حدیث سی و یکم: کراهت زیور آراستن مساجد

عبدالله بن عباس س روایت کرده است: «قال رسولُ الله ج: ما أُمِرتُ بتَشییدِ المساجِد. قال ابنُ عباس: لتُزَخرِفُنَّها کما زَخرَفَتِ الیهودُ والنَّصارى»^[1]. «رسول الله ج فرمودند: من به ساختن بنای بلند و عظیم برای مساجد امر نشده­ام. ابن عباس گفت: تا اینکه شما همانند یهود و نصاری به تزیین آن بپردازید».

این حدیث اشاره به این دارد که تزیین مساجد نباید همانند معابد یهودیان و کلیسای مسیحیان مزیّن به عکس و تصاویر و اشیای بی­­استفاده گردد و به گونه­ای مساجد منقش و تهذیب و تزیین گردند که توجّه عابدان را به خود جلب کند و به عبادت عابدان خدشه وارد کند.

البته بی­شک ساختن مساجد بزرگ و عظیم برای برپایی نماز و استفاده از مصالح ساختمانی با کیفیّت بالا و تزیین نمای خارجی و طراحی داخلی آن و بهره بردن از طراحی مدرن برای استفاده بیشتر از مکان­های مختلف مسجد و آراستن و تزیین آن، نه تنها جایز است بلکه اسحبابی است که مشمول ثواب و اجر آباد کردن مسجد می­باشد. و بسیار محرز است که آراستگی و تزیین مسجد در عین سادگی و مناسب بودن آن برای عبادت تأثیر زیاد در آرامش روانی و حس زیباشناختی انسان دارد، بدین خاطر آنچه مورد نهی شریعت است آراستن مسجد با عکس و اشیای بی­استفاده و نامشروع و اسراف در تزیین و منقش کردن آن می­باشد که در معابد یهودیان و مسیحیان به کثرت مشاهده می­شود.

---

[1]- (صحیح): عبدالرزاق، المصنف (ج3ص152)/ ابوداود (ش448)/ ابن حبان (ش1615)/ طبرانی، المعجم الکبیر (ج12ص243)/ ابونعیم، حلیة الاولیاء وطبقات الاصفیاء (ج7ص313)/ ابویعلی، المسند (ش2688و2454)/ ابوطاهر السلفی، المشیخة البغدادیة (ش2)/ ابن حجر، تغلیق التعلیق (ج2ص238)/ ابن حزم، المحلی (ج4ص248و44)/ بغوی، شرح السنة (ج2ص348)/ جرجانی، الاملی (ش104) از طریق (سفیان الثوری وصباح بن یحیی ولیث بن ابی سلیم) روایت کرده­اند: «عن أبی فزارة راشد بن کیسان عن یزید بن الأصم عن ابن عباس قال: قال رسول الله ج: ما أمرت بتشیید المساجد. قال ابن عباس: لتزخرفنها کما زخرفت الیهود والنصارى». ورجال عبدالرزاق «رجال صحیح» بوده واسنادش هم صحیح می‌باشد.

و امام ابن حجر گفته است: «صحّحه ابن حبان» [ابن حجر، بلوغ المرام (ج1ص51)]