فصلی در نوشیدنی‌های دوزخیان

فصلی در نوشیدنی‌های دوزخیان

5295-2154- (1) (ضعیف) عَنْ أَبِی سَعِیدٍ س فِی قَوْلِهِ: ﴿کالمُهْلِ﴾؛ قَالَ: «کَعَکَرِ الزَّیْتِ، فَإِذَا قُرِّبَ إِلَی وَجهِهِ؛ سَقَطَتْ فَرْوَةُ وَجْهِهِ فِیهِ».

رواه أحمد والترمذی من طریق رِشدین بن سعد عن عمرو بن الحارث عن دراج عن أبی الهیثم، وقال الترمذی: «لا نعرفه إلا من حدیث رِشدین». (قال الحافظ): «قد رواه ابن حبان فی «صحیحه»، والحاکم من حدیث ابن وهب عن عمرو بن الحارث عن دراج. وقال الحاکم: صحیح الإسناد».

5296-3679- (1) (حسن) وَعَنْ أَبِی هُرَیْرَةَ س عَنِ النَّبِیِّ ج قَالَ: «إِنَّ الحَمِیمَ لَیُصَبُّ عَلَى رُءُوسِهِمْ، فَیَنْفُذُ الحَمِیمُ حَتَّى یَخْلُصَ إِلَى جَوْفِهِ فَیَسْلُتُ مَا فِی جَوْفِهِ حَتَّى یَمْرُقَ مِنْ قَدَمَیْهِ، وَهُوَ (الصَّهْرُ)، ثُمَّ یُعَادُ کَمَا کَانَ».

رواه الترمذی والبیهقی؛ إلا أنه قال: «فَیَخْلصُ، فَیَنْفُذُ الْجُمْجُمَةَ حَتَّى یَخْلُصَ إِلَى جَوْفِهِ». رویاه من طریق أبی السمح - وهو دراج- عن ابن حجیرة، وقال الترمذی: «حدیث حسن غریب صحیح»^[1].

 (الحمیم): در قرآن ذکر شده است: ﴿وَسُقُواْ مَآءً حَمِیمٗا فَقَطَّعَ أَمۡعَآءَهُمۡ﴾ [محمد: 15]. و از ابن عباس و دیگران روایت شده که: «(الحمیم): آب داغی که می‌سوزاند». و ضحاک می‌گوید: «(الحمیم): آبی که از هنگام خلقت آسمان‌ها و زمین تا روزی که از آن می‌نوشند، می‌جوشد». و گفته شده: عبارت است از آبی که از گریه‌ی دوزخیان در حوض‌های دوزخ جمع می‌شود و از آن می‌نوشند. و معانی دیگری برای آن گفته شده است.

از ابوهریره س روایت است که رسول الله ج فرمودند: «آب جوشان بر سرشان ریخته می‌شود و آن آب گرم در بدن‌شان نفوذ کرده تا به شکم‌شان برسد و به این ترتیب آنچه در شکم‌شان است ذوب می‌کند به گونه‌ای که از پاهای‌شان بیرون می‌شود و این همان ذوب شدن (صهر) است، سپس به حالت اولیه بر می‌گردد».

و در روایت بیهقی آمده است: «آب گرم به جمجمه رسیده، در آن نفوذ می‌کند تا اینکه به درونش برسد».

5297-2155- (2) (ضعیف) وَعَنْ أَبِی أُمَامَةَ س عَنِ النَّبِیِّ ج: فِی قَوْلِهِ تعالى: ﴿وَیُسْقَى مِنْ مَاءٍ صَدِیدٍ یَتَجَرَّعُهُ﴾؛ قَالَ: «یُقَرَّبُ إِلَى فِیهِ فَیَکْرَهُهُ، فَإِذَا أُدْنِیَ مِنْهُ شَوَى وَجْهَهُ، وَوَقَعَتْ فَرْوَةُ رَأْسِهِ، فَإِذَا شَرِبَهُ قَطَّعَ أَمْعَاءَهُ حَتَّى یَخْرُجَ مِنْ دُبُرِهِ، قال اللَّهُ عز وجل: ﴿وَسُقُوا مَاءً حَمِیمًا فَقَطَّعَ أَمْعَاءَهُمْ﴾، وَیَقُولُ: ﴿وَإِنْ یَسْتَغِیثُوا یُغَاثُوا بِمَاءٍ کَالْمُهْلِ یَشْوِی الْوُجُوهَ بِئْسَ الشَّرَابُ﴾».

رواه أحمد، والترمذی وقال: «حدیث غریب»، والحاکم وقال: «صحیح على شرط مسلم»^[2].

5298-2156- (3) (ضعیف) وَعَن أَبِی سَعیدٍ س عَنِ النَّبِیِّ ج قَالَ: «لَوْ أَنَّ دَلْوًا مِنْ غَسَّاقٍ جَهَنَّم یُهْرَاقُ فِی الدُّنْیَا؛ لَأَنْتَنَ أَهْلُ الدُّنْیَا».

رواه الترمذی من حدیث رشدین عن عمرو بن الحارث عن درّاجٍ عن أبی الهیثم، وقال الترمذی: «إنمـا نعرفه من حدیث رشدین». (قال الحافظ): «رواه الحاکم وغیره من طریق ابن وهب عن عمرو بن الحارث به؛ وقال الحاکم: صحیح الإسناد».

(الغسَّاق): هو المذکور فی القرآن فی قوله تعالى: ﴿فَلۡیَذُوقُوهُ حَمِیمٞ وَغَسَّاقٞ﴾ [ص: 57]، وقوله: ﴿لَّا یَذُوقُونَ فِیهَا بَرۡدٗا وَلَا شَرَابًا٢٤ إِلَّا حَمِیمٗا وَغَسَّاقٗا٢٥﴾ [النبأ: 24-25]». وقد اختُلِفَ فی معناه؛ فقیل: هو ما یسیل من بین جلد الکافر ولحمه. قاله ابن عباس. وقیل: هو صدید أهل النار. قاله إبراهیم وقتادة وعطیة وعکرمة. وقال کعب: هو عین فی جهنم تسیل إلیها حمة کل ذات حمة من حیة أو عقرب أو غیر ذلک فیستنقع، فیؤتى بالآدمی فیغمس فیها غمسة واحدة؛ فیخرج وقد سقط جلده ولحمه عن العظام، ویتعلق جلده ولحمه فی عقبیه وکعبیه، فیجر لحمه کما یجرّ الرجل ثوبه. وقال عبدالله بن عمرو: (الغساق): القیح الغلیظ، لو أن قطرة منه تهراق فی المغرب لأنتنت أهلَ المشرق، ولو تهراق فی المشرق لأنتنت أهلَ المغرب. وقیل غیر ذلک.

5299-2157- (4) (ضعیف) وَعَنْ أَبِی مُوسَى س؛ أَنَّ النَّبِیَّ ج قَالَ: «ثَلَاثَةٌ لَا یَدْخُلُونَ الْجَنَّةَ: مُدْمِنُ الخَمْرِ، وَقَاطِعُ الرَّحِمِ، وَمُصَدِّقٌ بِالسِّحْرِ. وَمَنْ مَاتَ مُدْمِنَ الْخَمْرِ؛ سَقَاهُ اللَّهُ جَلَّ وَعَلَا مِنْ نَهْرِ الْغُوطَةِ». قِیلَ: وَمَا نَهْرُ الْغُوطَةِ؟ قَالَ: «نَهْرٌ یَجْرِی مِنْ فُرُوجِ الْمُومِسَاتِ، یُؤْذِی أَهْلَ النَّارِ رِیحُ فُرُوجِهِمْ».

رواه أحمد، وابن حبان فی «صحیحه»، والحاکم وقال: «صحیح الإسناد».

(المومِسات) بضم المیم الأولى وکسر الثانیة: هنّ الزانیات. [مضى 21- الحدود/6].

5300-2158- (5) (ضعیف) وَعَنْ أَسْمَاءَ بِنْتِ یَزِیدَ؛ أَنَّهَا سَمِعَتْ رَسُولَ الله ج یَقُولُ: «مَنْ شَرِبَ الْخَمْرَ؛ لَمْ یَرْضَ اللَّهُ عَنْهُ أَرْبَعِینَ لَیْلَةً، فَإِنْ مَاتَ؛ مَاتَ کَافِرًا، فَإِنْ عَادَ، کَانَ حَقًّا عَلَى اللَّهِ أَنْ یَسْقِیَهُ مِنْ طِینَةِ الْخَبَالِ». قِیلَ: یَا رَسُولَ اللَّهِ! وَمَا طِینَةُ الْخَبَالِ؟ قَالَ: «صَدِیدُ أَهْلِ النَّارِ».

رواه أحمد بإسناد حسن. [مضى أیضاً هناک].

 0-3680- (2) (صحیح) ورواه ابن حبان فی «صحیحه» من حدیث عبدالله بن عَمرو، أطول منه، إلَّا أنَّه قال: «فَإِنْ^[3] عَادَ فِی الرَّابِعَةَ کَانَ حَقًّا عَلَى اللَّهِ أَنْ یَسْقِیَهُ مِنْ طِینَةِ الْخَبَالِ یَوْمَ الْقِیَامَةِ». قَالُوا: یَا رَسُولَ اللَّهِ! وَمَا طِینَةُ الْخَبَالِ؟ قَالَ: «عُصَارَةُ أَهْلِ النَّارِ».

وتقدم فی «شرب الخمر» [21- الحدود/6/28- حدیث].

از عبدالله بن عمرو ب روایت است که رسول الله ج فرمودند: «و کسی که در بار چهارم مشروب خورد، این حق برای خداوند است که او را در روز قیامت طینة الخبال بنوشاند». گفتم: ای رسول الله ج، طینة الخبال چیست؟ فرمود: «چکیده‌ی آب‌ بدن جهنمیان می‌باشد».

(موضوع) وتقدم أیضاً فیه حدیث أنس: «مَن فارقَ الدنیا وهُوَ سَکرانُ؛ دخَلَ القبر سَکرانَ، وبُعِث مِن قَبرهِ سَکرانَ، وأُمِرَ به إلى النارِ سَکرانَ، [إلى جَبَلٍ یقالُ له: سَکرانُ]، فیه عینٌ یَجری منها القَیحُ والدمُ، هو طعامُهُم وشرابُهُم ما دامَتِ السماواتُ والأرضُ».

 (فصل فی طعام أهل النار)

---

^([1]) قلت: فاته عزوه للحاکم (2/ 387)، - وبخاصة أن البیهقی رواه عنه - وقال: "صحیح الإسناد"، ووافقه الذهبی. وإنما هو حسن فقط؛ لأنه من روایة دراج عن ابن حجیرة، ولیس عن أبی الهیثم، ولذلک خرجته فی "الصحیحة" (3470).

^([2]) قلت: وقع الحدیث عنده فی ثلاثة مواطن (عن عبدالله بن بسر)، وهو من تصحیف بعض الرواة عنده وعند غیره أیضاً، و (عبدالله) هذا صحابی من رجال مسلم، وکذلک من دونه، ولذلک صححه على شرط مسلم، وهو تصحیف، والصواب (عُبیدالله) مصغراً، وهو مجهول. وهو مخرج فی "الضعیفة" (6897).

^([3]) فی المنیریة (4/ 235/ 6)، والطبعة السابقة (3/ 480): «من»، والصواب المثبت کما عند ابن حبان (12/ 180/ 5357- «الإحسان»). [ش].