2- أذکار أذان و إقامه

2- أذکار أذان و إقامه

(2-1) أذکار أذان

(اللَّهُ أَکْبَرُ اللَّهُ أَکْبَرُ اللَّهُ أَکْبَرُ اللَّهُ أَکْبَرُ، أَشْهَدُ أَنْ لاَ إِلَهَ إِلاَّ اللَّهُ، أَشْهَدُ أَنْ لاَ إِلَهَ إِلاَّ اللَّهُ، أَشْهَدُ أَنَّ مُحَمَّدًا رَسُولُ اللَّهِ، أَشْهَدُ أَنَّ مُحَمَّدًا رَسُولُ اللَّهِ، حَىَّ عَلَى الصَّلاَةِ، حَىَّ عَلَى الصَّلاَةِ، حَىَّ عَلَى الْفَلاَحِ، حَىَّ عَلَى الْفَلاَحِ، اللَّهُ أَکْبَرُ اللَّهُ أَکْبَرُ، لاَ إِلَهَ إِلاَّ اللَّهُ.) ^([1])

(2-2) دعای اثنای أذان

هر چـه را که مؤذّن مى­گوید، شنونده تکرار کند مگر در: (حَیَّ عَلَى الصَّلاةِ، وَحَیَّ عَلَى الفَلاَحِ.)، کـه در جـواب مى­گوید: (لاَ حَوْلَ وَلاَ قُوَّةَ إلاَّ بِاللهِ.)^([2])

نیز شخص گوید: (وَأَنَا أَشْهَدُ أَنْ لاَ إِلَهَ إِلاَّ اللهُ وَحْدَهُ لاَ شَرِیْکَ لَهُ، وَأَنَّ محمّداً عَبْدُهُ وَرَسُوْلُهُ، رَضِیْتُ بِاللهِ رَبّاً، وَبِمحمّد رَسُوْلاً، وَبِالإِسْلاَمِ دِیْناً.) ^([3])

(و من گواهى مى­دهم که هیچ معبودى، بجز الله «بر حقّ» وجود ندارد، یکتاست و شریکى ندارد، و محمّد ج بنده و فرستادۀ اوست، من از اینکه الله، پروردگار و محمّد، پیامبر و اسلام، دین من است، راضى و خشنودم.)

پس از اینکه مؤذّن شهادتین را گفت، این ذکر، خوانده شود.^([4])

(2-3) دعای بعد از أذان و قبل از إقامه

بعد از پایان اجابت مؤذّن، بر پیامبر ج درود فرستاده شود.^([5])

(بعد از صلوات بر پیامبر ج) گفته شود: (أَللَّهُمَّ رَبَّ هَذِِهِ الدَّعْوَةِ التَّامَّةِ، وَالصَّلاَةِ القَائِمَةِ، آتِ محمّداً الْوَسِیْلَةَ وَالْفَضِیْلَةَ، وَابْعَثْهُ مَقَاماً مَحْمُوْداً الَّذِیْ وَعَدْتَهُ^([6])، (إِنَّکَ لاَ تُخْلِفُ الْـمِیْعَادَ).)^([7])

(بار الها! اى پروردگارِ این نداى کامل و نماز بر پا شونده، به محمّد ج "وسیله" (مقامى والا در بهشت) و فضیلت عنایت بفرما، و او را به مقام شایسته­اى که وعده فرموده­اى نایل بگردان، (همانا تو خُلف وعده نمى کنى).)

شخص در بین أذان و اقامه براى خودش دعا کند؛ چرا که دعا در این هنگام رد نمى­شود. ^([8])

(2-4) أذکار إقامه

(اللَّهُ أَکْبَرُ اللَّهُ أَکْبَرُ، أَشْهَدُ أَنْ لاَ إِلَهَ إِلاَّ اللَّهُ، أَشْهَدُ أَنَّ مُحَمَّدًا رَسُولُ اللَّهِ، حَىَّ عَلَى الصَّلاَةِ، حَىَّ عَلَى الْفَلاَحِ، قَدْ قَامَتِ الصَّلاَةُ ، قَدْ قَامَتِ الصَّلاَةُ ، اللَّهُ أَکْبَرُ اللَّهُ أَکْبَرُ، لاَ إِلَهَ إِلاَّ اللَّهُ.) ^([9])

(اللَّهُ أَکْبَرُ اللَّهُ أَکْبَرُ اللَّهُ أَکْبَرُ اللَّهُ أَکْبَرُ، أَشْهَدُ أَنْ لاَ إِلَهَ إِلاَّ اللَّهُ، أَشْهَدُ أَنْ لاَ إِلَهَ إِلاَّ اللَّهُ، أَشْهَدُ أَنَّ مُحَمَّدًا رَسُولُ اللَّهِ، أَشْهَدُ أَنَّ مُحَمَّدًا رَسُولُ اللَّهِ، حَىَّ عَلَى الصَّلاَةِ حَىَّ عَلَى الصَّلاَةِ، حَىَّ عَلَى الْفَلاَحِ حَىَّ عَلَى الْفَلاَحِ، قَدْ قَامَتِ الصَّلاَةُ ، قَدْ قَامَتِ الصَّلاَةُ ، اللَّهُ أَکْبَرُ اللَّهُ أَکْبَرُ، لاَ إِلَهَ إِلاَّ اللَّهُ.)^([10])

---

[1]- (صحیح): مسلم (ش868) / دارمی ولفظ از اوست (ش1196). در اذان صبح بعد از حَىَّ عَلَى الْفَلاَحِ، دو بار الصَّلاَة خَیرٌ مِنَ النَّوْمِ گفته می­شود.

(صحیح): ابن ابی شیبه، المصنف (ج1ص236).

طبق فرموده پیامبر ج مؤذن­ها در قیامت طولانی­ترین گردن­ها را دارند.

(صحیح): مسلم (ش878و879) / ابن ماجه (ش725).

یکی از شرط صحّت اذان داخل شدن وقت است؛ وگرنه صحیح نیست. و امّا اینکه در زمان رسول الله ج هنگام صبح دو اذان گفته می­شد، اولی اذانِ صبح نبوده بلکه أذان و إعلامی بوده که در ماه رمضان برای بیدار کرن مردم برای سحری گفته می‌شد چنانکه: عبدالله بن مسعودس روایت کرده است: «عن النبی ج قال: لاَ یَمْنَعَنَّ أَحَدَکُمْ أَذَانُ بِلاَلٍ مِنْ سُحُورِهِ فَإِنَّهُ یُؤَذِّنُ بِلَیْلٍ لِیُرَجِّعَ قَائِمَکُمْ وَلِیُنَبِّهَ نَائِمَکُمْ.» «پیامبر ج فرمود: هیچکس از شما ممانعتی برأذان بلال در موقع سحر ایجاد نکند؛ زیرا او أذان می­گوید یا ندا در شب سر می­دهد تا افراد بیدار شما را باخبر و افراد خوابیده را آگاه و بیدار کند.» البته فاصله­ی دو اذان هم کم بوده، عائشهل روایت نموده که: «قال رسول الله ج: إِذَا أَذَّنَ بِلاَلٌ فَکُلُوا وَاشْرَبُوا حَتَّى یُؤَذِّنَ ابْنُ أُمِّ مَکْتُومٍ، قلت: وَلَمْ یَکُنْ بَیْنَهُمَا إِلاَّ أَنْ یَنْزِلَ هَذَا وَیَصْعَدَ هَذَا.» «پیامبر خدا ج فرمود: هرگاه بلال أذان گفت بخورید و بیاشامید تا ابن أم مکتوم أذان می­گوید، گفتم: بین آن‌ها آنقدر نیست مگر اینکه این پایین آید و این بالا رود (یعنی؛ فاصله اندک است).»

احادیث صحیح می­باشد به روایت احمد، المسند (ش25220) / بخاری، الادب المفرد (ش693).

[2]- (صحیح): مسلم (ش876) / ابوداود (ش527).

هر کس این ذکر را با اخلاص انجام دهد، به بهشت وارد می­گردد.

[3]- (صحیح): مسلم (ش877) / ابوداود (ش525) / ترمذی (ش210).

هر کس این ذکر را انجام دهد، گناهانش آمرزیده می­شود.

[4]- (صحیح): ابن خزیمه (ش422).

[5]- (صحیح): مسلم (ش875) / ابوداود (ش523) / ترمذی (ش3614).

انجام این ذکر موجب می­گردد که شفاعت رسول الله ج برای وی حلال شود.

[6]- (صحیح): بخاری (ش614) / ابوداود (ش529).

[7]- (صحیح): بیهقی، السنن الکبری (ش2009) والدعوات الکبیر (ش49).

[8]- (صحیح): احمد، المسند (ش13357) / ابن خزیمه (ش427و426).

[9]- (صحیح): بخاری (ش605).

[10]- (صحیح): أبن أبی شبهه، ج1، ص231.