ترهیب از لمس سنگریزه و جز آن در هنگام سجده و دمیدن در آن بدون ضرورت

ترهیب از لمس سنگریزه و جز آن در هنگام سجده و دمیدن در آن بدون ضرورت

765-295- (1) (ضعیف) عَنْ أَبِی ذَرٍّ س عَنِ النَّبِیِّ ج قَالَ: «إِذَا قَامَ أَحَدُکُمْ فِی الصَّلَاةِ فَلَا یَمْسَحِ الحَصَى، فَإِنَّ الرَّحْمَةَ تُوَاجِهُهُ».

رواه الترمذی وحسنه، والنسائی وابن ماجه، وابن خزیمة وابن حبان فی "صحیحیهما" ولفظ ابن خزیمة: «إِذَا قَامَ أَحَدُکُمْ فِی الصَّلَاةِ، فَإِنَّ الرَّحْمَةَ تُوَاجِهُهُ، فَلَا تُحَرِّکُوا الْحَصَى».

رووه کلهم من روایة أبی الأحوص عنه^([1]).

از ابوذر س روایت است که رسول خدا ج فرمودند: «چون یکی از شما در نماز بود سنگریزه‌ها را لمس نکند چراکه در این حالت با رحمت خداوند مواجه شده است».

و لفظ ابن خزیمه چنین است: «چون یکی از شما به نماز ایستاد با رحمت (الهی) مواجه شده است، پس سنگریزه‌ها را جابجا نکنید».

766-556- (1) (صحیح) وَعَنْ مُعَیْقِیبٍ س أَنَّ النَّبِیَّ ج قَالَ: «لَا تَمْسَحْ وَأَنْتَ تُصَلِّی، فَإِنْ کُنْتَ لَا بُدَّ فَاعِلًا، فَوَاحِدَةٌ^([2]) تَسْوِیَةَ^([3]) الْحَصَى».

رواه البخاری ومسلم والترمذی والنسائی وأبو داود وابن ماجه.

از مُعَیقیب س روایت است که رسول الله ج فرمودند: «درحالی‌که نماز می‌خوانی سنگریزه‌ها را لمس نکن و اگر مجبور بودی این کار را انجام دهی، پس یکبار سنگریزه‌ها را صاف کن».

767-557- (2) (صحیح) وَعَنْ جَابِرٍ س قَالَ: سَأَلْتُ النَّبِیَّ ج عَنْ مَسْحِ الْحَصَى فِی الصَّلَاةِ؟ فَقَالَ: «وَاحِدَةٌ، وَلَأَنْ تُمْسِکَ عَنْهَا خَیْرٌ لَکَ مِنْ مِائَةِ نَاقَةٍ، کُلُّهَا سُودُ الْحَدَقِ».

رواه ابن خزیمة فی "صحیحه".

از جابر س روایت است که از رسول الله ج درباره‌ی لمس نمودن سنگریزه به هنگام نماز سؤال کردم، فرمود: «یک بار انجام بده. و اگر از این کار هم اجتناب کنی، برای تو از صد شتر چشم سیاه بهتر است».

768-296- (2) (ضعیف) وَعَنْ أَبِی صَالِحٍ مَوْلَى آلِ طَلْحَةَ س قَالَ: کُنْتُ عِنْدَ أُمِّ سَلَمَةَ زَوْجِ النَّبِیِّ ج، فَأَتَی ذُو قَرَابَتِهَا، شَابٌّ ذُو جُمَّةٍ^([4])، فَقَامَ یُصَلِّی، فَلَمَّا أَرَادَ أَن یَسْجُدَ نَفَخَ، فَقَالَتْ: لَا تَفْعَلْ، فَإِنَّ رَسُولَ اللَّهِ ج کَانَ یَقُولُ لِغُلَامٍ لَنَا أَسْوَدَ: «یَا رَبَاحُ، تَرِّبْ وَجْهَکَ».

رواه ابن حبان فی "صحیحه".

ورواه الترمذی من روایة مَیْمُونٌ أَبِی حَمْزَةَ عَنْ أَبِی صَالِحٍ عَنْ أُمِّ سَلَمَةَ قَالَتْ: رَأَى النَّبِیُّ ج غُلَامًا لَنَا یُقَالُ لَهُ: أَفْلَحُ، إِذَا سَجَدَ نَفَخَ، فَقَالَ: «یَا أَفْلَحُ، تَرِّبْ وَجْهَکَ»^([5]).

از ابوصالح مولی طلحه روایت است که می‌گوید: نزد ام سلمه همسر رسول خدا ج بودم که یکی از خویشان وی آمد که جوانی بود با موهای بلند؛ پس برخاست که نماز بخواند چون خواست به سجده برود (بر زمین) فوت کرد. ام سلمه گفت: چنین مکن. رسول خدا ج به غلام سیاه ما می‌فرمود: ای رباح، چهره‌ات را بر خاک قرار ده».

و ترمذی از طریق میمون ابی حمزه از ابی صالح از ام سلمه روایت نموده که گفت: رسول خدا ج غلام ما را دید که به او افلح گفته می‌شد. چون سجده می‌کرد فوت می‌کرد. پس رسول خدا ج به وی فرمود: «ای افلح، چهره‌ات را بر خاک قرار ده».

(ضعیف) وتقدم فی «[14-] الترغیب فی الصلاة» حدیث حُذَیفَة س قَالَ: قَالَ رَسُولُ الله ج: «مَا مِن حَالَةٍ یَکُونُ العَبدُ فِیهَا أَحَبَّ إِلَى اللهِ مِن أَن یَرَاهُ سَاجِداً یُعَفَّرُ وجهَهُ فِی التُّرَابِ».

رواه الطبرانی.

از حذیفه س روایت است که رسول خدا ج فرمودند: «هیچ حالت بنده برای الله متعال محبوب‌تر از آن نیست که او را در سجده ببیند درحالی‌که چهره‌اش را به خاک آغشته کرده است».

38- (الترهیب من وضع الید على الخاصرة فی الصلاة)

---

^([1]) قلت: (أبو الأحوص) مجهول، وقال ابن مَعین: "لیس بشیء".

^([2]) بالنصب، أی: فافعل فعلة واحدة، أو مرة واحدة لا أکثر. قال الحافظ ابن حجر: "ویجوز الرفع، فیکون التقدیر: فالجائز واحدة، أو مرة واحدة تجوز".

می‌گویم: این حدیث به وجوب آرامش در نماز و و عدم جواز حرکات بدون ضرورت در نماز اشاره دارد.

^([3]) أی: لأجْل تسویة الحصى. وکان الأصل "تسوی"، والتصویب من "سنن أبی داود"، واللفظ له، وهو فی "صحیح أبی داود" برقم (872).

^([4]) عبارت است از موهای سر که بر شانه‌های ریخته باشند. "نهایة".

^([5]) قلت: (أبو صالح) هذا لا یعرف کما قال الذهبی، وهو مخرج فی "الضعیفة" (5485).