ترغیب به نماز در بیابان

ترغیب به نماز در بیابان

قال الحافظ /: "وقد ذهب بعض العلماء إلى تفضیلها على الصلاة فی الجماعة".

حافظ ابن حجر می‌گوید: «بعضی از علما آن را بر نماز جماعت ترجیح داده‌ و برتر دانسته‌اند».

573-413- (1) (صحیح) وَعَنْ أَبِی سَعِیدٍ الْخُدْرِیِّ س قَالَ: قَالَ رَسُولُ اللَّهِ ج: «الصَّلَاةُ فِی الْجَمَاعَةِ تَعْدِلُ خَمْسًا وَعِشْرِینَ صَلَاةً، فَإِذَا صَلَّاهَا فِی فَلَاةٍ، فَأَتَمَّ رُکُوعَهَا وَسُجُودَهَا، بَلَغَتْ خَمْسِینَ صَلَاةً».

رواه أبو داود^([1]). ورواه الحاکم بلفظه وقال: "صحیح على شرطهما"^([2]). وصَدر الحدیث عند البخاری^([3]) وغیره.

از ابوسعید خدری س روایت است که رسول الله ج فرمودند: «نماز با جماعت برابر با ثواب بیست و پنج نماز است و اگر در بیابان نماز بخواند و رکوع و سجود آن را کامل انجام دهد، به اندازه‌ی پنجاه نماز به او پاداش داده می‌شود».

 ورواه ابن حبان فی "صحیحه" ولفظه قال: قَالَ رَسُولُ اللَّهِ ج: «صَلَاةُ الرَّجُلِ فِی جَمَاعَةٍ تَزِیدُ عَلَى صَلَاتِهِ وَحْدَهُ بِخَمْسٍ وَعِشْرِینَ دَرَجَةً، فَإِنْ صَلَّاهَا بِأَرْضِ قِیٍّ، فَأَتَمَّ رُکُوعَهَا، وَسُجُودَهَا، تُکْتَبُ صَلَاتُهُ بِخَمْسِینَ دَرَجَةً».

و ابن حبان در صحیحش این حدیث را با این متن روایت کرده است: «نماز مرد در جماعت بر نماز او به تنهایی بیست و پنج درجه برتری دارد. و اگر در بیابان خشک و بی‌آب و علف، نمازی با رکوع و سجود کامل به جا آورد، به اندازه‌ی پنجاه نماز به او درجه داده می‌شود».

(القِیّ) بکسر القاف وتشدید الیاء: هو الفلاة، کما هو مفسر فی روایة أبی داود.

574-224- (1) (ضعیف) وَرُوِیَ عَنْ أَنَس بن مالکٍ س قَالَ: قَالَ رَسُولُ اللَّهِ ج: «مَا مِنْ بُقْعَةٍ یُذْکَرُ اللَّهُ عَلَیْهَا بِصَلَاةٍ، أَوْ بِذِکْرٍ، إِلَّا اسْتَبْشَرَتْ^([4]) بِذَلِکَ إِلَى مُنْتَهَاهَا مِنْ سَبْعِ أَرَضِینَ، [وَ]فَخَرَتْ عَلَى مَا حَوْلَهَا مِنَ الْبِقَاعِ، وَمَا مِنْ عَبْدٍ یَقُومُ بِفَلَاةٍ مِنَ الْأَرْضِ یُرِیدُ الصَّلَاةَ إِلَّا تَزَخْرَفَتْ لَهُ الْأَرْضُ».

رواه أبو یعلى.

و از انس بن مالک س روایت است که رسول خدا ج فرمودند: «هیچ زمینی نیست که در آن از خداوند متعال با نماز یا ذکر یاد شود مگر اینکه آن قطعه از زمین تا انتهای آن در هفت زمین شادمان می‌گردد و بر مناطق اطراف خود افتخار می‌کند و هیچ بنده‌ای نیست که در مکانی از زمین نماز بخواند مگر اینکه زمین خود را برای او آماده نموده و زینت می‌بخشد».

575-414- (2) (صحیح) وَعَنْ سَلْمَانَ الْفَارِسِیِّ س قَالَ: قَالَ رَسُولُ اللهِ ج: «إِذَا کَانَ الرَّجُلُ بِأَرْضِ قِیٍّ، فَحَانَتِ الصَّلَاةُ فَلْیَتَوَضَّأْ، فَإِنْ لَمْ یَجِدْ مَاءً فَلْیَتَیَمَّمْ، فَإِنْ أَقَامَ صَلَّى مَعَهُ مَلَکَاهُ، وَإِنْ أَذَّنَ وَأَقَامَ صَلَّى خَلْفَهُ مِنْ جُنُودِ اللهِ مَا لَا یُرَى طَرَفَاهُ».

رواه عبد الرازق عن ابن التیمی عن أبیه عن أبی عثمان النَّهدی عن سلمان. [ومضى 2- باب].

سلمان فارسی س روایت می‌کند که رسول الله ج فرمودند: «هنگامی که شخصی وارد سرزمین خشک و خالی شد و وقت نماز فرا رسید، باید وضو بگیرد و اگر آب نیافت تیمم کند. پس از آن اگر اقامه گفت، دو فرشته‌ی همراهش با وی نماز می‌خوانند و اگر اذان گفته و اقامه نمود، لشکریان خداوند که هیچ نهایتی ندارند، پشت‌سر وی نماز بجا می‌آورند».

(صحیح) وتقدم حدیث عُقبَة بنِ عَامِر عَنِ النَّبِی ج: «یَعْجَبُ رَبُّکَ مِنْ رَاعِی غَنَمٍ فِی رَأْسِ شَظِیَّةِ، یُؤَذِّنُ بِالصَّلَاةِ وَیُصَلِّی، فَیَقُولُ اللَّهُ عَزَّ وَجَلَّ: انْظُرُوا إِلَى عَبْدِی هَذَا یُؤَذِّنُ وَیُقِیمُ الصَّلَاةَ، یَخَافُ مِنِّی، قَدْ غَفَرْتُ لِعَبْدِی وَأَدْخَلْتُهُ الْجَنَّةَ».

رواه أبو داود والنسائی وتقدم فی: "[5- الصلاة/1] الأذان".

عُقبه بن عامر س از رسول الله ج روایت می‌کند که: «پروردگارت تعجب می‌کند از چوپانِ گوسفندانی که بر قله‌ی کوه اذان گفته و نماز می‌خواند، پس خداوند می‌فرمایند: به بنده‌ام نگاه کنید او اذان گفته و نماز به جا می‌آورد، از من می‌ترسد؛ بنده‌ام را بخشیدم و او را وارد بهشت کردم».

19- (الترغیب فی صلاة العشاء والصبح خاصة فی جماعة، والترهیب من التأخر عنهما)

---

^([1]) قلت: فی الأصل هنا ما نصه: "وقال: قال عبد الواحد بن زیاد فی هذا الحدیث: "صلاة الرجل فی الفلاة تُضاعَف على صلاته فی الجماعة"، [وساق الحدیث] ". فهذا معلق لم یسنده أبو داود -والزیادة منه- فهو مع مخالفته للفظ الذی قبله، ولفظ ابن حبان الذی بعده- شاذ أو منکر. وانظر "الصحیحة".

^([2]) ووافقه الذهبی (1/ 208). وإنما هو صحیح فقط، وبیانه فی "الصحیحة" (3475).

^([3]) قال الناجی (64-65): "یُنکر على المصنف قوله: "وصَدْر الحدیث عند البخاری وغیره"؛ فإنه رواه من طریق اللیث عن ابن الهاد عن عبد الله بن خَبّاب عن أبی سعید ولفظه: "صلاة الجَماعة تفضُل صلاة الفرد بخمس وعشرین درجة". وکان ینبغی له أن یعدل البخاری بابن ماجه لموافقته لأبی داود فی ذاک الطریق دون بقیة أصحاب الکتب الستَّة". قلت: ولفظ البخاری أقرب إلى لفظ ابن حبان کما هو ظاهر، فلو أن المؤلف ذیّل علیه بقوله المذکور لم یُنکرْ علیه إنْ شاء الله.

^([4]) الأصل: (استشرفت)، وکذا المخطوطة وطبعة الجهلة (1/ 342)! والتصویب من أبی یعلى وغیره، والزیادة منه ومن المخطوطة أیضاً.