(69) دعای قبل از خوردن غذا

(69) دعای قبل از خوردن غذا

178ـ «إِذَا أَکَلَ أَحَدُکُمْ طَعَامًا فَلْیَقُلْ: بِسْمِ اللهِ، فِإنْ نَسِیَ فِی أَوَّلِهِ فَلْیَقُلْ: بِسْمِ اللهِ فِیْ أَوَّلِهِ وَآخِرِهِ»^([1]).

«هرگاه، یکى از شما خواست غذا بخورد «بِسْمِ اللهِ» بگوید، و اگر در اول غذا خوردن فراموش کرد بگوید: «بِسْمِ اللهِ فِیْ أَوَّلِهِ وَآخِرِهِ»».

رهنمود حدیث:

از آنجا که در این حدیث دستور داد ه شده که هنگام غذا خوردن بسم الله گفته شود نتیجه می‌گیریم که گفتن بسم الله هنگام شروع غذا واجب است و این کار باعث ممانعت شیطان از مشارکت در خوردن غذا می‌شود. و اگر احیانا در آغاز غذا خوردن بسم الله را فراموش نمود در اثنای غذا خوردن بگوید: «بسم الله اوله و آخره» و این دلیل بر این است که شیطان با کسانی که هنگام خوردن و نوشیدن بسم الله نمی‌گویند حقیقتا شریک می‌شود و با آنها غذا می‌خورد چنانکه در روایت صحیح مسلم آمده که هر گاه کسی بدون بردن نام الله و گفتن بسم الله وارد منزل خویش شود شیطان به زیر دستانش می‌گوید: «اینجا جای ماندن و شام خوردن ماست».

فوائد حدیث:

1-  فقط بسم الله گفته شود نه بسم الله الرحمن الرحیم تا بهانه‌ای نباشد برای اهل بدعت که هر چه دل‌شان بخواهد بر آن بیفزایند.

2-  فقط در ابتدا یکبار گفته شود نه با هر لقمه.

3-  اگر با صدای نسبتا بلند گفته شود تا دیگرا ن نیز به یاد بیفتند بهتر است.

179ـ هرگاه خداوند به کسى طعامى عطا کرد، بگوید: «اَللهم بَارِکْ لَنَا فِیْهِ وَأَطْعِمْنَا خَیْرًا مِنْهُ». «بار الها! این غذا را براى ما با برکت بگردان و بهتر از آن به ما عطا فرما».

و هر وقت خداوند به کسى شیر عطا کرد، بگوید: «اَللهم بَارِکْ لَنَا فِیْهِ وَزِدْنَا مِنْهُ»^([2]).

«بار الها! این شیر را براى ما با برکت بگردان و آن را بیفزاى».

معنی کلمات حدیث:

وَأَطْعِمْنَا خَیْرًا مِنْهُ: غذای بهتری از آن در بهشت نصیبمان کن.

رهنمود حدیث:

این حدیث بیانگر استحباب طلب برکت در غذا و نوشیدنی از الله متعال می‌باشد و برکت شامل افزوده شدن، دوام و مفید بودن آن است همچنین اشاره به این مطلب است که شیر نوشیدنی مبارکی است که جای آب و غذا را می‌گیرد بنابراین رسول اکرمص بعد از نوشیدن شیر نفرمود: بار الها! به ما بهتر از آن عطا کن به‌خاطر اینکه چیز بهتری از شیر وجود ندارد.

فوائد حدیث:

1-  غذا و نوشیدنی جزو نعمت‌های مهم الهی است که انسان باید به‌خاطر آنها سپاسگزار باشد.

2-  یادگیری سنت و روش رسول اکرم ص در هر کاری، راه نجات دنیا و آخرت است.

3-  جواز اطلاق کلمه‌ی طعام بر نوشیدنی چنانکه در قرآن نیز آمده است:‌ ﴿فَمَن شَرِبَ مِنۡهُ فَلَیۡسَ مِنِّی وَمَن لَّمۡ یَطۡعَمۡهُ فَإِنَّهُۥ مِنِّیٓ﴾. «پس هر کس از آن بنوشد از [پیروان‌] من نیست، و هر کس از آن نخورد، قطعاً او از [پیروان‌] من است».

---

[1]- ابوداود (3/347)، و ترمذى (4/288) و نگا: صحیح ترمذى (2/167).

[2]- ترمذى (5/506) و نگا: صحیح ترمذى (3/158).