ترغیب به ساختن مساجد در جاهایی که نیازمند به آن هستند

ترغیب به ساختن مساجد در جاهایی که نیازمند به آن هستند

400-268- (1) (صحیح) عَن عُثْمَانَ بْنَ عَفَّانَ س أَنَّهُ قَالَ عِنْدَ قَوْلِ النَّاسِ فِیهِ حِینَ بَنَى مَسْجِدَ رَسُولِ الله ج: إِنَّکُمْ أَکْثَرْتُمْ^([1])، وَإِنِّی سَمِعْتُ رَسُولَ اللهِ ج یَقُولُ: «مَنْ بَنَى مَسْجِدًا – [قَالَ بُکَیْرٌ: حَسِبْتُ أَنَّهُ قَالَ:]^([2]) یَبْتَغِی بِهِ وَجْهَ اللهِ - بَنَى اللهُ لَهُ بَیْتًا فِی الْجَنَّةِ».

وفی روایة: "بَنَى اللهُ لَهُ مِثلَه^([3]) فِی الجَنَّةِ".

رواه البخاری ومسلم وغیرهما.

هنگامی که عثمان س در مورد بنای مسجد النبی با اعتراض مردم روبرو شد، فرمود: شما زیاد خرده‌گیری می‌کنید، ولی من از رسول الله ج شنیدم که فرمود: هر‌کس برای خشنودی خداوند مسجدی بنا کند، خداوند برای او خانه‌ای در بهشت بنا خواهد کرد».

و در روایتی آمده: «خداوند خانه‌ای مانند آن در بهشت برای او بنا خواهد کرد».

401-269- (2) (صحیح) وَعَنْ أَبِی ذَرٍّ س قَالَ: قَالَ رَسُولُ الله ج: «مَنْ بَنَى لِلَّهِ مَسْجِدًا، وَلَوْ قَدْرَ مَفْحَصِ^([4]) قَطَاةٍ بَنَى اللَّهُ لَهُ بَیْتًا فِی الْجَنَّةِ».

رواه البزار -واللفظ له- والطبرانی فی "الصغیر" وابن حبان فی "صحیحه".

از ابوذر س روایت است که رسول الله ج فرمودند: «کسی که برای خدا مسجدی بسازد اگر چه به اندازه‌ی آشیانه‌ی پرنده‌ای باشد، خداوند برای او در بهشت خانه‌ای بنا می‌کند».

402-270- (3) (صحیح لغیره) وَعَن عُمر بن الخطاب س قَالَ: سَمِعتُ رَسول الله ج یَقُولُ: «مَن بَنَى لله مَسجِداً یُذکَر فِیه؛ بَنَى الله لَه بَیتاً فِی الجَنَّةِ».

رواه ابن ماجه وابن حبان فی صحیحه.

از عمر بن خطاب س روایت است از رسول الله ج شنیدم که ‌فرمودند: «کسی که برای ذکر و یاد خدا مسجدی بنا کند، خداوند برای او خانه‌ای در بهشت بنا می‌کند».

403-271- (4) (صحیح) وَعَنْ جَابِرِ بْنِ عَبْدِ اللَّهِ س أَنَّ رَسُولَ اللَّهِ ج قَالَ: «مَنْ حَفَرَ مَاءً لَمْ یَشْرَبْ مِنْهُ کَبِدٌ حَرِیٌّ^([5]) مِنْ جِنٍّ وَلَا إِنْسٍ وَلَا طَائِرٍ إِلَّا آجَرَهُ اللَّهُ یَوْمَ الْقِیَامَةِ، وَمَنْ بَنَى مَسْجِدًا کَمَفْحَصِ قَطَاةٍ أَوْ أَصْغَرَ بَنَى اللَّهُ لَهُ بَیْتًا فِی الْجَنَّةِ».

رواه ابن خزیمة فی "صحیحه" وروى ابن ماجه منه ذکر المسجد فقط بإسناد صحیح.

از جابر بن عبد الله س روایت است که رسول الله ج فرمودند: «کسی که چاه آبی را حفر کند تا تشنه‌ای از جن و انسان و پرنده از آن بنوشند، خداوند روز قیامت به او پاداش می‌دهد. و کسی که مسجدی را برای خدا بسازد، حتی اگر به اندازه‌ی آشیانه‌ی پرنده‌ای یا کوچک‌تر از آن باشد، خداوند برای او خانه‌ای در بهشت بنا می‌کند».

0-272- (5) (صحیح) ورواه أحمد والبزار عَنِ ابْنِ عَبَّاسٍ ب عَنِ النَّبِیِّ ج إلَّا أَنَّهُمَا قَالَا: «کَمَفْحَصِ قَطَاةٍ لِبَیْضِهَا».

و احممد و بزار این حدیث را از ابن عباس ب از رسول الله ج روایت نموده‌اند جز اینکه در روایت آنها آمده است: «مانند آشیانه‌ی پرنده‌ای که برای تخم‌گذاری درست نموده است».

(مفحص القطاة): بفتح المیم والحاء المهملة وهو: مجثمها.

404-178- (1) (ضعیف) وَرُوِیَ عَن أَنَسٍ س أَنَّ رَسُولَ الله ج قَالَ: "مَن بَنَى لله مَسجِداً صَغِیراً کَانَ أَو کَبِیراً بَنَى اللهُ لَهُ بَیتاً فِی الجَنَّة".

رواه الترمذی.

و از انس بن مالک س روایت است که رسول خدا ج فرمودند: «هرکس برای الله متعال مسجدی کوچک یا بزرگ بنا کند، خداوند متعال خانه‌ای در بهشت برای او بنا می‌کند».

405-273- (6) (حسن لغیره) وَعَن عَبدِ الله بنِ عَمرو^([6]) ب قَالَ: قَالَ رَسُولُ الله ج: «مَن بَنَى لله مَسجِداً بَنَى الله لَهُ بَیتاً أَوسَعُ مِنهُ".

رواه أحمد بإسناد لین.

از عبد الله بن عمرو ب روایت است که رسول الله ج فرمودند: «کسی که مسجدی را برای خدا بنا کند، خداوند برای او خانه‌ای وسیع‌تر از آن می‌سازد».

406-179- (2) (منکر) وَرُوِیَ عَنْ بِشْرِ بْنِ حَیَّانَ، قَالَ: جَاءَ وَاثِلَةُ بْنُ الْأَسْقَعِ وَنَحْنُ نَبْنِی مَسْجِدا، قَالَ: فَوَقَفَ عَلَیْنَا، فَسَلَّمَ، ثُمَّ قَالَ: سَمِعْتُ رَسُولَ اللهِ ج یَقُولُ: «مَنْ بَنَى مَسْجِدًا یُصَلَّى فِیهِ، بَنَى الله عَزَّ وَجَلَّ لَهُ فِی الْجَنَّةِ أَفْضَلَ مِنْهُ».

رواه أحمد والطبرانی.

و از بشر بن حیان روایت است که می‌گوید: درحالی‌که مسجدی را می‌ساختیم واثله بن اسقع آمده و بر ما سلام کرد. سپس گفت: از رسول خدا ج شنیدم که فرمودند: «هرکس مسجدی را بنا کند که در آن نماز خوانده شود، خداوند متعال برای او بنایی بهتر از آن در بهشت می‌سازد».

407-180- (3) (ضعیف جداً) وَرُوِیَ عَنْ أَبِی هُرَیْرَةَ س قَالَ: قَالَ رَسُولُ اللَّهِ ج: «مَنْ بَنَى لِلَّهِ بَیْتًا یُعْبَدُ اللَّهُ فِیهِ، مِنْ مَالٍ حَلَالٍ، بَنَى اللَّهُ لَهُ بَیْتًا فِی الْجَنَّةِ مِنْ دُرٍّ وَیَاقُوتٍ».

رواه الطبرانی فی "الأوسط" والبزار دون قوله: "مِنْ دُرٍّ وَیَاقُوتٍ".

و از ابوهریره س روایت است که رسول خدا ج فرمودند: «هرکس خانه‌ای را از مال حلال بنا کند که در آن خداوند عبادت شود، خداوند متعال برای او خانه‌ای از دُر و یاقوت در بهشت بنا می‌کند».

408-274- (7) (حسن لغیره) وَرُوِیَ عَنْ عَائِشَةَ ل عَنِ النَّبِیِّ ج قَالَ: «مَنْ بَنَى مَسْجِدًا، لَا یُرِیدُ بِهِ رِیَاءً، وَلَا سُمْعَةً، بَنَى اللَّهُ لَهُ بَیْتًا فِی الْجَنَّةِ».

رواه الطبرانی فی "الأوسط".

از عایشه ل روایت است که رسول الله ج فرمودند: «کسی که مسجدی را بنا کند و قصد ریا و شهرت نداشته باشد، خداوند در بهشت برای او خانه‌ای بنا می‌کند».

409-275- (8) (حسن) وَعَنْ أَبِی هُرَیْرَةَ س قَالَ: قَالَ رَسُولُ اللَّهِ ج: «إِنَّ مِمَّا یَلْحَقُ الْمُؤْمِنَ مِنْ عَمَلِهِ وَحَسَنَاتِهِ بَعْدَ مَوْتِهِ عِلْمًا عَلَّمَهُ وَنَشَرَهُ، أو وَلَدًا صَالِحًا تَرَکَهُ، أو مُصْحَفًا وَرَّثَهُ، أَوْ مَسْجِدًا بَنَاهُ، أَوْ بَیْتًا لِابْنِ السَّبِیلِ بَنَاهُ، أَوْ نَهْرًا أَجْرَاهُ، أَوْ صَدَقَةً أَخْرَجَهَا مِنْ مَالِهِ، فِی صِحَّتِهِ وَحَیَاتِهِ، تلْحَقُهُ مِنْ بَعْدِ مَوْتِهِ».

رواه ابن ماجه -واللفظ له- وابن خزیمة فی "صحیحه" والبیهقی وإسناد ابن ماجه حسن والله أعلم^([7]).

از ابوهریره س روایت است که رسول الله ج فرمودند: «آنچه از اعمال و حسنات مؤمن بعد از مرگش به او ملحق می‌شود، علمی است که آن را فرا گرفته و به دیگران یاد داده، یا فرزند صالحی که از خود به جا گذاشته، یا قرآنی که آن را به ارث گذاشته، یا مسجدی و یا مسافرخانه‌ای بنا نموده، یا نهری که آن را جاری نموده، یا صدقه‌ای که آن را در زمان حیات و سلامتی از مالش خارج نموده، بعد از مرگش به او ملحق می‌شوند».

7- (الترغیب فی تنظیف المساجد وتطهیرها وما جاء فی تجمیرها)

---

^([1]) کان هنا فی الأصل "علی"، فحذفتها لعدم ورودها فی "الصحیحین".

^([2]) سقطت من الأصل واستدرکتها من "الصحیحین"، فإثباتها واجب أخل به الناجی فضلاً عن المعلقین! لأن قوله: "یبتغی به وجه الله" لیس من لفظ الحدیث کما قال الحافظ. وهو عند مسلم فی "الصلاة" وفی "الزهد" أیضاً.

^([3]) أی: فی الشرف والفضل والتوقیر، لأنه جزاء المسجد، فیکون مثلاً له فی صفات الشرف.

^([4]) أی: محل فحصها لتبیض. و (الفحص): الکشف والبحث.

^([5]) أی: عطشى. وهی فعلى من الحر، تأنیث (حران)، وهما للمبالغة، یرید: أنها لشدة حرها قد عطشت ویبست من العطش کما فی "اللسان".

^([6]) فی الأصل وغیره: (ابن عمر)، والتصویب من "المسند" و"المخطوطة".

^([7]) قلت: وقد مضى بهذا اللفظ (رقم 77 و112).