اجماع علما بر کفر کسی که به خدا ناسزا گوید

تمامی علمای اسلام، از هر مذهبی، که ایمان را عبارت از قول و عمل می‌دانند، بر این عقیده‌اند که ناسزا گفتن به خداوند، کفر است، و همگی اتفاق نظر دارند که عذر و بهانه‌های ناسزا گویندۀ به خداوند، در هیچ نوع ناسزا گفتن یا ایراد نقصی، اعتبار ندارد [و پذیرفته نیست].

حرب در کتاب «مسائل»خویش از مجاهد و او هم از عمَرt چنین روایت کرده است: «مَن سبَّ اللهَ أو سبَّ أحداً مِنَ الأنبیاءِ فَاقتُلُوهُ». «هرکس خدا یا یکی از پیامبران ناسزا گوید، او را بکشید»[1]. نیز لیث از مجاهد و او از قول ابن عباسt چنین گزارش نموده: «أیما مُسلمٍ سبَّ اللهَ أو أحداً مِنَ الأنبیاءِ فقَد کذَّبَ رسولَ اللهِ وهِی رِدَّة، یستَتابُ، فَإن رجعَ، وإلاّ قُتِلَ! وأیما مُعاهِدٍ عانَدَ فسبَّ اللهَ أو أحداً مِنَ الأنبیاءِ، أو جهَرَ بهِ، فقَد نقضَ العهدَ فاقتُلوهُ». «هر مسلمانی که خدا یا یکی از پیامبران را ناسزا گوید، قطعاً رسول خدا را تکذیب کرده، که این عمل، ارتداد است، لذا از وی می‌خواهند توبه کند، اگر [به اسلام] بازگشت [که هیچ]، و گرنه کشته می‌شود! و اگر کسی که با مسلمانان پیمان بسته (معاهد)، عناد ورزد و به خدا یا یکی از پیامبران ناسزا گوید و آن را آشکار نماید، نقض پیمان کرده است، پس او را بکشید»[2].

نقل است که از امام احمدبن حنبل درباره کسی که به خدا ناسزا گوید، پرسش نمودند، در پاسخ گفت: «این شخص مرتدّ است و گردنش زده می‌شود»، همان‌گونه که پسرش عبدالله آن را در کتاب «مسائل»ش از وی روایت کرده است[3].

ابن راهویه/ گفته است: «علمای مسلمان اجماع دارند که هرکس خداوند یا رسولش را ناسزا گوید یا چیزی از آنجه را که خداوند نازل فرموده دفع یا انکار نماید، یا یکی از پیامبران خدای عزَّوجلَّ را بکشد، این شخص کافر است، اگرچه به آنچه که خداوند نازل فرموده، اقرار نماید»[4].

قاضی عیاض/ گفته است: «اختلافی میان علما نیست که مسلمانِ ناسزا گوینده به خداوند، کافر و مهدورالدّم است»[5].

ابن حزم و دیگران نیز حکایت از این نوع اجماع دارند، و ائمه‌ای مانند ابن ابی زید قیروانی و ابن قُدامـه و دیگران، برکفـر چنین شخصی تصریح کرده‌اند[6].

بدین ترتیب، تمامی علمای اسلام بر کفرِ کسی که به خدای تعالی ناسزا گوید، تصریح می‌کنند و از وی عذری نمی‌پذیرند، زیرا کم‌عقل‌ترینِ مردم، ناسزا‌گویی را از غیرِ آن تشخیص می‌دهند و مدح و ثنا را از ذمّ و بدگویی بازمی‌شناسند، لیکن جسارت کردن بر ناسزا گویی را آسان می‌انگارند!.

از ابن زید قیروانی مالکی دربارۀ حکم مردی پرسیدندکه کسی را لعن کرده و همراهِ او خدای تعالی را نیز لعن کرده و سپس با عذر خواهی گفته است: من فقط خواستم شیطان را لعن کنم اما زبانم لغزید! ابن زید هم در پاسخ گفت: «به خاطر ظاهر کفرش کشته می‌شود و عذرش پذیرفته نیست، خواه شوخی کرده یا جدّی گفته باشد»[7].

بدین‌گونه علما و قضات، در تمام مذاهب فقهی، یعنی مذاهب اربعه و مذهب ظاهریه، بر حکم به ظاهر فتوا می‌دهند و قضاوت می‌کنند و به باطن شخص نمی‌پردازند، اگرچه ناسزا گوینده ادعا کند که آنچه در باطن اوست با آنچه بر زبان رانده، تفاوت دارد! و چنانچه علما مخالفت‌های صریح ظاهر را [که از انسان‌ها سرمی‌زند] به ادعای باطنِ مخالفِ ظاهرِ [آنها] ارجاع دهند [و آن خطا را نادیده بگیرند]، بدون تردید، نام‌ها / عنـاوین.

شرعی و احکام و مجازات‌ها و حدود، ساقط می‌گردد و حقوق و کرامت‌های اشخاص به هدر می‌رود، و در نتیجه، مسلمان از کافر، و مؤمن از منافق تشخیص داده نمی‌شود، و دین و دنیا لقلقه و بازیچه زبان سفیهان  و آلت دست قلب‌های بیمار می‌گردد.

---

[1]- همچنان که ابن تیمیه در کتاب «الصارم المسلول» ص 102 آورده است.

[2]- الصارم الـمسلول: ص102.

[3]- همان، ص431.

[4]- ابن عبدالبرّ، التمهید: 4/ 226، همو، الاستذکار: 2/150.

[5]- قاضی عیاض، الشفا: 2/270.

[6]- ابن حزم، الـمُحلّى: 11/411، ابن قُدامه، المُغنی: 9/23، ابن تیمیه، الصارم الـمسلول: ص512، ابن مُفلح، الفروع: 6/162، الـمرداوی، الانصاف: 10/ 326؛ موّاق، التاج والإکلیل: 6/288.

[7]- قاضی عیاض، همان، 2/271.