شبهه‌ی یازدهم

شبهه‌ی یازدهم

به حدیثی استدلال می‌کنند که مسلم از جریر روایت کرده که رسول الله ج فرمودند: «مَنْ سَنَّ فی الاسلام سُنَّةً حَسَنَةً، فَعَمِلَ بِهَا مَنْ بَعْدِهِ، کَانَ لَهُ أَجْرُهَا وَمِثْلُ أَجْرِ مَنْ عَمِلَ بِهَا مِنْ غَیْرِ أَنْ یُنْتَقَصَ مِنْ أُجُورِهِمْ شَیْءٌ»: «هرکس در اسلام سنت نیکویی ایجاد کند و دیگران بعد از او بدان عمل کنند، اجر و پاداش آن عمل و مانند اجر و پاداش عمل کنندگان به آن برای او خواهد بود بدون اینکه از اجر عمل کنندگان به آن چیزی کاسته شود».

می‌گویند: مراسم گرفتن و شادی کردن به مناسبت میلاد پیامبر سنت حسنه می‌باشد!

پاسخ:

چنین استدلالی درواقع تحریف حدیث از معنای صحیح آن و جهل یا اظهار جهل به سبب ورود آن می‌باشد؛

سبب ورود این حدیث: قومی از اعراب نزد رسول الله ج آمدند که از فرط فقر لباس پشمین و پاره بر تن داشتند؛ این بود که رسول الله به صدقه دادن تشویق کرد؛ و چنان از مواجه شدن با این صحنه ناراحت شد که ناراحتی در چهره‌اش نمایان بود؛ پس مردی از انصار مقداری طلا آورد و به این ترتیب سایر مردم صدقات خود را آوردند؛ چنانکه رضایت در چهره‌ی رسول الله ج نمایان گشت و فرمود: «مَنْ سَنَّ سُنَّةً حَسَنَةً ..»؛

بنابراین مقصود از این حدیث، زنده کردن سنتی از سنت‌های پیامبر می‌باشد چنانکه در روایت ابن ماجه و دیگران از طریق عمرو بن عوف مزنی وارد شده که رسول الله ج فرمودند: «مَنْ أَحْیَا سُنَّةً مِنْ سُنَّتِی قَدْ أُمِیتَتْ بَعْدِی، فَإِنَّ لَهُ مِنَ الْأَجْرِ مِثْلَ أَجْرِ مَنْ عَمِلَ بِهَا مِنَ النَّاسِ، لَا یَنْقُصُ مِنْ أُجُورِ النَّاسِ شَیْئًا، وَمَنْ ابْتَدَعَ بِدْعَةً لَا یَرْضَاهَا اللَّهُ وَرَسُولُهُ، فَإِنَّ عَلَیْهِ مِثْلَ إِثْمِ مَنْ عَمِلَ بِهَا مِنَ النَّاسِ، لَا یَنْقُصُ مِنْ آثَامِ النَّاسِ شَیْئًا»: «هرکس سنتی از سنت‌های مرا که بعد از من به فراموشی سپرده شده، زنده گرداند، برای او اجر و پاداشی همچون اجر و پاداش کسانی از مردم خواهد بود که بدان عمل می‌کنند بدون اینکه از پاداش مردم چیزی کاسته شود؛ و هرکس بدعتی را ایجاد کند که البته الله متعال و رسولش بدعت را نمی‌پسندند، برای او گناهی به اندازه‌ی گناه کسانی از مردم خواهد بود که بدان عمل می‌کنند بدون اینکه از گناهان مردم چیزی کاسته شود».

امام شاطبی در این زمینه می‌فرماید: «و این خود دلالت دارد که سنت در اینجا همان عمل صحابه می‌باشد یعنی عمل به آنچه سنت بودن آن ثابت است - یعنی صدقه». و مراد از آن جشن و مراسم میلاد پیامبر نیست.

و کسی که فرموده: «مَن سَنَّ فی الإسلامِ سُنَّةً حسَنةً» همو فرموده است: «علیکم بسُنَّتی وسُنَّةِ الخُلفاءِ الراشدینَ المهدیِّینَ مِن بَعدی، تمسَّکوا بها وعَضُّوا علیها بالنواجِذ، وإیَّاکم ومُحْدَثاتِ الأمورِ؛ فإنَّ کلَّ مُحْدَثةٍ بِدعةٌ، وکلَّ بِدعةٍ ضَلالةٌ»: «سنت من و سنت خلفای راشد و هدایت یافته‌ی پس از مرا بر خود لازم بگیرید و با چنگ و دندان (یعنی سخت) به سنت من و خلفای راشدین تمسک جویید و از بدعت‌ها و امور نوپدیدار در دین بپرهیزید که هر امر نوپیدایی در دین بدعت است و هر بدعتی گمراهی است».

و همان پیامبر فرموده است: «مَن أحْدَثَ فی أمْرِنا هذا ما لیس منه فهو رَدٌّ»: «هرکس در دین‌مان چیزی ایجاد کند که از آن نیست، بداند که عملش مردود است».

و همه‌ی این‌ها احادیث صحیحی هستند که گردن نهادن به همه‌ی آن‌ها و جمع نمودن بین آن‌ها امری ضروری است.