حدیث اوّل: تاریخچۀ روز جمعه

ابوهریرهس روایت کرده که پیغمبر خدا ج فرمودند: «خَیْرُ یَوْمٍ طَلَعَتْ عَلَیْهِ الشَّمْسُ یَوْمُ الْجُمُعَةِ فِیهِ خُلِقَ آدَمُ وَفِیهِ أُهْبِطَ مِنْ الْجَنَّةِ وَفِیهِ تِیبَ عَلَیْهِ وَفِیهِ مَاتَ وَفِیهِ تَقُومُ السَّاعَةُ وَمَا مِنْ دَابَّةٍ إِلَّا وَهِیَ مُصِیخَةٌ یَوْمَ الْجُمُعَةِ مِنْ حِینِ تُصْبِحُ حَتَّى تَطْلُعَ الشَّمْسُ شَفَقًا مِنْ السَّاعَةِ إِلَّا الْجِنَّ وَالْإِنْسَ وَفِیهِ سَاعَةٌ لَا یُصَادِفُهَا عَبْدٌ مُسْلِمٌ وَهُوَ یُصَلِّی یَسْأَلُ اللَّهَ شَیْئًا إِلَّا أَعْطَاهُ إِیَّاهُ.»^[1] «بهترین روزی که خورشید در آن طلوع کرده روز جمعه می‌باشد که در این روز آدم آفریده شد و در این روز (از زمین) هبوط کرد و توبه‌اش قبول واقع شد و فوت کرد و در این روز قیامت برپا می­شود و هیچ جنبده­ای جز انسان و جن نیست که در روز جمعه از ترس (بر پایی) قیامت مضطرب و نگران می‌باشد، و در روز جمعه زمانی وجود داد که بندۀ مسلمانی با آن مواجه نمی‌شود در حالیکه نماز می­گذارد و از خداوند حاجتی را می­خواهد مگر اینکه به وی خواهد داد.»

این فرمودۀ پیغمبر عظیم الشأن ج بیانگر وقایع مهم و خاصی در ارتباط با روز جمعه می­باشد که نقطه عطف حیات انسان می­باشند و همچنین بیانگر فضایلی از این روز میمون می­با­شد، این موارد عبارتند از:

1-   روز جمعه بهترین روزها و سرور ایّام است.

2-   آفرینش آدم÷.

3-   هبوط آدم÷ به زمین.

4-   قبول توبه آدم÷.

5-   وفات آدم÷.

6-   برپاشدن روز قیامت.

7-   وجود زمانی خاص در جمعه که خداوند به قاطعیّت اجابت دعای بنده­اش را می­کند.

---

[1] (صحیح): مالک، الموطأ (ش364) / شافعی (ش312) / ابوداود (ش1048) / ترمذی (ش491) / نسایی (ش1430) / بیهقی، السنن الکبری (ش6214) وفضائل الاوقات (ش251) / حاکم، المستدرک (ش1030) / ابن حبان (ش2772) / احمد، المسند (ش10303) / ابن بشران، الامالی (ج1ص102وج2ص84) / نسایی (ش1430) / ابن منده، التوحید (ش56) / ابوعوانه، المستخرج علی مسلم (ش2052) / ابوالشیخ، العظمة (ش781) / بغوی، شرح السنة (ج4ص207) / ضیاء المقدسی، الاحادیث المختاره (ش395و396) / الدقاق، مجلس إملاء فی رؤیة الله تبارک وتعالى (ش95) / ذهبی، معجم الشیوخ الکبیر للذهبی (ج2ص66) / ابوعمروالدانی، السنن الواردة فی الفتن (ش433) از طریق (یزید بن عبد الله بن الهاد وعمارة بن غزیة الانصاری) روایت کرده‌اند: «عن محمّد بن إبراهیم عن أبى سلمة بن عبد الرحمن عن أبى هریرة قال قال رسول الله - صلى الله علیه وسلم - : خیر یوم طلعت فیه الشمس یوم الجمعة فیه خلق آدم وفیه أهبط وفیه تیب علیه وفیه مات وفیه تقوم الساعة وما من دابة إلا وهى مسیخة یوم الجمعة من حین تصبح حتى تطلع الشمس شفقا من الساعة إلا الجن والإنس وفیه ساعة لا یصادفها عبد مسلم وهو یصلى یسأل الله حاجة إلا أعطاه إیاها». و رجال مالک بن انس «رجال صحیحین» می‌باشد واسنادش هم «صحیح» است.

و امام حاکم نیشابوری هم گفته است: «حدیثٌ صحیحٌ علی شرط الشیخین»

و امام ذهبی هم گفته است: «على شرط البخاری ومسلم»

و امام ترمذی هم گفته است: «هذا حدیثٌ صحیحٌ»

و امام نووی هم گفته است: «على شرط البخاری ومسلم» [حاکم، المستدرک مع التلخیص للذهبی (ش1030) / ترمذی (ش491) / نووی، المجموع (ج4ص482)]

همچنین قسمت‌هایی از آن در صحیح مسلم هم آمده است ومسلم (ش2013و2014) / ترمذی (ش488) / نسایی (ش1373) از طریق (ابوالزناد و ابن شهاب الزهری) روایت کرده‌اند: «عن أبى الزناد عن الأعرج عن أبى هریرة قال رسول الله صلى الله علیه وسلم: خیر یوم طلعت علیه الشمس یوم الجمعة فیه خلق آدم وفیه أدخل الجنة وفیه أخرج منها».