حدیث هشتم: قرائت سورۀ سجده و إنسان در نماز صبحِ روز جمعه

ابوهریرهس روایت کرده که: «کَانَ النَّبِیُّ ج یَقْرَأُ فِی الْجُمُعَةِ فِی صَلَاةِ الْفَجْرِ ﴿الم تَنْزِیلُ السَّجْدَةَ﴾ وَ ﴿هَلۡ أَتَىٰ عَلَى ٱلۡإِنسَٰنِ حِینٞ مِّنَ ٱلدَّهۡرِ﴾.^[1]«پیامبر ج در روز جمعه در نماز فجر.الم تَنْزِیلُ السَّجْدَةَ و﴿هَلۡ أَتَىٰ عَلَى ٱلۡإِنسَٰنِ حِینٞ مِّنَ ٱلدَّهۡرِ﴾ [الإنسان: 1]. تلاوت می­کردند.»

برخی بر این باورند که نماز صبح روز جمعه دارای سجده­ای اضافی است و آن­را سجدۀ جمعه نام نهاده­اند و در صورتی اگر سورۀ سجده (که دارای سجده تلاوت می­باشد) خوانده نشود و سوره­ای دیگر مانند سورۀ علق بجای آن خوانده شود که در آن سجده است مطابق حدیث عمل نشده است.

و باید توجه داشت که سجدۀ اضافی به ماتبعِ خواندن سورۀ سجده است و خواندن سورۀ سجده مستحب است که به ماتبعِ آن سجده برده می­شود نه بردن سجده بخاطر خواندن سوره­ای غیر از سورۀ سجده. پس مقصد اصلی خواندن سورۀ سجده است نه بردن سجدۀ تلاوت. به اتفاق کلیۀ علما بردن سجده­ای دیگر در نماز صبح روز جمعه مستحب نیست.^[2]

---

[1] (صحیح): بخاری (ش891و1068) / مسلم (ش2072و2071) / نسایی (ش955) / ابن ماجه (ش823) از طریق (سفیان الثوری و سعد بن ابراهیم) روایت کرده‌اند: «عن سعد بن إبراهیم عن عبد الرحمن هو ابن هرمز الأعرج عن أبی هریرة (رضی الله عنه) قال کان النبی ج یقرأ فی الجمعة فی صلاة الفجر [آلم تَنْزِیلُ السَّجْدَةُ] و ﴿هَلۡ أَتَىٰ عَلَى ٱلۡإِنسَٰنِ﴾.»

[2]- ابن تیمیه، مجموع الفتاوی، 24/205؛ ابن قیم، زادالمعاد، 1/375؛ سیّد سالم، صحیح فقه السنة، 1/572.