ترغیب به قرائت سوره‌ی بقره و اواخرش و آل عمران؛ و آنچه در مورد کسی‌ وارد شده که آخر سوره‌ی آل عمران را بخواند و در آن تفکر نکند

ترغیب به قرائت سوره‌ی بقره و اواخرش و آل عمران؛ و آنچه در مورد کسی‌ وارد شده که آخر سوره‌ی آل عمران را بخواند و در آن تفکر نکند

2115-1458- (1) (صحیح) عَنْ أَبِی هُرَیْرَةَ س؛ أَنَّ رَسُولَ اللهِ ج قَالَ: «لَا تَجْعَلُوا بُیُوتَکُمْ مَقَابِرَ، إِنَّ الشَّیْطَانَ یَفِرُّ مِنَ الْبَیْتِ الَّذِی تُقْرَأُ فِیهِ سُورَةُ ﴿الْبَقَرَةِ﴾».

رواه مسلم والنسائی والترمذی.

از ابوهریره س روایت است که رسول الله ج فرمودند: «خانه‌های خود را به قبرستان تبدیل نکنید، شیطان از خانه‌ای که در آن سوره‌ی بقره خوانده می‌شود، فرار می‌کند».

2116-878- (1) (ضعیف) وَعَنْ مَعْقِلِ بْنِ یَسَارٍ س؛ أَنَّ رَسُولَ اللَّهِ ج قَالَ: «﴿الْبَقَرَةُ﴾ سِنَامُ الْقُرْآنِ وَذُرْوَتُهُ، نَزَلَ مَعَ کُلِّ آیَةٍ مِنْهَا ثَمَانُونَ مَلَکًا، وَاسْتُخْرِجَتْ ﴿اللَّهُ لَا إِلَهَ إِلَّا هُوَ الْحَیُّ الْقَیُّومُ﴾ مِنْ تَحْتِ الْعَرْشِ، فَوَصَلَتْ بِهَا، أَوْ فَوُصِلَتْ بِسُورَةِ ﴿الْبَقَرَةِ﴾، وَ﴿یس﴾ قَلْبُ الْقُرْآنِ؛ لَا یَقْرَؤُهَا رَجُلٌ یُرِیدُ اللَّهَ والدَّارَ الْآخِرَةَ إِلَّا غُفِرَ لَهُ».

رواه أحمد عن رجل عن معقل. وروى أبو داود والنسائی وابن ماجه منه ذکر ﴿یس﴾.

از مَعقِلِ بن یَسار س روایت است که رسول الله ج فرمودند: «سوره بقره قله رفیع قرآن است؛ با هر آیه‌ای از آن هشتاد فرشته نازل شده است. و این آیه: ﴿اللَّهُ لَا إِلَهَ إِلَّا هُوَ الْحَیُّ الْقَیُّومُ﴾ از زیر عرش خارج شده و به سوره بقره وصل شده است و سوره یس قلب قرآن است؛ هیچ‌کس آن را با نیت (کسب رضایت) خداوند و (نجات) در روز قیامت نمی‌خواند مگر اینکه مورد مغفرت قرار می‌گیرد».

2117-1459- (2) (صحیح) وَعَنِ ابْنِ عَبَّاسٍ ب قَالَ: بَیْنَمَا جِبْرائیلُ قَاعِدٌ عِنْدَ النَّبِیِّ ج سَمِعَ نَقِیضًا مِنْ فَوْقِهِ، فَرَفَعَ رَأْسَهُ^([1]) فَقَالَ: «هَذَا بَابٌ مِنَ السَّمَاءِ فُتِحَ [الْیَوْمَ]، لَمْ یُفْتَحْ قَطُّ إِلَّا الْیَوْمَ، فَنَزَلَ مِنْهُ مَلَکٌ، فَقَالَ: هَذَا مَلَکٌ نَزَلَ إِلَى الْأَرْضِ، لَمْ یَنْزِلْ قَطُّ إِلَّا الْیَوْمَ، فَسَلَّمَ وَقَالَ: أَبْشِرْ بِنُورَیْنِ أُوتِیتَهُمَا لَمْ یُؤْتَهُمَا نَبِیٌّ قَبْلَکَ؛ فَاتِحَةُ الْکِتَابِ، وَخَوَاتِیمُ سُورَةِ ﴿الْبَقَرَةِ﴾، لَنْ تَقْرَأَ بِحَرْفٍ مِنْهُمَا إِلَّا أُعْطِیتَهُ».

رواه مسلم والنسائی والحاکم وتقدم. [قبل أحادیث^([2])].

از ابن عباس ب روایت است که جبرائیل نزد رسول الله ج نشسته بود، صدایی از بالا شنید، سرش را بلند کرد و گفت: این دری از آسمان است که امروز باز شد و جز امروز، هرگز باز نشده است؛ پس فرشته‌ای از آن نازل شد؛ سپس گفت: این فرشته‌ای است که به زمین فرود آمده است و جز امروز، هرگز فرود نیامده است، پس سلام کرد و گفت: مژدگانی بده بر دو نور که به تو داده شده‌اند و پیش از تو به هیچ پیامبری داده نشده‌اند: فاتحة الکتاب و آیات آخر سوره‌ی بقره که هرگز حرفی از آنها را قرائت نمی‌کنی، مگر اینکه به تو عطا می‌شود».

2118-1460- (3) (صحیح) وَعَنْ أَبِی أُمَامَةَ الْبَاهِلِیُّ س قَالَ: سَمِعْتُ رَسُولَ اللهِ ج یَقُولُ: «اقْرَءُوا الْقُرْآنَ؛ فَإِنَّهُ یَأْتِی یَوْمَ الْقِیَامَةِ شَفِیعًا لِأَصْحَابِهِ، اقْرَءُوا الزَّهْرَاوَیْنِ: ﴿الْبَقَرَةَ﴾، وَسُورَةَ ﴿آلِ عِمْرَانَ﴾؛ فَإِنَّهُمَا یَأْتِیَانِ یَوْمَ الْقِیَامَةِ کَأَنَّهُمَا غَمَامَتَانِ أَوْ غَیَایَتَانِ، أَوْ کَأَنَّهُمَا فِرْقَانِ مِنْ طَیْرٍ صَوَافَّ، تُحَاجَّانِ عَنْ أَصْحَابِهِمَا. اقْرَءُوا سُورَةَ ﴿الْبَقَرَةِ﴾؛ فَإِنَّ أَخْذَهَا بَرَکَةٌ، وَتَرْکَهَا حَسْرَةٌ، وَلَا تَسْتَطِیعُهَا الْبَطَلَةُ». قَالَ مُعَاوِیَةُ بن سلّام: بَلَغَنِی أَنَّ الْبَطَلَةَ: السَّحَرَةُ.

رواه مسلم.

از ابو امامه باهلی س روایت است: از رسول الله ج شنیدم که فرمودند: «قرآن بخوانید؛ همانا قرآن در روز قیامت اصحابش را شفاعت می‌کند. دو گل شکفته یعنی بقره و آل عمران را بخوانید؛ زیرا آن دو در روز قیامت همانند دو ابر سفید یا دو سایبان یا دو دسته‌ پرنده‌ای حاضر می‌شوند که بال‌های خود را باز کرده و از اصحاب‌شان دفاع می‌کنند. سوره‌ی بقره را بخوانید؛ زیرا خواندن آن برکت و ترک آن حسرت به همراه دارد و ساحران طاقت آن را ندارند». معاویة بن سلّام می‌گوید: به من خبر رسید که منظور از «بطله» ساحران است.

(الغیایتان): مثناى (غیایة) به غین: عبارت است از هر چیزی که از بالای سر انسان او را در سایه خود جای دهد. مانند ابر و پوشش و سایبان و مانند اینها. و (فرقان) یعنی: دو دسته، دو گروه.

2119-1461- (4) (حسن لغیره) إلا ما بین المعقوفتین فهو 879- (2) (ضعیف)) وَعَنْ أَبِی هُرَیْرَةَ س قَالَ: قَالَ رَسُولُ اللَّهِ ج: «لِکُلِّ شَیْءٍ سَنَامٌ، وَإِنَّ سَنَامَ القُرْآنِ سُورَةُ ﴿الْبَقَرَةِ﴾ [وَفِیهَا آیَةٌ هِیَ سَیِّدَةُ آیِ القُرْآنِ»].

رواه الترمذی عن حکیم بن جبیر عن أبی صالح عن أبی هریرة وقال: "حدیث غریب".

از ابوهریره س روایت است که رسول الله ج فرمودند: «هر چیزی قله و اوجی دارد و اوج و قله قرآن سوره بقره است. [و در آن آیه‌ای است که سرور آیات قرآن است]».

(ضعیف) ورواه الحاکم من هذه الطریق أیضاً، ولفظه: «سُورَةُ ﴿الْبَقَرَةِ﴾ فِیهَا آیَةٌ سَیِّدَةُ آیِ الْقُرْآنِ، لَا تُقْرَأُ فِی بَیْتٍ وَفِیهِ شَیْطَانٌ إِلَّا خَرَجَ مِنْهُ: ﴿آیَةُ الْکُرْسِیِّ﴾»، وقال: "صحیح الإسناد"^([3]).

و لفظ حاکم چنین است: «در سوره بقره آیه‌ای است که سرور آیات قرآن است. این آیه در هیچ خانه‌ای خوانده نمی‌شود که شیطان در آن باشد مگر اینکه از آن خارج می‌شود؛ و این آیه عبارت است از: «آیة الکرسی»».

2120-1462- (5) ((حسن لغیره) إلا ما بین المعقوفتین فهو 880- (3) (ضعیف)) وَعَنْ سَهْلِ بْنِ سَعْدٍ س قَالَ: قَالَ رَسُولُ اللَّهِ ج: «إِنَّ لِکُلِّ شَیْءٍ سَنَامًا، وَإِنَّ سَنَامَ الْقُرْآنِ سُورَةُ ﴿الْبَقَرَةِ﴾، [مَنْ قَرَأَهَا فِی بَیْتِهِ لَیْلًا؛ لَمْ یَدْخُلِ الشَّیْطَانُ بَیْتَهُ ثَلَاثَ لَیَالٍ، وَمَنْ قَرَأَهَا نَهَارًا، لَمْ یَدْخُلِ الشَّیْطَانُ بَیْتَهُ ثَلَاثَةَ أَیَّامٍ]».

رواه ابن حبان فی "صحیحه"^([4]).

از سهل بن سعد س روایت است که رسول الله ج فرمودند: «هر چیزی قله و اوجی دارد و اوج و قله قرآن سوره بقره است. [هرکس شبانه آن را در خانه‌اش بخواند شیطان تا سه شب وارد خانه وی نمی‌شود و هرکس در روز آن را بخواند شیطان سه روز وارد خانه وی نمی‌شود].

2121-1463- (6) (صحیح) وَعَنْ عَبْدِاللَّهِ^([5]) قَالَ: «اقْرَءُوا سُورَةَ ﴿الْبَقَرَةِ﴾ فِی بُیُوتِکُمْ، فَإِنَّ الشَّیْطَانَ لَا یَدْخُلُ بَیْتًا یُقْرَأُ فِیهِ سُورَةُ ﴿الْبَقَرَةِ﴾».

رواه الحاکم موقوفاً هکذا، وقال: "صحیح على شرطهما".

عبدالله س می‌گوید: سوره‌ی بقره را در خانه‌های‌تان بخوانید؛ زیرا شیطان به خانه‌ای وارد نمی‌شود که در آن سوره‌ی بقره خوانده می‌شود».

(حسن) ورواه عن زائدة عن عاصم بن أبی النجود عن أبی الأحوص عن عبدالله فرفعه. (قال الحافظ): "وهذا إسناد حسن بما تقدم. والله أعلم".

2122-1464- (7) (صحیح) وَعَنْ أُسَیْدِ بْنِ حُضَیْرٍ س؛ أَنَّهُ قَالَ: یَا رَسُولَ اللَّهِ! بَیْنَمَا أَنَا أَقْرَأُ اللَّیْلَةَ سُورَةَ ﴿الْبَقَرَةِ﴾ إِذْ سَمِعْتُ وَجْبَةً مِنْ خَلْفِی، فَظَنَنْتُ أَنَّ فَرَسِی انْطَلَقَ، - فَقَالَ رَسُولُ اللَّهِ ج: «اقْرَأْ یَا أَبَا عَتِیکٍ» -، فَالْتَفَتُّ فَإِذَا مِثْلُ الْمِصْبَاحِ مُدَلًّى بَیْنَ السَّمَاءِ وَالْأَرْضِ، - وَرَسُولُ اللَّهِ ج یَقُولُ: «اقْرَأْ یَا أَبَا عَتِیکٍ» - فَقَالَ: یَا رَسُولَ اللَّهِ! فَمَا اسْتَطَعْتُ أَنْ أَمْضِیَ. فَقَالَ رَسُولُ اللَّهِ ج: «تِلْکَ الْمَلَائِکَةُ تَنَزَّلَتْ لِقِرَاءَةِ سُورَةِ ﴿الْبَقَرَةِ﴾، أَمَا إِنَّکَ لَوْ مَضَیْتَ لَرَأَیْتَ الْعَجَائِبَ».

رواه ابن حبان فی "صحیحه"^([6]). ورواه البخاری ومسلم من حدیث أبی سعید بنحوه، وتقدم [12- الجهاد/1].

از اُسَید بن حُضیر س روایت است که گفت: ای رسول الله ج! دیشب هنگامی‌که سوره‌ی بقره را می‌خواندم صدایی از پشت سرم شنیدم و گمان کردم اسبم حرکت کرد. رسول الله ج فرمود: «ابوعتیک به خواندن ادامه می‌دادی». پس نگاه کردم و چیزی همانند چراغ بین آسمان و زمین معلق دیدم. و رسول الله ج فرمود: «ابوعتیک به خواندن ادامه می‌دادی». پس گفت: ای رسول الله ج! نمی‌توانستم به خواندن ادامه دهم. پس رسول الله ج فرمود: «آنها فرشتگانی بودند که به خاطر قرائت سوره‌ی بقره نازل شده بودند و اگر تو به خواندن ادامه می‌دادی چیزهای عجیبی می‌دیدی».

2123-1465- (8) (صحیح) وَعَنْ النوَّاس بْن سَمْعَان س قَالَ: سَمِعْتُ رَسُولَ اللَّهِ ج یَقُولُ: «یُؤْتَى بِالْقُرْآنِ یَوْمَ الْقِیَامَةِ وَأَهْلِهِ الَّذِینَ کَانُوا یَعْمَلُونَ بِهِ فِی الدُّنیَا، تَقْدُمُهُ سُورَةُ ﴿الْبَقَرَةِ﴾، وَ﴿آلُ عِمْرَانَ﴾، - وَضَرَبَ لَهُمَا رَسُولُ اللهِ ج ثَلَاثَةَ أَمْثَالٍ مَا نَسِیتُهُنَّ بَعْدُ - قَالَ: کَأَنَّهُمَا غَمَامَتَانِ أَوْ ظُلَّتَانِ سَوْدَاوَانِ بَیْنَهُمَا شَرْقٌ، أَوْ کَأَنَّهُمَا فِرقانٍ مِنْ طَیْرٍ صَوَافَّ، تُحَاجَّانِ عَنْ صَاحِبِهِمَا».

از نواس بن سمعان س روایت است که می‌گوید: از رسول الله ج شنیدم که فرمودند: «روز قیامت قرآن و اهلش، کسانی‌که در دنیا به آن عمل می‌کردند، آورده می‌شوند درحالی‌که سوره‌ی بقره و آل عمران در پیشاپیش آنها هستند و رسول الله ج برای آن‌دو، سه مثال زدند که من آنها را فراموش نکردم. فرمود: «گویا آن‌دو، دو ابر یا دو سایبان سیاه‌رنگی هستند که بین نور و روشنایی است یا گویا دو دسته از پرندگانی هستند که بال‌های خویش را باز کرده و از صاحبان‌شان [خوانندگان و عاملان به آنها] دفاع می‌کنند».

رواه مسلم والترمذی وقال: "حدیث حسن غریب، ومعنى هذا الحدیث عند أهل العلم: أنه یجیء ثواب قراءته. کذا فسر بعض أهل العلم هذا الحدیث وما یشبهه من الأحادیث؛ أنه یجیء ثواب قراءة القرآن، وفی حدیث نواس - یعنی هذا- ما یدل على ما فسروا إذ قال: "وأهله الذین کانوا یعملون به فی الدنیا" ففی هذا دلالة على أنه یجیء ثواب العمل" انتهى.

معنای این حدیث نزد اهل علم این است که ثواب قرائت آن می‌آید. برخی از اهل علم این حدیث و امثال آن را چنین تفسیر کرده‌اند؛ اینکه ثواب قرائت قرآن می‌آید. و در همین حدیث نواس، مطلبی موید این معنا وارد شده است آنجا که می‌فرماید: «وَأَهْلِهِ الَّذِینَ کَانُوا یَعْمَلُونَ بِهِ فِی الدُّنیَا» این بخش از حدیث بر این معنا دلالت دارد که این ثواب عمل است که می‌آید.

قوله: "بینهما شَرق": هو بفتح المعجمة وقد تکسر وبسکون الراء^([7]) بعدهما قاف؛ أی: بینهما فرق یضیء.

2124-1466- (9) (حسن صحیح) وَعَنْ ابن بُرَیْدَةَ عَنْ أَبِیهِ مَرفُوعاً: «تَعَلَّمُوا ﴿الْبَقَرَةِ﴾، وَ﴿آلِ عِمْرَانَ﴾، فَإِنَّهُمَا الزَّهْرَاوَانِ، یُظِلَّانِ صَاحِبَهُمَا یَوْمَ الْقِیَامَةِ کَأَنَّهُمَا غَمَامَتَانِ، أَوْ غَیَایَتَانِ، أَوْ فِرْقَانِ مِنْ طَیْرٍ صَوَافَّ».

رواه الحاکم وقال: "صحیح على شرط مسلم".

ابن بریده از پدرش س به صورت مرفوع روایت می‌کند که: «سوره بقره و آل عمران را بیاموزید؛ زیرا آن دو نور و گل شکفته هستند که در روز قیامت بر سر اصحاب و یاران خود سایه می‌افکنند همانند دو ابر سفید یا دو سایبان یا دو دسته پرنده‌ای که بال‌های خود را باز کرده‌اند».

2125-1467- (10) (صحیح) وَعَنْ النُّعْمَانِ بْنِ بَشِیرٍ ب عَنِ النَّبِیِّ ج قَالَ: «إِنَّ اللَّهَ کَتَبَ کِتَابًا قَبْلَ أَنْ یَخْلُقَ السَّمَوَاتِ وَالْأَرْضَ بِأَلْفَیْ عَامٍ، أَنْزَلَ مِنْهُ آیَتَیْنِ، خَتَمَ بِهِمَا سُورَةَ ﴿الْبَقَرَةِ﴾، وَلَا یُقْرَآنِ فِی دَارٍ ثَلَاثَ لَیَالٍ فَیَقْرَبُهَا شَیْطَانٌ».

رواه الترمذی - واللفظ له- وقال: "حدیث حسن غریب"،

از نعمان بن بشیر ب روایت است که رسول الله ج فرمودند: «خداوند متعال هزار سال قبل از خلقت آسمان‌ها و زمین کتابی را نوشت و دو آیه از آن را نازل کرد که سوره‌ی بقره با آن خاتمه می‌یابد و در خانه‌ای که سه شب خوانده شود، شیطان به آنجا نزدیک نمی‌شود».

 والنسائی وابن حبان فی "صحیحه" والحاکم؛ إلا أن عنده: «وَلَا یُقْرَآنِ فِی بَیتٍ فَیَقْرَبُه شَیْطَانُ ثَلَاثَ لَیَالٍ». وقال: "صحیح على شرط مسلم".

و در روایت حاکم آمده است: «و این دو آیه در خانه‌ای خوانده نمی‌شود مگر اینکه شیطان سه شب به آنجا نزدیک نمی‌شود».

2126-881- (4) (ضعیف) وَعَنْ أَبِی ذَرٍّ س؛ أَنَّ رَسُولَ اللَّهِ ج قَالَ: «إِنَّ اللَّهَ خَتَمَ سُورَةَ ﴿الْبَقَرَةِ﴾ بِآیَتَیْنِ أَعْطَانِیهِمَا مِنْ کَنْزِهِ الَّذِی تَحْتَ الْعَرْشِ، فَتَعَلَّمُوهُنَّ وَعَلِّمُوهُنَّ نِسَاءَکُمْ وَأَبْنَاءَکُمْ، فَإِنَّهما صَلَاةٌ وَقُرْآنٌ وَدُعَاءٌ».

رواه الحاکم وقال: "صحیح على شرط البخاری". (قال الحافظ): "معاویة بن صالح لم یحتجّ به البخاری إنما احتجّ به مسلم. ویأتی الکلام علیه [یعنی آخر کتابه]". ورواه أبو داود فی "مراسیله" عن جُبیر بن نُفیر"^([8]).

از ابوذر س روایت است که رسول الله ج فرمودند: «خداوند متعال سوره بقره را با دو آیه به پایان برده که آنها را از گنج زیر عرش بخشیده است؛ پس آنها را خود بیاموزید و به زنان و فرزندان‌تان آموزش دهید چرا که آنها نماز و قرآن و دعا هستند».

2127-1468- (11) (حسن) وَعَنْ عُبَیْد بْنُ عُمَیْرٍ؛ أَنَّهُ قَالَ لِعَائِشَةَ ل: أَخْبِرِینَا بِأَعْجَبِ شَیْءٍ رَأَیْتِیهِ مِنْ رَسُولِ اللَّهِ ج؟ قَالَ: فَسَکَتَتْ؛ ثُمَّ قَالَتْ: لَمَّا کَانَ لَیْلَةٌ مِنَ اللَّیَالِی قَالَ: «یَا عَائِشَةُ! ذَرِینِی أَتَعَبَّدُ اللَّیْلَةَ لِرَبِّی». قُلْتُ: وَاللَّهِ إِنِّی أُحِبُّ قُرْبَکَ، وَأُحِبُّ مَا یسرک. قَالَتْ: فَقَامَ فَتَطَهَّرَ، ثُمَّ قَامَ یُصَلِّی، قَالَتْ: فَلَمْ یَزَلْ یَبْکِی حَتَّى بَلَّ حِجْرَهُ. قَالَتْ: وَکَانَ جَالِساً فَلَمْ یَزَلْ یَبْکِی ج حَتَّى بَلَّ لِحْیَتَهُ. قَالَتْ: ثُمَّ بَکَى حَتَّى بَلَّ الْأَرْضَ. فَجَاءَ بِلَالٌ یُؤْذِنُهُ بِالصَّلَاةِ، فَلَمَّا رَآهُ یَبْکِی، قَالَ: یَا رَسُولَ اللَّهِ! تَبْکِی وَقَدْ غَفَرَ اللَّهُ لَکَ مَا تَقَدَّمَ مِن ذَنبِکَ وَمَا تَأَخَّرَ؟ قَالَ: «أَفَلَا أَکُونُ عَبْدًا شَکُورًا؟ لَقَدْ أنُزِلَتْ عَلَیَّ اللَّیْلَةَ آیَةٌ؛ وَیْلٌ لِمَنْ قَرَأَهَا وَلَمْ یَتَفَکَّرْ فِیهَا: ﴿إِنَّ فِی خَلْقِ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ﴾ الْآیَةَ کُلَّهَا».

رواه ابن حبان فی "صحیحه" وغیره.

از عُبید بن عُمیر س روایت است که او به عایشه ل گفت: از عجیب‌ترین چیزی که از رسول الله ج دیده‌ای به ما خبر بده؟ عایشه ل مدتی ساکت ماند، سپس گفت: شبی از شب‌ها رسول الله ج به من فرمود: «مرا بگذار تا امشب خدا را عبادت کنم». گفتم: به خدا قسم همنشینی با تو را دوست دارم و آنچه تو را خوشحال می‌کند نیز دوست دارم. رسول الله ج بلند شده، وضو گرفت و نماز خواند. آنقدر گریه کرد که دامنش خیس شد و درحالی‌که نشسته بود آنقدر گریه کرد تا ریشش خیس شد و همینطور گریه کرد تا زمین هم خیس شد. بلال س آمد تا او را از وقت نماز آگاه نماید که دید رسول الله ج گریه می‌کند، گفت: ای رسول الله ج! گریه می‌کنی درحالی‌که خداوند گناهان گذشته و آینده‌ات را بخشیده است؟ فرمود: «آیا بنده‌ای شکرگذار نباشم؟ امشب آیه‌ای بر من نازل شده است و وای بر کسی‌که آن را بخواند و در آن تفکر نکند: ﴿إِنَّ فِی خَلۡقِ ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَٱلۡأَرۡضِ وَٱخۡتِلَٰفِ ٱلَّیۡلِ وَٱلنَّهَارِ لَأٓیَٰتٖ لِّأُوْلِی ٱلۡأَلۡبَٰبِ١٩٠﴾ [آل عمران: 190] «به راستی در آفرینش آسمان‌ها و زمین و آمد و رفت شب و روز، نشانه‌های (آشکاری) برای خردمندان است».

0-882- (5) (ضعیف) وروى ابن أبی الدنیا عن سفیان یرفعه؛ قال: «من قرأ آخر ﴿آل عمران﴾ ولم یتفکر فیها وَیْله، فعدَّ بأصابعِهِ عشراً».

از سفیان به صورت مرفوع روایت است که: «هرکس آیات پایانی سوره ال عمران را بخواند و در آنها نیندیشد، وای بر او باد، پس با دستانش ده آیه را شمرد».

7 - (الترغیب فی قراءة (آیة الکرسی)، وما جاء فی فضلها)

---

^([1]) مراد جبریل است چنانکه اندکی پیش‌ گذشت.

^([2]) فی الأصل: «حدیثین»! وانظره برقم (2113- 1456- (5)). [ش].

^([3]) قلت: بل هو ضعیف، فی طریقه من یروی منکرات؛ کما هو مبین فی "الضعیفة" (1348).

^([4]) قلت: فیه من لم یوثقه غیر ابن حبان، وجهله ابن القطان؛ کما هو بیَّن فی "الضعیفة" أیضاً (1349)، مع التنبیه بثبوت الشطر الأول من دون: "ثلاث لیالٍ. .".

^([5]) مراد عبدالله بن مسعود س است.

^([6]) قلت: وکذا رواه أبو عبید فی "فضائل القرآن" (ص 26-27) وغیره کالحاکم (1/ 554)، وصححه على شرط مسلم ووافقه الذهبی، وعزاه إلیه المؤلف فیما تقدم من حدیث أبی سعید، وهو من أوهامه، قلده فیه المعلقون الثلاثة کما تقدم بیانه هناک.

^([7]) قال الناجی: "أی: وبفتحها أیضاً، لکن الإسکان أشهر، ومعناه: ضیاء ونور، ولعل قول المصنف فی تفسیره: "أی بینها فرق" أنه نور".

^([8]) قلت: وهو الصواب: مرسل.