کتاب [80]- محاربین از اهل کفر وردت

کتاب [80]- محاربین از اهل کفر وردت

1- باب: کَمِ التَّعْزِیرُ وَالأَدَبُ

باب [1]: اندازۀ تعزیر و تادیب

2166- عَنْ أَبِی بُرْدةَ رَضِیَ اللَّهُ عَنْهُ، قَالَ: سَمِعْتُ النَّبِیُّ صَلَّى اللهُ عَلَیْهِ وَسَلَّمَ یَقُولُ: «لاَ یُجْلَدُ فَوْقَ عَشْرِ جَلَدَاتٍ إِلَّا فِی حَدٍّ مِنْ حُدُودِ اللَّهِ» [رواه البخاری: 6848].

2166- از ابو بُردۀ انصاریس⁽[1]⁾ روایت است که گفت: پیامبر خدا ج را شنیدم که می‌فرمودند: «جز درحدی از حدود الله، بیش از ده شلاق زده نمی‌شود»⁽[2]⁾.

2- باب: قَذْفِ العَبِیدِ

باب [2]: قذف بردگان

2167- عَنْ أَبِی هُرَیْرَةَ رَضِیَ اللَّهُ عَنْهُ، قَالَ: سَمِعْتُ أَبَا القَاسِمِ صَلَّى اللهُ عَلَیْهِ وَسَلَّمَ یَقُولُ: «مَنْ قَذَفَ مَمْلُوکَهُ، وَهُوَ بَرِیءٌ مِمَّا قَالَ، جُلِدَ یَوْمَ القِیَامَةِ، إِلَّا أَنْ یَکُونَ کَمَا قَالَ» [رواه البخاری: 6758].

2167- از ابو هریرهس روایت است که گفت: ابو القاسم ج را شنیدم که می‌فرمودند: «اگر کسی برده‌اش را که بی‌گناه است متهم به زنا می‌کند، در روز قیامت شلاق زده می‌شود، مگر آنکه سخنش راست باشد»⁽[3]⁾.

81- کِتَابُ الدِّیَاتِ

---

[1]- وی ابو بردۀ انصاری است، و ابو بردۀ دیگری نیز وجود دارد که عبارت از ابو برده بن نیار، مامای براء بن عازب باشد، وغیر از اینکه همین حدیث را روایت کرده است، چیز دیگری که قابل ذکر باشد، از وی نیافتم، (الأصابه: 4/25).

[2]- از احکام و مسائل متعلق به این حدیث آنکه:

      1) حدود عبارت از عقوباتی است که مقدار آن‌ها در شریعت تعیین گردیده است، مانند: حد دزدی، حد زنا، حد حرابت، و امثال این‌ها.

      2) تعزیر عقوبتی است که از طرف امام مسلمانان در گناهانی که در آن‌ها حدی از طرف شرعت نیامده است، تعیین می‌گردد، مانند: رشوت خواری، روزه خوردن، جاسوسی کردن و امثال این‌ها.

      3) علماء گفته‌اند: مراد از تعزیری که در این حدیث ذکر گردیده است، تادیب خصوصی است، مانند تادیب پدر فرزندش را، و یا تادیب بادار برده‌اش را، و امثال این‌ها.

      4) در تعزیر گناهان دیگر بین علماء اختلاف است، به این ترتیب:

      أ) عمرس می‌گوید: نباید تعزیر از سی شلاق بیشتر باشد.

      ب) امام أحمد بن حنبل می‌گوید: حد اکثر تعزیر: ده شلاق است.

      ج) امام شافعی می‌گوید: نباید تعزیر به بیست شلاق برسد.

      د) امام ابو حنیفه و محمد می‌گویند: نباید به چهل شلاق برسد.

      هـ) ابن ابی لیلی و ابو یوسف می‌گویند: حد اکثر تعزیر هفتاد و پنج شلاق است.

      و) اما مالک می‌گوید: اندازۀ تعزیر منوط به اجتهاد حاکم مسلمانان است.

      و چون در این مورد نص به خصوصی در قرآن و سنت نیامده است، بنابراین آنچه که در این مورد را جح‌تر به نظر می‌رسد این است که: خلیفۀ مسلمانان با نظر داشت مصلحت عامه، و نوع جرم، و سابقۀ مجرم، و دیگر ظروف و ملابسات، آنچه را که مناسب می‌داند، در زمینه قانون قرار داده و بر همگان تطبیق نماید، والله تعالی أعلم و أحکم.

[3]- این حدیث دلالت بر این دارد که اگر کسی برده‌اش را متهم به زنا می‌کند، در این دنیا حدی بر وی نیست، ولی این شخص از عقوبت اخروی نجات نمی‌یابد، و خداوند در روز جزا، مانند این دنیا حد قذف را بر وی جاری می‌سازد.