ترهیب از خوردن مال یتیم به ناحق

ترهیب از خوردن مال یتیم به ناحق

5093-3538- (1) (صحیح) عَنْ أَبِی ذَرٍّ س؛ أَنَّ النَّبِیَّ ج قَالَ لَهُ: «یَا أَبَا ذَرٍّ! إِنِّی أَرَاکَ ضَعِیفًا، وَإِنِّی أُحِبُّ لَکَ مَا أُحِبُّ لِنَفْسِی، لَا تَأَمَّرَنَّ^[1] عَلَى اثْنَیْنِ، وَلَا تَوَلَّیَنَّ مَالَ یَتِیمٍ».

رواه مسلم وغیره.

از ابوذر س روایت است که رسول الله ج فرمودند: «ای ابوذر، من تو را ضعیف و ناتوان می‌بینم. برای تو چیزی را دوست دارم که برای خویش دوست می‌دارم؛ بر دو نفر امیر مشو و سرپرستی مال یتیم را بر عهده مگیر».

5094-3539- (2) (صحیح) وَعَنْ أَبِی هُرَیْرَةَ س عَنِ النَّبِیِّ ج قَالَ: «اجْتَنِبُوا السَّبْعَ المُوبِقَاتِ». قَالُوا: یَا رَسُولَ اللَّهِ! وَمَا هُنَّ؟ قَالَ: «الشِّرْکُ بِاللَّهِ، وَالسِّحْرُ، وَقَتْلُ النَّفْسِ الَّتِی حَرَّمَ اللَّهُ إِلَّا بِالحَقِّ، وَأَکْلُ الرِّبَا، وَأَکْلُ مَالِ الیَتِیمِ، وَالتَّوَلِّی یَوْمَ الزَّحْفِ، وَقَذْفُ المُحْصَنَاتِ الغَافِلاَتِ المُؤْمِنَاتِ».

رواه البخاری ومسلم وأبو داود والنسائی. [مضى 16- البیوع/19].

از ابوهریره س روایت است که رسول الله ج فرمودند: «از هفت گناه مهلک دوری کنید». گفتند: ای رسول الله ج، کدام گناهان؟ فرمود: «شرک به خداوند، سحر و جادو، کشتن نفسی که خداوند حرام نموده مگر به حق، خوردن ربا، خوردن مال یتیم، فرار از میدان جنگ هنگام لشکر کشی دشمن، وارد نمودند اتهام زنا به زنان پاکدامن مؤمن بی‌خبر از فساد».

0-3540- (3) (حسن لغیره) ورواه البزار؛ ولفظه: قَالَ رَسُولُ الله ج: «الکبائرُ سَبعٌ: أَوَّلُهُنَّ الإشراکُ بالله، وقتلُ النَّفس بغیر حقِّها، وأکلُ الرِّبا، وأکلُ مالِ الیَتیمِ، والفرارُ یومَ الزَّحفِ، وقذفُ المحصناتِ، والانتِقالُ إلى الأعرابِ بعد هِجرَتِهِ»^[2]. [مضى 12- الجهاد/11].

(الموبقات): مهلک.

و در روایت بزار آمده است: رسول الله ج فرمودند: «کبیره‌ها (گناهان کبیره) هفت دسته‌اند: اولین آنها شرک به خداوند و کشتن نفسی به ناحق و ربا خواری و خوردن مال یتیم و فرار کردن در روز جنگ و تهمت زدن به زنان پاکدامن و برگشتن به سوی بادیه‌نشینی بعد از هجرت به مدینه».

5095-2071- (1) (ضعیف جداً) وَعَنهُ عَنِ النَّبِیِّ ج قَالَ: «أَرْبعٌ حقٌّ عَلىَ الله أنْ لا یُدْخِلَهُم الجنَّةَ، ولا یُذیقَهم نَعِیمَها: مُدْمِنُ الخَمْرِ، وآکِلُ الرِّبا، وآکِلُ مالِ الیتیمِ بِغَیْرِ حقُّ، والعاقُّ لوالدیْهِ».

رواه الحاکم من طریق إبراهیم بن خُثَیْم بن عِراک - وقد ترک- عن أبیه عن جده عن أبی هریرة. وقال: «صحیح الإسناد»! [مضى 16- البیوع/19].

5096-3541- (4) (صحیح لغیره) وَعَنْ أَبِی بَکْرِ بْنِ مُحَمَّدِ بْنِ عَمْرِو بْنِ حَزْمٍ عَنْ أَبِیهِ عَنْ جَدِّهِ: أَنَّ النَّبِیَّ ج کَتَبَ إِلَى أَهْلِ الْیَمَنِ بِکِتَابٍ فِیهِ: وَإِنَّ أَکْبَرَ الْکَبَائِرِ عِنْدَ اللَّهِ یَوْمَ الْقِیَامَةِ: الْإِشْرَاکُ بِاللَّهِ، وَقَتْلُ النَّفْسِ الْمُؤْمِنَةِ بِغَیْرِ الْحَقِّ، وَالْفِرَارُ فِی سَبِیلِ اللَّهِ یَوْمَ الزَّحْفِ، وَعُقُوقُ الْوَالِدَیْنِ، وَرَمْیُ الْمُحْصَنَةِ، وَتَعَلُّمُ السَّحَرِ، وَأَکَلُ الرِّبَا، وَأَکْلُ مَالِ الْیَتِیمِ» فذکر الحدیث. وهو کتاب طویل فیه ذکر الزکاة والدیات وغیر ذلک^[3].

رواه ابن حبان فی «صحیحه». [مضى 12- الجهاد/11].

ابو بکر بن محمد بن عمرو بن حزم از پدرش از جدش روایت می‌کند که: رسول الله ج در نامه‌ای به اهل یمن نوشت: «همانا بزرگ‌ترین گناهان در روز قیامت نزد خداوند: شرک به خداوند، کشتن نفس مؤمنی به ناحق، فرار از جنگیدن در راه خدا در روز جنگ، نافرمانی از پدر و مادر، تهمت زدن به زنان پاکدامن، آموختن سحر و جادو و خوردن ربا و خوردن مال یتیم است».

5097-2072- (2) (ضعیف جداً) وَعَنْ أَبِی بَرْزَةَ س؛ أَنَّ رَسُولَ اللَّهِ ج قَالَ: «یُبْعَثُ یَوْمَ الْقِیَامَةِ قَوْمٌ مِنْ قُبُورِهِمْ؛ تَأَجَّجُ أَفْوَاهُهُمْ نَارًا». فَقِیلَ: مَنْ هُمْ یَا رَسُولَ اللَّهِ؟ قَالَ: «أَلَمْ تَرَ [أَنَّ]^[4] اللَّهَ یَقُولُ: ﴿إِنَّ ٱلَّذِینَ یَأۡکُلُونَ أَمۡوَٰلَ ٱلۡیَتَٰمَىٰ ظُلۡمًا إِنَّمَا یَأۡکُلُونَ فِی بُطُونِهِمۡ نَارٗا﴾».

رواه أبو یعلى، ومن طریقه ابن حبان فی «صحیحه» من طریق زیاد بن المنذر أبی الجارود عن نافع بن الحارث - وهما واهیان متهمان- عن أبی برزة.

20- (الترغیب فی زیارة الرجال القبور، والترهیب من زیارة النساء لها واتباعهن الجنائز)

---

^([1]) بحذف إحدى التاءین، أی: لا تتأمرن. وکذلک قوله: (تولین) أی: تتولین. وکان الأصل وتبعه عمارة: (تؤمرن) و (تلین)، فصححته من "مسلم" (1826).

^([2]) قلت: وتعقبه الناجی (222/ 1-2) بأنه رواه أحمد أیضاً، وأخشى أن یکون وهم، لأننی استعنت علیه بالفهارس المعروفة فلم أعثر علیه فی "المسند". فالله أعلم.

^([3]) قلت: وفی ثبوت إسناده نظر لیس هذا مجال بیانه، وإنما صححت هذا القدر منه لشواهده، فلا یشکلنَّ علیک إذا ما رأیت غیر هذا منه فی "الضعیف"، لأنه الأصل، ویکون مما لم نقف له على شاهد.

^([4]) ساقط من  المنیریة (4/ 180) والطبعة السابقة (3/ 402) و «صحیح ابن حبان» (12/ 377/ 5566)، وهی مثبتة فی سائر طبعات «الترغیب» و «مسند أبی یعلی» (13/ 434/ 7440). [ش].