ترهیب از فوت شدن نماز عصر بدون عذر

ترهیب از فوت شدن نماز عصر بدون عذر

655-478- (1) (صحیح) عَن بُرَیدَة س قَالَ: قَالَ النَّبِیُّ ج: «مَنْ تَرَکَ صَلاَةَ العَصْرِ، فَقَدْ حَبِطَ عَمَلُهُ»^([1]). 

رواه البخاری والنسائی.

از بریده س روایت است که رسول الله ج فرمودند: «کسی که نماز عصر را ترک کند، عملش از بین می‌رود».

0-253- (1) (ضعیف) وابن ماجه ولفظه قال: «بَکِّرُوا بِالصَّلَاةِ فِی یَوْمِ الْغَیْمِ، فَإِنَّهُ مَنْ فَاتَتْهُ صَلَاةُ الْعَصْرِ حَبِطَ عَمَلُهُ»^([2]).

و ابن ماجه آن‌را روایت نموده و متن آن چنین است: «در روز ابری نماز را زودتر بخوانید چراکه هرکس نماز عصر وی فوت شود، عملش باطل می‌گردد».

656-479- (2) (صحیح) وَعَن أَبِی الدَّرْدَاءِ س قَالَ: قَالَ رَسُولُ اللَّهِ ج: «مَنْ تَرَکَ صَلَاةَ الْعَصْرِ مُتَعَمِّدًا فَقَدْ حَبِطَ عَمَلُهُ».

رواه أحمد بإسناد صحیح.

از ابودرداء س روایت است که رسول الله ج فرمودند: «کسی که نماز عصر را از روی عمد ترک کند، عملش از بین می‌رود».

657-480- (3) (صحیح) وَعَنْ ابْنِ عُمَرَ ب عَنِ النَّبِیِّ ج قَالَ: «الَّذِی تَفُوتُهُ صَلاَةُ العَصْرِ، کَأَنَّمَا وُتِرَ أَهْلَهُ وَمَالَهُ».

رواه مالک والبخاری ومسلم، وأبو داود، والترمذی، والنسائی، وابن ماجه، وابن خزیمة فی "صحیحه" وزاد فی آخره: "قال مالک: تفسیره ذهاب الوقت".

از ابن عمر ب روایت است که رسول الله ج فرمودند: «کسی که نماز عصر از وی فوت شود، مانند این است که اهل و مالش را از دست داده باشد».

و در پایان روایت ابن خزیمه آمده است: «مالک می‌گوید: تفسیر آن از بین رفتن وقتش می‌باشد».

658-481- (4) (صحیح) وَعَنْ نَوْفَلَ بْنَ مُعَاوِیَةَ س أَنَّهُ سَمِعَ رَسُولَ اللَّهِ ج یَقُولُ: «مَنْ فَاتَتْهُ صَلَاةٌ^([3]) فَکَأَنَّمَا وُتِرَ أَهْلَهُ وَمَالَهُ».

از نَوفَل بن معاویه س روایت است که از رسول الله ج شنید که می‌فرمود: «کسی که نماز عصر از وی فوت شود، مانند این است که اهل و مالش را از دست داده باشد».

(صحیح) وفی روایة: قال نوفل: «صَلَاةٌ مَنْ فَاتَتْهُ فَکَأَنَّمَا وُتِرَ أَهْلَهُ وَمَالَهُ». قَالَ ابْنُ عُمَرَ ب: قَالَ رَسُولُ اللَّهِ ج: «هِیَ الْعَصْرِ».

رواه النسائی^([4]).

و در روایتی آمده که نوفل می‌گوید: «نمازی است که از هرکی فوت شود مانند این است که اهل و مالش را از دست داده باشد». ابن عمر ب می‌گوید: رسول الله ج فرمود: «آن نماز عصر است».

27- (الترغیب فی الإمامة مع الإتمام والإحسان، والترهیب منها عند عدمهما)

---

^([1]) یعنی عملش باطل می‌گردد. الدمیری مصداق این روایت را کسی دانسته که ترک نماز را حلال بداند، یا ترک نماز از سوی وی تکرار گردد یا آن‌را بر نابودی اجر و پاداش نماز حمل کرده است. مناوی این مساله را ذکر می‌کند. و قول اخیر آشکارتر است (به صواب نزدیک‌تر است). و سندی می‌گوید: «گفته شده: منظور از آن بزرگ شمردن معصیت است نه حقیقت لفظ؛ و این از باب مجاز تشبیه است. می‌گویم: و این تاویل بر این مبنا است که چیزی جز کفر عمل انسان را نابود نمی‌کند اما ظاهر کلام الهی در این آیه: «لَا تَرْفَعُوا أَصْوَاتَکُمْ» بیانگر این مساله است که گاهی به سبب برخی از گناهان، عمل انسان حبط و نابود می‌گردد. و امکان دارد ترک عمدی نماز عصر یکی از این گناهان باشد. والله اعلم

[در مورد حبط جزئی و کلی اعمال به کتاب «الصلاة وحکم تارکها» نوشته‌ی امام ابن قیم جوزی مراجعه گردد. مصحح].

^([2]) إنما أوردته هنا من أجل شطره الأول، فإنه شاذ، والمحفوظ أنه من قول بریدة نفسه رضی الله عنه کما بینته فی "التعلیق الرغیب"، وأما شطره الثانی فصحیح، رواه البخاری وغیره عن بریدة وغیره.

^([3]) فی الأصل والمخطوطة وطبعة عمارة والمعلقین الثلاثة زیادة: "العصر" ولا أصل لها عند النسائی، وکذلک روایة ابن حبان کما سیأتی فی الکتاب (40- باب الترهیب من ترک الصلاة تعمداً. .). وهو من روایة عراک بن مالک: أنّ نوفل بن معاویة حدَّثه بالروایة الأولى، وتمامها: قال عراک: فأخبرنی عبد الله بن عمر أنه سمع رسول الله ج یقول: "من فاتته صلاة العصر فکأنما. . " الحدیث، فلو أنَّ المصنف ساقها بتمامها لما وقع منه الزیادة، ولاستغنى بحدیث ابن عمر.

^([4]) ورواه الشیخان وغیرهما بلفظ: "مِنَ الصلاة صلاة من فاتته فکأنما وُتِر أهلَه وماله". زاد الطیالسی عن أبی بکر بن عبد الرحمن: فذکرت ذلک لسالم، فقال: حدثنی أبی أنَّ رسول الله ج قال: "من ترک صلاة العصر". وإسناده صحیح.