حدیث هجدهم: جواز خوردن و آشامیدن در مسجد

عبدالله بن الحارث الزبیدی س روایت کرده است: «کُنَّا نَأْکُلُ عَلَى عَهْدِ رَسُولِ اللَّهِ ج فِی الْمَسْجِدِ، الْخُبْزَ وَاللَّحْمَ ثُمَّ أُقِیمَتِ الصَّلَاةُ فَصَلَّیْنَا وَلَمْ نَتَوَضَّأْ»^[1] «ما در زمان پیغمبر خدا ج در مسجد نان و گوشت می­خوردیم سپس نماز برپا می­شد و وضو نمی­گرفتیم (یعنی؛ با همان وضویی که داشتیم نماز می‌خواندیم)».

این روایت جدای از اینکه به بیان جواز نماز بدون تجدید وضو می­پردازد صراحتاً ابراز می­دارد که خوردن و آشامیدن در مسجد جایز است.

البته اگرچه برخی از فقها خوردن و آشامیدن را جز برای حالات خاص همچون شخص معتکف و مسافر و ... مکروه می­دانند ولی بیان صریح حدیث و انجام این عمل به صورت مکرّر از یاران بزرگوار پیامبر ج می­رساند که این عمل مکروه نبوده و مُباح می­باشد البته در این راستا باید نظم و نظافت مسجد حفظ شود و خوردن و آشامیدن موجب آلودگی و انتشار بوی بد و رایحه ناخوشایند نشود؛ چرا که پیغمبر بزرگوار و محبوب ج می­فرمایند: «مَنْ أَکَلَ مِنْ هَذِهِ الشَّجَرَةِ یَعْنِی الثُّومَ فَلَا یَقْرَبَنَّ مَسْجِدَنَا»^[2]. «هر کس از این درخت یعنی؛ سیر بخورد به هیچ وجه به مسجد ما نزدیک نشود».

پس از آنجاییکه با وجود بوی بد پیاز و امثال آن نباید به مسجد نزدیک شد، به طور اولی باید در مسجد از خوردن و آشامیدنی­هایی که انتشار بوی بد و کریه دارند خودداری شود تا فضای مسجد همشه پاک و عطرآگین نگه­داشته شود.

---

[1]- (صحیح): ابن ماجه (ش3300)/ ابن حبان (ش1657)/ ضیاء المقدسی، الاحدیث المختاره (ج9ص207)/ ابن بشران، الامالی (ش112)/ ابوعبدالله الدقاق، مجلس إملاء فی رؤیة الله (ش112) از طریق (یعقوب بن حمید بن کاسب وحرملة بن یحیى وابراهیم بن المنذر واحمد بن عیسی) روایت کرده­اند: «حدثنا عبدالله بن وهب أخبرنی عمر و بن الحارث حدثنی سلیمان بن زیاد الحضرمی أنه سمع عبدالله بن الحارث بن جزء الزبیدی یقول: کنا نأکل کنا نأکل على عهد رسول الله ج فی المسجد الخبز واللحم».

و عمرو بن الحارث هم متابعه شده وترمذی، الشمائل (ش156)/ ابن ماجه (ش3311)/ طحاوی، شرح معانی الآثار (ج1ص66)/ احمد، المسند (ش17709و17702)/ بغوی، شرح السنة (ج11ص293)/ ابویعلی، المسند (ش1541)/ مزی، تهذیب الکمال (ج11ص429) از طریق (قتیبة بن سعید وحسن بن موسی ویحیی بن بکیر ونصر بن عبدالجبار وموسی بن داود ومالمفضل بن فضاله) روایت کرده­اند: «حدثنا ابن لهیعة أخبرنی سلیمان بن زیاد الحضرمی عن عبدالله بن الحارث بن الجزء الزبیدی قال: أکلنا مع رسول الله ج طعاما فی المسجد، لحما قد شوی، فمسحنا أیدینا بالحصباء، ثم قمنا فصلینا ولم نتوضأ».

و سلیمان بن زیاد الحضرمی هم متابعه شده وطبرانی، المعجم الاوسط (ج6ص250)/ ابونعیم، حلیة الاولیاء (ج2ص6) از طریق (حیوظ بن شریح وعبدالله بن وهب) روایت کرده­اند: «ثنا عقبة بن مسلم عن عبدالله بن الحارث بن جزء الزبیدی قال: کنا یوما مع رسول الله ج فی المسجد وصنع لنا طعاما فأکلنا ثم أقیمت الصلاة فصلینا ولم نتوضأ».

رجال ابن ماجه «رجال صحیح» بوده جز سلیمان بن زیاد الحضرمی که «ثقة» ومترجم در تهذیب می­باشد.

و امام البوصیری هم گفته است: «اسناد حسنٌ» [البوصیری، مصباح الزجاجه (ج2ص179)].

[2]- (صحیح): بخاری (ش853)/ مسلم (ش1276) از طریق (محمّد بن المثنى و زهیر بن حرب ومسدد بن سرهد) روایت کرده­اند: «حدثنا یحیى عن عبید‌الله قال حدثنی نافع عن ابن عمر ب أن النبی ج قال فی غزوة خیبر: من أکل من هذه الشجرة یعنی الثوم فلا یقربن مسجدن».