100- سفری تجارتی از مدینه تا شام

_{100- سفری تجارتی از مدینه تا شام}

_{در زمان پرفروغ رسول کریم ج، حضرت ابوبکر صدیق س برای سفری تجاری به شهر بصری در سرزمین شام رفت. با وجود رفاقت و نزدیکی و وابستگی شدیدش با پیامبر خدا ج، تصمیم گرفت به این سفر برود و به آن اهمیت داد. البته پیامبر خدا ج با وجود محبت و علاقه شدیدشان به ابوبکر ایشان را از این سفر منع نکرد.^[1]}

_{از این سفر تجارتی این نقطه بسیار حائز اهمیت بدرستی روشن می‫گردد که بر هر مسلمان لازم است تا چنان در پی بدست آوردن رزق و روزی حلال باشد که هرگز بدان درجه از ناداری و فقر نرسد که دستش را جلوی دیگران دراز کند، بلکه مال و ثروتی بدست آورد تا بتواند به داد ستمدیدگان و مستمندان برسد و با آن زنجیر اسارت را از گردن زندانیان بگشاید و در کارهای خیر با دیگر افراد خیر جامعه شریک شود و در انفاق و بخشش در راه خدا از دیگران سبقت گیرد.}

---

_{[1]- فتح الباری: 4/ 357.}

99- شوق صدیق اکبر برای رسیدن به بخشایش الهی

_{99- شوق صدیق اکبر برای رسیدن به بخشایش الهی}

_{حضرت ابوبکر صدیق س خرج و مخارج زندگی مسطح بن اثاثه س را می‫داد. چون مسطح س در حق حضرت ام المؤمنین؛ عائشه ل زباندرازی کرده در شایعه تهمت به آن بانوی پاک شرکت جست، آنچنان که حکایتش در قصه افک آمده است، حضرت ابوبکر س قسم خورد که هرگز هیچ کمکی به مسطح نخواهد کرد. تا اینکه این آیه مبارکه از جانب خداوند متعال نازل شد:}

_{﴿وَلَا یَأۡتَلِ أُوْلُواْ ٱلۡفَضۡلِ مِنکُمۡ وَٱلسَّعَةِ أَن یُؤۡتُوٓاْ أُوْلِی ٱلۡقُرۡبَىٰ وَٱلۡمَسَٰکِینَ وَٱلۡمُهَٰجِرِینَ فِی سَبِیلِ ٱللَّهِۖ وَلۡیَعۡفُواْ وَلۡیَصۡفَحُوٓاْۗ أَلَا تُحِبُّونَ أَن یَغۡفِرَ ٱللَّهُ لَکُمۡۚ وَٱللَّهُ غَفُورٞ رَّحِیمٌ٢٢﴾ [النور: 22]، «آن‌ها که از میان شما دارای برتری (مالی) و وسعت زندگی هستند نباید سوگند یاد کنند که از انفاق نسبت به نزدیکان و مستمندان و مهاجران در راه خدا دریغ نمایند؛ آن‌ها باید عفو کنند و چشم بپوشند؛ آیا دوست نمی‌دارید خداوند شما را ببخشد؟! و خداوند آمرزنده و مهربان است!».}

_{چون این کلام پربار الهی نازل شد و ابوبکر آن را شنید، ایشان داد برآورد: «والله! إنی أحب أن یغفر الله لی». "سوگند بخدا! من می‫خواهم خداوند از من درگذرد و مرا ببخشاید".}

_{و پس از آن بار دیگر شروع کرد همان خرج و مخارجی که قبلا به "مسطح" می‫داد را به او بدهد. او در این باره می‫فرمود: «والله! لا أنزعها أبدا». " بخدا سوگند! هرگز از پرداخت خرج و مخارج مسطح دست نمی‫کشم".^[1]}

---

_{[1]- صحیح البخاری، حدیث:4750.}

98- فضیلت کنترل آتش خشم

_{98- فضیلت کنترل آتش خشم}

_{حضرت ابوهریرة س آورده است: روزی پیامبر اکرم ج تشریف آورد؛ مردی شروع کرده بود به حضرت ابوبکر س دشنام و ناسزا می‫گفت و حضرت ابوبکر س خاموش ایستاده هیچ نمی‫گفت. پیامبر ج با دیدن صبر و شکیبایی ابوبکر خوشحال شده لبخند زد.}

_{آن مرد بدور از شرم و حیا یکریز به گفتن ناسزا و دشنام شدت می‫بخشید، تا اینکه کاسه صبر حضرت ابوبکر س لبریز شده به بعضی از حرف‌هایش جواب داد. پیامبر ج ناراحت شده از جایشان برخواستند. حضرت ابوبکر س خود را به پیامبر خدا ج رسانده خدمت ایشان عرض داشت: «یا رسول الله، کان یشتمنی وأنت جالس، فلما أکثر رددت علیه بعض قوله غضبت وقمت». "ای پیامبر خدا! آن مرد مرا دشنام و ناسزا گفت شما نشسته بودید. وقتی از حدش تجاوز کرد و من به برخی از حرف‌هایش جواب دادم شما ناراحت شده بلند شدید و رفتید!".}

_{رسول الله ج فرمودند: «إنه کان معک ملک یرد عنک، فلما رددت علیه بعض قوله وقع الشیطان، فلم أکن لأقعد مع الشیطان». "با شما فرشته‫ای بود که در دفاع از شما جوابش می‫داد. وقتی به بعضی از حرف‌هایش جواب دادی شیطان در میان آمد، و من در جایی که شیطان است نمی‫نشینم".}

_{حضرت صدیق اکبر س در شدت خشم و عصبانیت می‫توانست خود را کنترل کند، ولی وقتی آن مرد بد زبان هیچ مراعات نکرده در دشنامش حد و مرزی را رعایت نکرد، حضرت ابوبکر س به این گمان که شاید اگر چیزی بگوید او خاموش می‫شود در چند جمله جوابش را داد.}

_{پیامبر خدا ج با این حرکت خود ایشان را به حلم و بردباری و تحمل و شکیبایی ترغیب داد و به ایشان تلقین نمود تا در بدترین حالات خشم و غصه و عصبانیت خود را به زیور صبر و شکیبایی و بردباری آراسته گرداند، چرا که انسان با حلم و بردباری و با کنترل خشم و غضب و عصبانیت در چشمان مردم بزرگ می‫شود و در نزد آن‌ها جایگاه و منزلت والایی می‫یابد. و هر چند مکانت و منزلتش نزد بندگان خدا بالا رود پیش خداوند نیز درجه و رتبه‫اش بالاتر می‫رود.}

_{حضرت ابوبکر س شخصیتی حلیم و بربادر و صبور بود و بسادگی می‫توانست خشم و عصبانیتش را کنترل کند. حلم و بردباری و حوصله‫افروزی و نرم خویی و خوش اخلاقی و لطافت و خوش زبانی ایشان از او در بین مردم شخصیتی محبوب و دوست داشتنی ساخته، او را زبانزد خاص و عام کرده بود. البته این بدین معنا نیست که ایشان عصبانی نمی‫شدند یا خشم نمی‫گرفتند. بله! ایشان عصبانی هم می‫شدند، ولی عصبانیتشان تنها برای خدا بود؛ چون می‫دیدند حد و مرزهایی که خداوند گذاشته مورد تجاوز قرار می‫گیرد، و یا افرادی مرتکب آن کارهایی می‫شوند که خداوند از آن‌ها منع کرده است، در اینگونه موارد حضرت صدیق اکبر به شدت عصبانی می‫شدند.^[1]}

سپس آن حضرت ج فرمودند: "ابوبکر بنگر! سه چیز بر حق است: اگر بر انسانی ظلم و ستمی روا داشته شود. و او تنها برای رسیدن به رضایت الهی از آن ظلم و ستم چشم پوشی کند، خداوند در مقابل آن با نصرت و یاری خود او را عزیزتر می‫گرداند. کسی که از برای صله رحم و رسیدن به خویشان خود درهای سخاوت و بخشش خود را می‫گشاید خداوند متعال بدو مال و ثروت بسیاری ارزانی می‫دارد. کسی که چشم خالی است و برای اندوختن ثروت بیشتر، دست‌هایش را بسوی مردم دراز کرده از این و آن می‫طلبد، پروردگار یکتا بر فقر و تنگدستی او می‫افزاید.[2]

---

_{[1]- سیرة و حیاة الصدیق، اثر/ فتحی السید، ص:145.}

_{[2]- مجمع الزوائد، اثر/ الهیثمی:8/190.}

97- ابوبکر! خداوند تو را ببخشاید!

_{97- ابوبکر! خداوند تو را ببخشاید!}

_{حضرت ربیعه اسلمی س در حکایتی طولانی آورده است؛ من به پیامبر اکرم ج خدمت می‫کردم. باری رسول الله ج به من یک قطعه زمین بخشید و همچنین یک قطعه زمین هم به حضرت ابوبکر س بخشید. مال دنیا آمد و خرابی‌هایش را نیز با خود آورد. بین ما دو نفر در یک درخت خرما اختلاف شد. من می‫گفتم که این در محدوده زمین من است و ابوبکر می‫گفت که نه، این جزء زمین من است. درباره این نخل بین من و ابوبکر بگو مگو شد، از دهن ابوبکر حرفی پرید که خودش از آن سخت ناراحت شده، پشیمان شد. او به من گفت: «یا ربیعة! رد علی مثلها حتى تکون قصاصا»." ربیعه! در عوض این حرفم توهم به من مثلش را بگو تا تقاصش را گرفته باشی".}

_{من از انجام چنین کاری سرباز زدم. حضرت ابوبکر س چون دید هیچ فایده‫ای ندارد گفت: «لتقولن أو لأستعدین علیک رسول الله ج». "یا چنین حرفی به من زده تقاص حقت را می‫گیری یا اینکه خدمت پیامبر خدا ج رفته از تو نزد ایشان داد خواهی می‫کنم".}

_{من گفتم: من هرگز چنین کاری نمی‫کنم.}

_{حضرت ابوبکر س به طرف رسول الله ج براه افتاد. من هم پشت سرش آرام حرکت کردم. برخی از افراد قبیله من "بنو أسلم" نزد من آمده به من گفتند: "خدا از حضرت ابوبکر س درگذرد! او نزد رسول خدا ج از چه چیزی می‫خواهد بر علیه تو شکایت کند، در حالیکه هرچه بوده او به تو گفته. من گفتم: آیا شما می‫دانید این کیست؟ این ابوبکر صدیق س است کسی که قرآن او را یکی از دو همراه "ثانی اثنین" نام نهاده. سردار مسلمانان و علامت عظمت و بزرگمنشی آن‌ها. مواظب باشید! ابوبکر متوجه شما نشود.}

_{اگر او ببیند که شما به کمک من آمده‫اید ناراحت می‫شود، و نزد پیامبر خدا ج شکایت خواهد کرد. رسول الله ج از ناراحتی او خشمگین می‫شود. و از خشم آن دو خداوند ناراحت می‫شود. که در آن هیچ خیر و برکتی برای ربیعه نخواهد بود.}

_{آن‌ها از من پرسیدند چه کاری از دست ما برمی‫آید؟ من گفتم: شما برگردید.}

_{حضرت ابوبکر س یکراست بطرف رسول الله ج می‫رفت و من هم تنها آرام پشت سر او حرکت می‫کردم. ایشان خدمت رسول الله ج رسیده حکایت را آنچنان که روی داده بود برای آنحضرت ج تعریف کردند. رسول الله ج پس از شنیدن حرف‌های ابوبکر س به من روی کرده پرسیدند: «یا ربیعة! مالک وللصدیق؟».}

_{من گفتم: "ای پیامبر خدا، چنین و چنان شد، بعد ابوبکر به من حرفی زد که خودش ناراحت شد، ایشان به من گفتند که تو نیز همان حرف را همانطوری که من گفته‫ام به من بگو تا تقاص این اشتباه من شود. من از گفتن آن حرف سر باز زدم". رسول الله ج فرمودند: «أجل! فلا ترد علیه ولکن قل: غفر الله لک یا أبابکر!»." بله تو کار درستی کردی! شما بدانصورت به او جواب نده ولی بگو: ابوبکر! خداوند شما را بیامرزد".^[1]}

_{من نیز گفتم: «غفر الله لک یا أبابکر!». "خداوند از تو دربگذرد ای ابوبکر!".}

_{حضرت حسن بصری / می‫فرمایند: حضرت ابوبکر به گریه افتاد و گریان از آنجا بازگشت.}

ای ربیعه! به او بد مگو، در حق او دعا کن: خداوند تو را بیامرزد ای ابوبکر!

---

_{[1]- مسند احمد، حدیث: 16577.}

96- روز عید

_{96- روز عید}

_{در یکی از روزهای عید بود که حضرت ابوبکر س نزد دخترشان؛ مادر مؤمنان حضرت عائشه ل تشریف آورد. دو دختر بچه از اهل مدینه نزد عائشه آمده بودند و با صدای زیبا اشعاری را می‫سرودند. حضرت ابوبکر س از دیدن این صحنه برآشفته گفت: «أبمزمور الشیطان فی بیت رسول الله ج». " آیا در خانه رسول الله ج بوق شیطان زده می‫شود؟".}

_{پیامبر اکرم ج رویشان را از دخترها برگردانده، بطرف دیوار نشسته بودند. ایشان به حضرت ابوبکر فرمودند: «دعهما یا أبابکر! إن لکل قوم عیدا وإن عیدنا هذا الیوم». "ابوبکر مزاحمشان نشو! هر قوم و ملتی را روز شادی و عیدی است و امروز عید ماست".^[1]}

---

_{[1]- صحیح مسلم: 892.}