هبه و بخشش

هبه و بخشش

﴿وَءَاتُواْ ٱلنِّسَآءَ صَدُقَٰتِهِنَّ نِحۡلَةٗۚ فَإِن طِبۡنَ لَکُمۡ عَن شَیۡءٖ مِّنۡهُ نَفۡسٗا فَکُلُوهُ هَنِیٓ‍ٔٗا مَّرِیٓ‍ٔٗا٤﴾ [النساء: 4]

﴿ ...وَٱمۡرَأَةٗ مُّؤۡمِنَةً إِن وَهَبَتۡ نَفۡسَهَا لِلنَّبِیِّ إِنۡ أَرَادَ ٱلنَّبِیُّ أَن یَسۡتَنکِحَهَا خَالِصَةٗ لَّکَ مِن دُونِ ٱلۡمُؤۡمِنِینَۗ قَدۡ عَلِمۡنَا مَا فَرَضۡنَا عَلَیۡهِمۡ فِیٓ أَزۡوَٰجِهِمۡ وَمَا مَلَکَتۡ أَیۡمَٰنُهُمۡ لِکَیۡلَا یَکُونَ عَلَیۡکَ حَرَجٞۗ وَکَانَ ٱللَّهُ غَفُورٗا رَّحِیمٗا٥٠﴾ [الأحزاب: 50]

***

توضیح موضوع: بخشش مال حلال توسط انسان عاقل و رشید (که مالک آن مال باشد) را به دیگری، «هبه» می‌گویند. مانند: آنکه کسی مبلغی پول، یا مقداری لباس، منزل، زمین و... به شخصی بدون عوض به ملکیّت کسی درآورد.

پیامبر ج می‌فرماید:

«برای ایجاد محبّت، به یکدیگر هدیه بدهید، و برای رفع کدورت با هم مصافحه و سلام و احوال‌پرسی کنید». [ابن عساکر]

و نیز می‌فرماید:

«ای زنان مسلمان! هیچ همسایه‌ای همسایه‌اش را به خاطر کم‌اهمیّتی هبه‌اش تحقیر نکند اگر چه هدیه‌اش سُم گوسفندی باشد». [بخاری و مسلم]

و اگر به فرزندی هدیه داده می‌شود، مستحب است که به بقیه‌ی اولاد هم به همان مقدار و میزان هدیه داده شود، زیرا رسول خدا ج فرموده است:

«از خدا پروا کنید و میان فرزندان خود به دادگری رفتار نمائید.» [بخاری و مسلم]

و پس از دادن هدیه، پشیمان شدن و پس گرفتن آن درست نیست، و هدیه دادن به قصد آنکه در مقابل هدیه‌ای دریافت شود، کراهیّت دارد.