ترغیب به سه روز روزه گرفتن از هر ماه به ویژه ایام بیض

ترغیب به سه روز روزه گرفتن از هر ماه به ویژه ایام بیض

1492-1027- (1) (صحیح) عَنْ أَبِی هُرَیْرَةَ س قَالَ: أَوْصَانِی خَلِیلِی ج بِثَلاَثٍ [لاَ أَدَعُهُنَّ حَتَّى أَمُوتَ]: صِیَامِ ثَلاَثَةِ [أَیَّامٍ]^([1]) مِنْ کُلِّ شَهْرٍ، وَرَکْعَتَیِ الضُّحَى، وَأَنْ أُوتِرَ قَبْلَ أَنْ أَنَامَ».

رواه البخاری ومسلم والنسائی.

از ابوهریره س روایت است که رسول الله ج فرمودند: «دوستم ج مرا به سه چیز امر نمود که تا وقتی زنده‌ام آنها را ترک نخواهم کرد: روزه‌ی سه روز از هر ماه، دو رکعت سنت چاشت (ضحی) و خواندن نماز وتر قبل از اینکه بخوابم».

1493-1028- (2) (صحیح) وَعَنْ أَبِی الدَّرْدَاءِ س قَالَ: «أَوْصَانِی حَبِیبِی ج بِثَلَاثٍ، لَنْ أَدَعَهُنَّ مَا عِشْتُ: بِصِیَامِ ثَلَاثَةِ أَیَّامٍ مِنْ کُلِّ شَهْرٍ، وَصَلَاةِ الضُّحَى، وَبِأَنْ لَا أَنَامَ حَتَّى أُوتِرَ».

رواه مسلم.

از ابودرداء س روایت است که: «دوستم مرا به سه چیز امر نمود که تا وقتی زنده‌ام آنها را رها نخواهم کرد: روزه‌ی سه روز از هر ماه، دو رکعت سنت چاشت و اینکه نخوابم تا نماز وتر را به جا آورم».

1494-1029- (3) (صحیح) وَعَنْ عَبْداللَّهِ بْن عَمْرِو بْنِ العَاصِ ب قَالَ: قَالَ رَسُولُ الله ج: «صَوْمُ ثَلاَثَةِ أَیَّامٍ مِن کُلِّ شَهرٍ، صَوْمُ الدَّهْرِ کُلِّهِ».

رواه البخاری ومسلم.

از عبدالله بن عمرو بن العاص ب روایت است که رسول الله ج فرمودند: «روزه‌ی سه روز از هرماه، همچون روزه‌ی تمام سال است».

1495-624- (1) (ضعیف) وَعَنهُ قَالَ: سَمِعْتُ رَسُولَ اللهِ ج یَقُولُ: «صَامَ نُوحٌ عَلَیْهِ السَّلَامُ الدَّهْرَ کلّه إِلَّا یَوْمَ الْفِطْرِ وَالْأَضْحَى. وَصَامَ دَاوُدُ عَلَیْهِ السَّلَامُ نِصْفَ الدَّهْرِ. وَصَامَ إِبْرَاهِیمُ عَلَیْهِ السَّلَامُ ثَلَاثَةَ أَیَّامٍ مِنْ کُلِّ شَهْرٍ، صَامَ الدَّهْرَ، وَأَفْطَرَ الدَّهْرَ».

رواه الطبرانی فی "الکبیر"، والبیهقی، وفی إسنادهما أبو فراس، لم أقف فیه على جرح ولا تعدیل، ولا أراه یعرف^([2]). والله أعلم.

و از عبدالله بن عمرو بن عاص ب روایت است: از رسول خدا ج شنیدم که فرمودند: «نوح ÷ جز روز عید فطر و قربان تمام روزها را روزه می‌گرفت و داود ÷ یک روز در میان روزه می‌گرفت و ابراهیم ÷ سه روز در هر ماه روزه می‌گرفت. روزه می‌گرفت و افطار می‌کرد».

1496-1030- (4) (صحیح) وَعَنْ أَبِی قَتَادَةَ س قَالَ: قَالَ رَسُولُ اللهِ ج: «ثَلَاثٌ مِنْ کُلِّ شَهْرٍ، وَرَمَضَانُ إِلَى رَمَضَانَ، فَهَذَا صِیَامُ الدَّهْرِ کُلِّهِ».

رواه مسلم وأبو داود والنسائی.

از ابوقتاده س روایت است که رسول الله ج فرمودند: «روزه‌ی سه روز از هر ماه و روزه‌ی رمضان تا رمضان، معادل روزه‌ی تمام سال می‌باشد».

1497-1031- (5) (صحیح) وَعَنْ قُرَّةَ بن إِیَاسٍ س قَالَ: قَالَ رَسُولُ الله ج: «صِیَامُ ثَلَاثَةِ أَیَّامٍ مِنْ کُلِّ شَهْرٍ، صِیَامُ الدَّهْرِ کلِّه وَإِفْطَارُهُ».

رواه أحمد بإسناد صحیح، والبزار والطبرانی، وابن حبان فی "صحیحه".

از قُرَّةَ بن إیاس س روایت است که رسول الله ج فرمودند: «روزه‌ی سه روز از هر ماه، معادل روزه و افطار یک‌سال می‌باشد».

1498-1032- (6) (حسن صحیح) وَعَنْ ابن عَبَّاسٍ ب قَالَ: قَالَ رَسُولُ الله ج:: «صَوْمُ شَهْرِ الصَّبْرِ، وَثَلَاثَةِ أَیَّامٍ مِنْ کُلِّ شَهْرٍ، یَذْهَبْنَ وَحَرَ الصَّدْرِ».

رواه البزار، ورجاله رجال "الصحیح".

از ابن عباس ب روایت است که رسول الله ج فرمودند: «روزه‌ی ماه صبر و سه روز روزه از هر ماه، وسوسه و کینه‌ی دل را از بین می‌برد».

0-1033- (7) (صحیح) ورواه أحمد، وابن حبان فی "صحیحه"، والبیهقی؛ الثلاثة من حدیث الأعرابی، ولم یسموه.

0-1034- (8) (صحیح لغیره) ورواه البزار أیضاً من حدیث علی.

(شهر الصبر): رمضان. (وحر الصدر): به فتح واو و حاء عبارت است از کینه و وسوسه‌های آن.

 1499-625- (2) (ضعیف) وَرُوِیَ عَنْ مَیْمُونَةَ بِنْتِ سَعْدٍ س أَنَّهَا قَالَتْ: یَا رَسُولَ اللهِ! أَفْتِنَا عَنِ الصَّوْمِ؟ فَقَالَ: «مِنْ کُلِّ شَهْرٍ ثَلَاثَةُ أَیَّامٍ، مَنِ اسْتَطَاعَ أَنْ یَصُومَهُنَّ، فَإِنَّ کُلَّ یَوْمٍ یُکَفِّرُ عَشْرَ سَیِّئَاتٍ، وَیُنَقِّی مِنَ الْإِثْمِ^([3]) کَمَا یُنَقِّی الْمَاءُ الثَّوْبَ».

رواه الطبرانی فی "الکبیر".

از میمونه دختر سعد س روایت است که می‌گوید: گفتم: ای رسول خدا، در مورد روزه برای ما فتوا بده؟ رسول خدا ج فرمود: «هرکس می‌تواند از هر ماه سه روز را روزه بگیرید، هر روز کفاره ده گناه می‌باشد و به این ترتیب چنان از گناه پاک می‌شود که آب لباس را پاک می‌کند».

1500-1035- (9) (صحیح) وَعَنْ أَبِی ذَرٍّ س قَالَ: قَالَ رَسُولُ اللَّهِ ج: «مَنْ صَامَ مِنْ کُلِّ شَهْرٍ ثَلَاثَةَ أَیَّامٍ، فَذَلِکَ صِیَامُ الدَّهْرِ، فَأَنْزَلَ اللَّهُ تَصْدِیقَ ذَلِکَ فِی کِتَابِهِ: ﴿مَن جَآءَ بِٱلۡحَسَنَةِ فَلَهُۥ عَشۡرُ أَمۡثَالِهَا﴾ الیَوْمُ بِعَشْرَةِ أَیَّامٍ».

رواه أحمد والترمذی - واللفظ له-، وقال: "حدیث حسن"، والنسائی وابن ماجه، وابن خزیمة فی "صحیحه".

از ابوذر س روایت است که رسول الله ج فرمودند: «هرکس سه روز از هر ماه را روزه بگیرد، آن معادل روزه‌ی تمام سال می‌باشد. و خداوند در تصدیق آن این آیه‌ را نازل نمود: «هرکس (روز قیامت کار) نیکی آورد، پس ده برابر آن پاداش دارد». پس هر روز به مانند ده روز است».

(صحیح لغیره) وفی روایة للنسائی: «مَنْ صَامَ ثَلَاثَةَ أَیَّامٍ مِنْ کُلِّ شَهْرٍ، فَقَدْ تَمَّ [لَهُ]^([4]) صَوْمُ الشَّهْرِ، أَوْ فَلَهُ صَوْمُ الشَّهْرِ».

و در روایت نسائی آمده است: «هرکس سه روز از هر ماه روزه بگیرد، روزه‌ی یک ماه کامل برای او نوشته می‌شود».

1501-1036- (10) (صحیح) وَعَنْ عَمْرِو بْنِ شُرَحْبِیلَ عَنْ رَجُلٍ مِنْ أَصْحَابِ النَّبِیِّ ج قَالَ: قِیلَ لِلنَّبِیِّ ج: رَجُلٌ یَصُومُ الدَّهْرَ؟ قَالَ: «وَدِدْتُ أَنَّهُ لَمْ یَطْعَمِ الدَّهْرَ». قَالُوا: فَثُلُثَیْهِ^([5])؟ قَالَ: «أَکْثَرَ»^([6]). قَالُوا: فَنِصْفَهُ؟ قَالَ: «أَکْثَرَ»^([7]). ثُمَّ قَالَ: «أَلَا أُخْبِرُکُمْ بِمَا یُذْهِبُ وَحَرَ الصَّدْرِ؟ صَوْمُ ثَلَاثَةِ أَیَّامٍ مِنْ کُلِّ شَهْرٍ».

رواه النسائی.

عمرو بن شرحبیل س از مردی از صحابه‌ی رسول الله ج نقل می‌کند که به رسول‌الله ج گفته شد: مردی تمام سال را روزه می‌گیرد. رسول الله ج فرمود: «دوست دارم که تمام یال را غذا نخورد». گفتند: پس دو سوم آن [را روزه بگیرد؟] فرمود: «زیاد است». گفتند: پس نصف آن[را روزه بگیرد؟] فرمود: «زیاد است». سپس فرمود: «آیا به شما از چیزی خبر ندهم که سیه‌دلی و کینه و وسوسه‌ی دل را از بین می‌برد؟  سه روز روزه از هر ماه».

1502-1037- (11) (صحیح) وَعَنْ عَبْدِاللهِ بْن عَمْرو بن العاص ب: أَنَّ النَّبِیَّ ج قَالَ لَهُ: «بَلَغَنِی أَنَّکَ تَصُومُ النَّهَارَ، وَتَقُومُ اللَّیْلَ، فَلَا تَفْعَلْ، فَإِنَّ لِجَسَدِکَ عَلَیْکَ حَظًّا، وَلِعَیْنِکَ عَلَیْکَ حَظًّا، وَإِنَّ لِزَوْجِکَ عَلَیْکَ حَظًّا، صُمْ وَأَفْطِرْ، صُمْ مِنْ کُلِّ شَهْرٍ ثَلَاثَةَ أَیَّامٍ، فَذَلِکَ صَوْمُ الدَّهْرِ». قُلْتُ: یَا رَسُولَ اللهِ! إِنَّ لِی^([8]) قُوَّةً. قَالَ: فَصُمْ صَوْمَ دَاوُدَ عَلَیْهِ السَّلَام، صُمْ یَوْمًا، وَأَفْطِرْ یَوْمًا». فَکَانَ یَقُولُ: یَا لَیْتَنِی أَخَذْتُ بِالرُّخْصَةِ.

رواه البخاری ومسلم.

از عبدالله بن عمرو بن العاص ب روایت است که رسول الله ج به او فرمود: «به من خبر رسیده که تو روزها روزه رفته و شب به عبادت مشغولی؛ چنین نکن زیرا بدن، چشم و همسرت بر تو حقی دارند. روزه بگیر و افطار کن. از هر ماه سه روز روزه بگیر که معادل روزه‌ی تمام سال می‌باشد». گفتم: ای رسول الله ج من توانایی بیشتری دارم. فرمود: «پس به مانند داود روزه بگیر؛ یک روز روزه بگیر و یک روز افطار کن». عبدالله بن عمرو می‌گفت: ای کاش از رخصت و اجازه‌ی رسول الله ج استفاده می‌کردم.

(صحیح) والنسائی، ولفظه: قَالَ: ذَکَرْتُ لِلنَّبِیِّ ج الصَّوْمَ، فَقَالَ: «صُمْ مِنْ کُلِّ عَشَرَةِ أَیَّامٍ یَوْمًا، وَلَکَ أَجْرُ تِلْکَ التِّسْعَةِ». قُلْتُ: إِنِّی أَقْوَى مِنْ ذَلِکَ. قَالَ: «صُمْ مِنْ کُلِّ تِسْعَةِ أَیَّامٍ یَوْمًا، وَلَکَ أَجْرُ تِلْکَ الثَّمَانِیَةِ». قُلْتُ: إِنِّی أَقْوَى مِنْ ذَلِکَ. قَالَ: «فَصُمْ مِنْ کُلِّ ثَمَانِیَةِ أَیَّامٍ یَوْمًا، وَلَکَ أَجْرُ تِلْکَ السَّبْعَةِ». قُلْتُ: إِنِّی أَقْوَى مِنْ ذَلِکَ. قَالَ: فَلَمْ یَزَلْ حَتَّى قَالَ: «صُمْ یَوْمًا وَأَفْطِرْ یَوْمًا».

و در روایت نسائی آمده است: «نزد رسول الله ج از روزه گرفتن سخن گفتم، فرمود: «از هر ده روز، یک‌روز روزه بگیر و برای تو اجر نه روز باقی داده می‌شود». گفتم: من بر بیشتر از آن توانایی دارم. فرمود: «پس از هر نه روز یک روز روزه بگیر و به تو اجر هشت روز باقی داده می‌شود». گفتم: من بر بیشتر از آن توانایی دارم. فرمود: «پس از هر هشت روز، یک روز روزه بگیر و به تو اجر هفت روز باقی داده می‌شود». گفتم: من بر بیش از آن توانایی دارم. راوی می‌گوید: همچنان ادامه دادند تا اینکه فرمود: «یک‌روز روزه بگیر و یک روز افطار کن».

(صحیح) وفی روایة له أیضاً ولمسلم: أَنَّ رَسُولَ اللهِ ج قَالَ: «صُمْ یَوْمًا وَلَکَ أَجْرُ مَا بَقِیَ». قَالَ: إِنِّی أُطِیقُ أَکْثَرَ مِنْ ذَلِکَ. قَالَ: «صُمْ یَوْمَیْنِ، وَلَکَ أَجْرُ مَا بَقِیَ». قَالَ: إِنِّی أُطِیقُ أَکْثَرَ مِنْ ذَلِکَ. قَالَ: «صُمْ الثَّلَاثَةَ أَیَّامٍ، وَلَکَ أَجْرُ مَا بَقِیَ». قَالَ: إِنِّی أُطِیقُ أَکْثَرَ مِنْ ذَلِکَ. قَالَ: «صُمْ أَرْبَعَةَ أَیَّامٍ، وَلَکَ أَجْرُ مَا بَقِیَ». قَالَ: إِنِّی أُطِیقُ أَکْثَرَ مِنْ ذَلِکَ. قَالَ: «فَصُمْ أَفْضَلَ الصِّیَامِ عِنْدَ اللهِ، صَوْمَ دَاوُدَ؛ کَانَ یَصُومُ یَوْمًا، وَیُفْطِرُ یَوْمًا».

و در روایت مسلم آمده است: رسول الله ج فرمودند: «یک‌روز روزه بگیر و برای تو اجر روزهای باقی‌مانده خواهد بود». وی گفت: من بر بیش از این توانایی دارم. فرمود: «دو روز روزه بگیر و اجر روزهای باقی‌مانده برای تو خواهد بود». وی گفت: من بر بیش از این توانایی دارم. فرمود: «سه روز روزه بگیر، اجر روزهای باقی‌مانده برای تو خواهد بود». وی گفت: من بر بیش از این توانایی دارم. فرمود: «چهار روز روزه بگیر، اجر روزهای باقی‌مانده برای تو خواهد بود». وی گفت: من بر بیش از این توانایی دارم. فرمود: پس بهترین روزه‌ نزد خداوند را بگیر یعنی روزه‌ی داود که یک روز روزه می‌گرفت و روز دیگر افطار می‌کرد».

(صحیح) وفی أخرى للبخاری ومسلم قال: أُخْبِرَ رَسُولُ اللهِ ج أَنَّهُ یَقُولُ: لَأَقُومَنَّ اللَّیْلَ، وَلَأَصُومَنَّ النَّهَارَ مَا عِشْتُ. فَقَالَ رَسُولُ اللهِ ج: «أَنْتَ الَّذِی تَقُولُ ذَلِکَ؟». فَقُلْتُ لَهُ: قَدْ قُلْتُهُ یَا رَسُولَ اللهِ! فَقَالَ رَسُولُ اللهِ ج: «فَإِنَّکَ لَا تَسْتَطِیعُ ذَلِکَ، فَصُمْ وَأَفْطِرْ، وَنَمْ وَقُمْ، صُمْ مِنَ الشَّهْرِ ثَلَاثَةَ أَیَّامٍ، فَإِنَّ الْحَسَنَةَ بِعَشْرِ أَمْثَالِهَا، وَذَلِکَ مِثْلُ صِیَامِ الدَّهْرِ». قَالَ: فَإِنِّی أُطِیقُ أَفْضَلَ مِنْ ذَلِکَ. قَالَ: «صُمْ یَوْمًا، وَأَفْطِرْ یَوْمَیْنِ». قَالَ: قُلْتُ: إِنِّی أُطِیقُ أَفْضَلَ مِنْ ذَلِکَ یَا رَسُولَ اللهِ! قَالَ: «فَصُمْ یَوْمًا وَأَفْطِرْ یَوْمًا، وَذَلِکَ صِیَامُ دَاوُدَ، وَهُوَ أَعْدَلُ الصِّیَامِ». قَالَ: فَإِنِّی أُطِیقُ أَفْضَلَ مِنْ ذَلِکَ. قَالَ رَسُولُ اللهِ ج: «لَا أَفْضَلَ مِنْ ذَلِکَ».

و در روایتی از بخاری و مسلم آمده است: «به رسول الله ج خبر دادند که عبدالله بن عمرو بن عاص می‌گوید: تا زنده هستم شب‌ها را بر پا داشته و روزها را روزه می‌گیرم. رسول الله ج فرمود: «تو چنین گفته‌ای؟» به او گفتم: من چنین گفته‌ام ای رسول الله ج؛ پس رسول الله ج فرمود: «تو توانایی آن را نداری؛ روزه بگیر و افطار کن، بخواب و [برای عبادت] برخیز و از هر ماه سه روز را روزه بگیر زیرا [پاداش] هر نیکی به ده برابر آن افزایش می‌یابد و آن به مانند روزه‌ی تمام سال است». وی گفت: من بر بیش از این توانایی دارم. فرمود: «یک روز روزه بگیر و دو روز افطار کن». گفتم: ای رسول الله ج من بر بیش از آن توانایی دارم. فرمود: «یک روز روزه بگیر و روز دیگر افطار کن و آن روزه‌ی داود است و مناسب‌ترین و معتدل‌ترین روزه‌هاست». وی گفت: من بر بیش از آن توانایی دارم. رسول الله ج فرمود: «برتر از آن نیست».

زاد مسلم: قَالَ عَبْدُاللهِ بْنُ عَمْرٍو ب: لَأَنْ أَکُونَ قَبِلْتُ الثَّلَاثَةَ [الْأَیَّامَ] الَّتِی قَالَ رَسُولُ اللهِ ج أَحَبُّ إِلَیَّ مِنْ أَهْلِی وَمَالِی.

مسلم علاوه بر این روایت نموده که: عبدالله بن عمرو ب گفت: اگر سه روزی را که رسول الله ج فرموده بود، قبول می‌کردم از خانواده و اموالم نزد من محبوب‌تر بود.

(صحیح لغیره) وفی أخرى لمسلم^([9]) قَالَ: قَالَ رَسُولُ الله ج: «بَلَغَنِی أَنَّکَ تَقُومُ اللَّیْلَ، وَتَصُومُ النَّهَارَ». قُلْتُ: یَا رَسُولَ اللَّهِ! مَا أَرَدْتُ بِذَلِکَ إِلَّا الْخَیْرَ، قَالَ: «لَا صَامَ مَنْ صَامَ الدَّهْرَ، - وَفِی روایة: الْأَبَدَ-، وَلَکِنْ أَدُلُّکَ عَلَى صَوْمِ الدَّهْرِ، ثَلَاثَةُ أَیَّامٍ مِن کُلِّ شَهْر». قُلْتُ: یَا رَسُولَ اللَّهِ! إِنِّی أُطِیقُ أَفْضَلَ مِنْ ذَلِکَ. الحدیث.

و در روایتی آمده است که رسول الله ج فرمودند: «به من خبر رسیده که تو شب‌ها را به عبادت گذرانده و روز‌ها را روزه می‌گیری؟» گفتم: از اینکار هدفی جز خیر ندارم. رسول الله ج فرمود: «کسی که تمام سال را روزه می‌گیرد - و در روایتی همیشه روزه می‌گیرد - روزه ندارد. ولی تو را به روزه‌ی تمام سال که سه روز از هر ماه می‌باشد راهنمایی می‌کنم». گفتم: ای رسول الله ج من بر بیش از این توانایی دارم. تا انتهای حدیث.

1053-1038- (12) (حسن صحیح) وَعَنْ أَبِی ذَرٍّ س قَالَ: قَالَ رَسُولُ اللَّهِ ج: «إِذَا صُمْتَ مِنْ الشهْرٍ ثَلَاثًا فَصُمْ ثَلَاثَ عَشْرَةَ وَأَرْبَعَ عَشْرَةَ وَخَمْسَ عَشْرَةَ».

رواه أحمد والترمذی والنسائی وابن ماجه، وقال الترمذی: "حدیث حسن".

از ابوذر س روایت است که رسول الله ج فرمودند: «هرگاه سه روز از ماه را روزه گرفتی، روزهای سیزدهم و چهاردهم و پانزدهم را روزه بگیر».

(صحیح) وزاد ابن ماجه: فَأَنْزَلَ اللَّهُ تَصْدِیقَ ذَلِکَ فِی کِتَابِهِ: ﴿مَن جَآءَ بِٱلۡحَسَنَةِ فَلَهُۥ عَشۡرُ أَمۡثَالِهَا﴾ فَالیَوْمُ بِعَشْرَةِ أَیَّامٍ». [مضى هنا قریباُ].

و علاوه بر این ابن ماجه روایت کرده است: «و خداوند در تصدیق آن این آیه‌ را نازل نمود: «هرکس (روز قیامت کار) نیکی آورد، پس ده برابر آن پاداش دارد». پس هر روز به مانند ده روز است».

1504-1039- (13) (صحیح لغیره) وَعَنْ عبدالملک بن قدامة بْنِ مِلْحَانَ عَنْ أَبِیهِ س قَالَ: کَانَ رَسُولُ اللَّهِ ج یَأْمُرُنَا بِصِیَامِ أَیَّامِ الْبِیضَ، ثَلَاثَ عَشْرَةَ، وَأَرْبَعَ عَشْرَةَ، وَخَمْسَ عَشْرَةَ». قَالَ: وَقَالَ «هُوَ کَهَیْئَةِ الدَّهْرِ».

و از عبدالملک بن قدامه بن مِلحان از پدرش س روایت است که می‌گوید: رسول الله ج ما را به روزه گرفتن ایام بیض امر می‌نمود [یعنی] روزهای سیزدهم و چهاردهم و پانزدهم [از ماه]. و فرمود: «این سه روز به مانند روزه‌ی تمام سال است».

(صحیح لغیره) رواه أبو داود^([10]) والنسائی ولفظه: أَنَّ رَسُولَ اللَّهِ ج کَانَ یَأْمُرُنَا بِهَذِهِ الْأَیَّامِ الثَّلَاثِ الْبِیضِ، وَیَقُولُ: «هُنَّ صِیَامُ الشَّهْرِ».

و در روایت نسائی آمده است: «رسول الله ج ما را به (روزه) این سه روز، ایام بیض امر می‌نمود و می‌فرمود: آن [معادل] روزه‌ی یک ماه است».

(قال المملی) س: هکذا وقع فی النسائی: "عبدالملک بن قدامة"، وصوابه: "قتادة"، کما جاء فی أبی داود وابن ماجه، وجاء فی النسائی وابن ماجه أیضاً: "عبد الملک بن المنهال عن أبیه".

1505-1040- (14) (حسن لغیره) وَعَنْ جَرِیرٍ س عَنِ النَّبِیِّ ج قَالَ: «صِیَامُ ثَلَاثَةِ أَیَّامٍ مِنْ کُلِّ شَهْرٍ صِیَامُ الدَّهْرِ، وَأَیَّامُ الْبِیضِ صَبِیحَةَ ثَلَاثَ عَشْرَةَ، وَأَرْبَعَ عَشْرَةَ، وَخَمْسَ عَشْرَةَ».

رواه النسائی بإسناد جید، والبیهقی.

از جریر س روایت است که رسول الله ج فرمودند: «روزه‌ی سه روز از هر ماه به مانند روزه‌ی تمام سال است. و ایام بیض، بامداد سیزدهم و چهاردهم و پانزدهم است».

1506-626- (3) (موضوع) وَعَنِ ابْنِ عُمَرَ ب أَنَّ رَجُلًا سَأَلَ النَّبِیَّ ج عَنِ الصِّیَامِ؟ فَقَالَ: «عَلَیْکَ بِالْبِیضِ: ثَلَاثَةِ أَیَّامٍ مِنْ کُلِّ شَهْرٍ».

رواه الطبرانی فی "الأوسط"، ورواته ثقات^([11]).

از ابن عمر ب روایت است که: مردی از رسول خدا ج در مورد روزه سوال کرد. پس رسول خدا ج فرمود: «سه روز در هر ماه را روزه بگیر. (ایام البیض: 13و14و15 از هر ماه)».

10- (الترغیب فی صوم الاثنین والخمیس)

---

^([1]) زیادة من الشیخین، والأولى فی روایة للبخاری (1178).

^([2]) قلت: بل هو ثقة معروف، من رجال "التهذیب" کما هو مبین فی الأصل، ثم فی "الضعیفة"، رقم (6751)، وإنما علة الحدیث من ابن لهیعة کما هو مبین هناک.

^([3]) فی نسخة: (الذنوب) بدل (الإثم). وما أثبته مطابق لما فی "الطبرانی الکبیر" (25/ 35/ 60) و"مجمع الزوائد".

^([4]) زیادة من "کبرى النسائی" (2/ 134/2718).

^([5]) الأصل: "فثلثه" بالإفراد، والتصویب من "النسائی".

^([6]) یعنی این مقدار بیش از حد مشروع است.

^([7]) می‌گویم: چه بسا منظور از عدم مشروعیت روزه‌ گرفتن نیمی از سال این باشد که نیمی از آن به صورت متوالی روزه گرفته شود نه اینکه یک روز در میان روزه گرفته شود. چراکه یک روز در میان روزه‌ گرفتن، برترین نوع روزه است چنانکه در حدیث بعدی می‌آید. و در روایت مسلم آمده است: «صوم داود نصف الدهر»: «روزه‌ی داود ÷ نیمی از سال بوده است». بنابراین باید در مورد این روایات به دقت تامل کرد تا متوجه عدم تعارض میان آنها شد. بر خلاف دیدگاه سندی رحمه الله تعالی.

^([8]) کذا الأصل. قال الناجی (126/ 1): "هو بالباء، لکنْ طولت فصارت لاماً".

^([9]) لم أرَ هذه الروایة عند مسلم، وقد عزاها إلیه ابن الأثیر أیضاً فی "الجامع" (6/ 332). کذا فی الطبعة السابقة، وسرقه الثلاثة فقالوا (2/ 58): "لم نجد هذه الروایة: "إلخ! وأزید الآن فأقول: وإنما هی عنده (3/ 163) بنحوه، ولیس عنده فیه: "لا صام من صام الدهر". والصواب عزوه للنسائی فالروایة له (1/ 326)، وفیه عنعنة حبیب بن أبی ثابت، وفی روایة (3/ 162-163) مسلم عکرمة بن عمار عن یحیى بن أبی کثیر، وفیها اضطراب. وللحدیث روایات أخرى للشیخین وغیرهما تأتی فی (12- الترغیب فی صوم یوم، وإفطار یوم. .).

^([10]) قلت: وکذا ابن حبان (946).

^([11]) قلت: وتبعه الهیثمی، وهو من أوهامهما الفاحشة، فإن فیه (سلیمان بن داود الشاذکونی)، فإنه مع حفظه کذّبه غیر واحد. وقد خرجته فی "الضعیفة" (5192)، وما فی الباب من الأحادیث الصحیحة غنیة عنه. أما الجهلة فقالوا: "حسن بشواهده المتقدمة"!