انواع روزه‌های رایج و معروف در نزد مسلمانان

انواع روزه‌های رایج و معروف در نزد مسلمانان

روزه ‌در شریعت اسلامی انواع متعددی دارد، اما روش همه‌ی آن‌ها یکی است و آن امتناع از خوردن و آشامیدن و سایر موارد که روزه را باطل می‌کنند، از طلوع تا غروب آفتاب می‌باشد و به شکل زیر هستند:

1- روزه‌ی واجب

همان روزه‌ی ماه رمضان است و نشانه و دلیل آن، فرمایش خداوند متعال است که می‌فرماید: ﴿شَهۡرُ رَمَضَانَ ٱلَّذِیٓ أُنزِلَ فِیهِ ٱلۡقُرۡءَانُ هُدٗى لِّلنَّاسِ وَبَیِّنَٰتٖ مِّنَ ٱلۡهُدَىٰ وَٱلۡفُرۡقَانِۚ فَمَن شَهِدَ مِنکُمُ ٱلشَّهۡرَ فَلۡیَصُمۡهُۖ وَمَن کَانَ مَرِیضًا أَوۡ عَلَىٰ سَفَرٖ فَعِدَّةٞ مِّنۡ أَیَّامٍ أُخَرَۗ یُرِیدُ ٱللَّهُ بِکُمُ ٱلۡیُسۡرَ وَلَا یُرِیدُ بِکُمُ ٱلۡعُسۡرَ وَلِتُکۡمِلُواْ ٱلۡعِدَّةَ وَلِتُکَبِّرُواْ ٱللَّهَ عَلَىٰ مَا هَدَىٰکُمۡ وَلَعَلَّکُمۡ تَشۡکُرُونَ١٨٥﴾ [البقرة: 185].

«(آن چند روز محدود و اندک) ماه رمضان است (ماهی) که قرآن در آن نازل شده است، (کتابی) که راهنمای مردم است، و (در بردارنده) نشانه‌ها و دلایل آشکار و روشن از هدایت و جدا کننده‌ی حق از باطل است. پس هر کس از شما این ماه را (در حضر) دریابد، باید که آن را روزه بدارد، و هر کس که بیمار یا در سفر بود، پس (باید به تعداد روزهای که افطار کرده) روزهای دیگر را (روزه بگیرید). خداوند برای شما آسانی می‌خواهد، و برای شما دشواری نمی‌خواهد، و تا شمار (روزهای رمضان) را کامل کنید، و خدا را بر اینکه شما را هدایت کرده، بزرگ بدارید، و باشد که شکر گزاری کنید».

2- روزه‌ی کفاره

آن روزه‌ای است که خداوند متعال برکسی واجب می‌کند که مرتکب یکی از ممنوعیت‌های شرعی شده باشد تا اینکه بدین وسیله ادب شود و نفس او پاک گردد و به سوی خداوند متعال توبه کند و باز گردد، از جمله آن‌ها: کفاره‌ی قسم، کفاره‌ی ظهار، کفاره‌ی مخالفت با برخی از اعمال حج و کفاره‌ی قتل غیر عمد.

3- روزه‌ی اختیاری

این روزه سنّت پیامبر اسلام ج و برای نزدیک شدن به خداوند متعال و دست یافتن به رضایت و خشنودی او است از جمله این روزه‌ها: روزه گرفتن سه روز از هرماه، روزه‌ی روزهای دوشبنه و پنجشنبه در هر هفته، روزه‌ی ده روز از ماه ذی‌الحجه و از جمله روز عرفه برای غیر از حاجی‌ها و روزه‌ی شش روز از ماه شوال هستند.

سنت‌های صحیح نبوی به فراوانی درباره‌ی ترغیب به آخرین مورد از روزه‌های ذکر شده و تشویق به آن روایت شده‌اند، چون این روزه به طور اختیاری و داوطلبانه از جانب خود فرد گرفته می‌شود و چه بسا انسان درباره‌ی آن تنبلی می‌کند و یا در اداء آن سستی می‌کند، لذا سنّت صحیح نبوی به صورت گفتاری و عملی در تبیین فضیلت و ثواب آن روایت شده‌اند.

اما دو نوع دیگر روزه یعنی روزه‌ی واجب و روزه‌ی کفاره، انسان نمی‌تواند در مورد آن‌ها سستی کند و یا آن را ادا نکند، مگر اینکه عذر شرعی داشته باشد و یا خداوند به او به دلایلی رخصت داده باشد؛ در غیر این صورت او در حق خداوند متعال کوتاهی کرده است و مستحق عذاب او قرار می‌گیرد.