دعا در هنگام شروع سفر حج

دعا در هنگام شروع سفر حج

دعاهای سفر برای حاجی

مستحب است که شخص حاجی پیش از سفر حج و قبل از جدایی از خویشاوندان و دوستان، از آنها طلب عفو و بخشش نماید و آنان را برای دعای خیر برای خود و تمام مسلمانان سفارش کند.

و چون بخواهد از خانه بیرون رود، دو رکعت نماز نفل بخواند، و بعد از خواندن نماز، هر گاه نزدیک دروازۀ خانه رسید، سورۀ «انّا انزلناه فی لیلة القدر» را تا آخر بخواند:

﴿إِنَّآ أَنزَلۡنَٰهُ فِی لَیۡلَةِ ٱلۡقَدۡرِ١ وَمَآ أَدۡرَىٰکَ مَا لَیۡلَةُ ٱلۡقَدۡرِ٢ لَیۡلَةُ ٱلۡقَدۡرِ خَیۡرٞ مِّنۡ أَلۡفِ شَهۡرٖ٣ تَنَزَّلُ ٱلۡمَلَٰٓئِکَةُ وَٱلرُّوحُ فِیهَا بِإِذۡنِ رَبِّهِم مِّن کُلِّ أَمۡرٖ٤ سَلَٰمٌ هِیَ حَتَّىٰ مَطۡلَعِ ٱلۡفَجۡرِ٥﴾ [القدر: 1-5].

ترجمه: «ما قرآن را در شب قدر فرو فرستاده‌ایم. تو چه می‌دانی شب قدر کدام است و چه اندازه عظیم است؟ شب قدر، شبی است که از هزار ماه بهتر است. فرشتگان و جبرئیل در آن شب با اجازۀ پروردگارشان، پیاپی به کرۀ زمین و به سوی پرستشگران و عبادت کنندگانِ شب زنده‌دار، می‌آیند برای هر گونه کاری که بدان یزدانِ سبحان دستور داده باشد. آن شب، شب سلامت و رحمت و درود فرشتگان بر مؤمنانِ شب زنده‌دار است تا طلوع صبح».

و بعد از خارج شدن از خانه به اندازۀ توانایی خویش، چیزی صدقه نماید، و در ضمن «آیۀ الکرسی» را نیز بخواند:

﴿ٱللَّهُ لَآ إِلَٰهَ إِلَّا هُوَ ٱلۡحَیُّ ٱلۡقَیُّومُۚ لَا تَأۡخُذُهُۥ سِنَةٞ وَلَا نَوۡمٞۚ لَّهُۥ مَا فِی ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَمَا فِی ٱلۡأَرۡضِۗ مَن ذَا ٱلَّذِی یَشۡفَعُ عِندَهُۥٓ إِلَّا بِإِذۡنِهِۦۚ یَعۡلَمُ مَا بَیۡنَ أَیۡدِیهِمۡ وَمَا خَلۡفَهُمۡۖ وَلَا یُحِیطُونَ بِشَیۡءٖ مِّنۡ عِلۡمِهِۦٓ إِلَّا بِمَا شَآءَۚ وَسِعَ کُرۡسِیُّهُ ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَٱلۡأَرۡضَۖ وَلَا یَ‍ُٔودُهُۥ حِفۡظُهُمَاۚ وَهُوَ ٱلۡعَلِیُّ ٱلۡعَظِیمُ٢٥٥﴾ [البقرة: 255].

ترجمه: «خدایی به جز الله وجود ندارد و او زندۀ پایدار و جهان هستی را نگهدار است. او را نه چُرتی و نه خوابی فرا نمی‌گیرد و همواره بیدار است و سستی و رخوت بدو راه ندارد. از آنِ اوست آنچه در آسمانها و آنچه در زمین است و در مُلک کائنات، او را انباز و شریکی نیست.

کیست آن که در پیشگاه او میانجیگری کند مگر با اجازۀ او؟ می‌داند آنچه را که در پیش روی مردمان است و آنچه را که در پشت سر آنان است و مطّلع بر گذشته و حال و آینده است. چیزی از علم او را فرا چنگ نمی‌آورند جز آن مقداری را که وی بخواهد و علم و دانشِ محدود دیگران، پرتوی از علم بی‌پایان و بی‌کران او است. اریکۀ قدرت و فرمانروایی او آسمانها و زمین را در برگرفته است، و نگهداری آن دو برای او گران نیست و وی را درمانده نمی‌سازد و او بلند مرتبه و سترگ است».

سپس این دعاها را بخواند:

«اَللّٰهُمَّ إِنِّیْ أٔعُوْذُ بِکَ أٔنْ أٔضِلَّ أٔوْ أُضَلَّ أٔوْ أٔزِلَّ أٔوْ أُزَلَّ أٔوْ أٔظْلِمَ أٔوْ أُظْلَمَ أٔوْ أٔجْهَلَ أٔوْ یُجْهَلُ عَلَیَّ».

«اَللّٰهُمَّ إِنّٰا نَسْئَلُکَ فِیْ سَفَرِنٰا هٰذَا الْبِرَّ والتَّقْوٰی ومِنَ الْعَمَلِ مٰا تَرْضیٰ. اَللّٰهُمَّ هَوِّنْ عَلَیْنٰا سَفَرَنٰا هٰذٰا واطْوِلَنٰا بُعْدَهُ»

«اَللّٰهُمَّ أٔنْتَ الصّٰاحِبُ فِیْ السَّفَرِ والْخَلِیْفَةُ فِیْ الْأٔهْلِ والْمٰالِ والْوَلَدِ»

«اَللّٰهُمَّ إِنِّیْ أٔعُوْذُ بِکَ مِنْ وَعْثٰاءِ السَّفَرِ وکَآبَةِ الْمَنْظَرِ وسُوْءِ الْمُنْقَلَبِ فِیْ الْمٰالِ والْأٔهْلِ والْحَوْرِ بَعْدَ الْکَوْرِ ودَعْوَةِ الْمَظْلُوْمِ»

«اَللّٰهُمَّ إِنّٰا نَسْئَلُکَ أٔنْ تُطْوِیَ لَنٰا الْأٔرْضَ وتُهَوِّنَ عَلَیْنَا السَّفَرَ، وارْزُقْنٰا فِیْ سَفَرِنٰا هٰذٰا السَّلٰامَةَ فِیْ الدِّیْنِ والْعَقْلِ والْبَدَنِ والْمٰالِ والْوَلَدِ، وتُبَلِّغَنٰا حَجَّ بَیْتِکَ الْحَرٰامِ وزِیٰارَةِ مَدِیْنَةِ نَبِیِّکَ مُحَمَّدٍ عَلَیْهِ أٔفْضَلُ الصَّلٰوةِ والسَّلٰامِ»

«اَللّٰهُمَّ إِنِّیْ لَمْ أٔخْرُجْ أٔشِراً ولٰابَطَراً ولٰا رِیٰاءً ولٰا سُمْعَةً، بَلْ خَرَجْتُ إِتِّقٰاءَ سَخَطِکَ وابْتِغٰاءَ مَرْضٰاتِکَ وشَوْقاً إِلیٰ لِقٰائِکَ وقَضٰاءً لِفَرْضِکَ وإِتّبٰاعاً لِسُنَّةِ نَبِیِّکَ مُحَمَّدٍ ج.

اَللّٰهُمَّ فَتَقَبَّلْ مِنِّیْ، وصَلِّ وسَلِّمْ عَلیٰ أٔشْرَفِ خَلْقِکَ، وأٔکْرَمِ رُسُلِکَ سَیِّدِنٰا ونَبِیِّنٰا مُحَمَّدٍ ج وعَلیٰ الِهِ وأٔصْحٰابِهِ أٔجْمَعِیْنَ».

ترجمه: «پروردگارا ! من به تو پناه می‌برم از اینکه گمراه شوم یا گمراه کرده شوم، یا از راه راست بلغزم یا لغزانده شوم، و یا ظلم و ستم کنم و یا بر من ظلم و ستم کرده شود، و یا جهالت و بی‌خردی کنم یا مورد جهالت بی‌خردان قرار گیرم.

خدایا ! ما در این سفر، از تو نیکی و پرهیزگاری را می‌خواهیم و از تو اعمال و کرداری را می‌طلبیم که تو از انجام آنها راضی و خشنود هستی.

پروردگارا ! این سفر (سفر حج) را بر ما آسان بفرما، و دوری مسافت آن را بر ما کوتاه بکن.

خداوندا ! تو در سفر، همراه ما و در اهل و مال و فرزندان، جانشین و کارساز مائی. پروردگارا ! به تو پناه می‌برم از شدائد و سختیهای سفر و از دیدن حالت بد (در سفر)، و به تو پناه می‌برم از دیدن بدی و خرابی در مال و اولاد خود در وقت برگشتن. و به تو پناه می‌برم از به هم خوردن کار، بعد از درست شدن آن، و به تو پناه می‌برم از بد دعائی مظلوم و ستم دیده.

پروردگارا ! عاجزانه از تو می‌خواهیم تا دوری مسافت این سفر (سفر حج) را بر ما کوتاه و آسان بفرمائی، و از تو می‌خواهیم تا در این سفر، سلامتی در دین و عقل، و تندرستی در جسم و تن، و بهبودی و خوشی در مال و فرزند به ما عطا بفرمائی، و از تو می‌خواهیم تا به ما توفیق حج خانه‌ات را و زیارت شهر پیامبرت را عنایت بفرمایی.

پروردگارا ! من از روی سرمستی و سبکسری، و غرور و خودخواهی، و ریاء و تظاهر و سُمعه و خودنمایی، به سوی حج خانه‌ات رهسپار نشده‌ام، بلکه به این نیت خانه‌ات را حج می‌کنم تا از خشم و غضب تو محفوظ مانم، و رضایت و خشنودی‌ات را بدست آورم، و مشتاق و آرزومند ملاقاتت گردم، و فرمان و دستورت را به جای آورم، و از تعالیم و آموزه‌های تابناک پیامبرت (حضرت محمد ج) پیروی و اتباع نمایم.

پروردگارا! حال که چنین است، این را از من بپذیر، و بر شریفترین مخلوقاتت و برگزیده‌ترین پیامبرانت، آقا و پیامبر ما (حضرت محمد ج) و بر آل و جملگی یارانش، سلام و درود بفرست».

دعا در وقت خداحافظی با خویشاوندان و دوستان

وقت خداحافظی و وداع با خویشاوندان و دوستان این دعا را بخواند:

«أٔسْتَوْدِعُکُمُ اللهَ الَّذِیْ لٰا تُضِیْعُ ودٰایِعَهُ».

ترجمه: «شما را به خدایی می‌سپارم که چیزهای سپرده شده به او، هرگز ضایع و تلف نخواهد شد».

***

دعا در وقت سوار شدن بر مرکب

هنگام سوار شدن بر مرکب، نخست «بِسْم الله الرَّحْمنِ الرَّحیم» گفته و این دعا را بخواند:

«اَللهُ أٔکْبَرُ، اَللهُ أٔکْبَرُ، سُبْحٰانَ الَّذِیْ سَخَّرَ لَنٰا هٰذٰا ومٰا کُنّٰا لَهْ مُقْرِنِیْنَ وإِنّٰا اِلٰی رَبِّنٰا لَمُنقَلِبُوْنَ».

ترجمه: «خدا از هر کس و هر چیزی برتر است و همه در برابر عظمت و بزرگی او کوچک و حقیرند. خدا از هر چیزی برتر است. پاک و منزه خدایی است که او این مرکبها را به زیر فرمان ما درآورد وگرنه ما بر رام کردن و نگهداری آنها توانایی نداشتیم».

***

دعا در وقت سکنی گزیدن در منزل جدید (در طی سفر حج)

هنگام سکنی گزیدن در منزل جدید این دعا را بخواند:

«اَللّٰهُمَّ رَبِّ السَّمٰوٰاتِ السَّبْعِ ومٰا أٔظْلَلْنَ، والْأٔرْضِیْنَ السَّبْعِ ومٰا أٔقْلَلْنَ، ورَبِّ الشَّیٰاطِیْنِ ومٰا أٔظْلَلْنَ، ورَبِّ الرِّیٰاحِ ومٰا ذَرَیْنَ، أٔسْأٔلُکَ خَیْرَ هٰذِهِ الْقَرْیَةِ وخَیْرَ أٔهْلِهٰا وخَیْرَ مٰا فِیْهٰا وأٔعُوْذُ بِکَ مِنْ شَرِّهٰا وشَرِّ أٔهْلِهٰا وشَرِّ مٰا فِیْهٰا».

ترجمه: «خدایا ! ای پروردگار آسمانها و آنچه در سایۀ آسمانهاست، و ای پروردگار زمین و آنچه زمین در خود جای داده است. و ای پروردگار اهریمنان و شیطان‌ها و آنچه را که آنها گمراه کرده‌اند، و ای پروردگار بادها و آنچه را که آنها از گرد و خاک و قطره‌های باران بر گسترۀ هستی می‌پاشند، از تو می‌خواهم خیر و خوشی این شهر و خیر و خوشی مردم این شهر و خیر و خوشی آنچه در این شهر است. و پناه می‌برم به تو از شرّ این شهر و شرّ مردم این شهر، و شرّ آنچه در این شهر است».

تذکر دو نکته:

1-  اگر شخصی نتواند این دعاها را حفظ نماید، می‌تواند از کتاب آنها را بخواند، و اگر این نیز برایش ممکن نبود، می‌تواند مضمونی که در ترجمۀ آنها نوشته شده به زبان ادا نماید.

2-  در طول سفر حج، از صحبتهای بیهوده و لغو، پرهیز نماید، و حتی الامکان اوقات خود را به ذکر و یاد خدا و مطالعۀ کتابهای دینی که در آن اصلاح نفس و فکر آخرت و یادگیری مسائل حج باشد، بگذراند.