أَنْتَ الْغَفُورُ الرَّحِیمُ». ترجمه: «خداوندا، من بر خود ستمی فراوان و بی‌حد و جز این نیست که کسی غیر از شما نمی‌تواند گناهان را بخشیده و از بین ببرد، بنابراین (خواهشمندم و تمنا دارم) که گناهانم را ببخشی آن هم بخشش و مغفرتی که از جانب خودت می‌باشد (که بی اندازه و فراوان و بی‌منّت و... می‌باشد) و بر من رحم کن زیرا تو تنها کسی هستی که بسیار بخشنده و مهربان است». «صحیح الکلم الطیب»
184- «اللَّهمَّ اغفِر لی مَا قَدَّمتُ، وَمَا أَخَّرتُ، وَمَا أسررْتُ، وما أعلنتُ، وما أسْرَفتُ، وما أَنت أعلم بِهِ منی، أنتَ المُقَدِّمُ، وأنت الـمؤخِّرُ، لا إله إلا أنتَ». ترجمه: «خداوندا، هر آن گناه و اشتباهی که تاکنون انجام داده‌ام و هر آنچه را که هنوز مرتکب نشده‌ام و هر آنچه را پنهان و مخفی داشته‌ام و هر آنچه را که آشکار کرده‌ام و هر آنچه را که در موردش زیاده‌روی و اسراف کرده‌ام و هر آن عمل و گناهی را که شما از من بدان آگاهترید (همه را با هم) بر من ببخشای و مرا مورد مغفرت و رحمتت قرار بده، تو تنها در ابتدا بوده‌ای و در آخر هم فقط تو خواهی بود، و هیچ معبودی و معشوقی و حاکمی و شارعی و فریادرسی و اجابت کنندهای و حمایت کنندهای و... جز تو نیست». «صحیح الکلم الطیب»
185- «اللهم احْفِظْنِی بِالْإسْلَامِ قاَئِماً، وَاحْفِظْنِی بِالْإسْلامِ قَاعِداً، وَاحْفِظْنِی بِالْإسْلامِ راقِداً، وِلا تُشمِتْ بِیَ عَدُوّاً وَلا حاسِداً، اللهمَّ إنِّی أسْألُکَ مِنْ کُلِّ خَیْرٍ خَزَائِنُهُ بِیَدِکَ، وَأعُوذُ بِکَ مِنْ کُلِّ شَرٍّ خَزَائِنُهُ بِیَدِکَ». ترجمه: «خداوندا، مرا با اسلام حفظ گردان در حالیکه ایستاده‌ام مرا با اسلام محافظت فرما در حالیکه نشسته‌ام و مرا با اسلام محافظت گردان در حالیکه خوابیده‌ام خداوند نه دشمن و نه حسودی را با خواری و ذلّت و شکست من شادمان نگردان (تا موجب سرزنش من نگردد). خداوندا، از تو هر خیری و خوبی را که گنجینه‌هایش در دستت می‌باشد می‌طلبم و به تو از هر شری که خزائن و منابع آن در اختیارت می‌باشد پناه میبرم». «السلسلة الصحیحة»
186- «اللَّهُمَّ اقْسِمْ لَنَا مِنْ خَشْیَتِکَ مَا تَحُولُ بِهِ بَیْنَنَا وَبَیْنَ مَعَاصِیکَ، وَمِنْ طَاعَتِکَ مَا تُبَلِّغُنَا بِهِ جَنَّتَکَ، وَمِنَ الْیَقِینِ مَا تُهَوِّنُ عَلَیْنَا مَصَائِبَ الدُّنْیَا، اللَّهُمَّ مَتِّعْنَا بأسْمَاعِنا، وَأَبْصَارِنَا، وقُوَّتِنَا مَا أحْیَیْتَنَا، وَاجْعَلْهُ الوارثَ مِنَّا، وَاجْعَلْ ثَأرَنَا عَلَى مَنْ ظَلَمَنَا، وَانْصُرْنَا عَلَى مَنْ عَادَانَا، وَلاَ تَجْعَلْ مُصیبَتَنَا فِی دِینِنَا، وَلاَ تَجْعَلِ الدُّنْیَا أَکْبَرَ هَمِّنَا، وَلاَ مَبْلَغَ عِلْمِنَا، وَلاَ تُسَلِّطْ عَلَیْنَا مَنْ لاَ یَرْحَمُنَا». ترجمه: «خداوندا، از خشیث و خوف خودت (ترس همراه امید و محبت) همان اندازه به ما عطا فرما که بین ما و گناهانمان فاصله بیندازد از طاعت و فرمانبرداریت چنان قسمت ماگردان تا ما را به بهشتت (جنت) برساند، و از یقین و ایمان چنان روزیمان کن تا مصیبت‌ها و بلاهای دنیا را بر ما آسان گرداند. خداوندا ما را تا زمانی که از نعمت زندگی بهره‌مند می‌سازی از شنوایی و بینایی و نیرو و توان بهره‌مند ساز، و برای ما وارث قرار ده و ما را بی وارث مگردان و انتقام و قیام ما را بر علیه آنان که بر ما ظلم کردند مقدر ساز و ما را بر علیه آنانی که با ما دشمنی کردند یاری فرما و مصیبت و بلاهای ما را در دین ما قرار مده و دنیا را اوج اراده و توجه ما و نهایت علم ما قرار مده، و آن کسانی را که بر ما رحم و عطوفت ندارند بر ما مسلط نگردان». «صحیح الکلم الطیب»
الحمدالله الذی بِنِعمَتِهِ تتم الصالحات
پایان ترجمه: 8/3/1376 ه.ش
160- «السَّلامُ عَلَیْکُمْ أَهْلَ الدِّیَارِ مِنَ الْمُؤْمِنِینَ وَالْمُسْلِمِینَ، وَإِنَّا إِنْ شَاءَ اللَّهُ بِکُمْ لاحِقُونَ، نَسْأَلُ اللَّهَ لَنَا وَلَکُمْ الْعَافِیَةَ». ترجمه: «سلام بر شما ای اهل و ساکن این سرزمین (گورستان) از مردان و زنان مؤمن و مسلمان، ما هم اگر خداوند بخواهد به شما خواهیم پیوست و برای خودمان و شما از خداوند عاقبت و سلامتی می‌طلبیم». «صحیح مسلم»
159- «إِنَّ لِلَّهِ مَا أَخَذَ وَلَهُ مَا أَعْطَى وَکُلٌّ شَئٍ عِنْدَهُ بِأَجَلٍ مُسَمَّى فَاسْتَبْصِرْ وَلْتَحْتَسِبْ». ترجمه: «براستی که از آنِ خداوند است آنچه را که گرفته و برای اوست آنچه را که بخشیده و هر چپز در نزد او اجل و مدتی معین دارد بنابراین باید صبرکنی (جزع و فَرَع و بی‌تابی نکنی) و به سبب این صبرت و راضی بودنت و به تقدیر الهی باید امید ثواب پاداش داشته باشی». «صحیح البخاری»
158- «بِسْمِ اللَّهِ وَبِاللَّهِ وَعَلَى مِلَّةِ رَسُولِ اللَّهِ». ترجمه: «به نام خدا و با یاری و کمک خداوند (این میّت را در حالی به گور می‌نهیم) که در دین و آئین رسول‌خدا ج می‌باشد». «صحیح الترمذی»