شاهد گرفتن به هنگام وصیّت

شاهد گرفتن به هنگام وصیّت

﴿یَٰٓأَیُّهَا ٱلَّذِینَ ءَامَنُواْ شَهَٰدَةُ بَیۡنِکُمۡ إِذَا حَضَرَ أَحَدَکُمُ ٱلۡمَوۡتُ حِینَ ٱلۡوَصِیَّةِ ٱثۡنَانِ ذَوَا عَدۡلٖ مِّنکُمۡ أَوۡ ءَاخَرَانِ مِنۡ غَیۡرِکُمۡ إِنۡ أَنتُمۡ ضَرَبۡتُمۡ فِی ٱلۡأَرۡضِ فَأَصَٰبَتۡکُم مُّصِیبَةُ ٱلۡمَوۡتِۚ تَحۡبِسُونَهُمَا مِنۢ بَعۡدِ ٱلصَّلَوٰةِ فَیُقۡسِمَانِ بِٱللَّهِ إِنِ ٱرۡتَبۡتُمۡ لَا نَشۡتَرِی بِهِۦ ثَمَنٗا وَلَوۡ کَانَ ذَا قُرۡبَىٰ وَلَا نَکۡتُمُ شَهَٰدَةَ ٱللَّهِ إِنَّآ إِذٗا لَّمِنَ ٱلۡأٓثِمِینَ١٠٦ فَإِنۡ عُثِرَ عَلَىٰٓ أَنَّهُمَا ٱسۡتَحَقَّآ إِثۡمٗا فَ‍َٔاخَرَانِ یَقُومَانِ مَقَامَهُمَا مِنَ ٱلَّذِینَٱسۡتَحَقَّ عَلَیۡهِمُ ٱلۡأَوۡلَیَٰنِ فَیُقۡسِمَانِ بِٱللَّهِ لَشَهَٰدَتُنَآ أَحَقُّ مِن شَهَٰدَتِهِمَا وَمَا ٱعۡتَدَیۡنَآ إِنَّآ إِذٗا لَّمِنَ ٱلظَّٰلِمِینَ١٠٧ ذَٰلِکَ أَدۡنَىٰٓ أَن یَأۡتُواْ بِٱلشَّهَٰدَةِ عَلَىٰ وَجۡهِهَآ أَوۡ یَخَافُوٓاْ أَن تُرَدَّ أَیۡمَٰنُۢ بَعۡدَ أَیۡمَٰنِهِمۡۗ وَٱتَّقُواْ ٱللَّهَ وَٱسۡمَعُواْۗ وَٱللَّهُ لَا یَهۡدِی ٱلۡقَوۡمَ ٱلۡفَٰسِقِینَ١٠٨﴾ [المائدة: 106-108]

***

توضیح موضوع: از مهمترین مسائلی که اسلام روی آن تکیّه می‌کند، مسئله‌ی حفظ حقوق و اموال مردم و به طور کلی اجرای عدالت اجتماعی است. آیات 106 و 107 و 108 سوره‌ی مائده، گوشه‌ای از دستورات مربوط به این قسمت است و می‌فرماید: اگر به کسی نشانه‌های مرگ در رسد، باید وصیّت کند، و دو تن شاهد عادلِ مسلمان را بر وصیّت خود گواه بگیرد، و چنان‌چه در سفر بود و جز کافران کس دیگری در اطراف وی نبود و دو تن شاهد مسلمان نیافت، جایز است تا دو تن شاهد کافر را بر وصیّت خویش گواه بگیرد. سپس اگر ورثه‌ی شخص وصیّت کننده در گواهی آن دو تن شک کردند، باید آن دو کافر به «الله»أ سوگند بخورند بر این که: «به حق شهادت داده و چیزی از شهادت را کتمان نکرده‌اند و در مال متروکه‌ی متوفی که به آن‌ها سپرده، خیانت ننموده‌اند». آنگاه اگر بعد از این سوگند، در عمل خلاف سوگندشان به اثبات رسید، یا تصور می‌رفت که چیزی از ترکه‌ی متوفی به وجهی از وجوه در ملکیّت آن دو تن درآمده است، در این هنگام، دو تن از مردان ورثه‌ی متوفّی، علیه آن دو گواه کافر سوگند بخورند و بعد از آن به مفادّ این سوگند عمل می‌شود.