9- شیرخوارگی

9- شیرخوارگی

رضاع (شیرخوارگی): این است که کودک زیر دو سال از زنی که دارد بچه شیر می‌دهد، شیر می‌خورد یا از چنین زنی شیر دوشیده می‌شود و به بچه می‌دهند و ..

حکم شیرخوارگی

 1- الله تعالی می‌فرماید: ﴿حُرِّمَتۡ عَلَیۡکُمۡ أُمَّهَٰتُکُمۡ وَبَنَاتُکُمۡ وَأَخَوَٰتُکُمۡ وَعَمَّٰتُکُمۡ وَخَٰلَٰتُکُمۡ وَبَنَاتُ ٱلۡأَخِ وَبَنَاتُ ٱلۡأُخۡتِ وَأُمَّهَٰتُکُمُ ٱلَّٰتِیٓ أَرۡضَعۡنَکُمۡ وَأَخَوَٰتُکُم مِّنَ ٱلرَّضَٰعَةِ﴾ [النساء: 23]: «حرام شده است بر شما: مادران‌تان، و دختران‌تان، و خواهران‌تان، و عمه‌هایتان، و خاله‌هایتان، و دختران برادر، و دختران خواهر، و مادران‌تان که به شما شیر داده‌اند، و خواهران رضاعی شما...».

2- ابن عباس ب می‌گوید: پیامبر ج درباره دختر حمزه بن عبدالمطلب که عمو و برادر رضاعى پیامبر ج بود گفت: (چون او دختر برادر رضاعى من است، براى من حلال نیست و هرکس با نسب حرام باشد، با شیرخوارگی نیز حرام مى‌باشد).^[1]

افراد حرام‌‌ از شیرخوارگی

با شیرخوارگی کسی حرام می‌شود که در مدت دو سال شیرخوارگی پنج بار از زنی شیر بخورد:

اگر زنی کودکی را در مدت دو سال شیرخوارگی پنج بار شیر دهد بچه‌ی او و بچه‌ی شوهرش به حساب می‌آید. و محارم شوهر، محارم بچه نیز می‌شود و محارم شیرخوار نیز محارم زنی که از او شیر خورده می‌شود و پسران این خانواده، برادران این بچه می‌شوند. البته پدر و مادر شیرخوار و اصول و فروع نسبی‌اش با شیر خوردنش بر خانواده شیر ده حرام نمی‌شود. در نتیجه برای برادران رضاعی، شیرخوار جایز است که با خواهران نسبی‌اش ازدواج کنند و بر عکس نیز جایز است.

قاعده شیرخوارگی که موجب تحریم می‌شود

1- شیرخوارگی موجب تحریم فروع (و فرزندان) خانواده شیرده بر شیرخوار می‌شود که شامل فرزندان و نوه‌ها و.. هرچه ادامه داشته باشد، می‌شود اما شامل اصول که پدران و مادران و هرچه به بالا ادامه داشته باشد، نمی‌شود و نیز خویشاوندان جانبی (حاشیه‌ای) شیرده را که برادران، خواهران، عموها، عمه‌ها، دایی‌ها و خاله‌ها و .. می‌باشند، دربر نمی‌گیرد.

حد شیرخوارگی

شیرخوارگی معتبر به این صورت است که بچه از بستان شیر بخورد تا سیر شود و خودش پستان را به طور طبیعی رها کند یا یک پستان را رها کند و از پستان دیگر بخورد، این یک بار شیرخوردن به حساب می‌آید، اگر دوباره به همین صورت شیر بخورد، بار دوم محسوب می‌شود و این در عرف نیز اعتبار دارد.

باید توجه داشت که در صورت امکان از زن دین‌دار زیبای در خلقت و خوش اخلاق به بچه شیر بدهند؛ زیرا شیر روی بچه تأثیر می‌گذارد.

شیرخوارگی چگونه ثابت می‌شود؟

شیرخوارگی با گواهی دو مرد یا یک مرد و دو زن یا یک زن دین‌دار برابر است که خودش شیر داده باشد یا کسی دیگر، ثابت می‌شود.

پیامدهای شیرخوارگی

شیرخوارگی پیامدهایی به شرح ذیل دارد:

اول: اگر زنی بچه‌ای را شیر دهد از نظر تحریم نکاح، مباح بودن دیدن و نگاه و خلوت با محارم رضاعی محرم می‌شود اما نفقه، سرپرستی و ارث بردن لازم نیست.

دوم: شیر حیوانات مانند شیر زن موجب حرمت نمی‌شود، اگر دو بچه از گوسفند شیر بخورند حرمت شیرخوارگی ثابت نمی‌شود و با انتقال خون از مردی به زنی یا برعکس، تحریم شیرخوارگی ثابت نمی‌شود.

سوم: اگر در اصل شیرخوردن یا پنج بار شیر خوردن بچه شک کردند و شاهد و دلیلی هم نبود، تحریم ثابت نمی‌شود؛ زیرا اصل در عدم شیرخوارگی است.

شیرخوارگی در بزرگ سالی

شیرخوارگی که موجب تحریم می‌شود پنج بار یا بیش‌تر شیرخوردن در طول دو سال شیرخوارگی است.

اگر شرایطی پیش آمد که به اقتضای نیاز مبرم مردی را که با خانواده‌ای رفت و آمد ضروری داشت و حجاب گرفتن از وی مشکل بود، برای زن جایز است که پنج بار در ظرفی از شیر خود بدوشد و به او بدهد که هر پنج بار را بخورد، جایز است.

عایشه ل روایت می‌کند که سالم مولای ابو حذیفه در خانه و با خانواده‌ی او زندگی می‌کرد، سهله دختر سهیل (نزد پیامبر ج) آمد و گفت: ای رسول الله! سالم مولای ابو حذیفه در خانه‌ی ما زندگی می‌کند، و او بالغ و مرد شده است و با ما زندگی می‌کند و من گمان می‌کنم که ابوحذیفه قلبا به این راضی نیست. پیامبر ج فرمود: «او را شیر بده؛ تو بر او حرام می‌شوی (و او نیز محرم تو می‌شود) و آنچه در دل ابوحذیفه است، از بین می‌رود. آن زن دوباره آمد و گفت: از شیرم به او دادم و آنچه در دل ابوحذیفه بود رفت.^[2]

---

[1]. متفق علیه: بخاری (ش:2645) و این متن بخاری است، ومسلم (ش:1447).

[2]. متفق علیه: بخاری (ش:4000) و مسلم (ش:1453) و این متن مسلم است.