سورۀ قلم

سورۀ قلم

در مکه نازل شده و پنجاه و دو آیت است

بنام الله بخشندۀ مهربان

﴿ن وَالْقَلَمِ وَمَا یَسْطُرُونَ١ مَا أَنْتَ بِنِعْمَةِ رَبِّکَ بِمَجْنُونٍ٢ وَإِنَّ لَکَ لَأَجْرًا غَیْرَ مَمْنُونٍ٣ وَإِنَّکَ لَعَلَى خُلُقٍ عَظِیمٍ٤ فَسَتُبْصِرُ وَیُبْصِرُونَ٥ بِأَیْیِکُمُ الْمَفْتُونُ٦ إِنَّ رَبَّکَ هُوَ أَعْلَمُ بِمَنْ ضَلَّ عَنْ سَبِیلِهِ وَهُوَ أَعْلَمُ بِالْمُهْتَدِینَ٧ فَلَا تُطِعِ الْمُکَذِّبِینَ٨ وَدُّوا لَوْ تُدْهِنُ فَیُدْهِنُونَ٩ وَلَا تُطِعْ کُلَّ حَلَّافٍ مَهِینٍ١٠ هَمَّازٍ مَشَّاءٍ بِنَمِیمٍ١١ مَنَّاعٍ لِلْخَیْرِ مُعْتَدٍ أَثِیمٍ١٢ عُتُلٍّ بَعْدَ ذَلِکَ زَنِیمٍ١٣ أَنْ کَانَ ذَا مَالٍ وَبَنِینَ١٤ إِذَا تُتْلَى عَلَیْهِ آیَاتُنَا قَالَ أَسَاطِیرُ الْأَوَّلِینَ١٥ سَنَسِمُهُ عَلَى الْخُرْطُومِ١٦﴾ [القلم: 1-16].

﴿1﴾ ن. (مفهوم این حرف به الله معلوم است)، قسم به قلم و به آنچه می‌نویسند. ﴿2﴾ (که) تو به فضل پروردگارت دیوانه نیستی. ﴿3﴾ و یقینا برای تو اجر (دائمی و) بی‌پایان است. ﴿4﴾ و حقا که تو دارای اخلاق بس بزرگ هستی. ﴿5﴾ پس خواهی دید و آنان هم خواهند دید. ﴿6﴾ (و خواهند دید) که کدام یک از شما دیوانه است؟ ﴿7﴾ البته پروردگارت به کسی که از راهش گمراه شده داناتر است و او به راه یافتگان (هم) داناتر می‌باشد. ﴿8﴾ پس از تکذیب کنندگان اطاعت مکن. ﴿9﴾ آنان (مشرکین) آرزو دارند که نرمی و سازش کنی تا آنان هم نرمی و سازش از خود نشان دهند. ﴿10﴾ و از هر حقیر و پستی که بسیار سوگند می‌خورد پیروی مکن. ﴿11﴾ (آن که) بسیار عیب جوی است (و) همیشه سخن چینی می‌کند. ﴿12﴾ بسیار منع کنندۀ خیر (و) تجاوزگر گناهکار است. ﴿13﴾ بد اخلاق است، (و نیز) بی‌اصل و نسب است. ﴿14﴾ (این همه بدی‌ها در او به این سبب است) که دارای مال و اولاد (بسیار) است. ﴿15﴾ چون آیات ما بر او خوانده شود می‌گوید: افسانه‌های پیشینیان است. ﴿16﴾ به زودی بر بینی او داغ ذلت خواهیم نهاد (و او را رسوا خواهیم کرد).

﴿إِنَّا بَلَوْنَاهُمْ کَمَا بَلَوْنَا أَصْحَابَ الْجَنَّةِ إِذْ أَقْسَمُوا لَیَصْرِمُنَّهَا مُصْبِحِینَ١٧ وَلَا یَسْتَثْنُونَ١٨ فَطَافَ عَلَیْهَا طَائِفٌ مِنْ رَبِّکَ وَهُمْ نَائِمُونَ١٩ فَأَصْبَحَتْ کَالصَّرِیمِ٢٠ فَتَنَادَوْا مُصْبِحِینَ٢١ أَنِ اغْدُوا عَلَى حَرْثِکُمْ إِنْ کُنْتُمْ صَارِمِینَ٢٢ فَانْطَلَقُوا وَهُمْ یَتَخَافَتُونَ٢٣ أَنْ لَا یَدْخُلَنَّهَا الْیَوْمَ عَلَیْکُمْ مِسْکِینٌ٢٤ وَغَدَوْا عَلَى حَرْدٍ قَادِرِینَ٢٥ فَلَمَّا رَأَوْهَا قَالُوا إِنَّا لَضَالُّونَ٢٦ بَلْ نَحْنُ مَحْرُومُونَ٢٧ قَالَ أَوْسَطُهُمْ أَلَمْ أَقُلْ لَکُمْ لَوْلَا تُسَبِّحُونَ٢٨ قَالُوا سُبْحَانَ رَبِّنَا إِنَّا کُنَّا ظَالِمِینَ٢٩ فَأَقْبَلَ بَعْضُهُمْ عَلَى بَعْضٍ یَتَلَاوَمُونَ٣٠ قَالُوا یَا وَیْلَنَا إِنَّا کُنَّا طَاغِینَ٣١ عَسَى رَبُّنَا أَنْ یُبْدِلَنَا خَیْرًا مِنْهَا إِنَّا إِلَى رَبِّنَا رَاغِبُونَ٣٢ کَذَلِکَ الْعَذَابُ وَلَعَذَابُ الْآخِرَةِ أَکْبَرُ لَوْ کَانُوا یَعْلَمُونَ٣٣ إِنَّ لِلْمُتَّقِینَ عِنْدَ رَبِّهِمْ جَنَّاتِ النَّعِیمِ٣٤ أَفَنَجْعَلُ الْمُسْلِمِینَ کَالْمُجْرِمِینَ٣٥ مَا لَکُمْ کَیْفَ تَحْکُمُونَ٣٦ أَمْ لَکُمْ کِتَابٌ فِیهِ تَدْرُسُونَ٣٧ إِنَّ لَکُمْ فِیهِ لَمَا تَخَیَّرُونَ٣٨ أَمْ لَکُمْ أَیْمَانٌ عَلَیْنَا بَالِغَةٌ إِلَى یَوْمِ الْقِیَامَةِ إِنَّ لَکُمْ لَمَا تَحْکُمُونَ٣٩ سَلْهُمْ أَیُّهُمْ بِذَلِکَ زَعِیمٌ٤٠ أَمْ لَهُمْ شُرَکَاءُ فَلْیَأْتُوا بِشُرَکَائِهِمْ إِنْ کَانُوا صَادِقِینَ٤١ یَوْمَ یُکْشَفُ عَنْ سَاقٍ وَیُدْعَوْنَ إِلَى السُّجُودِ فَلَا یَسْتَطِیعُونَ٤٢﴾ [القلم: 17-42].

﴿17﴾ البته ما آنان را آزمودیم طوری که صاحبان آن باغ را آزمودیم، وقتی که قسم خوردند که میوه‌های باغ را صبحگاهان بچینند. ﴿18﴾ و ان شاء الله نگفتند. ﴿19﴾ پس بر آن باغ بلایی از سوی پروردگارت آمد در حالیکه آنان خوابیده بودند. ﴿20﴾ پس (باغ‌شان چنان سوخت که) مانند شب تاریک گردید. ﴿21﴾ باز (بی خبر از ماجرا) صبحگاهان همدیگر را ندا دادند. ﴿22﴾ که اگر قصد چیدن میوه دارید، پس صبح به کشتزار برسید. ﴿23﴾ پس روان شدند در حالیکه آهسته به یکدیگر می‌گفتند. ﴿24﴾ که نباید امروز مسکینی در باغ نزد شما بیاید. ﴿25﴾ و صبحگاهان قصد باغ کردند، در حالیکه خود را قادر بر جمع محصول (و منع مساکین) می‌پنداشتند. ﴿26﴾ پس چون باغ را (سوخته) دیدند، گفتند: حتما ما راه را گم کرده‌ایم. ﴿27﴾ (نه) بلکه ما از کشتزار خود محروم شده‌ایم. ﴿28﴾ بهترین آنان گفت: آیا به شما نگفته بودم که چرا الله را به پاکی یاد نمی‌کنید؟ ﴿29﴾ گفتند: پروردگار ما پاک و منزه است، البته ما ظالم بودیم. ﴿30﴾ پس ملامت کنان به یکدیگر روی آوردند. ﴿31﴾ گفتند: ای وای بر ما! واقعا ما سرکش بودیم. ﴿32﴾ امید است پروردگار ما بهتر از آن را برای ما عوض دهد، یقینا ما به پروردگار خویش رغبت و امید داریم. ﴿33﴾ این چنین است عذاب (دنیا) و البته عذاب آخرت از این بزرگتر است، اگر می‌دانستند. ﴿34﴾ البته برای پرهیزگاران در نزد پروردگارشان باغ‌های پر نعمت است. ﴿35﴾ پس آیا مسلمانان (فرمانبرداران) را مانند مجرمان (گناهکاران) قرار می‌دهیم؟ ﴿36﴾ شما را چه شده؛ چگونه حکم می‌کنید؟ ﴿37﴾ آیا برای شما کتابی هست که در آن می‌خوانید؟ ﴿38﴾ و شما آنچه را که می‌پسندید در آن است؟ ﴿39﴾ آیا شما بر عهدۀ ما تا روز قیامت عهدهایی محکم دارید؟ که هر چه را حکم کنید برای شما باشد؟ ﴿40﴾ از آنها (کفار) سوال کن که کدام یک از ایشان ضامن چنین عهد است. ﴿41﴾ یا برای آنها شریکهائی است، پس اگر راست می‌گویند، شریکان خود را بیاورند. ﴿42﴾ روزی که ساق (پروردگار عالمیان) آشکار ساخته می‌شود و به سجده فراخوانده می‌شوند ولی نمی‌توانند.

﴿خَاشِعَةً أَبْصَارُهُمْ تَرْهَقُهُمْ ذِلَّةٌ وَقَدْ کَانُوا یُدْعَوْنَ إِلَى السُّجُودِ وَهُمْ سَالِمُونَ٤٣ فَذَرْنِی وَمَنْ یُکَذِّبُ بِهَذَا الْحَدِیثِ سَنَسْتَدْرِجُهُمْ مِنْ حَیْثُ لَا یَعْلَمُونَ٤٤ وَأُمْلِی لَهُمْ إِنَّ کَیْدِی مَتِینٌ٤٥ أَمْ تَسْأَلُهُمْ أَجْرًا فَهُمْ مِنْ مَغْرَمٍ مُثْقَلُونَ٤٦ أَمْ عِنْدَهُمُ الْغَیْبُ فَهُمْ یَکْتُبُونَ٤٧ فَاصْبِرْ لِحُکْمِ رَبِّکَ وَلَا تَکُنْ کَصَاحِبِ الْحُوتِ إِذْ نَادَى وَهُوَ مَکْظُومٌ٤٨ لَوْلَا أَنْ تَدَارَکَهُ نِعْمَةٌ مِنْ رَبِّهِ لَنُبِذَ بِالْعَرَاءِ وَهُوَ مَذْمُومٌ٤٩ فَاجْتَبَاهُ رَبُّهُ فَجَعَلَهُ مِنَ الصَّالِحِینَ٥٠ وَإِنْ یَکَادُ الَّذِینَ کَفَرُوا لَیُزْلِقُونَکَ بِأَبْصَارِهِمْ لَمَّا سَمِعُوا الذِّکْرَ وَیَقُولُونَ إِنَّهُ لَمَجْنُونٌ٥١ وَمَا هُوَ إِلَّا ذِکْرٌ لِلْعَالَمِینَ٥٢﴾ [القلم: 43-52].

﴿43﴾ این در حالی است که چشمانشان به زیر افتاده و خواری و ذلت ایشان را فرا گرفته است، در حالیکه در دنیا برای سجده کردن فراخوانده می‌شدند و آنها سالم (و تندرست) بودند (ولی سجده نمی‌کردند). ﴿44﴾ پس مرا با کسی بگذار که این (قرآن) سخن الهی را تکذیب می‌کند، زود است که به تدریج آنها را از جایی که نمی‌دانند خواهیم گرفت. ﴿45﴾ اما (فعلا) ایشان را مهلت می‌دهیم، چون تدبیر من محکم و استوار است. ﴿46﴾ آیا از ایشان مزدی طلب می‌کنی که آنان از پرداختن آن سنگین بارند؟ ﴿47﴾ یا اینکه نزدشان علم غیب وجود دارد که ایشان از روی آن می‌نویسند؟ ﴿48﴾ پس در رسیدن حکم پروردگارت صابر باش و مانند صاحب ماهی مباش که با دلی پر اندوه ندا (دعا) کرد. ﴿49﴾ اگر نعمت پروردگارش نبود، در حالیکه قابل ملامتی بود به صحرایی بی‌آب و گیاه، افگنده می‌شد. ﴿50﴾ (لیکن باز) پروردگارش او را برگزید و در زمره صالحان قرار داد. ﴿51﴾ و به یقین نزدیک بود کافران چون قرآن را شنیدند تو را با چشم‌های (تیز) خود بلغزانند و می‌گویند: یقینا این شخص (پیغمبر) دیوانه است. ﴿52﴾ حال آنکه آن (قرآن) پندی برای جهانیان است.