مبحث اول: مفهوم ایمان به فرشتگان † و مسائل مربوط به آن

مبحث اول:
مفهوم ایمان به فرشتگان † و مسائل مربوط به آن

1- معرّفی ملائکه †

أ- مفهوم لغوی

واژۀ «ملائکه» در اصل از «أَلَکَ» به معنای فرستاد، گرفته شده و «ألوک» یعنی رسالت و فرستادن.

بنابراین «مَلَک» در لغت به معنای «مُرسَل» یعنی فرستاده‌شده است.^[1]

ب- تعریف اصطلاحی ملائکه

فرشتگان، جهانی غیبی هستند که از نور آفریده شده و عبادت الله متعال را به جای می‌آورند. آنان هیچ‌یک از ویژگی‌های ربوبیّت و الوهیّت را ندارند؛ یعنی چیزی را نمی‌آفرینند، روزی نمی‌دهند و هرگز جایز نیست که با الله تعالی یا به تنهایی، پرستش شوند.

الله ﻷ به آنان فرمانبرداری کامل از دستوراتش و قدرت بر اجرای آن‎ها را بخشیده است.

تعداد فرشتگان فراوان بوده و فقط الله ـ از این موضوع آگاه است.^[2]

2- موارد ایمان به ملائکه

ایمان به فرشتگان شامل موارد زیر است:

أ- ایمان به وجود آنان

ب- ایمان به فرشتگانی که آنان را با اسم می‌شناسیم

مانند جبرئیل ÷ و ایمان اجمالی به فرشتگانی که آنان را با نام نمی‌شناسیم؛ به عبارتی دیگر، ایمان داریم که الله تعالی، فرشتگان زیادی دارد و لازم نیست که از اسامی تمامی فرشتگان آگاه باشیم.

ج- ایمان به آنچه از صفاتشان می‌دانیم

 همچون صفت جبرئیل ÷ که پیامبر ج خبر دادند وی را با همان صفتی که الله متعال آفریده -دارای 600 بال که کرانۀ آسمان را در بر گرفته بود- دیدند.

گاهی اوقات، به فرمان الهی، فرشته به شکل مردی درمی‌آید؛ مانند زمانی که الله متعال جبرئیل را به سوی مریم؛ مادر مسیح † فرستاد:

﴿فَتَمَثَّلَ لَهَا بَشَرٗا سَوِیّٗا﴾ [مریم: 17]

«سپس به شکل انسانی کامل بر او ظاهر شد.»

و نیز یک بار که پیامبر ج در میان یارانشان نشسته بودند، جبرئیل ÷ به شکل مردی دارای لباس‌هایی بسیار سفید و موهایی بسیار سیاه آمد درحالی که نشانه‎ای از سفر در وی دیده نمی‌شد و هیچ‌یک از صحابه وی را نمی‌شناخت، در نزد رسول الله ج نشست و زانوهایش را به زانوهای ایشان چسباند، دستانش را بر روی پاهای رسول‌الله ج گذاشت و از ایشان دربارۀ اسلام، ایمان، احسان، قیامت و نشانه‌هایش پرسید. پیامبر ج پاسخش را دادند و زمانی که رفت، فرمودند: «هذَا جِبْرِیلُ أَتَاکمْ یُعَلِّمُکمْ دِینَکمْ»^[3]؛ «این جبرئیل است؛ آمده بود تا دین شما را برایتان آموزش دهد.»

فرشتگانی که الله أ آنان را به سوی ابراهیم و لوط إ فرستاد نیز به شکل چندین مرد بودند.

د- ایمان به آنچه از اعمال فرشتگان می‌دانیم

مانند تسبیح و عبادت الهی در شب و روز بدون خستگی و سستی.

برخی از فرشتگان، اعمال خاصّی دارند؛ همچون جبرئیل که امانتدار وحی الهی است و الله متعال او را با وحی، به سوی پیامبران و رسولان † می‌فرستاد. و مانند میکائیل؛ مسؤول باران و مالک؛ مسؤول آتش و فرشتگانی که مسؤول حفاظت بنی‌آدم هستند و سایر فرشتگان زیادی که وجود دارند.^[4]

3- نتایج ایمان به فرشتگان †

ایمان به فرشتگان، نتایج مهمّی دارد؛ از جمله:

أ- علم به عظمت و قدرت و سلطان الهی

بدون تردید بزرگی مخلوق برخاسته از بزرگی خالق است؛

ب- شکر الهی به سبب توجّه به بنی‌آدم

زیرا فرشتگانی را مسؤول حفاظت انسان‎ها، نوشتن اعمال و سایر مصالح‌شان گردانیده است؛

ج- نزدیک‌شدن به الله ﻷ

بر اثر محبّت به فرشتگان که آنچه مورد رضایت الهی است را انجام می‌دهند.^[5]

---

[1]- لسان العرب، ج 10، صص 392- 395.

[2]- نک: رسائل فی العقیدة، محمّد بن عثیمین، ص 19.

[3]- صحیح مسلم، شمارۀ حدیث: 8.

[4]- نک: رسائل فی العقیدة، صص 19- 20.

[5]- همان، ص 20.