شبهه‌ی هجدهم

شبهه‌ی هجدهم

می‌گویند: اکثر علما جشن و مراسم گرفتن به مناسبت میلاد پیامبر را جایز می‌دانند و جز افراد متشدد پیروی ابن تیمیه آن را حرام نمی‌دانند.

پاسخ:

در پاسخ به این شبهه، سه نکته مهم و اساسی لازم به ذکر است:

1-   آنچه اعتبار دارد حق و دلیل است نه کثرت افراد پیرو دیدگاهی.

2-   در ابتدای این مختصر ذکر این مهم گذشت که از هیچ‌یک از علمای مسلمانان در سده‌های اول از جمله ائمه اربعه و دیگران جواز این عمل یا انجام آن نقل نشده است؛ حال چگونه می‌توان ادعا کرد اکثر علما معتقد به جواز آن هستند؟!

3-   این تصور که جز پیروان ابن تیمیه آن را حرام نمی‌دانند، تصوری نادرست است؛ بلکه علمایی هستند که به تحریم چنین مراسمی فتوا داده‌اند که البته از مدرسه‌ی ابن تیمیه نیستند؛ از باب اختصارگویی دیدگاه سه تن از علما مبنی بر تحریم این عمل را بیان می‌کنیم:

1-   علامه تاج الدین فاکهانی مالکی که در رساله‌اش با عنوان «المورد فی عمل المولد» (ص 20) می‌گوید: «برای برگزاری جشن میلاد اصلی در کتاب و سنت نمی‌دانم و این عمل از هیچ‌یک از علمای امت که در دین الگو و پیشوا و متمسک به آثار متقدمین بودند، نقل نشده است بلکه بدعتی است که اهل باطل ایجاد کرده‌اند ... و شریعت بدان اجازه نداده است و تا جایی که می‌دانم نه صحابه و نه تابعین و نه علمای متدین آن را انجام ندادند؛ و این پاسخ من در پیشگاه خداوند است اگر در مورد آن سوال شوم؛ و جایز نیست مباح شمرده شود زیرا به اجماع مسلمانان ابتداع و بدعت نهادن در دین مباح نیست».

2-   ابن الحاج فاسی؛ وی در «المدخل» (2/ 312) می‌گوید: «اگر جشن میلاد پیامبر خالی از آوازخوانی باشد و فقط غذایی به این نیت و مناسبت تدارک دیده شود و دیگران برای آن دعوت شوند و از همه‌ی مفاسدی که ذکر شد سالم باشد، فقط به سبب نیت بدعت است؛ زیرا اضافه کردن چیزی به دین است و از عمل سلف صالح نیست و پیروی از سلف در اولویت قرار داد بلکه واجب‌تر است از اینکه نیتی مخالف با راه و روش سلف بر دین اضافه شود؛ زیرا آن‌ها بیش از همه از سنت نبوی پیروی می‌کردند و تعظیم پیامبر و سنتش را بیش از همه در نظر داشتند؛ سلف صالح پیشگامان اقدام جهت این موارد بودند با این همه از هیچ‌یک از آن‌ها نقل نشده که برای میلاد پیامبر نیتی داشته باشد؛ و ما پیروان آن‌ها هستیم».

همچنین می‌گوید: «برخی از کسانی که به مراسم میلاد پیامبر مشغول می‌شوند، در این مراسم از شنیدن آواز و توابع آن خودداری نموده و به جای آن صحیح بخاری و مانند آن را می‌خوانند؛ باید گفت: خواندن حدیث پیامبر خود از بزرگ‌ترین اسباب تقرب و عبادات است و برکت بزرگ و خیر زیادی به همراه دارد، اما زمانی که با شرایط لازم و بر وجه شرعی باشد نه به نیت میلاد پیامبر؛ غیر از این است که نماز خواندن از بزرگ‌ترین اسباب تقرب به خداوند متعال است، با این همه اگر کسی در وقتی که نماز خواندن مشروع نیست، نماز بخواند، عمل وی مذموم و مخالف شریعت می‌باشد؛ اگر نماز چنین است در مورد سایر اعمال وضعیت به چه صورت خواهد بود؟!

3-   و علامه اصولی ابو اسحاق شاطبی و از علمای مالکی در فتاوایش (ص 203) می‌گوید: «بدیهی است که برپایی جشن میلاد پیامبر به روش معمول در بین مردم بدعتی نوپیداست و هر بدعتی گمراهی است».