آلودگی آب

آلودگی آب

اسلام آب را یکی از مصادر اصلی زندگی می‫داند:

﴿... وَجَعَلۡنَا مِنَ ٱلۡمَآءِ کُلَّ شَیۡءٍ حَیٍّۚ ...﴾ [الأنبیاء: 30] «... و هرچیز زنده‌ای را (اعم از انسان و حیوان و گیاه) از آب آفریده‌ایم...».

﴿وَٱللَّهُ خَلَقَ کُلَّ دَآبَّةٖ مِّن مَّآءٖۖ ...﴾ [النور: 45] «خداوند هر جنبنده‌ای را از آب آفریده است...».

انسان بنا به دلایل متعدد به وسیله: فاضلاب و تفاله کارخانجات، استفاده از سمها و حشره‫کشها، شستشوی ظرف و لباس، و انداختن آشغالها و کثافتهای حیوانی در آبها رودخانه‫ها در مسیر روستاها و شهرها و غیره...

اسلام همه این تصرفات ناشایست را گناه تلقی کرده، با فراهم کردن بستر فرهنگی مناسب پیروان خود خود را هرگونه تصرف اشتباه در این زمینه بر حذر می‫دارد:

پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و سلم : «اتَّقُوا الْمَلَاعِنَ الثَّلَاثَةَ: الْبَرَازَ فِی الْمَوَارِدِ، وَقَارِعَةِ الطَّرِیقِ. وَالظِّلِّ» (روایت ابوداود) «از سه موردی که باعث جلب لعن و نفرین برای فرد می‫شوند دوری کنید: ادرار در آب، و یا سر راهای عمومی، و در سایه».

و می‫فرمایند: «لا یبولن أحدکم فی الماء الدائم» (متفق علیه) «هیچ فردی حق ندارد در آب ایستاده ادرار کند».

و در حدیث ابن ماجه آمده است که: «نهى رسول الله صلى الله علیه وسلم أن یبال فی الماء الجاری». «پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و سلم  از ادرار در آب روان منع فرموده‫اند».

هر گونه آلودگی آب و یا معابر عمومی و راهها و پیاده روها و خیابانها و یا پارکها و گردشگاهها از نظر اسلام گناه شمرده شده است.

و در فرامین رسول اکرم صلی الله علیه و آله و سلم  به حفاظت از آب نوشیدنی از دخول حشرات و میکروبها و گرد و خاک نظافت آن بسیار تأکید شده است:

پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و سلم  فرمودند: «أوکئوا قربکم واذکروا اسم الله» (بخاری) «با نام خدا سر ظرفهایتان را ببندید».

و می‫فرمایند: «غطوا الإناء وأوکئوا السقاء فإن فی السنة لیلة ینزل فیها وباء ولا یمر بإناء لیس علیه غطاء أو سقاء لیس علیه وکاء إلا نزل فیه من ذلک الوباء» (رواه مسلم). «سر ظرفهای غذا را ببندید، دهان ظرفهای آب را بپوشانید، چرا که در هر سال شبی است که بیماری و با در جهان منتشر می‫شود، و در هر ظرفی غذا یا آبی که سر آن پوشیده نباشد این وباء می‫افتد».

و در بهداشت ظرفهای غذا و آب تأکید می‫ورزیدند:

در حدیث امام بخاری رحمه الله  آمده که پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و سلم : «نهى عن اختناث الأسقیة» «از نوشیدن آب از ظرفی که دهانه‫اش شکسته است ممانعت می‫فرمودند».

 و همچنین آمد که «نهی أن یشرب من فم السقاء لأن ذلک ینتنه». «از نوشیدن از دهانه کوزه آب منع فرمودند چرا که آن باعث فاسد شد تمام آب می‫شود».

و از آب آلوده کردن آب بشدت ممانعت می‫فرمودند:

از فرمایشات رسول اکرم صلی الله علیه و آله و سلم  است که: «إذا استیقظ أحدکم من نومه فلا یغمس یده فی الإناء حتى یغسلها ثلاثا، فإنه لایدری أین باتت یده» (روایت امام مسلم). «هر گاه کسی از خواب برخواست قبل از اینکه سه بار دستهایش را نشوید دستش را در ظرف آب فرو نبرد، چرا که او نمی‫داند در هنگام خواب دستش کجا بوده».

امام المنذری در کتابشان «الترغیب و الترهیب» روایتی از پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و سلم  آورده‫اند که ایشان فرمودند:

«من غسل سخیمته على طریق من طرق المسلمین فعلیه لعنة الله والملائکة والناس أجمعین». «هر  کس کثافتهایش را سر راهی از مسیرهای رفت و آمد مسلمانان بشورید، لعنت و نفرین خداوند و فرشتگان و تمامی مردم بر او بادا..»

در کنار فرهنگ سازی جهت حفاظت از آب و بهداشت آن اسلام شدیدا با اسراف در آب برخورد کرده است.

در روایتی از پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و سلم  آمده که ایشان یکی از شاگردانشان را که در مصرف آب در هنگام وضوء و زیاده‫روی می‫کردند سرزنش کرده، فرمودند که حق ندارند اسراف کنند حتی اگر بر لب رودخانه باشند!

و خداوند می‫فرماید: ﴿إِنَّ ٱلۡمُبَذِّرِینَ کَانُوٓاْ إِخۡوَٰنَ ٱلشَّیَٰطِینِۖ وَکَانَ ٱلشَّیۡطَٰنُ لِرَبِّهِۦ کَفُورٗا ٢٧﴾ [الإسراء: 27] «که مبذّران و مسرفان برادران شیطانهایند، و شیطان است که سخت کفران (نعمت) پروردگار خود کرد».

و می‫فرماید: ﴿... وَکُلُواْ وَٱشۡرَبُواْ وَلَا تُسۡرِفُوٓاْۚ إِنَّهُۥ لَا یُحِبُّ ٱلۡمُسۡرِفِینَ ٣١﴾ [الأعراف: 31] «و بخورید و بیاشامید و اسراف مکنید، که خدا مسرفان را دوست نمی‌دارد».