(22) تشهد

(22) تشهد

52- «اَلتَّحِیَّاتُ لِلَّهِ، وَالصَّلَوَاتُ وَالطَّیِّبَاتُ، اَلسَّلاَمُ عَلَیْکَ أَیُّهَا النَّبِیُّ وَرَحْمَةُ اللهِ وَبَرَکاَتُهُ، اَلسَّلاَمُ عَلَیْنَا وَعَلَى عِبَادِ اللهِ الصَّالِـحِیْنَ، أَشْهَدُ أَنْ لاَ إِلَهَ إِلاَّ اللهُ، وَأَشْهَدُ أَنَّ مُحَمَّدًا عَبْدُهُ وَرَسُوْلُهُ»^([1]).

ترجمه: «فرمانروایى، رحمت و برکت و پاکى مخصوص الله است]، سلام و رحمت و برکات خدا بر تو باد اى پیامبر، سلام بر ما و کلیه بندگان صالح خدا، من گواهی مى‌دهم که هیچ معبودى بجز الله [بحق] وجود ندارد و محمد ص بنده و رسول اوست».

معنی کلمات حدیث:

اَلتَّحِیَّاتُ: انواع مختلف تعظیم و ستایش.

الصَّلَوَاتُ: انواع نمازها.

اَلسَّلاَمُ عَلَیْکَ أَیُّهَا النَّبِیُّ: دعای سلامتی برای رسول اکرم ص.

الطَّیِّبَاتُ: سخنان زیبا و ستایش آمیز.

رهنمود حدیث:

ابن مسعود می‌گوید: آنها پشت سر رسول اکرم ص در نماز می‌گفتند: «السلام علی جبرئیل و میکائیل....» (سلام بر جیرئیل و میکائیل و سلام بر فلان و فلان) تا اینکه می‌گفتند: سلام بر الله. رسول اکرم ص فرمود: الله خودش سلام است سپس روش صحیح سلام را به آنها آموزش داد و گفت: این دعا، همه‌ی بندگان نیک الله چه در زمین و چه در آسمان‌ها را در بر می‌گیرد.

رسول اکرم ص گفتن: سلام بر الله را به دلیل اینکه سلام از نام‌های الله است ممنوع اعلام نمود و دستور داد تا بگویند: سلام بر بندگان نیک الله چرا که آنها نیازمند سلامتی هستند نه الله که بی‌نیاز است.

[در برخی از عبارات روایت ابن مسعود چنین آمده که وقتی رسول اکرم ص زنده بود السلام علیک أیها النبی می‌گفتیم و هنگامی که وفات یافت گفتیم: «السلام علی النبی».

علامه ابن حجر و همچنین شیخ آلبانی رحمهم الله می‌گویند: این سخن ابن مسعود دلالت بر این دارد که همه‌ی اصحاب در حیات رسول اکرم ص، سلام تشهد را با ضمیر خطاب (کم) و بعد از وفات ایشان با کلمه‌ی غایب (علی النبی) بر زبان می‌آوردند. شیخ آلبانی می‌افزاید که صحابه در عبادات از طرف خود چیزی نمی‌افزودند، قطعاً چنین چیزی از رسول اکرم ص فرا گرفته بودند، چنانکه عایشه ل «تشهد» را با کلمه‌ی «السلام علی النبی» آموزش می‌داد» (پایان سخن شیخ آلبانی)

بنده می‌گویم: حداقل چیزی که در این مورد می‌توان گفت: اینکه مسأله مختلف فیه است پس بهتر است پایبند عباراتی باشیم که خود رسول اکرم ص در زندگی می‌خواندند یعنی «السلام علیک... و بسیاری از صحابه نیز همین را می‌خواندند چنانکه عمر بن خطاب در حضور صحابه از روی منبر تشهد را با همین عبارت به مردم آموزش می‌داد]^([2]).

فوائد حدیث:

1-  تذکر به خطا و اشتباه و تصحیح آن با حکمت و وعظ نیکو.

2-  اخلاص در همه‌ی اعمال و اقوال و صرفا آنها را برای الله انجام دادن.

3-  در دعا برای مؤمنان باید گفت: و علی عباد الله الصالحین تا شامل همه‌ی نیکان عالم بشود.

4-  استحباب دعا خواستن در آغاز برای خود سپس برای دیگران چنانکه رسول اکرم ص چنین کرد و همچنین دعای نوح و ابراهیم علیهما السلام در قرآن به همین منوال نقل شده است.

ضمنا: بسم الله گفتن درآغاز تشهد از رسول اکرم ص ثابت نیست پس نباید با آن آغاز کرد.

---

[1]- بخارى مع الفتح (1/13) و مسلم (1/301).

[2]- شرح حصن المسلم مجدی.