مشرعیت عبادات

پس از برگزیده­شدن حضرت محمد ج به­عنوان پیامبر، هرکس که در قیامت، با دینی غیر از اسلام در محضر خدا حاضر شود هرگز از او پذیرفته نخواهد شد. خداوند در این مورد فرموده­است:

﴿إِنَّ ٱلدِّینَ عِندَ ٱللَّهِ ٱلۡإِسۡلَٰمُ﴾ [آل عمران: 19].

«همانا دین (پسندیده) نزد خدا آیین اسلام است».

﴿وَمَن یَبۡتَغِ غَیۡرَ ٱلۡإِسۡلَٰمِ دِینٗا فَلَن یُقۡبَلَ مِنۡهُ وَهُوَ فِی ٱلۡأٓخِرَةِ مِنَ ٱلۡخَٰسِرِینَ ٨٥﴾ [آل عمران: 85].

«هرکس غیر از اسلام دینی اختیار کند هرگز از وی پذیرفته نیست، و او در آخرت از زیانکاران است».

اما اسلام چیست؟ عمر بن خطاب س فرمود: «روزی در خدمت پیامبر ج بودیم که مردی به میان ما آمد با لباس‌های بسیار سفید و درخشان و موهای بسیار سیاه که هیچ آثار سفر بر او نبود و کسی از ما هم او را نمی‌شناخت. او پیش پیامبر ج نشست و دو زانوی خود را به دو زانوی ایشان چسباند و کف دستان خود را بر ران‌های پیامبر ج گذاشت و گفت: ای محمد! در مورد اسلام برایم بگو؟ پیامبر ج فرمود: اسلام این است که به توحید خداوند (لا إله إلا الله) و رسالت محمد ج گواهی دهی، نماز را به‌پا داری، زکات را ادا کنی، ماه رمضان روزه باشی و در صورت فراهم شدن شرایط، حج خانه خدا را به‌جا آوری. آن مرد گفت: راست گفتی.

‌حضرت عمر س می‌گوید: «ما تعجب کردیم که این مرد خود سؤال پرسید، اما در نهایت، پیامبر را تصدیق نمود»^([1]).

بدین شیوه پیامبر ج ار‌کان پنج‌گانه اسلام را که این دین فقط بر آن‌ها استوار می‌گردد، تبیین نمود. این ارکان عبارتند از: توحید (شامل ایمان به خدا و پیامبر ج)، نماز، زکات، روزه ماه رمضان و حج.

این­که پیامبر ج تعریف اسلام را بر‌اساس ارکان آن بیان نمود به­خاطر تأکید بر جانب عملی آن است. ایشان از اسلام تعریفی فلسفی یا منطقی ارائه نکرد، بلکه جنبه‌هایی از دین را بیان نمود که با کنار هم قرار گرفتن آن‌ها اسلام تکمیل می­گردد و  نقص در آن‌ها هم به همان اندازه، اسلام را دچار نقص می­گرداند.

به­عبارت دیگر گواهی دادن به­توحید، کلید ورود به اسلام است و با گفتن آن است که انسان اقرار می‌کند که به وجود خدا و وحدانیت او آگاه است و وجود پیامبر و رسالت او را برای بیان حق خدا بر بندگان و بیان اوامر و نواهی خداوند ضروری می‌داند. اما اعلام توحید ربوبیت و الوهیت برای خدایی که متصف به کمال و منزه از نقص است جز با پیروی از پیامبر ج و تسلیم شدن در برابر شریعت او نتیجه­بخش نخواهد بود.

---

[1]- به روایت امام مسلم در «صحیح مسلم»، ج1، ص 38، شماره 8.