تاریکی اعماق اقیانوس

تاریکی اعماق اقیانوس

از پروفسور دورگا رائو[1] متخصص رشته‌ی زمین‌شناسی دریایی و استاد دانشگاه ملک عبدالعزیز جده خواسته شد که نظر خود را در مورد این آیه ارائه دهد:

﴿أَوۡ کَظُلُمَٰتٖ فِی بَحۡرٖ لُّجِّیّٖ یَغۡشَىٰهُ مَوۡجٞ مِّن فَوۡقِهِۦ مَوۡجٞ مِّن فَوۡقِهِۦ سَحَابٞۚ ظُلُمَٰتُۢ بَعۡضُهَا فَوۡقَ بَعۡضٍ إِذَآ أَخۡرَجَ یَدَهُۥ لَمۡ یَکَدۡ یَرَىٰهَاۗ وَمَن لَّمۡ یَجۡعَلِ ٱللَّهُ لَهُۥ نُورٗا فَمَا لَهُۥ مِن نُّورٍ٤٠﴾ [النور: 40].

«یا (اعمال آنان) بسان تاریکی‌هایی در دریای ژرف مواجی است که امواج عظیمی آن را فرا گرفته باشد و بر فراز آن امواج عظیم، امواج عظیم دیگری قرار گرفته باشد (و موج‌های کوه پیکر بر یکدیگر دوند و به بالای همدیگر روند) و بر فراز امواج (خوفناک دریا) ابرهای تیره خیمه زده باشند. تاریکی‌ها یکی بر فراز دیگری جای گرفته (و آن چنان ظلمتی و وحشتی پدید آمده باشد که مسافر دریا) هرگاه دست خود را به در آورد (و بدان بنگرد، به سبب تاریکی وحشت‌زای بیرون و هراس دل از جای کنده‌ی درون) ممکن نیست که آن را ببیند. (آری! نور حقیقی در زندگی انسان‌ها فقط نور ایمان است و بدون آن فضای حیات تاریک و ظلمانی است. نور ایمان هم تنها از سوی خدا عطاء می‌گردد) و کسی که خدا نوری بهره‌ی او نکرده باشد، او نوری ندارد (تا وی را به راه راست رهنمود کند و بر راستای راه بدارد)».

پروفسور رائو گفت: دانشمندان فقط به تازگی و به کمک تجهیزات نوین قادر به اثبات این موضوع شده‌اند که اعماق اقیانوس کاملاً تاریک است. انسان ناتوان از غواصی‌کردن در عمق بیش از 20 تا 30 متر زیر آب است و هرگز قادر به زنده‌ماندن در مناطق ژرف اقیانوس و در اعماق بیش از 20 متر نیست. این آیه شامل هر دریایی نمی‌شود چون تمام دریاها دارای لایه‌های انباشته روی هم تاریکی نیستند، این آیه به طور ویژه اشاره به دریاها یا اقیانوس‌های عمیق دارد، همانگونه که قرآن بیان می‌کند. «تاریکی اقیانوس عمیق» این تاریکی‌های روی هم موجود در اقیانوس‌های عمیق می‌تواند نتیجه‌ی یکی از این دو علت باشد:

1-   پرتو خورشید متشکل از هفت رنگ است، این هفت رنگ عبارتند از: بنفش، نیلی، آبی، سبز، زرد، نارنجی و قرمز. این رنگ‌ها در اثر برخورد با آب دچار شکست می‌شوند. 10 تا 15 متر آب فوقانی رنگ قرمز را جذب می‌کند. بنابراین، اگر غواصی در اعماق 25 متری زخمی شود، قادر نخواهد بود که قرمزی رنگ خونش را ببیند، چون رنگ قرمز به این عمق نمی‌رسد. همینطور پرتو نارنجی، در عمق 30 تا 50 متری جذب می‌شود، زرد در عمق 50 تا 100 متری، سبز در عمق 100 تا 200 متری و در پایان آبی فراتر از 200 متر به سبب ناپدید شدن پی در پی رنگ‌ها، لایه‌ای بعد از دیگری، به تدریج اقیانوس تاریک‌تر می‌شود و در عمق 100 متر به پایین، دیگر تاریکی مطلق است.

2-   پرتو خورشید توسط ابرها جذب می‌شود و این به نوبه‌ی خود سبب پراکنده‌شدن پرتوهای خورشید می‌شود و اینگونه در زیر ابرها لایه‌ای از تاریکی را به وجود می‌آورد، این اولین لایه‌ی تاریکی است. هنگامی که پرتوهای خورشید به سطح اقیانوس می‌رسند، توسط امواج سطح اقیانوس بازتابیده می‌شوند و منظره‌ی درخشانی را ایجاد می‌کنند. بنابراین، امواج سبب بازتابش پرتوهای خورشید و ایجاد تاریکی می‌شوند. پرتوهای بازتابیده نشده به اعماق اقیانوس نفوذ می‌کنند. بنابراین، اقیانوس دارای دو قسمت می‌شود، سطح اقیانوس که دربر دارنده‌ی نور و گرماست و عمق اقیانوس که دربر دارنده‌ی تاریکی است. امواج باعث جدایی هرچه بیشتر سطح اقیانوس از قسمت عمیق آن می‌شود.

امواج درونی، آب‌های عمیق دریاها و اقیانوس‌ها را می‌پوشاند، چون آب‌های عمیق نسبت به آب‌های فوقانی خود چگال‌تر هستند. تاریکی در بالای امواج درونی شروع می‌شود، حتی ماهی‌های موجود در اعماق اقیانوس توانایی دیدن ندارند و تنها منبع نور آن‌ها از بدن خودشان است.

قرآن چه دقیق می‌گوید:

﴿أَوۡ کَظُلُمَٰتٖ فِی بَحۡرٖ لُّجِّیّٖ یَغۡشَىٰهُ مَوۡجٞ مِّن فَوۡقِهِۦ مَوۡجٞ مِّن فَوۡقِهِۦ سَحَابٞۚ ظُلُمَٰتُۢ بَعۡضُهَا فَوۡقَ بَعۡضٍ إِذَآ أَخۡرَجَ یَدَهُۥ لَمۡ یَکَدۡ یَرَىٰهَاۗ وَمَن لَّمۡ یَجۡعَلِ ٱللَّهُ لَهُۥ نُورٗا فَمَا لَهُۥ مِن نُّورٍ٤٠﴾ [النور: 40].

«یا (اعمال آنان) بسان تاریکی‌هایی در دریای ژرف مواجی است که امواج عظیمی آن را فرا گرفته باشد و بر فراز آن امواج عظیم، امواج عظیم دیگری قرار گرفته باشد (و موج‌های کوه پیکر بر یکدیگر دوند و به بالای همدیگر روند) و بر فراز امواج (خوفناک دریا) ابرهای تیره خیمه زده باشند. تاریکی‌ها یکی بر فراز دیگری جای گرفته (و آن چنان ظلمتی و وحشتی پدید آمده باشد که مسافر دریا) هرگاه دست خود را به در آورد (و بدان بنگرد، به سبب تاریکی وحشت‌زای بیرون و هراس دل از جای کنده‌ی درون) ممکن نیست که آن را ببیند. (آری! نور حقیقی در زندگی انسان‌ها فقط نور ایمان است و بدون آن فضای حیات تاریک و ظلمانی است. نور ایمان هم تنها از سوی خدا عطاء می‌گردد) و کسی که خدا نوری بهره‌ی او نکرده باشد، او نوری ندارد (تا وی را به راه راست رهنمود کند و بر راستای راه بدارد)».

به عبارتی دیگر در بالای این امواج، انواع دیگری از امواج موجود است، همان امواجی که در سطح اقیانوس یافت می‌شوند، قرآن ادامه می‌دهد:

﴿أَوۡ کَظُلُمَٰتٖ فِی بَحۡرٖ لُّجِّیّٖ یَغۡشَىٰهُ مَوۡجٞ مِّن فَوۡقِهِۦ مَوۡجٞ مِّن فَوۡقِهِۦ سَحَابٞۚ ظُلُمَٰتُۢ بَعۡضُهَا فَوۡقَ بَعۡضٍ﴾ [النور: 40].

«یا (اعمال آنان) پسان تاریکی‌هایی در دریای ژرف مواجی است که امواج عظیمی آن را فرا گرفته باشد و بر فراز آن امواج عظیم، امواج عظیم دیگری قرار گرفته باشد (و موج‌های کوه پیکر بر یکدیگر دوند و به بالای همدیگر روند) و بر فراز امواج (خوفناک دریا) ابرهای تیره خیمه زده باشند. تاریکی‌های یکی بر فراز دیگری جای گرفته».

همانگونه که پیشتر توضیح داده شد، این ابرها موانعی هستند که بر روی یکدیگر قرار دارند که با جذب رنگ‌ها در سطوح مختلف سبب تاریکی می‌شوند.

پروفسور دوگا رائو با این گفته نتیجه می‌گیرد که: «1400 سال پیش یک انسان عادی نمی‌توانسته که چنین پدیده‌ای را با چنین جزییاتی توصیف کند، بنابراین این اطلاعات باید از منبعی فرا زمینی سرچشمه گرفته باشد».

---

^[1]- Prof. Durga Rao