در مکه نازل شده و شصت آیت است.
بنام الله بخشندۀ مهربان
﴿الم١ غُلِبَتِ الرُّومُ٢ فِی أَدْنَى الْأَرْضِ وَهُمْ مِنْ بَعْدِ غَلَبِهِمْ سَیَغْلِبُونَ٣ فِی بِضْعِ سِنِینَ لِلَّهِ الْأَمْرُ مِنْ قَبْلُ وَمِنْ بَعْدُ وَیَوْمَئِذٍ یَفْرَحُ الْمُؤْمِنُونَ٤ بِنَصْرِ اللَّهِ یَنْصُرُ مَنْ یَشَاءُ وَهُوَ الْعَزِیزُ الرَّحِیمُ٥﴾ [الروم: 1-5].
﴿1﴾ الم. (مفهوم این حروف به الله معلوم است). ﴿۲﴾ رومی‌ها مغلوب شدند (شکست خوردند). ﴿۳﴾ و در نزدیک‌ترین سرزمین (به اعراب)، ولی آنها بعد از شکستشان به زودی غالب خواهند شد. ﴿4﴾ در مدت چند سال (آینده). فرجام کار و فرمان، پیش از این و پس از این از الله أست، و آن روز مؤمنان شادمان می‌شوند. ﴿۵﴾ به نصرت دادن الله (رومی‌ها را بر فارس). هر کس را که بخواهد نصرت می‌دهد و او غالبِ مهربان است.
﴿وَعْدَ اللَّهِ لَا یُخْلِفُ اللَّهُ وَعْدَهُ وَلَکِنَّ أَکْثَرَ النَّاسِ لَا یَعْلَمُونَ٦ یَعْلَمُونَ ظَاهِرًا مِنَ الْحَیَاةِ الدُّنْیَا وَهُمْ عَنِ الْآخِرَةِ هُمْ غَافِلُونَ٧ أَوَلَمْ یَتَفَکَّرُوا فِی أَنْفُسِهِمْ مَا خَلَقَ اللَّهُ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضَ وَمَا بَیْنَهُمَا إِلَّا بِالْحَقِّ وَأَجَلٍ مُسَمًّى وَإِنَّ کَثِیرًا مِنَ النَّاسِ بِلِقَاءِ رَبِّهِمْ لَکَافِرُونَ٨ أَوَلَمْ یَسِیرُوا فِی الْأَرْضِ فَیَنْظُرُوا کَیْفَ کَانَ عَاقِبَةُ الَّذِینَ مِنْ قَبْلِهِمْ کَانُوا أَشَدَّ مِنْهُمْ قُوَّةً وَأَثَارُوا الْأَرْضَ وَعَمَرُوهَا أَکْثَرَ مِمَّا عَمَرُوهَا وَجَاءَتْهُمْ رُسُلُهُمْ بِالْبَیِّنَاتِ فَمَا کَانَ اللَّهُ لِیَظْلِمَهُمْ وَلَکِنْ کَانُوا أَنْفُسَهُمْ یَظْلِمُونَ٩ ثُمَّ کَانَ عَاقِبَةَ الَّذِینَ أَسَاءُوا السُّوأَى أَنْ کَذَّبُوا بِآیَاتِ اللَّهِ وَکَانُوا بِهَا یَسْتَهْزِئُونَ١٠ اللَّهُ یَبْدَأُ الْخَلْقَ ثُمَّ یُعِیدُهُ ثُمَّ إِلَیْهِ تُرْجَعُونَ١١ وَیَوْمَ تَقُومُ السَّاعَةُ یُبْلِسُ الْمُجْرِمُونَ١٢ وَلَمْ یَکُنْ لَهُمْ مِنْ شُرَکَائِهِمْ شُفَعَاءُ وَکَانُوا بِشُرَکَائِهِمْ کَافِرِینَ١٣ وَیَوْمَ تَقُومُ السَّاعَةُ یَوْمَئِذٍ یَتَفَرَّقُونَ١٤ فَأَمَّا الَّذِینَ آمَنُوا وَعَمِلُوا الصَّالِحَاتِ فَهُمْ فِی رَوْضَةٍ یُحْبَرُونَ١٥﴾ [الروم: 6-15].
﴿6﴾ وعدۀ الله است (که رومی‌ها بر فارسیان غالب گردند و) الله وعدۀ خود را خلاف نمی‌کند، ولی بیشتر مردم نمی‌دانند. ﴿7﴾ از زندگانی دنیا تنها ظاهر را می‌دانند، در حالیکه از آخرت غافل‌اند. ﴿۸﴾ آیا در ضمیر خود فکر نکردند که الله آسمان‌ها و زمین و آنچه را که در میان آن دو است، جز به حق و برای مدت معین نیافریده است؟! و البته بسیاری از مردم به ملاقات پروردگارشان (در آخرت) کافرند. ﴿۹﴾ آیا در زمین سیر نکرده‌اند تا بنگرند سرانجام کسانی که پیش از ایشان بوده‌اند چگونه بوده است؟! در حالیکه آنها از ایشان توانمندتر بودند و زمین را بهتر کاویدند و زیر و رو کردند و آن را بیشتر از آنچه (ایشان) آباد کردهاند، آباد نمودند. و پیغمبرانشان با معجزه‌ها به‌سوی آنان آمدند، پس الله بر آن نبود که بر آنان ظلم کند، بلکه آنها خود در حق خویش ظلم می‌کردند. ﴿۱۰﴾ باز عاقبت کسانی که مرتکب کارهای بد شدند، بدتر شد. چرا که آیات الله را تکذیب کردند و به آن استهزا می‌کردند. ﴿۱۱﴾ الله خلقت را آغاز می‌کند باز آن را دوباره برمی گرداند (و مجددا زنده می‌کند) باز (در روز قیامت) به‌سوی او باز گردانیده می‌شوید. ﴿۱۲﴾ و روزی که قیامت برپا شود، در آن روز مجرمان ناامید می‌گردند. ﴿۱۳﴾ و برای آنان از شریکان‌شان هیچ شفاعت کننده ای نیست و خود به شریکان‌شان کافر خواهند بود. ﴿14﴾ و روزی که قیامت برپا شود، در آن روز مردم از یکدیگر جدا می‌شوند (اهل جنت به جنت و اهل دوزخ به دوزخ می‌روند)، ﴿۱۵﴾ اما آنان که ایمان آوردند و کارهای نیک انجام دادند، پس آنها در بوستان (های) جنت شاد و مسرور می‌گردند.
﴿وَأَمَّا الَّذِینَ کَفَرُوا وَکَذَّبُوا بِآیَاتِنَا وَلِقَاءِ الْآخِرَةِ فَأُولَئِکَ فِی الْعَذَابِ مُحْضَرُونَ١٦ فَسُبْحَانَ اللَّهِ حِینَ تُمْسُونَ وَحِینَ تُصْبِحُونَ١٧ وَلَهُ الْحَمْدُ فِی السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ وَعَشِیًّا وَحِینَ تُظْهِرُونَ١٨ یُخْرِجُ الْحَیَّ مِنَ الْمَیِّتِ وَیُخْرِجُ الْمَیِّتَ مِنَ الْحَیِّ وَیُحْیِی الْأَرْضَ بَعْدَ مَوْتِهَا وَکَذَلِکَ تُخْرَجُونَ١٩ وَمِنْ آیَاتِهِ أَنْ خَلَقَکُمْ مِنْ تُرَابٍ ثُمَّ إِذَا أَنْتُمْ بَشَرٌ تَنْتَشِرُونَ٢٠ وَمِنْ آیَاتِهِ أَنْ خَلَقَ لَکُمْ مِنْ أَنْفُسِکُمْ أَزْوَاجًا لِتَسْکُنُوا إِلَیْهَا وَجَعَلَ بَیْنَکُمْ مَوَدَّةً وَرَحْمَةً إِنَّ فِی ذَلِکَ لَآیَاتٍ لِقَوْمٍ یَتَفَکَّرُونَ٢١ وَمِنْ آیَاتِهِ خَلْقُ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ وَاخْتِلَافُ أَلْسِنَتِکُمْ وَأَلْوَانِکُمْ إِنَّ فِی ذَلِکَ لَآیَاتٍ لِلْعَالِمِینَ٢٢ وَمِنْ آیَاتِهِ مَنَامُکُمْ بِاللَّیْلِ وَالنَّهَارِ وَابْتِغَاؤُکُمْ مِنْ فَضْلِهِ إِنَّ فِی ذَلِکَ لَآیَاتٍ لِقَوْمٍ یَسْمَعُونَ٢٣ وَمِنْ آیَاتِهِ یُرِیکُمُ الْبَرْقَ خَوْفًا وَطَمَعًا وَیُنَزِّلُ مِنَ السَّمَاءِ مَاءً فَیُحْیِی بِهِ الْأَرْضَ بَعْدَ مَوْتِهَا إِنَّ فِی ذَلِکَ لَآیَاتٍ لِقَوْمٍ یَعْقِلُونَ٢٤﴾ [الروم: 16-24].
﴿۱6﴾ و اما آنان که کفر ورزیدند و آیات ما و لقای آخرت را تکذیب کردند پس این گروه در عذاب احضار خواهند شد. ﴿۱۷﴾ پس چون در وقت شام و در وقت صبح وارد می‌شوید، الله را به پاکی یاد کنید. ﴿۱۸﴾ و ستایش در آسمان‌ها و زمین و به هنگام عصر و نیز زمانی که به وقت ظهر وارد می‌شوید، برای اوست. ﴿۱۹﴾ زنده را از مرده بیرون می‌آورد و مرده را از زنده بیرون می‌آورد و زمین را پس از خشک شدنش زنده و سبزه زار میگرداند. و این طور (در روز قیامت از قبرهای تان زنده شده) بیرون آورده می‌شوید. ﴿۲۰﴾ و از علامات قدرت الله این است که (اصل) شما (آدم) را از خاک آفرید، باز ناگهان شما انسان‌ها در زمین منتشر شدید. ﴿۲۱﴾ و از علامات قدرت الله این است که از جنس خودتان برایتان همسرانی آفرید تا در کنار آنان آرام گیرید و در میانتان دوستی و مهربانی نهاد، البته در این نشانه‌هایی است برای قومی که می‌اندیشند. ﴿۲۲﴾ و از علامات قدرت الله، آفرینش آسمان‌ها و زمین و مختلف بودن زبان‌ها و رنگ‌های شماست، البته در این (امر) برای اصحاب علم و بصیرت نشانه‌هایی عبرت انگیز است. ﴿۲۳﴾ و از علامات قدرت الله، خواب شما در شب و روز و تلاش‌تان برای برخورداری از فضل اوست. بی‌گمان در این (امر) برای قومی که (موعظه‌های ما را) می‌شنوند، عبرت‌ها و نشانه‌هاست. ﴿۲4﴾ و از علامات قدرت الله این است که برق را برای ترس و امید به شما نشان می‌دهد، و از آسمان آب نازل می‌کند، پس زمین را بوسیله آن پس از خشک شدنش زنده و سر سبز میگرداند. یقینا در این (امر) برای مردمی که عقل و خرد می‌ورزند، نشانه‌ها (و عبرت‌ها) است.
﴿وَمِنْ آیَاتِهِ أَنْ تَقُومَ السَّمَاءُ وَالْأَرْضُ بِأَمْرِهِ ثُمَّ إِذَا دَعَاکُمْ دَعْوَةً مِنَ الْأَرْضِ إِذَا أَنْتُمْ تَخْرُجُونَ٢٥ وَلَهُ مَنْ فِی السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ کُلٌّ لَهُ قَانِتُونَ٢٦ وَهُوَ الَّذِی یَبْدَأُ الْخَلْقَ ثُمَّ یُعِیدُهُ وَهُوَ أَهْوَنُ عَلَیْهِ وَلَهُ الْمَثَلُ الْأَعْلَى فِی السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ وَهُوَ الْعَزِیزُ الْحَکِیمُ٢٧ ضَرَبَ لَکُمْ مَثَلًا مِنْ أَنْفُسِکُمْ هَلْ لَکُمْ مِنْ مَا مَلَکَتْ أَیْمَانُکُمْ مِنْ شُرَکَاءَ فِی مَا رَزَقْنَاکُمْ فَأَنْتُمْ فِیهِ سَوَاءٌ تَخَافُونَهُمْ کَخِیفَتِکُمْ أَنْفُسَکُمْ کَذَلِکَ نُفَصِّلُ الْآیَاتِ لِقَوْمٍ یَعْقِلُونَ٢٨ بَلِ اتَّبَعَ الَّذِینَ ظَلَمُوا أَهْوَاءَهُمْ بِغَیْرِ عِلْمٍ فَمَنْ یَهْدِی مَنْ أَضَلَّ اللَّهُ وَمَا لَهُمْ مِنْ نَاصِرِینَ٢٩ فَأَقِمْ وَجْهَکَ لِلدِّینِ حَنِیفًا فِطْرَتَ اللَّهِ الَّتِی فَطَرَ النَّاسَ عَلَیْهَا لَا تَبْدِیلَ لِخَلْقِ اللَّهِ ذَلِکَ الدِّینُ الْقَیِّمُ وَلَکِنَّ أَکْثَرَ النَّاسِ لَا یَعْلَمُونَ٣٠ مُنِیبِینَ إِلَیْهِ وَاتَّقُوهُ وَأَقِیمُوا الصَّلَاةَ وَلَا تَکُونُوا مِنَ الْمُشْرِکِینَ٣١ مِنَ الَّذِینَ فَرَّقُوا دِینَهُمْ وَکَانُوا شِیَعًا کُلُّ حِزْبٍ بِمَا لَدَیْهِمْ فَرِحُونَ٣٢﴾ [الروم: 25-32].
﴿۲۵﴾ و از علامات قدرت الله این است که آسمان و زمین به فرمان او برپا و قایم است. باز وقتی شما را از زمین با صدایی بخواند، ناگهان شما بیرون می‌شوید. ﴿۲6﴾ و هر که در آسمان‌ها و زمین است، از او (و در تصرف او) است و همگی فرمانبردار او هستند. ﴿۲۷﴾ و اوست ذاتی که خلقت را آغاز می‌کند باز آن را دوباره ایجاد می‌کند، و این کار برایش آسان‌تر است، و هر صفت برتر و والاتر (بر زبان خلایق و دلایل) در آسمان‌ها و زمین برای اوست و او غالبِ باحکمت است. ﴿۲۸﴾ الله (در بارۀ وحدانیت خود) برای شما از خودتان مثلی زده است، آیا در آنچه به شما روزی داده‌ایم (می‌پسندید کسی) از غلامان تان شریک تان باشند که شما و ایشان هردو در آن یکسان و برابر باشید؟ و همانطور که شما (آزادگان) از یکدیگر می‌ترسید، از بندگان هم بیمناک باشید؟ این چنین آیات را برای قومی که خرد می‌ورزند به تفصیل و روشنی بیان می‌کنیم. ﴿۲۹﴾ بلکه ظالمان بدون علم از خواهشات خود پیروی کردند، پس کسی را که الله گمراه کرده است چه کسی هدایت می‌کند؟ و برای ایشان مددکارانی نیست. ﴿۳۰﴾ پس رویت را با پیروی از حق و بیزاری از ادیان باطل به‌سوی این دین راست کن، با همان فطرتی که الله مردم را بر آن آفریده است. (چون) در خلقت الله تبدیلی نیست. این است دین محکم و استوار، و لیکن بیشتر مردم نمی‌دانند. ﴿۳۱﴾ رجوع‌کنان به‌سوی الله برگردید و از او بترسید و نماز را برپا کنید و از جمله مشرکان نباشید. ﴿۳۲﴾ از کسانی که دینشان را پراکنده کردند و گروه گروه شدند. هر گروهی به آنچه که نزد خود دارند خرسند‌اند.
﴿وَإِذَا مَسَّ النَّاسَ ضُرٌّ دَعَوْا رَبَّهُمْ مُنِیبِینَ إِلَیْهِ ثُمَّ إِذَا أَذَاقَهُمْ مِنْهُ رَحْمَةً إِذَا فَرِیقٌ مِنْهُمْ بِرَبِّهِمْ یُشْرِکُونَ٣٣ لِیَکْفُرُوا بِمَا آتَیْنَاهُمْ فَتَمَتَّعُوا فَسَوْفَ تَعْلَمُونَ٣٤ أَمْ أَنْزَلْنَا عَلَیْهِمْ سُلْطَانًا فَهُوَ یَتَکَلَّمُ بِمَا کَانُوا بِهِ یُشْرِکُونَ٣٥ وَإِذَا أَذَقْنَا النَّاسَ رَحْمَةً فَرِحُوا بِهَا وَإِنْ تُصِبْهُمْ سَیِّئَةٌ بِمَا قَدَّمَتْ أَیْدِیهِمْ إِذَا هُمْ یَقْنَطُونَ٣٦ أَوَلَمْ یَرَوْا أَنَّ اللَّهَ یَبْسُطُ الرِّزْقَ لِمَنْ یَشَاءُ وَیَقْدِرُ إِنَّ فِی ذَلِکَ لَآیَاتٍ لِقَوْمٍ یُؤْمِنُونَ٣٧ فَآتِ ذَا الْقُرْبَى حَقَّهُ وَالْمِسْکِینَ وَابْنَ السَّبِیلِ ذَلِکَ خَیْرٌ لِلَّذِینَ یُرِیدُونَ وَجْهَ اللَّهِ وَأُولَئِکَ هُمُ الْمُفْلِحُونَ٣٨ وَمَا آتَیْتُمْ مِنْ رِبًا لِیَرْبُوَ فِی أَمْوَالِ النَّاسِ فَلَا یَرْبُو عِنْدَ اللَّهِ وَمَا آتَیْتُمْ مِنْ زَکَاةٍ تُرِیدُونَ وَجْهَ اللَّهِ فَأُولَئِکَ هُمُ الْمُضْعِفُونَ٣٩ اللَّهُ الَّذِی خَلَقَکُمْ ثُمَّ رَزَقَکُمْ ثُمَّ یُمِیتُکُمْ ثُمَّ یُحْیِیکُمْ هَلْ مِنْ شُرَکَائِکُمْ مَنْ یَفْعَلُ مِنْ ذَلِکُمْ مِنْ شَیْءٍ سُبْحَانَهُ وَتَعَالَى عَمَّا یُشْرِکُونَ٤٠ ظَهَرَ الْفَسَادُ فِی الْبَرِّ وَالْبَحْرِ بِمَا کَسَبَتْ أَیْدِی النَّاسِ لِیُذِیقَهُمْ بَعْضَ الَّذِی عَمِلُوا لَعَلَّهُمْ یَرْجِعُونَ٤١﴾ [الروم: 33-41].
﴿۳۳﴾ و چون به مردم زیان و بلایی برسد پروردگارشان را رجوع کنان می‌خوانند، باز چون از سوی خود رحمتی به آنها بچشاند، ناگهان گروهی از آنان به پروردگارشان شرک می‌آورند. ﴿34﴾ تا در نتیجه در آنچه که به آنان بخشیده‌ایم ناشکری کنند. پس اندک زمانی برخوردار شوید، اما خواهید دانست. ﴿۳۵﴾ آیا بر آنها دلیلی نازل کرده‌ایم پس آن (دلیل) به (صحت) آنچه به او شرک می‌آورند سخن می‌گوید؟ ﴿۳۶﴾ و چون به مردم رحمتی (نعمت و عافیت) بچشانیم به آن خوش می‌شوند. و اگر رنج و سختی به خاطر کارهایی که کردهاند به آنان برسد، ناگهان آنها مأیوس و ناامید می‌شوند. ﴿۳۷﴾ آیا ندیدند که الله روزی را برای هر کس که بخواهد فراخ و (برای هر کس که بخواهد) تنگ میگرداند؟ البته در این (نظام) نشانه‌هایی است برای قومی که ایمان می‌آورند. ﴿۳۸﴾ پس به صاحب قرابت حقش را بده و (نیز) به مسکین و مسافر راه مانده (حق‌شان را بده)، این اتفاق برای کسانی که رضایت الله را می‌جویند بهتر است. و این گروه نجات یافتگان‌اند. ﴿۳۹﴾ و آنچه به عنوان سود می‌دهید تا (سهم شما) در اموال مردم افزایش یابد، پس (بدانید که) نزد الله افزایش نخواهد یافت، و آنچه از زکات را که در طلب خشنودی الله پرداخت می‌کنید (و عوض آن را از کسی انتظار ندارید) پس همین گروه دارای پاداش چندین برابر خواهند بود. ﴿40﴾ الله ذاتی است که شما را آفرید باز به شما روزی داد. باز شما را می‌میراند باز شما را دوباره زنده می‌کند. آیا از شریک‌هایتان کسی هست که چیزی از این کارها را انجام دهد؟! او پاک و منزّه و والاتر است از آنچه شریک او می‌سازند. ﴿41﴾ فساد در خشکی و بحر ظاهر شد به سبب دست آوردهای مردم، تا (الله) سزای بعضی از آنچه را که کردهاند به آنان بچشاند، باشد که آنان باز گردند.
﴿قُلْ سِیرُوا فِی الْأَرْضِ فَانْظُرُوا کَیْفَ کَانَ عَاقِبَةُ الَّذِینَ مِنْ قَبْلُ کَانَ أَکْثَرُهُمْ مُشْرِکِینَ٤٢ فَأَقِمْ وَجْهَکَ لِلدِّینِ الْقَیِّمِ مِنْ قَبْلِ أَنْ یَأْتِیَ یَوْمٌ لَا مَرَدَّ لَهُ مِنَ اللَّهِ یَوْمَئِذٍ یَصَّدَّعُونَ٤٣ مَنْ کَفَرَ فَعَلَیْهِ کُفْرُهُ وَمَنْ عَمِلَ صَالِحًا فَلِأَنْفُسِهِمْ یَمْهَدُونَ٤٤ لِیَجْزِیَ الَّذِینَ آمَنُوا وَعَمِلُوا الصَّالِحَاتِ مِنْ فَضْلِهِ إِنَّهُ لَا یُحِبُّ الْکَافِرِینَ٤٥ وَمِنْ آیَاتِهِ أَنْ یُرْسِلَ الرِّیَاحَ مُبَشِّرَاتٍ وَلِیُذِیقَکُمْ مِنْ رَحْمَتِهِ وَلِتَجْرِیَ الْفُلْکُ بِأَمْرِهِ وَلِتَبْتَغُوا مِنْ فَضْلِهِ وَلَعَلَّکُمْ تَشْکُرُونَ٤٦ وَلَقَدْ أَرْسَلْنَا مِنْ قَبْلِکَ رُسُلًا إِلَى قَوْمِهِمْ فَجَاءُوهُمْ بِالْبَیِّنَاتِ فَانْتَقَمْنَا مِنَ الَّذِینَ أَجْرَمُوا وَکَانَ حَقًّا عَلَیْنَا نَصْرُ الْمُؤْمِنِینَ٤٧ اللَّهُ الَّذِی یُرْسِلُ الرِّیَاحَ فَتُثِیرُ سَحَابًا فَیَبْسُطُهُ فِی السَّمَاءِ کَیْفَ یَشَاءُ وَیَجْعَلُهُ کِسَفًا فَتَرَى الْوَدْقَ یَخْرُجُ مِنْ خِلَالِهِ فَإِذَا أَصَابَ بِهِ مَنْ یَشَاءُ مِنْ عِبَادِهِ إِذَا هُمْ یَسْتَبْشِرُونَ٤٨ وَإِنْ کَانُوا مِنْ قَبْلِ أَنْ یُنَزَّلَ عَلَیْهِمْ مِنْ قَبْلِهِ لَمُبْلِسِینَ٤٩ فَانْظُرْ إِلَى آثَارِ رَحْمَتِ اللَّهِ کَیْفَ یُحْیِی الْأَرْضَ بَعْدَ مَوْتِهَا إِنَّ ذَلِکَ لَمُحْیِی الْمَوْتَى وَهُوَ عَلَى کُلِّ شَیْءٍ قَدِیرٌ٥٠﴾ [الروم: 42-50].
﴿4۲﴾ بگو: در زمین بگردید، پس بنگرید که عاقبت کسانی که پیش از این بودند، چگونه شد، بیشتر آنها مشرک بودند. ﴿43﴾ پس رویت را به‌سوی دین راست استوار بگردان پیش از آنکه روزی برسد که برای آن بازگشتی از (سوی) الله نیست. در آن روز (مردم) متفرق می‌گردند. ﴿44﴾ هرکس کفر ورزد کفرش به زیان خود اوست و هر کس کار نیک انجام دهد پس (از اکنون زمینۀ عاقبت نیک را) برای خودشان آماده سازی می‌کنند. ﴿۶۵﴾ تا الله به کسانی که ایمان آورده‌اند و کارهای نیک انجام داده‌اند از فضل خود پاداش دهد، چون او کافران را دوست نمی‌دارد. ﴿46﴾ و از علامات قدرت و وحدانیت الله این است که بادها را مژده رسان می‌فرستد تا از رحمت خود به شما بچشاند و کشتی‌ها هم با امر او به حرکت درآیند و تا از فضل او بجویید و تا شکر گزارید. ﴿۶۷﴾ و به تحقیق پیش از تو پیغمبرانی را به‌سوی اقوامشان فرستادیم و آنان دلایل واضح و آشکار برایشان آوردند، پس از کسانی که نافرمانی کردند انتقام گرفتیم. و نصرت دادن مؤمنان حق است بر (عهدۀ) ما. ﴿۶۸﴾ الله ذاتی است که بادها را می‌فرستد که ابر را در حرکت می‌آورد، باز هر طوری که بخواهد آن را می‌گستراند و آن را پاره پاره میگرداند. و می‌بینی که قطرات باران از لابلای آن بیرون می‌آید. و چون آن را به آن بندگانش که می‌خواهد، برساند، ناگهان آنها شادمان می‌شوند. ﴿4۹﴾ و هر چند پیش از آن که بر آنان (باران) نازل گردد، سخت ناامید بودند. ﴿۵۰﴾ پس به آثار رحمت الله بنگر که چگونه زمین را پس از مردنش زنده میگرداند؟! بی‌گمان این (الله) زنده کننده مردگان است و او بر هرچیز تواناست.
﴿وَلَئِنْ أَرْسَلْنَا رِیحًا فَرَأَوْهُ مُصْفَرًّا لَظَلُّوا مِنْ بَعْدِهِ یَکْفُرُونَ٥١ فَإِنَّکَ لَا تُسْمِعُ الْمَوْتَى وَلَا تُسْمِعُ الصُّمَّ الدُّعَاءَ إِذَا وَلَّوْا مُدْبِرِینَ٥٢ وَمَا أَنْتَ بِهَادِ الْعُمْیِ عَنْ ضَلَالَتِهِمْ إِنْ تُسْمِعُ إِلَّا مَنْ یُؤْمِنُ بِآیَاتِنَا فَهُمْ مُسْلِمُونَ٥٣ اللَّهُ الَّذِی خَلَقَکُمْ مِنْ ضَعْفٍ ثُمَّ جَعَلَ مِنْ بَعْدِ ضَعْفٍ قُوَّةً ثُمَّ جَعَلَ مِنْ بَعْدِ قُوَّةٍ ضَعْفًا وَشَیْبَةً یَخْلُقُ مَا یَشَاءُ وَهُوَ الْعَلِیمُ الْقَدِیرُ٥٤ وَیَوْمَ تَقُومُ السَّاعَةُ یُقْسِمُ الْمُجْرِمُونَ مَا لَبِثُوا غَیْرَ سَاعَةٍ کَذَلِکَ کَانُوا یُؤْفَکُونَ٥٥ وَقَالَ الَّذِینَ أُوتُوا الْعِلْمَ وَالْإِیمَانَ لَقَدْ لَبِثْتُمْ فِی کِتَابِ اللَّهِ إِلَى یَوْمِ الْبَعْثِ فَهَذَا یَوْمُ الْبَعْثِ وَلَکِنَّکُمْ کُنْتُمْ لَا تَعْلَمُونَ٥٦ فَیَوْمَئِذٍ لَا یَنْفَعُ الَّذِینَ ظَلَمُوا مَعْذِرَتُهُمْ وَلَا هُمْ یُسْتَعْتَبُونَ٥٧ وَلَقَدْ ضَرَبْنَا لِلنَّاسِ فِی هَذَا الْقُرْآنِ مِنْ کُلِّ مَثَلٍ وَلَئِنْ جِئْتَهُمْ بِآیَةٍ لَیَقُولَنَّ الَّذِینَ کَفَرُوا إِنْ أَنْتُمْ إِلَّا مُبْطِلُونَ٥٨ کَذَلِکَ یَطْبَعُ اللَّهُ عَلَى قُلُوبِ الَّذِینَ لَا یَعْلَمُونَ٥٩ فَاصْبِرْ إِنَّ وَعْدَ اللَّهِ حَقٌّ وَلَا یَسْتَخِفَّنَّکَ الَّذِینَ لَا یُوقِنُونَ٦٠﴾ [الروم: 51-60].
﴿51﴾ و اگر بادی بفرستیم پس آن (کشتزار) را زرد شده ببینند، حتما پس از آن (به جای توبه) ناشکری می‌کنند. ﴿۵۲﴾ پس تو نمی‌توانی به مردگان بشنوانی، و نمی‌توانی به کران آواز بشنوانی هنگامی که پشت کرده روی بگردانند. ﴿۵۳﴾ و تو هدایت کننده کوران از گمراهی‌شان نیستی. و نمی‌توانی جز به کسانی که به آیات ما ایمان می‌آورند، بشنوانی، چون آنها منقاد و فرمانبردارند. ﴿۵4﴾ الله ذاتی است که شما را ابتدا ضعیف و ناتوان آفرید، باز بعد از این ناتوانی قوت و قدرت بخشید، باز بعد از توانایی (برای شما) ناتوانی و پیری قرار دارد، هر چه بخواهد می‌آفریند و اوست دانای توانا. ﴿55﴾ و روزی که قیامت برپا شود مجرمان قسم می‌خورند که جز ساعتی درنگ نکرده‌اند. این چنین (از راه حق) برگردانیده می‌شوند. ﴿56﴾ و کسانی که به ایشان علم و ایمان داده شده است، می‌گویند: بدون شک طبق حکم در کتاب الله تا روز قیامت درنگ کرده اید، پس این روز قیامت است، و لیکن شما نمی‌دانستید. ﴿۵۷﴾ پس آن روز عذرخواهی ظالمان سودی به ایشان نمی‌بخشد و از آنان کسب رضایت (الله) خواسته نمی‌شود. ﴿۵۸﴾ و هر آئینه در این قرآن برای مردم از هر مثلی بیان کرده‌ایم. و اگر برای آنان آیتی بیاوری کافران حتما می‌گویند: شما نیستید مگر باطل اندیشان. ﴿۵۹﴾ به این چنین الله بر دل‌های آنانی که نمی‌دانند مهر می‌نهد. ﴿60﴾ پس صبر کن، چون وعدۀ الله حق است. و مبادا کسانی که ایمان ندارند تو را به خشم وسبکسری را دارند.
در مکه نازل شده و سی و چهار آیت است.
بنام الله بخشندۀ مهربان
﴿الم١ تِلْکَ آیَاتُ الْکِتَابِ الْحَکِیمِ٢ هُدًى وَرَحْمَةً لِلْمُحْسِنِینَ٣ الَّذِینَ یُقِیمُونَ الصَّلَاةَ وَیُؤْتُونَ الزَّکَاةَ وَهُمْ بِالْآخِرَةِ هُمْ یُوقِنُونَ٤ أُولَئِکَ عَلَى هُدًى مِنْ رَبِّهِمْ وَأُولَئِکَ هُمُ الْمُفْلِحُونَ٥ وَمِنَ النَّاسِ مَنْ یَشْتَرِی لَهْوَ الْحَدِیثِ لِیُضِلَّ عَنْ سَبِیلِ اللَّهِ بِغَیْرِ عِلْمٍ وَیَتَّخِذَهَا هُزُوًا أُولَئِکَ لَهُمْ عَذَابٌ مُهِینٌ٦ وَإِذَا تُتْلَى عَلَیْهِ آیَاتُنَا وَلَّى مُسْتَکْبِرًا کَأَنْ لَمْ یَسْمَعْهَا کَأَنَّ فِی أُذُنَیْهِ وَقْرًا فَبَشِّرْهُ بِعَذَابٍ أَلِیمٍ٧ إِنَّ الَّذِینَ آمَنُوا وَعَمِلُوا الصَّالِحَاتِ لَهُمْ جَنَّاتُ النَّعِیمِ٨ خَالِدِینَ فِیهَا وَعْدَ اللَّهِ حَقًّا وَهُوَ الْعَزِیزُ الْحَکِیمُ٩ خَلَقَ السَّمَاوَاتِ بِغَیْرِ عَمَدٍ تَرَوْنَهَا وَأَلْقَى فِی الْأَرْضِ رَوَاسِیَ أَنْ تَمِیدَ بِکُمْ وَبَثَّ فِیهَا مِنْ کُلِّ دَابَّةٍ وَأَنْزَلْنَا مِنَ السَّمَاءِ مَاءً فَأَنْبَتْنَا فِیهَا مِنْ کُلِّ زَوْجٍ کَرِیمٍ١٠ هَذَا خَلْقُ اللَّهِ فَأَرُونِی مَاذَا خَلَقَ الَّذِینَ مِنْ دُونِهِ بَلِ الظَّالِمُونَ فِی ضَلَالٍ مُبِینٍ١١﴾ [لقمان: 1-11].
﴿1﴾ الم. (معنای این حروف به الله معلوم است). ﴿۲﴾ این آیات کتاب پر از حکمت است. ﴿۳﴾ هدایت و رحمت است برای محسنان (نیکو کاران مخلص). ﴿4﴾ آنان که نماز را برپا می‌کنند و زکات میدهند. و ایشان‌اند که به آخرت یقین دارند. ﴿۵﴾ ایشان‌اند که از جانب پروردگارشان بر هدایت هستند و همین ایشان رستگارانند. ﴿6﴾ و از مردمان کسی هست که سخنان لهو و بیهوده را می‌خرد تا بدون هیچ علمی (مردم را) از راه الله گمراه سازد و آن را به مسخره گیرند. این گروه برایشان عذاب رسواکننده است. ﴿۷﴾ و چون آیات ما بر او تلاوت شود، تکبرکنان روی میگرداند، چنان که گویا آن را نشنیده است، گویی در گوش‌هایش سنگینی و پرده است، پس او را به عذاب دردناک مژده بده. ﴿۸﴾ البته آنان که ایمان آوردند و کارهای نیک انجام دادند، برای آنها باغ‌های پر از ناز و نعمت است. ﴿۹﴾ که در آن همیشه خواهند ماند، وعدۀ الله حق است، و او غالب باحمکت است. ﴿۱۰﴾ آسمان‌ها را بدون ستون‌هایی که آنها را ببینید آفریده است و در زمین کوه‌های استوار را افگنده است تا زمین شما را نلرزاند و در آن از هر نوع زنده جان‌ها منتشر کرد و از آسمان آب نازل کردیم، پس در زمین از هر گونه نباتات خوب و ارزشمند رویانیدیم. ﴿۱۱﴾ این است آفرینش الله، پس شما به من نشان دهید کسانی که غیر از او‌اند، چه چیز آفریده‌اند؟ بلکه ظالمان در گمراهی آشکار‌اند.
﴿وَلَقَدْ آتَیْنَا لُقْمَانَ الْحِکْمَةَ أَنِ اشْکُرْ لِلَّهِ وَمَنْ یَشْکُرْ فَإِنَّمَا یَشْکُرُ لِنَفْسِهِ وَمَنْ کَفَرَ فَإِنَّ اللَّهَ غَنِیٌّ حَمِیدٌ١٢ وَإِذْ قَالَ لُقْمَانُ لِابْنِهِ وَهُوَ یَعِظُهُ یَا بُنَیَّ لَا تُشْرِکْ بِاللَّهِ إِنَّ الشِّرْکَ لَظُلْمٌ عَظِیمٌ١٣ وَوَصَّیْنَا الْإِنْسَانَ بِوَالِدَیْهِ حَمَلَتْهُ أُمُّهُ وَهْنًا عَلَى وَهْنٍ وَفِصَالُهُ فِی عَامَیْنِ أَنِ اشْکُرْ لِی وَلِوَالِدَیْکَ إِلَیَّ الْمَصِیرُ١٤ وَإِنْ جَاهَدَاکَ عَلَى أَنْ تُشْرِکَ بِی مَا لَیْسَ لَکَ بِهِ عِلْمٌ فَلَا تُطِعْهُمَا وَصَاحِبْهُمَا فِی الدُّنْیَا مَعْرُوفًا وَاتَّبِعْ سَبِیلَ مَنْ أَنَابَ إِلَیَّ ثُمَّ إِلَیَّ مَرْجِعُکُمْ فَأُنَبِّئُکُمْ بِمَا کُنْتُمْ تَعْمَلُونَ١٥ یَا بُنَیَّ إِنَّهَا إِنْ تَکُ مِثْقَالَ حَبَّةٍ مِنْ خَرْدَلٍ فَتَکُنْ فِی صَخْرَةٍ أَوْ فِی السَّمَاوَاتِ أَوْ فِی الْأَرْضِ یَأْتِ بِهَا اللَّهُ إِنَّ اللَّهَ لَطِیفٌ خَبِیرٌ١٦ یَا بُنَیَّ أَقِمِ الصَّلَاةَ وَأْمُرْ بِالْمَعْرُوفِ وَانْهَ عَنِ الْمُنْکَرِ وَاصْبِرْ عَلَى مَا أَصَابَکَ إِنَّ ذَلِکَ مِنْ عَزْمِ الْأُمُورِ١٧ وَلَا تُصَعِّرْ خَدَّکَ لِلنَّاسِ وَلَا تَمْشِ فِی الْأَرْضِ مَرَحًا إِنَّ اللَّهَ لَا یُحِبُّ کُلَّ مُخْتَالٍ فَخُورٍ١٨ وَاقْصِدْ فِی مَشْیِکَ وَاغْضُضْ مِنْ صَوْتِکَ إِنَّ أَنْکَرَ الْأَصْوَاتِ لَصَوْتُ الْحَمِیرِ١٩﴾ [لقمان: 12-19].
﴿۱۲﴾ و یقینا به لقمان حکمت بخشیدیم (و به او دستور دادیم) که الله را شکر کن و هر کس (الله را) شکر گزارد در حقیقت به نفع خود شکر گزاری می‌کند و هر کس ناشکری کند (بداند که) الله بی‌نیاز ستوده است. ﴿۱۳﴾ و (یاد آور شو) وقتی را که لقمان پسر خود را وعظ می‌کرد (به او) گفت: پسر جانم! به الله شریک قرار مده. چرا که شرک ظلم بزرگ است. ﴿14﴾ و به انسان درباره پدر و مادرش سفارش کردیم، مادرش با ضعف بر بالای ضعف به او باردار شد. و جدا کردن او از شیر در طی دو سال است. (و به انسان سفارش کردیم) برای من و پدر و مادرت شکر گزار باش که بازگشت (همه) به‌سوی من است. ﴿۱۵﴾ و اگر سعی ورزیدند که تو را وادارند به این که چیزی را با من شریک قرار دهی که به آن علم نداری، پس از آنان اطاعت مکن، و در دنیا با آنان به خوبی رفتار کن. و از راه کسی پیروی کن که به‌سوی من بازگشته است، باز باز گشتتان به‌سوی من است، پس شما را از آنچه می‌کردید آگاه می‌سازم. ﴿16﴾ (لقمان گفت): پسر جانم! بدان که اگر آن (عمل) به اندازه دانه خردلی باشد و در دل سنگی یا در آسمان‌ها و یا در زمین باشد، الله آن را می‌آورد (و مورد محاسبه قرار می‌دهد)، چون الله باریک بین (و) آگاه است. ﴿۱۷﴾ ای پسر جانم! نماز را برپا کن و به کار نیک دستور بده و از کار بد منع کن و در برابر آنچه به تو می‌رسد صابر باش که این (خصلت‌ها) از کارهای سترگ (و محوری) است. ﴿۱۸﴾ و با تکبر از مردم روی مگردان و در زمین خرامان راه مرو، چون الله هیچ متکبر فخر فروش را دوست ندارد. ﴿۱۹﴾ و در راه رفتن خود میانه روی (را پیشه) کن و صدایت را آهسته بدار، همانا بدترین آوازها، آواز خران است.
﴿أَلَمْ تَرَوْا أَنَّ اللَّهَ سَخَّرَ لَکُمْ مَا فِی السَّمَاوَاتِ وَمَا فِی الْأَرْضِ وَأَسْبَغَ عَلَیْکُمْ نِعَمَهُ ظَاهِرَةً وَبَاطِنَةً وَمِنَ النَّاسِ مَنْ یُجَادِلُ فِی اللَّهِ بِغَیْرِ عِلْمٍ وَلَا هُدًى وَلَا کِتَابٍ مُنِیرٍ٢٠ وَإِذَا قِیلَ لَهُمُ اتَّبِعُوا مَا أَنْزَلَ اللَّهُ قَالُوا بَلْ نَتَّبِعُ مَا وَجَدْنَا عَلَیْهِ آبَاءَنَا أَوَلَوْ کَانَ الشَّیْطَانُ یَدْعُوهُمْ إِلَى عَذَابِ السَّعِیرِ٢١ وَمَنْ یُسْلِمْ وَجْهَهُ إِلَى اللَّهِ وَهُوَ مُحْسِنٌ فَقَدِ اسْتَمْسَکَ بِالْعُرْوَةِ الْوُثْقَى وَإِلَى اللَّهِ عَاقِبَةُ الْأُمُورِ٢٢ وَمَنْ کَفَرَ فَلَا یَحْزُنْکَ کُفْرُهُ إِلَیْنَا مَرْجِعُهُمْ فَنُنَبِّئُهُمْ بِمَا عَمِلُوا إِنَّ اللَّهَ عَلِیمٌ بِذَاتِ الصُّدُورِ٢٣ نُمَتِّعُهُمْ قَلِیلًا ثُمَّ نَضْطَرُّهُمْ إِلَى عَذَابٍ غَلِیظٍ٢٤ وَلَئِنْ سَأَلْتَهُمْ مَنْ خَلَقَ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضَ لَیَقُولُنَّ اللَّهُ قُلِ الْحَمْدُ لِلَّهِ بَلْ أَکْثَرُهُمْ لَا یَعْلَمُونَ٢٥ لِلَّهِ مَا فِی السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ إِنَّ اللَّهَ هُوَ الْغَنِیُّ الْحَمِیدُ٢٦ وَلَوْ أَنَّمَا فِی الْأَرْضِ مِنْ شَجَرَةٍ أَقْلَامٌ وَالْبَحْرُ یَمُدُّهُ مِنْ بَعْدِهِ سَبْعَةُ أَبْحُرٍ مَا نَفِدَتْ کَلِمَاتُ اللَّهِ إِنَّ اللَّهَ عَزِیزٌ حَکِیمٌ٢٧ مَا خَلْقُکُمْ وَلَا بَعْثُکُمْ إِلَّا کَنَفْسٍ وَاحِدَةٍ إِنَّ اللَّهَ سَمِیعٌ بَصِیرٌ٢٨﴾ [لقمان: 20-28].
﴿۲۰﴾ آیا ندیده‌اید که الله آنچه را که در آسمان‌ها و آنچه را که در زمین است، برایتان مسخر گردانید و نعمت‌های ظاهری و باطنی خود را بر شما گسترده و فراوان ساخته است؟ و از مردم کسانی هستند که در باره الله بدون هیچ علم و بدون هیچ هدایت و بدون هیچ کتاب روشن، مجادله می‌کند. ﴿۲۱﴾ و چون به آنان گفته شود. از آنچه پیروی کنید که الله نازل کرده است، می‌گویند: بلکه از چیزی پیروی می‌کنیم که پدران خود را بر آن یافته‌ایم، آیا (از پدران خود پیروی می‌کنند) حتی اگر شیطان آنان را به‌سوی عذاب سوزان فرا خواند. ﴿۲۲﴾ و هر که روی خویش را به سوى الله متوجه کند، در حالیکه محسن باشد به تحقیق به دستاویز بسیار محکمی چنگ زده است، و سرانجام کارها به‌سوی الله است. ﴿۲۳﴾ و هر که کافر شد، نباید کفر وی تو را غمگین سازد، (چراکه) بازگشت آنان به‌سوی ماست، و ایشان را از کارهایی که کردهاند آگاه می‌سازیم. البته الله به راز سینه‌ها آگاه است. ﴿۲4﴾ و آنها را اندکی بهره مند می‌سازیم باز آنان را به (تحمل) عذاب سخت مجبور می‌سازیم. ﴿۲۵﴾ و اگر از آنان بپرسی که چه کسی آسمان‌ها و زمین را آفریده است؟ حتما می‌گویند: الله، بگو: الحمد لله (که اقرار نمودید) ولی بیشترشان نمی‌دانند. ﴿۲6﴾ آنچه در آسمان‌ها و زمین است، از الله است. در حقیقت الله همان ذات بی‌نیاز و ستوده است. ﴿۲۷﴾ و اگر همۀ درختان روی زمین قلم شوند و دریا (دوات گردد) و هفت دریای دیگر به آن مدد برساند سخنان الله به پایان نرسد، یقینا الله غالب باحکمت است. ﴿۲۸﴾ آفریدن شما و برانگیختنتان جز مانند (آفریدن و برانگیختن) یک تن نیست، همانا الله شنوای بیناست.
﴿أَلَمْ‌تر أَنَّ اللَّهَ یُولِجُ اللَّیْلَ فِی النَّهَارِ وَیُولِجُ النَّهَارَ فِی اللَّیْلِ وَسَخَّرَ الشَّمْسَ وَالْقَمَرَ کُلٌّ یَجْرِی إِلَى أَجَلٍ مُسَمًّى وَأَنَّ اللَّهَ بِمَا تَعْمَلُونَ خَبِیرٌ٢٩ ذَلِکَ بِأَنَّ اللَّهَ هُوَ الْحَقُّ وَأَنَّ مَا یَدْعُونَ مِنْ دُونِهِ الْبَاطِلُ وَأَنَّ اللَّهَ هُوَ الْعَلِیُّ الْکَبِیرُ٣٠ أَلَمْ‌تر أَنَّ الْفُلْکَ تَجْرِی فِی الْبَحْرِ بِنِعْمَتِ اللَّهِ لِیُرِیَکُمْ مِنْ آیَاتِهِ إِنَّ فِی ذَلِکَ لَآیَاتٍ لِکُلِّ صَبَّارٍ شَکُورٍ٣١ وَإِذَا غَشِیَهُمْ مَوْجٌ کَالظُّلَلِ دَعَوُا اللَّهَ مُخْلِصِینَ لَهُ الدِّینَ فَلَمَّا نَجَّاهُمْ إِلَى الْبَرِّ فَمِنْهُمْ مُقْتَصِدٌ وَمَا یَجْحَدُ بِآیَاتِنَا إِلَّا کُلُّ خَتَّارٍ کَفُورٍ٣٢ یَا أَیُّهَا النَّاسُ اتَّقُوا رَبَّکُمْ وَاخْشَوْا یَوْمًا لَا یَجْزِی وَالِدٌ عَنْ وَلَدِهِ وَلَا مَوْلُودٌ هُوَ جَازٍ عَنْ وَالِدِهِ شَیْئًا إِنَّ وَعْدَ اللَّهِ حَقٌّ فَلَا تَغُرَّنَّکُمُ الْحَیَاةُ الدُّنْیَا وَلَا یَغُرَّنَّکُمْ بِاللَّهِ الْغَرُورُ٣٣ إِنَّ اللَّهَ عِنْدَهُ عِلْمُ السَّاعَةِ وَیُنَزِّلُ الْغَیْثَ وَیَعْلَمُ مَا فِی الْأَرْحَامِ وَمَا تَدْرِی نَفْسٌ مَاذَا تَکْسِبُ غَدًا وَمَا تَدْرِی نَفْسٌ بِأَیِّ أَرْضٍ تَمُوتُ إِنَّ اللَّهَ عَلِیمٌ خَبِیرٌ٣٤﴾ [لقمان: 29-34].
﴿۲۹﴾ آیا ندیدهای (ای مخاطب) که الله شب را در روز و روز را در شب داخل میگرداند؟ و آفتاب و ماه را مسخر کرده است، هریک تا مدتی معین در حرکت است، و (آیا ندیدی که) الله به آنچه می‌کنید آگاه است. ﴿۳۰﴾ این به سبب آن است که الله حق است و آنچه را که به جای او می‌خوانند، باطل است. و الله بلند مرتبه و بزرگ است. ﴿۳۱﴾ آیا ندیده ای که کشتی‌ها در دریا به فضل الله حرکت می‌کنند تا (بعضی) از نشانه‌های (قدرت) خود را به شما نشان دهد؟! یقینا در این (کار) دلایل (وحدانیت الله) است برای هر صبر کننده شکر گزار. ﴿۳۲﴾ و چون موجی مانند سایه بان آنها را فراگیرد، الله را خالصانه می‌خوانند و عبادت را خاص او می‌دانند، اما وقتی آنان را به‌سوی خشکه نجات دهد پس برخی از ایشان میانه رو هستند، و هیچ کس جز عهدشکن غدار ناشکر آیات مارا انکار نمی‌کند. ﴿۳۳﴾ ای مردم! از پروردگارتان بترسید، و (نیز) از روزی بترسید که هیچ پدری بجای فرزندش کفایت نکند و هیچ فرزندی نیست که بتواند چیزی از پدرش را کفایت کند، یقینا وعدۀ الله حق است. پس زندگانی دنیا شما را نفریبد. و غرور (شیطان)، شما را نسبت به الله فریب ندهد. ﴿۳4﴾ بی‌گمان علم (فرا رسیدن) قیامت فقط نزد الله است، و اوست که باران می‌باراند و آنچه را در رحمهاست می‌داند، و هیچ نفس نمی‌داند که فردا چه چیزی کسب می‌کند، و هیچ کسی نمی‌داند که در کدام سرزمین می‌میرد. البته الله دانای آگاه است.
در مکه نازل شده و سی آیت است.
بنام الله بخشندۀ مهربان
﴿الم١ تَنْزِیلُ الْکِتَابِ لَا رَیْبَ فِیهِ مِنْ رَبِّ الْعَالَمِینَ٢ أَمْ یَقُولُونَ افْتَرَاهُ بَلْ هُوَ الْحَقُّ مِنْ رَبِّکَ لِتُنْذِرَ قَوْمًا مَا أَتَاهُمْ مِنْ نَذِیرٍ مِنْ قَبْلِکَ لَعَلَّهُمْ یَهْتَدُونَ٣ اللَّهُ الَّذِی خَلَقَ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضَ وَمَا بَیْنَهُمَا فِی سِتَّةِ أَیَّامٍ ثُمَّ اسْتَوَى عَلَى الْعَرْشِ مَا لَکُمْ مِنْ دُونِهِ مِنْ وَلِیٍّ وَلَا شَفِیعٍ أَفَلَا تَتَذَکَّرُونَ٤ یُدَبِّرُ الْأَمْرَ مِنَ السَّمَاءِ إِلَى الْأَرْضِ ثُمَّ یَعْرُجُ إِلَیْهِ فِی یَوْمٍ کَانَ مِقْدَارُهُ أَلْفَ سَنَةٍ مِمَّا تَعُدُّونَ٥ ذَلِکَ عَالِمُ الْغَیْبِ وَالشَّهَادَةِ الْعَزِیزُ الرَّحِیمُ٦ الَّذِی أَحْسَنَ کُلَّ شَیْءٍ خَلَقَهُ وَبَدَأَ خَلْقَ الْإِنْسَانِ مِنْ طِینٍ٧ ثُمَّ جَعَلَ نَسْلَهُ مِنْ سُلَالَةٍ مِنْ مَاءٍ مَهِینٍ٨ ثُمَّ سَوَّاهُ وَنَفَخَ فِیهِ مِنْ رُوحِهِ وَجَعَلَ لَکُمُ السَّمْعَ وَالْأَبْصَارَ وَالْأَفْئِدَةَ قَلِیلًا مَا تَشْکُرُونَ٩ وَقَالُوا أَإِذَا ضَلَلْنَا فِی الْأَرْضِ أَإِنَّا لَفِی خَلْقٍ جَدِیدٍ بَلْ هُمْ بِلِقَاءِ رَبِّهِمْ کَافِرُونَ١٠ قُلْ یَتَوَفَّاکُمْ مَلَکُ الْمَوْتِ الَّذِی وُکِّلَ بِکُمْ ثُمَّ إِلَى رَبِّکُمْ تُرْجَعُونَ١١﴾ [السجدة: 1-11].
﴿1﴾ الم. (مفهوم این حروف به الله معلوم است). ﴿۲﴾ فرود آوردن این کتاب که شکی در آن نیست، از طرف پروردگار جهانیان است. ﴿۳﴾ آیا می‌گویند: خودش آن را از پیش خود ساخته است؟ بلکه قرآن حق است و از سوی پروردگارت آمده است تا گروهی را بترسانی که پیش از تو ترساننده ای نزد آنان نیامده است. باشد که هدایت شوند. ﴿4﴾ الله ذاتی است که آسمان‌ها و زمین و آنچه را که در میان آن دو است، در شش روز آفرید، باز بر عرش قرار گرفت، جز او هیچ دوست و شفاعت کننده ای ندارید، آیا عبرت نمی‌گیرید؟ ﴿5﴾ امر را از آسمان تا زمین تدبیر می‌کند، باز (گزارش آن) در روزی که اندازۀ آن - از آنچه که شما می‌شمارید- هزار سال است، به‌سوی او بالا می‌رود. ﴿6﴾ او ذاتی است آگاه از پنهان و آشکار (و) غالب (و) مهربان است. ﴿۷﴾ ذاتی که هر چیزی را آفریده و آن را حسن و زیبایی بخشیده است. و آفرینش انسان را از گِل آغاز کرد. ﴿۸﴾ باز نسل او را از خلاصة آب حقیر (منی) آفرید. ﴿۹﴾ باز اندام او را برابر کرد و از روح (آفریدۀ) خود در آن دمید و برای شما گوش و چشم‌ها و دلها آفرید، ولی شما کمتر شکر می‌گزارید. ﴿۱۰﴾ و (کافران) می‌گویند: آیا وقتی (ما مُردیم و) در زمین ناپدید شویم، آیا آفرینش جدیدی خواهیم یافت؟ بلکه آنان به ملاقات پروردگارشان کافرند. ﴿۱۱﴾ بگو: ملک الموت (فرشتۀ مرگ) که بر شما گمارده شده است روح شما را می‌گیرد، باز به‌سوی پروردگارتان باز گردانیده می‌شوید.
﴿وَلَوْ تَرَى إِذِ الْمُجْرِمُونَ نَاکِسُو رُءُوسِهِمْ عِنْدَ رَبِّهِمْ رَبَّنَا أَبْصَرْنَا وَسَمِعْنَا فَارْجِعْنَا نَعْمَلْ صَالِحًا إِنَّا مُوقِنُونَ١٢ وَلَوْ شِئْنَا لَآتَیْنَا کُلَّ نَفْسٍ هُدَاهَا وَلَکِنْ حَقَّ الْقَوْلُ مِنِّی لَأَمْلَأَنَّ جَهَنَّمَ مِنَ الْجِنَّةِ وَالنَّاسِ أَجْمَعِینَ١٣ فَذُوقُوا بِمَا نَسِیتُمْ لِقَاءَ یَوْمِکُمْ هَذَا إِنَّا نَسِینَاکُمْ وَذُوقُوا عَذَابَ الْخُلْدِ بِمَا کُنْتُمْ تَعْمَلُونَ١٤ إِنَّمَا یُؤْمِنُ بِآیَاتِنَا الَّذِینَ إِذَا ذُکِّرُوا بِهَا خَرُّوا سُجَّدًا وَسَبَّحُوا بِحَمْدِ رَبِّهِمْ وَهُمْ لَا یَسْتَکْبِرُونَ ١٥ تَتَجَافَى جُنُوبُهُمْ عَنِ الْمَضَاجِعِ یَدْعُونَ رَبَّهُمْ خَوْفًا وَطَمَعًا وَمِمَّا رَزَقْنَاهُمْ یُنْفِقُونَ١٦ فَلَا تَعْلَمُ نَفْسٌ مَا أُخْفِیَ لَهُمْ مِنْ قُرَّةِ أَعْیُنٍ جَزَاءً بِمَا کَانُوا یَعْمَلُونَ١٧ أَفَمَنْ کَانَ مُؤْمِنًا کَمَنْ کَانَ فَاسِقًا لَا یَسْتَوُونَ١٨ أَمَّا الَّذِینَ آمَنُوا وَعَمِلُوا الصَّالِحَاتِ فَلَهُمْ جَنَّاتُ الْمَأْوَى نُزُلًا بِمَا کَانُوا یَعْمَلُونَ١٩ وَأَمَّا الَّذِینَ فَسَقُوا فَمَأْوَاهُمُ النَّارُ کُلَّمَا أَرَادُوا أَنْ یَخْرُجُوا مِنْهَا أُعِیدُوا فِیهَا وَقِیلَ لَهُمْ ذُوقُوا عَذَابَ النَّارِ الَّذِی کُنْتُمْ بِهِ تُکَذِّبُونَ٢٠﴾ [السجدة: 12-20].
﴿۱۲﴾ و اگر ببینی وقتی را که مجرمان نزد پروردگارشان سرهای‌شان را به زیر افگنده باشند و می‌گویند: ای پروردگار ما! دیدیم و شنیدیم پس ما را (به دنیا) باز گردان تا کار نیک انجام دهیم، اکنون ما یقین کرده‌ایم. ﴿۱۳﴾ و اگر ما می‌خواستیم حتما به هر کس هدایتش را می‌دادیم ولی از سوی من این قول فیصله شده است که جهنم را از جن و انس یکجا پر می‌کنم. ﴿14﴾ پس به سبب آن که ملاقات امروزتان را فراموش کردید (عذاب دوزخ را) بچشید، همانا ما نیز فراموش تان کردیم، و بچشید عذاب همیشگی را به سبب آنچه می‌کردید. ﴿۱۵﴾ جز این نیست که کسانی به آیات ما ایمان می‌آورند که چون آن آیات به ایشان یادآوری شود، سجده کنان می‌افتند و پروردگارشان را با ستایش و به پاکی یاد می‌کنند و تکبر نمی‌ورزند. ﴿16﴾ پهلوهایشان از بسترها دور می‌شود، با بیم و امید پروردگارشان را می‌خوانند و از آنچه به آنها روزی داده‌ایم انفاق می‌کنند. ﴿۱۷﴾ پس هیچ‌کس نمی‌داند که از آنچه سبب روشنی چشم‌ها است، چه چیزی (از نعمت‌های حیرت‌آور) برای آنها پنهان داشته شده است به پاداش آنچه می‌کردند. ﴿۱۸﴾ آیا کسی که مؤمن است، مانند کسی است که فاسق است؟ هرگز برابر نیستند. ﴿۱۹﴾ اما کسانی که ایمان آورده‌اند و کارهای نیک کردهاند، پس برای آنها باغ‌های جنت است که در آن جایگاهشان خواهد بود که بطور پذیرایی برای ایشان آماده شده است، به سبب آنچه می‌کردند. ﴿۲۰﴾ و اما کسانی که فاسق هستند پس جایگاهشان آتش دوزخ است، هرگاه که بخواهند از آن بیرون شوند، در آن باز گردانیده می‌شوند و به آنها گفته می‌شود: بچشید عذاب آتشی را که آن را دروغ می‌شمردید.
﴿وَلَنُذِیقَنَّهُمْ مِنَ الْعَذَابِ الْأَدْنَى دُونَ الْعَذَابِ الْأَکْبَرِ لَعَلَّهُمْ یَرْجِعُونَ٢١ وَمَنْ أَظْلَمُ مِمَّنْ ذُکِّرَ بِآیَاتِ رَبِّهِ ثُمَّ أَعْرَضَ عَنْهَا إِنَّا مِنَ الْمُجْرِمِینَ مُنْتَقِمُونَ٢٢ وَلَقَدْ آتَیْنَا مُوسَى الْکِتَابَ فَلَا تَکُنْ فِی مِرْیَةٍ مِنْ لِقَائِهِ وَجَعَلْنَاهُ هُدًى لِبَنِی إِسْرَائِیلَ٢٣ وَجَعَلْنَا مِنْهُمْ أَئِمَّةً یَهْدُونَ بِأَمْرِنَا لَمَّا صَبَرُوا وَکَانُوا بِآیَاتِنَا یُوقِنُونَ٢٤ إِنَّ رَبَّکَ هُوَ یَفْصِلُ بَیْنَهُمْ یَوْمَ الْقِیَامَةِ فِیمَا کَانُوا فِیهِ یَخْتَلِفُونَ٢٥ أَوَلَمْ یَهْدِ لَهُمْ کَمْ أَهْلَکْنَا مِنْ قَبْلِهِمْ مِنَ الْقُرُونِ یَمْشُونَ فِی مَسَاکِنِهِمْ إِنَّ فِی ذَلِکَ لَآیَاتٍ أَفَلَا یَسْمَعُونَ٢٦ أَوَلَمْ یَرَوْا أَنَّا نَسُوقُ الْمَاءَ إِلَى الْأَرْضِ الْجُرُزِ فَنُخْرِجُ بِهِ زَرْعًا تَأْکُلُ مِنْهُ أَنْعَامُهُمْ وَأَنْفُسُهُمْ أَفَلَا یُبْصِرُونَ٢٧ وَیَقُولُونَ مَتَى هَذَا الْفَتْحُ إِنْ کُنْتُمْ صَادِقِینَ٢٨ قُلْ یَوْمَ الْفَتْحِ لَا یَنْفَعُ الَّذِینَ کَفَرُوا إِیمَانُهُمْ وَلَا هُمْ یُنْظَرُونَ٢٩ فَأَعْرِضْ عَنْهُمْ وَانْتَظِرْ إِنَّهُمْ مُنْتَظِرُونَ٣٠﴾ [السجدة: 21-30].
﴿۲۱﴾ و حتما عذاب نزدیکتر (دنیا) را پیش از عذاب بزرگتر (آخرت) به آنها می‌چشانیم، باشد که آنها (از کفر و شرک و گناه) باز گردند. ﴿۲2﴾ و کیست ظالم‌تر از کسیکه به آیات پروردگارش پند داده شود ولی باز از آن روی بگرداند؟! بی‌گمان ما از مجرمان انتقام گیرنده‌ایم. ﴿۲۳﴾ و البته ما به موسی کتاب (تورات) دادیم. پس از اینکه موسی (تورات) را دریافت کرده است در شک مباش، و آن را برای بنی اسرائیل (سبب) هدایت گردانیدیم. ﴿۲4﴾ و از آنان (بعضی از بنی اسرائیل) چون صبر کردند و به آیات ما یقین داشتند پیشوایانی قرار دادیم که به حکم ما راهنمایی می‌کردند. ﴿۲۵﴾ البته پروردگارت در روز قیامت میان آنان در آنچه در آن اختلاف می‌کردند، فیصله خواهد کرد. ﴿۲6﴾ آیا برایشان روشن نشده است که پیش از آنان چه بسیار از نسل‌ها را نابود کرده‌ایم و (ایشان هم اینک) در مسکن‌هایشان راه می‌روند؟! بی‌گمان در این دلایل (بزرگ و عبرت آموز) است، آیا نمی‌شنوند؟ ﴿۲۷﴾ آیا ندیده‌اند که ما آب را به‌سوی زمین خشک و بی‌گیاه می‌رانیم و به وسیله آن کشتزار را می‌رویانیم که هم چهارپایانشان و هم خودشان از آن می‌خورند؟! آیا نمی‌بینند؟ ﴿۲۸﴾ و می‌گویند: این فیصله و قضاوت کی خواهد بود، اگر راستگوئید؟ ﴿۲۹﴾ بگو: در روز فیصله و فضاوت ایمان کافران به آنان سودی نمی‌بخشد و نه به آنان مهلت داده می‌شود. ﴿۳۰﴾ پس از آنان روی برگردان و منتظر (روز حساب) باش، چراکه ایشان هم منتظر (شکست و نابودی شما) هستند.
در مدینه نازل شده و هفتاد و سه آیت است.
بنام الله بخشندۀ مهربان
﴿یَا أَیُّهَا النَّبِیُّ اتَّقِ اللَّهَ وَلَا تُطِعِ الْکَافِرِینَ وَالْمُنَافِقِینَ إِنَّ اللَّهَ کَانَ عَلِیمًا حَکِیمًا١ وَاتَّبِعْ مَا یُوحَى إِلَیْکَ مِنْ رَبِّکَ إِنَّ اللَّهَ کَانَ بِمَا تَعْمَلُونَ خَبِیرًا٢ وَتَوَکَّلْ عَلَى اللَّهِ وَکَفَى بِاللَّهِ وَکِیلًا٣ مَا جَعَلَ اللَّهُ لِرَجُلٍ مِنْ قَلْبَیْنِ فِی جَوْفِهِ وَمَا جَعَلَ أَزْوَاجَکُمُ اللَّائِی تُظَاهِرُونَ مِنْهُنَّ أُمَّهَاتِکُمْ وَمَا جَعَلَ أَدْعِیَاءَکُمْ أَبْنَاءَکُمْ ذَلِکُمْ قَوْلُکُمْ بِأَفْوَاهِکُمْ وَاللَّهُ یَقُولُ الْحَقَّ وَهُوَ یَهْدِی السَّبِیلَ٤ ادْعُوهُمْ لِآبَائِهِمْ هُوَ أَقْسَطُ عِنْدَ اللَّهِ فَإِنْ لَمْ تَعْلَمُوا آبَاءَهُمْ فَإِخْوَانُکُمْ فِی الدِّینِ وَمَوَالِیکُمْ وَلَیْسَ عَلَیْکُمْ جُنَاحٌ فِیمَا أَخْطَأْتُمْ بِهِ وَلَکِنْ مَا تَعَمَّدَتْ قُلُوبُکُمْ وَکَانَ اللَّهُ غَفُورًا رَحِیمًا٥ النَّبِیُّ أَوْلَى بِالْمُؤْمِنِینَ مِنْ أَنْفُسِهِمْ وَأَزْوَاجُهُ أُمَّهَاتُهُمْ وَأُولُو الْأَرْحَامِ بَعْضُهُمْ أَوْلَى بِبَعْضٍ فِی کِتَابِ اللَّهِ مِنَ الْمُؤْمِنِینَ وَالْمُهَاجِرِینَ إِلَّا أَنْ تَفْعَلُوا إِلَى أَوْلِیَائِکُمْ مَعْرُوفًا کَانَ ذَلِکَ فِی الْکِتَابِ مَسْطُورًا٦﴾ [الأحزاب: 1-6].
﴿1﴾ ای پیغمبر! از الله بترس و از کافران و منافقان اطاعت مکن، بی‌گمان الله دانای حکیم است. ﴿۲﴾ و آنچه را که از سوی پروردگارت به تو وحی می‌شود پیروی کن، البته الله از آنچه می‌کنید آگاه است. ﴿3﴾ و بر الله توکل کن. و الله به عنوان کارساز کافی است. ﴿4﴾ الله برای هیچ کسی دو دل در سینه‌اش ننهاده است، و آن زنانتان را که مورد ظهار قرار می‌دهید مادرانتان نگردانیده است و (همچنین) پسر خوانده‌های تان را پسران شما نگردانیده است. این سخنی شما به زبانهای تان است و الله حق می‌گوید و او به راه راست هدایت می‌کند. ﴿5﴾ آنان (پسرخوانده‌ها) را به پدرانشان نسبت دهید، این کار پیش الله عادلانه‌تر است، و اگر پدرانشان را نشناختید، در آن صورت برادران دینی و آزاد کردگان شما هستند، و در آنچه که اشتباه کرده باشید گناهی بر شما نیست، لیکن (گناه) در آنچه است که دل‌های تان قصد آن را کرده باشد و الله آمرزنده مهربان است. ﴿6﴾ پیغمبر به مؤمنان از خودشان سزاوارتر است، و همسرانش مادران مؤمنان هستند، و خویشاوندان (در استحقاق میراث) نسبت به همدیگر در کتاب الله از مؤمنان و مهاجران اولویت بیشتری دارند، مگر اینکه در حق دوستانتان احسان بکنید. این در کتاب نوشته شده است.
﴿وَإِذْ أَخَذْنَا مِنَ النَّبِیِّینَ مِیثَاقَهُمْ وَمِنْکَ وَمِنْ نُوحٍ وَإِبْرَاهِیمَ وَمُوسَى وَعِیسَى ابْنِ مَرْیَمَ وَأَخَذْنَا مِنْهُمْ مِیثَاقًا غَلِیظًا٧ لِیَسْأَلَ الصَّادِقِینَ عَنْ صِدْقِهِمْ وَأَعَدَّ لِلْکَافِرِینَ عَذَابًا أَلِیمًا٨ یَا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا اذْکُرُوا نِعْمَةَ اللَّهِ عَلَیْکُمْ إِذْ جَاءَتْکُمْ جُنُودٌ فَأَرْسَلْنَا عَلَیْهِمْ رِیحًا وَجُنُودًا لَمْ تَرَوْهَا وَکَانَ اللَّهُ بِمَا تَعْمَلُونَ بَصِیرًا٩ إِذْ جَاءُوکُمْ مِنْ فَوْقِکُمْ وَمِنْ أَسْفَلَ مِنْکُمْ وَإِذْ زَاغَتِ الْأَبْصَارُ وَبَلَغَتِ الْقُلُوبُ الْحَنَاجِرَ وَتَظُنُّونَ بِاللَّهِ الظُّنُونَا١٠ هُنَالِکَ ابْتُلِیَ الْمُؤْمِنُونَ وَزُلْزِلُوا زِلْزَالًا شَدِیدًا١١ وَإِذْ یَقُولُ الْمُنَافِقُونَ وَالَّذِینَ فِی قُلُوبِهِمْ مَرَضٌ مَا وَعَدَنَا اللَّهُ وَرَسُولُهُ إِلَّا غُرُورًا١٢ وَإِذْ قَالَتْ طَائِفَةٌ مِنْهُمْ یَا أَهْلَ یَثْرِبَ لَا مُقَامَ لَکُمْ فَارْجِعُوا وَیَسْتَأْذِنُ فَرِیقٌ مِنْهُمُ النَّبِیَّ یَقُولُونَ إِنَّ بُیُوتَنَا عَوْرَةٌ وَمَا هِیَ بِعَوْرَةٍ إِنْ یُرِیدُونَ إِلَّا فِرَارًا١٣ وَلَوْ دُخِلَتْ عَلَیْهِمْ مِنْ أَقْطَارِهَا ثُمَّ سُئِلُوا الْفِتْنَةَ لَآتَوْهَا وَمَا تَلَبَّثُوا بِهَا إِلَّا یَسِیرًا١٤ وَلَقَدْ کَانُوا عَاهَدُوا اللَّهَ مِنْ قَبْلُ لَا یُوَلُّونَ الْأَدْبَارَ وَکَانَ عَهْدُ اللَّهِ مَسْئُولًا١٥﴾ [الأحزاب: 7-15].
﴿7﴾ و یادآور شو وقتی که از پیغمبران عهد گرفتیم و (نیز) از تو و از نوح و ابراهیم و موسی و عیسی پسر مریم، و از آنها عهد محکم گرفتیم. ﴿۸﴾ تا راستگویان را از راستی‌شان بپرسد و (الله) برای کافران عذاب دردناک آماده کرده است. ﴿9﴾ ای کسانی که ایمان آورده اید، نعمت الله را بر خود یاد کنید، وقتی که لشکرها به‌سوی شما آمدند پس بر سر آنان طوفانی را فرستادیم و (نیز) لشکرهایی را (به‌سوی‌شان روانه کردیم) که شما آنان را نمی‌دیدید، و الله به آنچه می‌کنید بیناست. ﴿۱۰﴾ وقتی که از طرف بالا و پایین شما به سویتان آمدند و آن هنگام که چشم‌ها خیره شد و دلها به گلوهگاهها رسید و در باره الله گمان‌های گوناگونی می‌کردید. ﴿۱۱﴾ و در آن وقت (بود که) مؤمنان آزموده شدند و سخت تکان خوردند و متزلزل شدند. ﴿۱۲﴾ و (یاد آور شوید) وقتی که منافقان و کسانی که در دل‌هایشان بیماری (شک و نفاق) بود می‌گفتند: الله و پیغمبرش جز فریب و وعده‌های دروغ به ما نداده‌اند. ﴿۱۳﴾ و (یاد آور شوید) چون گروهی از آنان گفتند: ای اهل یثرب! دیگر جای پاییدن شما در اینجا نیست، پس باز گردید. و گروهی از آنان از پیغمبر اجازه می‌طلبند و می‌گویند: خانه‌های ما مصئون و محکم نیست، حال آنکه آنها نامصئون و نامحکم نبود و جز فرار قصدی دیگر ندارند. ﴿۱4﴾ و اگر (لشکر دشمن) بر آنان از اطراف مدینه در آورده می‌شدند، باز از آنان طلب فتنه (خیانت به مسلمانان) می‌شد، حتما این کار را انجام می‌دادند و مگر اندکی در آن درنگ نمی‌کردند. ﴿15﴾ و البته ایشان بودند که پیش از این با الله عهد بسته بودند که (به دشمن) پشت نگردانند و عهد الله بازخواست شدنی است.
﴿قُلْ لَنْ یَنْفَعَکُمُ الْفِرَارُ إِنْ فَرَرْتُمْ مِنَ الْمَوْتِ أَوِ الْقَتْلِ وَإِذًا لَا تُمَتَّعُونَ إِلَّا قَلِیلًا١٦ قُلْ مَنْ ذَا الَّذِی یَعْصِمُکُمْ مِنَ اللَّهِ إِنْ أَرَادَ بِکُمْ سُوءًا أَوْ أَرَادَ بِکُمْ رَحْمَةً وَلَا یَجِدُونَ لَهُمْ مِنْ دُونِ اللَّهِ وَلِیًّا وَلَا نَصِیرًا١٧ قَدْ یَعْلَمُ اللَّهُ الْمُعَوِّقِینَ مِنْکُمْ وَالْقَائِلِینَ لِإِخْوَانِهِمْ هَلُمَّ إِلَیْنَا وَلَا یَأْتُونَ الْبَأْسَ إِلَّا قَلِیلًا١٨ أَشِحَّةً عَلَیْکُمْ فَإِذَا جَاءَ الْخَوْفُ رَأَیْتَهُمْ یَنْظُرُونَ إِلَیْکَ تَدُورُ أَعْیُنُهُمْ کَالَّذِی یُغْشَى عَلَیْهِ مِنَ الْمَوْتِ فَإِذَا ذَهَبَ الْخَوْفُ سَلَقُوکُمْ بِأَلْسِنَةٍ حِدَادٍ أَشِحَّةً عَلَى الْخَیْرِ أُولَئِکَ لَمْ یُؤْمِنُوا فَأَحْبَطَ اللَّهُ أَعْمَالَهُمْ وَکَانَ ذَلِکَ عَلَى اللَّهِ یَسِیرًا١٩ یَحْسَبُونَ الْأَحْزَابَ لَمْ یَذْهَبُوا وَإِنْ یَأْتِ الْأَحْزَابُ یَوَدُّوا لَوْ أَنَّهُمْ بَادُونَ فِی الْأَعْرَابِ یَسْأَلُونَ عَنْ أَنْبَائِکُمْ وَلَوْ کَانُوا فِیکُمْ مَا قَاتَلُوا إِلَّا قَلِیلًا٢٠ لَقَدْ کَانَ لَکُمْ فِی رَسُولِ اللَّهِ أُسْوَةٌ حَسَنَةٌ لِمَنْ کَانَ یَرْجُو اللَّهَ وَالْیَوْمَ الْآخِرَ وَذَکَرَ اللَّهَ کَثِیرًا٢١ وَلَمَّا رَأَى الْمُؤْمِنُونَ الْأَحْزَابَ قَالُوا هَذَا مَا وَعَدَنَا اللَّهُ وَرَسُولُهُ وَصَدَقَ اللَّهُ وَرَسُولُهُ وَمَا زَادَهُمْ إِلَّا إِیمَانًا وَتَسْلِیمًا٢٢﴾ [الأحزاب: 16-22].
﴿۱۶﴾ بگو: اگر از مرگ یا کشته شدن بگریزید، هرگز سودی به شما نمی‌بخشد و در آن صورت جز اندکی بهره مند نمی‌شوید. ﴿۱۷﴾ بگو: چه کسی شما را از عذاب الله حفظ می‌کند اگر او در بارۀ شما بدی خواسته باشد یا برای شما رحمتی خواسته باشد؟! و غیر از الله هیچ کارساز و مددگاری برای خود نخواهند یافت. ﴿۱۸﴾ در حقیقت الله کسانی از شما را که مردم را از جنگ باز می‌داشتند می‌شناسد و (نیز) آنان را که به برادرانشان گفتند: نزد ما بیایید و جز اندکی به جنگ نمی‌آیند. ﴿۱۹﴾ در حالی که بر شما بخیلانند، پس چون وقت ترس رسد آنان را می‌بینی که به‌سوی تو می‌نگرند مانند کسی که از (سختی) مرگ بیهوش شده باشد (و) چشمانش (راست و چپ) می‌چرخد. و چون وقت ترس برود، بر شما با زبانهای تند و تیز زبان درازی می‌کنند (و) بر خیر (غنیمت) بخیلانند. این گروه هرگز ایمان نیاورده‌اند، و الله اعمال ایشان را نابود گردانید. و این کار برای الله آسان است. ﴿۲۰﴾ گمان می‌کنند که احزاب (لشکرهای کافران) نرفته‌اند و اگر احزاب باز آیند ایشان دوست دارند در میان اعراب بادیه نشین باشند و از اخبار شما سوال کنند. و اگر در میان شما بودند جز اندکی پیکار نمی‌کردند. ﴿۲۱﴾ البته برای شما در (سیرة) رسول الله سرمشق و الگویی نیکوست، برای آن کس که به الله و روز قیامت امید می‌دارد و الله را بسیار باد کند. ﴿۲2﴾ و چون مؤمنان احزاب (لشکرهای کافران) را دیدند، گفتند: این همان چیزی است که الله و پیغمبرش به ما وعده داده بودند، و الله و پیغمبرش راست گفتند، و این در حق آنان جز ایمان و تسلیم نافزود.
﴿مِنَ الْمُؤْمِنِینَ رِجَالٌ صَدَقُوا مَا عَاهَدُوا اللَّهَ عَلَیْهِ فَمِنْهُمْ مَنْ قَضَى نَحْبَهُ وَمِنْهُمْ مَنْ یَنْتَظِرُ وَمَا بَدَّلُوا تَبْدِیلًا٢٣ لِیَجْزِیَ اللَّهُ الصَّادِقِینَ بِصِدْقِهِمْ وَیُعَذِّبَ الْمُنَافِقِینَ إِنْ شَاءَ أَوْ یَتُوبَ عَلَیْهِمْ إِنَّ اللَّهَ کَانَ غَفُورًا رَحِیمًا٢٤ وَرَدَّ اللَّهُ الَّذِینَ کَفَرُوا بِغَیْظِهِمْ لَمْ یَنَالُوا خَیْرًا وَکَفَى اللَّهُ الْمُؤْمِنِینَ الْقِتَالَ وَکَانَ اللَّهُ قَوِیًّا عَزِیزًا٢٥ وَأَنْزَلَ الَّذِینَ ظَاهَرُوهُمْ مِنْ أَهْلِ الْکِتَابِ مِنْ صَیَاصِیهِمْ وَقَذَفَ فِی قُلُوبِهِمُ الرُّعْبَ فَرِیقًا تَقْتُلُونَ وَتَأْسِرُونَ فَرِیقًا٢٦ وَأَوْرَثَکُمْ أَرْضَهُمْ وَدِیَارَهُمْ وَأَمْوَالَهُمْ وَأَرْضًا لَمْ تَطَئُوهَا وَکَانَ اللَّهُ عَلَى کُلِّ شَیْءٍ قَدِیرًا٢٧ یَا أَیُّهَا النَّبِیُّ قُلْ لِأَزْوَاجِکَ إِنْ کُنْتُنَّ تُرِدْنَ الْحَیَاةَ الدُّنْیَا وَزِینَتَهَا فَتَعَالَیْنَ أُمَتِّعْکُنَّ وَأُسَرِّحْکُنَّ سَرَاحًا جَمِیلًا٢٨ وَإِنْ کُنْتُنَّ تُرِدْنَ اللَّهَ وَرَسُولَهُ وَالدَّارَ الْآخِرَةَ فَإِنَّ اللَّهَ أَعَدَّ لِلْمُحْسِنَاتِ مِنْکُنَّ أَجْرًا عَظِیمًا٢٩ یَا نِسَاءَ النَّبِیِّ مَنْ یَأْتِ مِنْکُنَّ بِفَاحِشَةٍ مُبَیِّنَةٍ یُضَاعَفْ لَهَا الْعَذَابُ ضِعْفَیْنِ وَکَانَ ذَلِکَ عَلَى اللَّهِ یَسِیرًا٣٠﴾ [الأحزاب: 23-30].
﴿۲۳﴾ از مؤمنان مردانی هستند که به آنچه با الله بر آن پیمان بسته بودند، صادقانه وفا کردند، پس از آنان کسی است که قرار دادشان را به انجام رساندند و از آنان کسی است که در انتظارند و (در عهد و پیمان خود) هیچ گونه تغییر و تبدیلی نیاورده‌اند. ﴿۲4﴾ تا الله راستگویان را به خاطر راستی‌شان پاداش بدهد و منافقان را اگر بخواهد عذاب کند یا بر آنان به رحمت باز گردد (ببخشد). به تحقیق الله آمرزنده مهربان است. ﴿۲5﴾ و الله کافران را به خشم و غضبشان بازگردانید، بی‌آنکه به خیری رسیده باشند و الله مؤمنان را از کار جنگ (با فرستادن طوفان) کفایت کرد و الله توانای غالب است. ﴿۲6﴾ و الله کسانی از اهل کتاب را که آنان را مدد کرده بودند، از قلعه‌هایشان فرود آورد و در دل‌هایشان ترس و هراس انداخت! (به طوری که) گروهی را می‌کشید و گروهی را اسیر می‌گرفتید. ﴿۲۷﴾ و زمین‌شان و دیارشان و دارایی شان، و همچنین زمینی را که هنوز گام به آنجا ننهاده بودید به شما میراث داد، و البته الله بر هرچیزی تواناست. ﴿۲۸﴾ ای پیغمبر! به همسران خود بگو: اگر خواهان زندگانی دنیا و زینت آن هستید، پس بیایید تا به شما هدیه مناسب بدهم و شما را به رها کردنی نیک رها سازم. ﴿۲۹﴾ و اگر الله و پیغمبرش و سرای آخرت را می‌خواهید، پس الله برای نیکوکاران شما پاداش بزرگی را آماده کرده است. ﴿۳۰﴾ ای همسران پیغمبرا هر کس از شما کار ناشایست آشکار را به عمل آورد، عذابش دو چندان خواهد بود. و این کار برای الله آسان است.
﴿وَمَنْ یَقْنُتْ مِنْکُنَّ لِلَّهِ وَرَسُولِهِ وَتَعْمَلْ صَالِحًا نُؤْتِهَا أَجْرَهَا مَرَّتَیْنِ وَأَعْتَدْنَا لَهَا رِزْقًا کَرِیمًا٣١ یَا نِسَاءَ النَّبِیِّ لَسْتُنَّ کَأَحَدٍ مِنَ النِّسَاءِ إِنِ اتَّقَیْتُنَّ فَلَا تَخْضَعْنَ بِالْقَوْلِ فَیَطْمَعَ الَّذِی فِی قَلْبِهِ مَرَضٌ وَقُلْنَ قَوْلًا مَعْرُوفًا٣٢ وَقَرْنَ فِی بُیُوتِکُنَّ وَلَا تَبَرَّجْنَ تَبَرُّجَ الْجَاهِلِیَّةِ الْأُولَى وَأَقِمْنَ الصَّلَاةَ وَآتِینَ الزَّکَاةَ وَأَطِعْنَ اللَّهَ وَرَسُولَهُ إِنَّمَا یُرِیدُ اللَّهُ لِیُذْهِبَ عَنْکُمُ الرِّجْسَ أَهْلَ الْبَیْتِ وَیُطَهِّرَکُمْ تَطْهِیرًا٣٣ وَاذْکُرْنَ مَا یُتْلَى فِی بُیُوتِکُنَّ مِنْ آیَاتِ اللَّهِ وَالْحِکْمَةِ إِنَّ اللَّهَ کَانَ لَطِیفًا خَبِیرًا٣٤ إِنَّ الْمُسْلِمِینَ وَالْمُسْلِمَاتِ وَالْمُؤْمِنِینَ وَالْمُؤْمِنَاتِ وَالْقَانِتِینَ وَالْقَانِتَاتِ وَالصَّادِقِینَ وَالصَّادِقَاتِ وَالصَّابِرِینَ وَالصَّابِرَاتِ وَالْخَاشِعِینَ وَالْخَاشِعَاتِ وَالْمُتَصَدِّقِینَ وَالْمُتَصَدِّقَاتِ وَالصَّائِمِینَ وَالصَّائِمَاتِ وَالْحَافِظِینَ فُرُوجَهُمْ وَالْحَافِظَاتِ وَالذَّاکِرِینَ اللَّهَ کَثِیرًا وَالذَّاکِرَاتِ أَعَدَّ اللَّهُ لَهُمْ مَغْفِرَةً وَأَجْرًا عَظِیمًا٣٥﴾ [الأحزاب: 31-35].
﴿۳۱﴾ و هر کس از شما که برای الله و پیغمبرش قانت و فرمانبردار باشد و کار نیک انجام دهد، پاداشش را دو بار به او می‌دهیم و برای او روزی نیک و ارزشمندی آماده کرده‌ایم. ﴿۳۲﴾ ای زنان پیغمبر! شما مانند هیچ یک از زنان دیگر نیستید اگر پرهیزگار باشید، پس در سخن گفتن نرمی و ملایمت نکنید تا کسی که در دلش بیماری است به طمع نیفتد، و سخن شایسته بگویید. ﴿۳۳﴾ و در خانه‌های تان قرار گیرید و همچون زینت نمایی روزگار جاهلیت پیشین (در میان مردم ظاهر نشوید و) خودنمایی نکنید و نماز را برپا کنید و زکات را بدهید و از الله و پیغمبرش اطاعت کنید. جز این نیست که الله می‌خواهد پلیدی را از شما اهل بیت دور کند و شما را کاملاً پاکیزه گرداند. ﴿34﴾ و آنچه را که از آیات الله و حکمت در خانه‌هایتان خوانده می‌شود یاد کنید، بی‌گمان الله لطف کننده آگاه است. ﴿۳۵﴾ بدون شک مردان مسلمان و زنان مسلمان، مردان با ایمان و زنان با ایمان، مردان فرمانبردار فرمان الله و زنان فرمان بردار فرمان الله و مردان و زنان راستگو، و مردان و زنان بردبار، و مردان فروتن و زنان فروتن و مردان صدقه دهنده، و زنان صدقه دهنده و مردان روزه دار و زنان روزه دار، و مردان پاکدامن و زنان پاکدامن، و مردان و زنانی که الله را بسیار یاد می‌کنند، الله برای آنان آمرزش و پاداش بزرگ آماده کرده است.
﴿وَمَا کَانَ لِمُؤْمِنٍ وَلَا مُؤْمِنَةٍ إِذَا قَضَى اللَّهُ وَرَسُولُهُ أَمْرًا أَنْ یَکُونَ لَهُمُ الْخِیَرَةُ مِنْ أَمْرِهِمْ وَمَنْ یَعْصِ اللَّهَ وَرَسُولَهُ فَقَدْ ضَلَّ ضَلَالًا مُبِینًا٣٦ وَإِذْ تَقُولُ لِلَّذِی أَنْعَمَ اللَّهُ عَلَیْهِ وَأَنْعَمْتَ عَلَیْهِ أَمْسِکْ عَلَیْکَ زَوْجَکَ وَاتَّقِ اللَّهَ وَتُخْفِی فِی نَفْسِکَ مَا اللَّهُ مُبْدِیهِ وَتَخْشَى النَّاسَ وَاللَّهُ أَحَقُّ أَنْ تَخْشَاهُ فَلَمَّا قَضَى زَیْدٌ مِنْهَا وَطَرًا زَوَّجْنَاکَهَا لِکَیْ لَا یَکُونَ عَلَى الْمُؤْمِنِینَ حَرَجٌ فِی أَزْوَاجِ أَدْعِیَائِهِمْ إِذَا قَضَوْا مِنْهُنَّ وَطَرًا وَکَانَ أَمْرُ اللَّهِ مَفْعُولًا٣٧ مَا کَانَ عَلَى النَّبِیِّ مِنْ حَرَجٍ فِیمَا فَرَضَ اللَّهُ لَهُ سُنَّةَ اللَّهِ فِی الَّذِینَ خَلَوْا مِنْ قَبْلُ وَکَانَ أَمْرُ اللَّهِ قَدَرًا مَقْدُورًا٣٨ الَّذِینَ یُبَلِّغُونَ رِسَالَاتِ اللَّهِ وَیَخْشَوْنَهُ وَلَا یَخْشَوْنَ أَحَدًا إِلَّا اللَّهَ وَکَفَى بِاللَّهِ حَسِیبًا٣٩ مَا کَانَ مُحَمَّدٌ أَبَا أَحَدٍ مِنْ رِجَالِکُمْ وَلَکِنْ رَسُولَ اللَّهِ وَخَاتَمَ النَّبِیِّینَ وَکَانَ اللَّهُ بِکُلِّ شَیْءٍ عَلِیمًا٤٠ یَا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا اذْکُرُوا اللَّهَ ذِکْرًا کَثِیرًا٤١ وَسَبِّحُوهُ بُکْرَةً وَأَصِیلًا٤٢ هُوَ الَّذِی یُصَلِّی عَلَیْکُمْ وَمَلَائِکَتُهُ لِیُخْرِجَکُمْ مِنَ الظُّلُمَاتِ إِلَى النُّورِ وَکَانَ بِالْمُؤْمِنِینَ رَحِیمًا٤٣﴾ [الأحزاب: 36-43].
﴿36﴾ و هیچ مرد مؤمن و زن مؤمنه در کاری که الله و پیغمبرش (در آن) فیصله کرده باشند اختیاری از خود ندارند و کسی که از الله و پیغمبرش نافرمانی کند در حقیقت به گمراهی آشکار گرفتار شده است. ﴿۳۷﴾ و یادآور شو چون به کسی که الله به او نعمت داده بود و تو (نیز) بر او انعام کرده بودی، می‌گفتی: همسرت را برای خود نگاه دار و از الله بترس و در نفس خود آنچه را که الله ظاهر کننده‌اش است پنهان می‌ساختی، و از مردم می‌ترسیدی و الله به آنکه از او بترسی سزاوارتر است. پس چون زید نیاز خود را از او برآورد، او را به ازدواج تو در آوردیم تا تنگی برای مؤمنان در ازدواج با همسران پسر خواندگانشان نباشد، وقتی که نیاز خود را از آنان به انجام رسانند، و حکم الله انجام یافتنی است. ﴿۳۸﴾ بر پیغمبر در آنچه الله برای او مقدر و معین گردانیده هیچ تنگی نیست، این سنت الهی در مورد پیغمبران پیشین نیز جاری بوده و حکم الله به اندازه مقدر و معین است. ﴿۳۹﴾ همان کسانیکه پیام‌های الله را ابلاغ می‌کنند و از او می‌ترسند و جز الله از کسی نمی‌ترسند. و الله از لحاظ محاسبه با بندگان خود کافی است. ﴿40﴾ محمّد پدر هیچ یک از مردان شما نیست بلکه فرستادۀ الله و خاتم پیغمبران است و الله به همه چیز داناست. ﴿41﴾ ای کسانی که ایمان آورده اید! الله را بسیار یاد کنید. ﴿4۲﴾ و او را صبح و شام به پاکی یاد کنید. ﴿4۳﴾ به او ذاتی است که بر شما درود می‌فرستد و فرشتگانش نیز بر شما درود می‌فرستند تا شما را از تاریکی‌ها به‌سوی نور بیرون آورد و او به مؤمنان بسیار مهربان است.
﴿تَحِیَّتُهُمْ یَوْمَ یَلْقَوْنَهُ سَلَامٌ وَأَعَدَّ لَهُمْ أَجْرًا کَرِیمًا٤٤ یَا أَیُّهَا النَّبِیُّ إِنَّا أَرْسَلْنَاکَ شَاهِدًا وَمُبَشِّرًا وَنَذِیرًا٤٥ وَدَاعِیًا إِلَى اللَّهِ بِإِذْنِهِ وَسِرَاجًا مُنِیرًا٤٦ وَبَشِّرِ الْمُؤْمِنِینَ بِأَنَّ لَهُمْ مِنَ اللَّهِ فَضْلًا کَبِیرًا٤٧ وَلَا تُطِعِ الْکَافِرِینَ وَالْمُنَافِقِینَ وَدَعْ أَذَاهُمْ وَتَوَکَّلْ عَلَى اللَّهِ وَکَفَى بِاللَّهِ وَکِیلًا٤٨ یَا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا إِذَا نَکَحْتُمُ الْمُؤْمِنَاتِ ثُمَّ طَلَّقْتُمُوهُنَّ مِنْ قَبْلِ أَنْ تَمَسُّوهُنَّ فَمَا لَکُمْ عَلَیْهِنَّ مِنْ عِدَّةٍ تَعْتَدُّونَهَا فَمَتِّعُوهُنَّ وَسَرِّحُوهُنَّ سَرَاحًا جَمِیلًا٤٩ یَا أَیُّهَا النَّبِیُّ إِنَّا أَحْلَلْنَا لَکَ أَزْوَاجَکَ اللَّاتِی آتَیْتَ أُجُورَهُنَّ وَمَا مَلَکَتْ یَمِینُکَ مِمَّا أَفَاءَ اللَّهُ عَلَیْکَ وَبَنَاتِ عَمِّکَ وَبَنَاتِ عَمَّاتِکَ وَبَنَاتِ خَالِکَ وَبَنَاتِ خَالَاتِکَ اللَّاتِی هَاجَرْنَ مَعَکَ وَامْرَأَةً مُؤْمِنَةً إِنْ وَهَبَتْ نَفْسَهَا لِلنَّبِیِّ إِنْ أَرَادَ النَّبِیُّ أَنْ یَسْتَنْکِحَهَا خَالِصَةً لَکَ مِنْ دُونِ الْمُؤْمِنِینَ قَدْ عَلِمْنَا مَا فَرَضْنَا عَلَیْهِمْ فِی أَزْوَاجِهِمْ وَمَا مَلَکَتْ أَیْمَانُهُمْ لِکَیْلَا یَکُونَ عَلَیْکَ حَرَجٌ وَکَانَ اللَّهُ غَفُورًا رَحِیمًا٥٠﴾ [الأحزاب: 44-50].
﴿44﴾ درودشان در روزی که او را ملاقات می‌کنند سلام است و برای آنان پاداش نیک آماده کرده است. ﴿45﴾ ای پیغمبر! ما تو را گواه و مژده دهنده و بیم دهنده فرستادیم. ﴿46﴾ و (نیز) دعوتگر به‌سوی الله به حکم او و چراغ روشن هستی. ﴿47﴾ و (ای پیغمبر!) به مؤمنان مژده بده که از سوی الله برایشان فضل بزرگ است. ﴿48﴾ و از کافران و منافقان اطاعت مکن و اذیت و آزارشان را اعتبار مده (و استقامت داشته باش) و بر الله توکل کن و همین بس که الله کارساز باشد. ﴿4۹﴾ ای مؤمنان! چون با زنان مؤمن ازدواج کردید باز پیش از آنکه با آنان آمیزش کنید طلاقشان دادید دیگر شما را بر این زنان عدّه‌ای نیست که آن را بشمارید، پس ایشان را از هدیه مناسب بهره مند سازید و به رها کردنی نیک رهایشان کنید. ﴿۵۰﴾ ای پیغمبر! همانا ما برای تو حلال کرده‌ایم (آن) همسرانت را که مهرشان را داده ای، و همچنین کنیزانی را که الله در جنگ بهره تو ساخته است، و دختران عمویت و دختران عمه‌هایت و دختران خالوهایت و دختران خاله‌هایت که با تو هجرت کردهاند، و زن مؤمنی که خویشتن را به پیغمبر ببخشد (و) اگر پیغمبر بخواهد که او را به زنی گیرد که مخصوص توست نه دیگر مؤمنان، به راستی دانستیم آنچه را که بر آنان درباره زنانشان و کنیزانشان مقرر کرده‌ایم تا بر تو هیچ حرج و تنگی نباشد و الله آمرزنده مهربان است.
﴿تُرْجِی مَنْ تَشَاءُ مِنْهُنَّ وَتُؤْوِی إِلَیْکَ مَنْ تَشَاءُ وَمَنِ ابْتَغَیْتَ مِمَّنْ عَزَلْتَ فَلَا جُنَاحَ عَلَیْکَ ذَلِکَ أَدْنَى أَنْ تَقَرَّ أَعْیُنُهُنَّ وَلَا یَحْزَنَّ وَیَرْضَیْنَ بِمَا آتَیْتَهُنَّ کُلُّهُنَّ وَاللَّهُ یَعْلَمُ مَا فِی قُلُوبِکُمْ وَکَانَ اللَّهُ عَلِیمًا حَلِیمًا٥١ لَا یَحِلُّ لَکَ النِّسَاءُ مِنْ بَعْدُ وَلَا أَنْ تَبَدَّلَ بِهِنَّ مِنْ أَزْوَاجٍ وَلَوْ أَعْجَبَکَ حُسْنُهُنَّ إِلَّا مَا مَلَکَتْ یَمِینُکَ وَکَانَ اللَّهُ عَلَى کُلِّ شَیْءٍ رَقِیبًا٥٢ یَا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا لَا تَدْخُلُوا بُیُوتَ النَّبِیِّ إِلَّا أَنْ یُؤْذَنَ لَکُمْ إِلَى طَعَامٍ غَیْرَ نَاظِرِینَ إِنَاهُ وَلَکِنْ إِذَا دُعِیتُمْ فَادْخُلُوا فَإِذَا طَعِمْتُمْ فَانْتَشِرُوا وَلَا مُسْتَأْنِسِینَ لِحَدِیثٍ إِنَّ ذَلِکُمْ کَانَ یُؤْذِی النَّبِیَّ فَیَسْتَحْیِی مِنْکُمْ وَاللَّهُ لَا یَسْتَحْیِی مِنَ الْحَقِّ وَإِذَا سَأَلْتُمُوهُنَّ مَتَاعًا فَاسْأَلُوهُنَّ مِنْ وَرَاءِ حِجَابٍ ذَلِکُمْ أَطْهَرُ لِقُلُوبِکُمْ وَقُلُوبِهِنَّ وَمَا کَانَ لَکُمْ أَنْ تُؤْذُوا رَسُولَ اللَّهِ وَلَا أَنْ تَنْکِحُوا أَزْوَاجَهُ مِنْ بَعْدِهِ أَبَدًا إِنَّ ذَلِکُمْ کَانَ عِنْدَ اللَّهِ عَظِیمًا٥٣ إِنْ تُبْدُوا شَیْئًا أَوْ تُخْفُوهُ فَإِنَّ اللَّهَ کَانَ بِکُلِّ شَیْءٍ عَلِیمًا٥٤﴾ [الأحزاب: 51-54].
﴿۵۱﴾ نوبت هریک از زنان را که می‌خواهی به تاخیر انداز و هر کدام را می‌خواهی نزد خود جای ده، و اگر زنی از آنان که (از او) کناره گرفته ای باز بجویی بر تو گناهی نیست، این نزدیکتر است به آن که چشمان‌شان روشن گردد و اندوهگین نشوند و همگی‌شان به آنچه به ایشان می‌دهی خشنود گردند و الله آنچه را که در دل‌های شماست می‌داند و الله دانای بردبار است. ﴿۵۲﴾ بعد از این دیگر گرفتن زنان برای تو حلال نیست و برایت حلال نیست که زنان دیگر را جایگزین آنها کنی هرچند زیبایی آنان تو را به شگفت آورد، به استثنای کنیزانی که در ملک تو هستند. و الله بر همه چیز مراقب است. ﴿۵۳﴾ ای مؤمنان! وارد خانه‌های پیغمبر نشوید مگر آنکه برای (صرف) طعام به شما اجازه داده شود، بی‌آن که منتظر (پخته شدن) آماده شدنش باشید، ولی هنگامی که دعوت شدید وارد شوید و زمانی که غذا را خوردید پراکنده شوید و به گفتگو ننشینید، این کار پیغمبر را رنج می‌دهد اما او شرم می‌کند ولی الله از بیان حق شرم نمی‌کند. و چون از زنان پیغمبر متاعی خواستید از پس پرده از ایشان بخواهید، این برای دلهایتان و دل‌های آنان پاکیزه‌تر است، و برای شما سزاوار نیست که پیغمبر الله را برنجانید و حق ندارید که پس از مرگ او همسرانش را به همسری خویش در آورید، البته این کار نزد الله گناهی بزرگ است. ﴿54﴾ اگر چیزی را آشکار کنید، یا آن را پنهان دارید، پس (بدانید که الله به هر چیز داناست.
﴿لَا جُنَاحَ عَلَیْهِنَّ فِی آبَائِهِنَّ وَلَا أَبْنَائِهِنَّ وَلَا إِخْوَانِهِنَّ وَلَا أَبْنَاءِ إِخْوَانِهِنَّ وَلَا أَبْنَاءِ أَخَوَاتِهِنَّ وَلَا نِسَائِهِنَّ وَلَا مَا مَلَکَتْ أَیْمَانُهُنَّ وَاتَّقِینَ اللَّهَ إِنَّ اللَّهَ کَانَ عَلَى کُلِّ شَیْءٍ شَهِیدًا٥٥ إِنَّ اللَّهَ وَمَلَائِکَتَهُ یُصَلُّونَ عَلَى النَّبِیِّ یَا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا صَلُّوا عَلَیْهِ وَسَلِّمُوا تَسْلِیمًا٥٦ إِنَّ الَّذِینَ یُؤْذُونَ اللَّهَ وَرَسُولَهُ لَعَنَهُمُ اللَّهُ فِی الدُّنْیَا وَالْآخِرَةِ وَأَعَدَّ لَهُمْ عَذَابًا مُهِینًا٥٧ وَالَّذِینَ یُؤْذُونَ الْمُؤْمِنِینَ وَالْمُؤْمِنَاتِ بِغَیْرِ مَا اکْتَسَبُوا فَقَدِ احْتَمَلُوا بُهْتَانًا وَإِثْمًا مُبِینًا٥٨ یَا أَیُّهَا النَّبِیُّ قُلْ لِأَزْوَاجِکَ وَبَنَاتِکَ وَنِسَاءِ الْمُؤْمِنِینَ یُدْنِینَ عَلَیْهِنَّ مِنْ جَلَابِیبِهِنَّ ذَلِکَ أَدْنَى أَنْ یُعْرَفْنَ فَلَا یُؤْذَیْنَ وَکَانَ اللَّهُ غَفُورًا رَحِیمًا٥٩ لَئِنْ لَمْ یَنْتَهِ الْمُنَافِقُونَ وَالَّذِینَ فِی قُلُوبِهِمْ مَرَضٌ وَالْمُرْجِفُونَ فِی الْمَدِینَةِ لَنُغْرِیَنَّکَ بِهِمْ ثُمَّ لَا یُجَاوِرُونَکَ فِیهَا إِلَّا قَلِیلًا٦٠ مَلْعُونِینَ أَیْنَمَا ثُقِفُوا أُخِذُوا وَقُتِّلُوا تَقْتِیلًا٦١ سُنَّةَ اللَّهِ فِی الَّذِینَ خَلَوْا مِنْ قَبْلُ وَلَنْ تَجِدَ لِسُنَّةِ اللَّهِ تَبْدِیلًا٦٢﴾ [الأحزاب: 55-62].
﴿۵۵﴾ بر زنان گناهی نیست که از پدرانشان و فرزندان‌شان و برادرانشان و فرزندان برادرانشان و فرزندان خواهران‌شان و زنان (هم‌جنس) خودشان و بردگان‌شان (حجاب نگیرند)، ای زنان! از الله بترسید، البته الله بر همه چیز گواه (حاضر و ناظر) است. ﴿56﴾ همانا الله و فرشتگانش بر پیغمبر درود می‌فرستند، (پس) ای مؤمنان! شما هم بر او درود بفرستید و چنانکه باید درود بگویید. ﴿۵۷﴾ همانا کسانی که الله و پیغمبرش را می‌رنجانند الله آنها را در دنیا و آخرت لعنت کرده است و برایشان عذاب خوار کننده ای آماده کرده است. ﴿58﴾ و کسانی که مردان و زنان مؤمن را بدون اینکه مرتکب عمل ناروا شده باشند، آزار می‌رسانند به راستی که (بار) بهتان و گناه آشکار بر گردن گرفته‌اند. ﴿۵۹﴾ ای پیغمبر! به زنانت و دخترانت و زنان مؤمنان بگو: چادرهایشان را بر خود بیندازند، این (انداختن چادر) نزدیکتر است به آنکه (به پاکدامنی) شناخته شوند و آزار نبینند و الله آمرزنده مهربان است. ﴿60﴾ اگر منافقان و کسانی که در دل‌هایشان بیماری است و شایعه سازان در مدینه (که باعث اضطراب می‌گردند) از کار خود دست نکشند به یقین تو را بر آنان مسلط می‌گردانیم باز جز اندک مدتی در آن شهر با تو مجاور نخواهند بود. ﴿61﴾ در حالیکه لعنت شدگانند، هر کجا یافت شوند، اسیر گرفته شده و به سختی کشته شوند. ﴿62﴾ این است سنت الهی در مورد کسانیکه پیش از این گذشته‌اند و هرگز برای سنت الله تغییر و تبدیلی نمی‌یابی.
﴿یَسْأَلُکَ النَّاسُ عَنِ السَّاعَةِ قُلْ إِنَّمَا عِلْمُهَا عِنْدَ اللَّهِ وَمَا یُدْرِیکَ لَعَلَّ السَّاعَةَ تَکُونُ قَرِیبًا٦٣ إِنَّ اللَّهَ لَعَنَ الْکَافِرِینَ وَأَعَدَّ لَهُمْ سَعِیرًا٦٤ خَالِدِینَ فِیهَا أَبَدًا لَا یَجِدُونَ وَلِیًّا وَلَا نَصِیرًا٦٥ یَوْمَ تُقَلَّبُ وُجُوهُهُمْ فِی النَّارِ یَقُولُونَ یَا لَیْتَنَا أَطَعْنَا اللَّهَ وَأَطَعْنَا الرَّسُولَا٦٦ وَقَالُوا رَبَّنَا إِنَّا أَطَعْنَا سَادَتَنَا وَکُبَرَاءَنَا فَأَضَلُّونَا السَّبِیلَا٦٧ رَبَّنَا آتِهِمْ ضِعْفَیْنِ مِنَ الْعَذَابِ وَالْعَنْهُمْ لَعْنًا کَبِیرًا٦٨ یَا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا لَا تَکُونُوا کَالَّذِینَ آذَوْا مُوسَى فَبَرَّأَهُ اللَّهُ مِمَّا قَالُوا وَکَانَ عِنْدَ اللَّهِ وَجِیهًا٦٩ یَا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا اتَّقُوا اللَّهَ وَقُولُوا قَوْلًا سَدِیدًا٧٠ یُصْلِحْ لَکُمْ أَعْمَالَکُمْ وَیَغْفِرْ لَکُمْ ذُنُوبَکُمْ وَمَنْ یُطِعِ اللَّهَ وَرَسُولَهُ فَقَدْ فَازَ فَوْزًا عَظِیمًا٧١ إِنَّا عَرَضْنَا الْأَمَانَةَ عَلَى السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ وَالْجِبَالِ فَأَبَیْنَ أَنْ یَحْمِلْنَهَا وَأَشْفَقْنَ مِنْهَا وَحَمَلَهَا الْإِنْسَانُ إِنَّهُ کَانَ ظَلُومًا جَهُولًا٧٢ لِیُعَذِّبَ اللَّهُ الْمُنَافِقِینَ وَالْمُنَافِقَاتِ وَالْمُشْرِکِینَ وَالْمُشْرِکَاتِ وَیَتُوبَ اللَّهُ عَلَى الْمُؤْمِنِینَ وَالْمُؤْمِنَاتِ وَکَانَ اللَّهُ غَفُورًا رَحِیمًا٧٣﴾ [الأحزاب: 63-73].
﴿63﴾ مردم از تو دربارۀ (وقت فرا رسیدن) قیامت می‌پرسند، بگو: علم آن تنها نزد الله است و تو چه دانی شاید که قیامت نزدیک باشد. ﴿64﴾ به تحقیق الله کافران را لعنت کرده و برایشان آتش سوزان آماده کرده است. ﴿65﴾ آنان جاودانه در آن خواهند ماند، (و) هیچ دوست و یاوری نمی‌یابند. ﴿66﴾ روزی که چهره‌هایشان در آتش گردانده می‌شود، می‌گویند: ای کاش الله و پیغمبر را اطاعت می‌کردیم. ﴿67﴾ و گویند: ای پروردگار ما! ما از پیشوایان و بزرگان خود اطاعت نمودیم و ما را از راه گمراه ساختند. ﴿6۸﴾ ای پروردگار ما! آنان را دوچندان عذاب ده و آنان را لعنت کن لعنتی بزرگ. ﴿6۹﴾ ای کسانی که ایمان آورده اید، مانند کسانی نباشید که موسی را آزار دادند پس الله او را از آنچه می‌گفتند پاک و مبرا ساخت، و موسی نزد الله آبرومند بود. ﴿۷۰﴾ ای کسانی که ایمان آورده اید، از الله بترسید و سخن حق و راست بگویید. ﴿۷۱﴾ اعمالتان را اصلاح می‌کند و گناهانتان را می‌آمرزد. و هر کس از الله و پیغمبرش اطاعت کند به راستی که به پیروزی و کامیابی بزرگی نایل آمده است. ﴿۷۲﴾ البته ما امانت را بر آسمان‌ها و زمین و کوه‌ها عرضه داشتیم ولی از برداشتن آن ابا ورزیدند و از آن ترسیدند و انسان آن را برداشت، یقینا أو ظالم نادان است. ﴿۷۳﴾ تا (در نتیجه) الله مردان و زنان منافق و مردان و زنان مشرک را عذاب کند و بر مردان و زنان مؤمن به رحمت باز گردد و الله آمرزنده مهربان است.
در مکه نازل شده و پنجاه و چهار آیت است.
بنام الله بخشندۀ مهربان
﴿الْحَمْدُ لِلَّهِ الَّذِی لَهُ مَا فِی السَّمَاوَاتِ وَمَا فِی الْأَرْضِ وَلَهُ الْحَمْدُ فِی الْآخِرَةِ وَهُوَ الْحَکِیمُ الْخَبِیرُ١ یَعْلَمُ مَا یَلِجُ فِی الْأَرْضِ وَمَا یَخْرُجُ مِنْهَا وَمَا یَنْزِلُ مِنَ السَّمَاءِ وَمَا یَعْرُجُ فِیهَا وَهُوَ الرَّحِیمُ الْغَفُورُ٢ وَقَالَ الَّذِینَ کَفَرُوا لَا تَأْتِینَا السَّاعَةُ قُلْ بَلَى وَرَبِّی لَتَأْتِیَنَّکُمْ عَالِمِ الْغَیْبِ لَا یَعْزُبُ عَنْهُ مِثْقَالُ ذَرَّةٍ فِی السَّمَاوَاتِ وَلَا فِی الْأَرْضِ وَلَا أَصْغَرُ مِنْ ذَلِکَ وَلَا أَکْبَرُ إِلَّا فِی کِتَابٍ مُبِینٍ٣ لِیَجْزِیَ الَّذِینَ آمَنُوا وَعَمِلُوا الصَّالِحَاتِ أُولَئِکَ لَهُمْ مَغْفِرَةٌ وَرِزْقٌ کَرِیمٌ٤ وَالَّذِینَ سَعَوْا فِی آیَاتِنَا مُعَاجِزِینَ أُولَئِکَ لَهُمْ عَذَابٌ مِنْ رِجْزٍ أَلِیمٌ٥ وَیَرَى الَّذِینَ أُوتُوا الْعِلْمَ الَّذِی أُنْزِلَ إِلَیْکَ مِنْ رَبِّکَ هُوَ الْحَقَّ وَیَهْدِی إِلَى صِرَاطِ الْعَزِیزِ الْحَمِیدِ٦ وَقَالَ الَّذِینَ کَفَرُوا هَلْ نَدُلُّکُمْ عَلَى رَجُلٍ یُنَبِّئُکُمْ إِذَا مُزِّقْتُمْ کُلَّ مُمَزَّقٍ إِنَّکُمْ لَفِی خَلْقٍ جَدِیدٍ٧﴾ [سبأ: 1-7].
﴿1﴾ همه ستایش‌ها آن ذاتی راست که تمام آنچه در آسمان‌ها و زمین است خاص از اوست و در آخرت نیز ستایش سزاوار اوست و او باحکمت آگاه است. ﴿۲﴾ می‌داند آنچه را که در زمین فرو می‌رود و آنچه را که از آن بیرون می‌آید و آنچه را که از آسمان فرود می‌آید و آنچه را که در آن بالا می‌رود و او مهربان آمرزنده است. ﴿۳﴾ و کافران گفتند: قیامت برای ما فرانمی رسد، بگو: آری! سوگند به پروردگارم، به یقین به سراغتان خواهد آمد، (پروردگار که) دانای غیب است. به اندازۀ ذره‌ای در آسمان‌ها و نه در زمین از او پنهان نمی‌ماند، و نه کمتر از آن و نه بزرگتر از آن چیزی نیست مگر آنکه در کتابی روشن (ثبت) است. ﴿4﴾ تا الله پاداش کسانی را بدهد که ایمان آورده و کارهای نیک کردهاند، ایشان‌اند که برایشان آمرزش و روزی گرامی است. ﴿5﴾ و کسانی که سعی کردند آیات ما را تکذیب و انکار کنند و گمان کردند که عاجز کننده (پیغمبر ما)اند، آنان برایشان عذابی از بدترین و دردناکترین عذاب‌ها خواهد بود. ﴿6﴾ و کسانی که علم داده شده‌اند می‌بینند که آنچه از جانب پروردگارت به‌سوی تو نازل شده حق است و این که به‌سوی راه ذات غالب و دارای صفات کمال و ستوده راهنمایی می‌کند. ﴿۷﴾ و کافران گفتند: آیا شما را بر مردی راهنمایی کنیم که به شما خبر می‌دهد: چون کاملاً پراگنده شدید (پس از آن) به آفرینش جدید آفریده می‌شوید؟
﴿أَفْتَرَى عَلَى اللَّهِ کَذِبًا أَمْ بِهِ جِنَّةٌ بَلِ الَّذِینَ لَا یُؤْمِنُونَ بِالْآخِرَةِ فِی الْعَذَابِ وَالضَّلَالِ الْبَعِیدِ٨ أَفَلَمْ یَرَوْا إِلَى مَا بَیْنَ أَیْدِیهِمْ وَمَا خَلْفَهُمْ مِنَ السَّمَاءِ وَالْأَرْضِ إِنْ نَشَأْ نَخْسِفْ بِهِمُ الْأَرْضَ أَوْ نُسْقِطْ عَلَیْهِمْ کِسَفًا مِنَ السَّمَاءِ إِنَّ فِی ذَلِکَ لَآیَةً لِکُلِّ عَبْدٍ مُنِیبٍ٩ وَلَقَدْ آتَیْنَا دَاوُودَ مِنَّا فَضْلًا یَا جِبَالُ أَوِّبِی مَعَهُ وَالطَّیْرَ وَأَلَنَّا لَهُ الْحَدِیدَ١٠ أَنِ اعْمَلْ سَابِغَاتٍ وَقَدِّرْ فِی السَّرْدِ وَاعْمَلُوا صَالِحًا إِنِّی بِمَا تَعْمَلُونَ بَصِیرٌ١١ وَلِسُلَیْمَانَ الرِّیحَ غُدُوُّهَا شَهْرٌ وَرَوَاحُهَا شَهْرٌ وَأَسَلْنَا لَهُ عَیْنَ الْقِطْرِ وَمِنَ الْجِنِّ مَنْ یَعْمَلُ بَیْنَ یَدَیْهِ بِإِذْنِ رَبِّهِ وَمَنْ یَزِغْ مِنْهُمْ عَنْ أَمْرِنَا نُذِقْهُ مِنْ عَذَابِ السَّعِیرِ١٢ یَعْمَلُونَ لَهُ مَا یَشَاءُ مِنْ مَحَارِیبَ وَتَمَاثِیلَ وَجِفَانٍ کَالْجَوَابِ وَقُدُورٍ رَاسِیَاتٍ اعْمَلُوا آلَ دَاوُودَ شُکْرًا وَقَلِیلٌ مِنْ عِبَادِیَ الشَّکُورُ١٣ فَلَمَّا قَضَیْنَا عَلَیْهِ الْمَوْتَ مَا دَلَّهُمْ عَلَى مَوْتِهِ إِلَّا دَابَّةُ الْأَرْضِ تَأْکُلُ مِنْسَأَتَهُ فَلَمَّا خَرَّ تَبَیَّنَتِ الْجِنُّ أَنْ لَوْ کَانُوا یَعْلَمُونَ الْغَیْبَ مَا لَبِثُوا فِی الْعَذَابِ الْمُهِینِ١٤﴾ [سبأ: 8-14].
﴿۸﴾ آیا بر الله دروغ بسته؟ یا او دیوانگی دارد؟ (چنین نیست) بلکه کسانی که به آخرت ایمان نمی‌آورند در عذاب و گمراهی دور از حق هستند. ﴿۹﴾ آیا به‌سوی آنچه که پیش رو و پشت سر‌شان از آسمان و زمین قرار دارد ندیدند؟ اگر بخواهیم آنان را در زمین فرو می‌بریم یا پاره‌هایی از آسمان را بر آنان بیندازیم. بی‌گمان در این امر دلیل و نشانه ای است برای هر بنده ای که بخواهد خالصانه به‌سوی الله رجوع کند. ﴿۱۰﴾ و و البته از سوی خود به داود فضل دادیم (و گفتیم) ای کوه‌ها! همراه او تسبیح گویید و (نیز) پرندگان را (گفتیم با او تسبیح گویید). و آهن را برای او نرم کردیم. ﴿۱۱﴾ (ما به داود دستور دادیم) که زره‌های کامل و پهن بساز و در بافتن (حلقه‌های آن) اندازه را مراعات کن. و کار شایسته کنید که البته من به آنچه می‌کنید بینا هستم. ﴿۱۲﴾ و برای سلیمان باد را (مسخر کردیم) که سیر صبحگاهان آن مسیر یک ماه و سیر شامگاهان آن (نیز) مسیر یک ماه بود. و چشمۀ مس را برای او روان ساختیم. و برخی از جنیان (را برای او رام کردیم که) به فرمان پروردگارش در نزد او کار می‌کردند، و هرکس از آنها از فرمان ما سرپیچی کند، از عذاب سوزان به او می‌چشانیم. ﴿۱۳﴾ آنان (جنیان) هرچه سلیمان می‌خواست برایش می‌ساختند از قبیل قلعه‌ها و مجسمه‌ها و کاسه‌های بزرگی چون حوض‌ها و دیگ‌های ثابت بر جای خود. ای آل داود. به عنوان سپاسگزاری (به طاعت ما) عمل کنید که اندکی از بندگانم سپاسگزارند. ﴿14﴾ پس چون مرگ را بر او مقرر کردیم چیزی جز موریانه که عصایش را می‌خورد آنان را از مرگ او مطلع نساخت، پس چون جسد سلیمان (به زمین) افتاد، جنیان پی بردند که اگر غیب را می‌دانستند، در عذاب خوار کننده باقی نمی‌ماندند.
﴿لَقَدْ کَانَ لِسَبَإٍ فِی مَسْکَنِهِمْ آیَةٌ جَنَّتَانِ عَنْ یَمِینٍ وَشِمَالٍ کُلُوا مِنْ رِزْقِ رَبِّکُمْ وَاشْکُرُوا لَهُ بَلْدَةٌ طَیِّبَةٌ وَرَبٌّ غَفُورٌ١٥ فَأَعْرَضُوا فَأَرْسَلْنَا عَلَیْهِمْ سَیْلَ الْعَرِمِ وَبَدَّلْنَاهُمْ بِجَنَّتَیْهِمْ جَنَّتَیْنِ ذَوَاتَیْ أُکُلٍ خَمْطٍ وَأَثْلٍ وَشَیْءٍ مِنْ سِدْرٍ قَلِیلٍ١٦ ذَلِکَ جَزَیْنَاهُمْ بِمَا کَفَرُوا وَهَلْ نُجَازِی إِلَّا الْکَفُورَ١٧ وَجَعَلْنَا بَیْنَهُمْ وَبَیْنَ الْقُرَى الَّتِی بَارَکْنَا فِیهَا قُرًى ظَاهِرَةً وَقَدَّرْنَا فِیهَا السَّیْرَ سِیرُوا فِیهَا لَیَالِیَ وَأَیَّامًا آمِنِینَ١٨ فَقَالُوا رَبَّنَا بَاعِدْ بَیْنَ أَسْفَارِنَا وَظَلَمُوا أَنْفُسَهُمْ فَجَعَلْنَاهُمْ أَحَادِیثَ وَمَزَّقْنَاهُمْ کُلَّ مُمَزَّقٍ إِنَّ فِی ذَلِکَ لَآیَاتٍ لِکُلِّ صَبَّارٍ شَکُورٍ١٩ وَلَقَدْ صَدَّقَ عَلَیْهِمْ إِبْلِیسُ ظَنَّهُ فَاتَّبَعُوهُ إِلَّا فَرِیقًا مِنَ الْمُؤْمِنِینَ٢٠ وَمَا کَانَ لَهُ عَلَیْهِمْ مِنْ سُلْطَانٍ إِلَّا لِنَعْلَمَ مَنْ یُؤْمِنُ بِالْآخِرَةِ مِمَّنْ هُوَ مِنْهَا فِی شَکٍّ وَرَبُّکَ عَلَى کُلِّ شَیْءٍ حَفِیظٌ٢١ قُلِ ادْعُوا الَّذِینَ زَعَمْتُمْ مِنْ دُونِ اللَّهِ لَا یَمْلِکُونَ مِثْقَالَ ذَرَّةٍ فِی السَّمَاوَاتِ وَلَا فِی الْأَرْضِ وَمَا لَهُمْ فِیهِمَا مِنْ شِرْکٍ وَمَا لَهُ مِنْهُمْ مِنْ ظَهِیرٍ٢٢﴾ [سبأ: 15-22].
﴿۱۵﴾ بی‌گمان برای (قوم) سبا در محل سکونت‌شان نشانه ای بود: دو باغ از جانب راست و از جانب چپ، (گفتیم) از روزی پروردگارتان بخورید و شکر او را به جای آورید، شهری است پاکیزه و پروردگاری است آمرزنده. ﴿16﴾ اما آنان روی گرداندند، پس سیلی ویرانگر را بر آنان فرستادیم و به جای آن دو باغ‌شان دو باغ دیگر عوض دادیم که دارای میوه‌های تلخ و درخت گز و اندکی از درخت کنار بود. ﴿۱۷﴾ این عقوبت را به سزای کفرشان به آنان دادیم، و آیا جز ناسپاس را مجازات می‌کنیم؟ ﴿۱۸﴾ و میان آنها و میان آبادی‌هایی که در آنها بر کت نهاده بودیم آبادی‌هایی به هم پیوسته قرار داده بودیم و در میان آنها مسافت را به اندازه مقرّر داشته بودیم، (و گفتیم) شب‌ها و روزها را با کمال امن و امان در آنها سیر و سفر کنید. ﴿۱۹﴾ اما ایشان گفتند: ای پروردگار ما! فاصله سفرهای ما را دور کن، و بر خود ظلم کردند. پس آنان را افسانه‌ها (بر سر زبان‌ها) گردانیدیم و آنان را سخت متلاشی و پاره پاره ساختیم، البته در این ماجرا برای هر صابر سپاسگزار نشانه‌های (عبرت انگیزی) است. ﴿۲۰﴾ و البته ابلیس گمانش را درباره آنان راست یافت، پس از او پیروی کردند جز گروهی از مؤمنان. ﴿۲۱﴾ و شیطان را بر آنان هیچ سلطه نبود، مگر تا کسی را که به آخرت ایمان می‌آورد از کسی که او از آن در شک است معلوم بداریم، و پروردگار تو بر همه چیز مراقب و نگهبان است. ﴿۲۲﴾ (ای پیغمبر) بگو: آنان را که به جای الله (معبودتان) می‌پندارید بخوانید، آنها در آسمان‌ها و زمین به اندازه ذره ای را مالک شده نمی‌توانند، و در (تدبیر) آن دو، هیچ مشارکتی ندارند و برای الله در میانشان هیچ یاور و پشتیبانی نیست.
﴿وَلَا تَنْفَعُ الشَّفَاعَةُ عِنْدَهُ إِلَّا لِمَنْ أَذِنَ لَهُ حَتَّى إِذَا فُزِّعَ عَنْ قُلُوبِهِمْ قَالُوا مَاذَا قَالَ رَبُّکُمْ قَالُوا الْحَقَّ وَهُوَ الْعَلِیُّ الْکَبِیرُ٢٣ قُلْ مَنْ یَرْزُقُکُمْ مِنَ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ قُلِ اللَّهُ وَإِنَّا أَوْ إِیَّاکُمْ لَعَلَى هُدًى أَوْ فِی ضَلَالٍ مُبِینٍ٢٤ قُلْ لَا تُسْأَلُونَ عَمَّا أَجْرَمْنَا وَلَا نُسْأَلُ عَمَّا تَعْمَلُونَ٢٥ قُلْ یَجْمَعُ بَیْنَنَا رَبُّنَا ثُمَّ یَفْتَحُ بَیْنَنَا بِالْحَقِّ وَهُوَ الْفَتَّاحُ الْعَلِیمُ٢٦ قُلْ أَرُونِیَ الَّذِینَ أَلْحَقْتُمْ بِهِ شُرَکَاءَ کَلَّا بَلْ هُوَ اللَّهُ الْعَزِیزُ الْحَکِیمُ٢٧ وَمَا أَرْسَلْنَاکَ إِلَّا کَافَّةً لِلنَّاسِ بَشِیرًا وَنَذِیرًا وَلَکِنَّ أَکْثَرَ النَّاسِ لَا یَعْلَمُونَ٢٨ وَیَقُولُونَ مَتَى هَذَا الْوَعْدُ إِنْ کُنْتُمْ صَادِقِینَ٢٩ قُلْ لَکُمْ مِیعَادُ یَوْمٍ لَا تَسْتَأْخِرُونَ عَنْهُ سَاعَةً وَلَا تَسْتَقْدِمُونَ٣٠ وَقَالَ الَّذِینَ کَفَرُوا لَنْ نُؤْمِنَ بِهَذَا الْقُرْآنِ وَلَا بِالَّذِی بَیْنَ یَدَیْهِ وَلَوْ تَرَى إِذِ الظَّالِمُونَ مَوْقُوفُونَ عِنْدَ رَبِّهِمْ یَرْجِعُ بَعْضُهُمْ إِلَى بَعْضٍ الْقَوْلَ یَقُولُ الَّذِینَ اسْتُضْعِفُوا لِلَّذِینَ اسْتَکْبَرُوا لَوْلَا أَنْتُمْ لَکُنَّا مُؤْمِنِینَ٣١﴾ [سبأ: 23-31].
﴿23﴾ و شفاعت در نزد او سود نمی‌بخشد مگر برای آن کس که الله به او اجازه دهد، تا چون که اضطراب و هراس از دل‌هایشان برطرف گردد می‌گویند: پروردگارتان چه گفت؟ می‌گویند: حق، و او والای بزرگ است. ﴿۲4﴾ بگو: کیست که از آسمان‌ها و زمین شما را روزی می‌دهد؟ بگو: الله، و یقینا یا ما، یا شما بر هدایت یا گمراهی آشکار هستیم. ﴿۲5﴾ بگو: شما از جرمی که ما کرده‌ایم باز خواست نمی‌شوید و ما نیز از آنچه شما می‌کنید بازخواست نمی‌شویم. ﴿۲6﴾ بگو: پروردگار ما، ما و شما را جمع می‌کند باز در میان ما به حق حکم می‌کند و او فیصله‌کنندۀ داناست. ﴿۲۷﴾ بگو: آنان را که به عنوان شریک به او ملحق ساخته اید به من نشان دهید، چنین نیست، بلکه او الله است که غالب باحکمت است. ﴿۲۸﴾ و ما تو را جز مژده رسان و بیم دهنده برای تمام مردم نفرستادیم و لیکن اکثر مردم نمی‌دانند. ﴿۲۹﴾ و می‌گویند: این وعده کی فرا می‌رسد، اگر راست می‌گوئید؟ ﴿۳۰﴾ بگو: وعده شما روز معینی است که نه ساعتی از آن پس می‌مانید و نه ساعتی از آن پیشی می‌گیرید. ﴿۳۱﴾ و کافران گفتند: به این قرآن و به آنچه پیش از آن است هرگز ایمان نمی‌آوریم. و اگر ببینی ظالمان را وقتی که نزد پروردگارشان نگاه داشته می‌شوند که چگونه بعضی از آنها سخن بعضی دیگر را باز میگرداند، مستضعفان به مستکبران می‌گویند: اگر شما نبودید یقینا ما مؤمن می‌بودیم.
﴿قَالَ الَّذِینَ اسْتَکْبَرُوا لِلَّذِینَ اسْتُضْعِفُوا أَنَحْنُ صَدَدْنَاکُمْ عَنِ الْهُدَى بَعْدَ إِذْ جَاءَکُمْ بَلْ کُنْتُمْ مُجْرِمِینَ٣٢ وَقَالَ الَّذِینَ اسْتُضْعِفُوا لِلَّذِینَ اسْتَکْبَرُوا بَلْ مَکْرُ اللَّیْلِ وَالنَّهَارِ إِذْ تَأْمُرُونَنَا أَنْ نَکْفُرَ بِاللَّهِ وَنَجْعَلَ لَهُ أَنْدَادًا وَأَسَرُّوا النَّدَامَةَ لَمَّا رَأَوُا الْعَذَابَ وَجَعَلْنَا الْأَغْلَالَ فِی أَعْنَاقِ الَّذِینَ کَفَرُوا هَلْ یُجْزَوْنَ إِلَّا مَا کَانُوا یَعْمَلُونَ٣٣ وَمَا أَرْسَلْنَا فِی قَرْیَةٍ مِنْ نَذِیرٍ إِلَّا قَالَ مُتْرَفُوهَا إِنَّا بِمَا أُرْسِلْتُمْ بِهِ کَافِرُونَ٣٤ وَقَالُوا نَحْنُ أَکْثَرُ أَمْوَالًا وَأَوْلَادًا وَمَا نَحْنُ بِمُعَذَّبِینَ٣٥ قُلْ إِنَّ رَبِّی یَبْسُطُ الرِّزْقَ لِمَنْ یَشَاءُ وَیَقْدِرُ وَلَکِنَّ أَکْثَرَ النَّاسِ لَا یَعْلَمُونَ٣٦ وَمَا أَمْوَالُکُمْ وَلَا أَوْلَادُکُمْ بِالَّتِی تُقَرِّبُکُمْ عِنْدَنَا زُلْفَى إِلَّا مَنْ آمَنَ وَعَمِلَ صَالِحًا فَأُولَئِکَ لَهُمْ جَزَاءُ الضِّعْفِ بِمَا عَمِلُوا وَهُمْ فِی الْغُرُفَاتِ آمِنُونَ٣٧ وَالَّذِینَ یَسْعَوْنَ فِی آیَاتِنَا مُعَاجِزِینَ أُولَئِکَ فِی الْعَذَابِ مُحْضَرُونَ٣٨ قُلْ إِنَّ رَبِّی یَبْسُطُ الرِّزْقَ لِمَنْ یَشَاءُ مِنْ عِبَادِهِ وَیَقْدِرُ لَهُ وَمَا أَنْفَقْتُمْ مِنْ شَیْءٍ فَهُوَ یُخْلِفُهُ وَهُوَ خَیْرُ الرَّازِقِینَ٣٩﴾ [سبأ: 32-39].
﴿۳۲﴾ (باز) مستکبران (در پاسخ) به مستضعفان می‌گویند: آیا پس از آنکه هدایت برایتان آمد، ما شما را از آن بازداشتیم؟ بلکه خود شما مجرم بودید. ﴿۳۳﴾ و (بار دیگر) مستضعفان به مستکبران می‌گویند: نه، بلکه مکر شب و روز (تان ما را از هدایت بازداشت) وقتی که به ما دستور می‌دادید که به الله کفر ورزیم و برای او همتایان مقرر کنیم، و وقتی عذاب را بینند، پشیمانی خود را پنهان کنند. و زنجیرها را به گردن‌های کافران می‌اندازیم. آیا جز در برابر کارهایی که می‌کردند، جزا داده می‌شوند؟ ﴿۳4﴾ و ما در هیچ قریه ای بیم دهندهای نفرستادیم مگر آنکه سرکشان نازپرور آنجا گفتند: ما به آنچه شما به آن فرستاده شده‌اید، کافریم. ﴿۳۵﴾ و (نیز) گفتند: ما از نگاه اموال و فرزندان بیشتریم و ما عذاب شونده نیستیم. ﴿۳6﴾ بگو: البته پروردگارم روزی را برای هرکس که بخواهد فراخ یا تنگ میگرداند، ولی بیشتر مردم نمی‌دانند. ﴿۳۷﴾ و اموال و اولادتان چیزی نیست که شما را به ما نزدیک گرداند به مرتبه قربت، مگر کسی (مقرب) است که ایمان آورد و کار نیک انجام دهد. پس برای آنان در برابر اعمالی که انجام داده‌اند پاداش دو چندان است و ایشان در غرفه‌های (بلند) ایمن‌اند. ﴿۳۸﴾ و کسانی که در (تکذیب) آیات ما سعی می‌کنند به این گمان که (پیغمبر ما را) عاجز می‌سازند، ایشان‌اند که در عذاب احضار خواهند شد. ﴿۳۹﴾ بگو: در حقیقت پروردگارم است که روزی را برای هر کس از بندگانش که بخواهد فراخ میگرداند، و برای هر کس که بخواهد تنگ میگرداند. و هرچه را انفاق کنید، الله عوضش را می‌دهد و او بهترین روزی دهندگان است.
﴿وَیَوْمَ یَحْشُرُهُمْ جَمِیعًا ثُمَّ یَقُولُ لِلْمَلَائِکَةِ أَهَؤُلَاءِ إِیَّاکُمْ کَانُوا یَعْبُدُونَ٤٠ قَالُوا سُبْحَانَکَ أَنْتَ وَلِیُّنَا مِنْ دُونِهِمْ بَلْ کَانُوا یَعْبُدُونَ الْجِنَّ أَکْثَرُهُمْ بِهِمْ مُؤْمِنُونَ٤١ فَالْیَوْمَ لَا یَمْلِکُ بَعْضُکُمْ لِبَعْضٍ نَفْعًا وَلَا ضَرًّا وَنَقُولُ لِلَّذِینَ ظَلَمُوا ذُوقُوا عَذَابَ النَّارِ الَّتِی کُنْتُمْ بِهَا تُکَذِّبُونَ٤٢ وَإِذَا تُتْلَى عَلَیْهِمْ آیَاتُنَا بَیِّنَاتٍ قَالُوا مَا هَذَا إِلَّا رَجُلٌ یُرِیدُ أَنْ یَصُدَّکُمْ عَمَّا کَانَ یَعْبُدُ آبَاؤُکُمْ وَقَالُوا مَا هَذَا إِلَّا إِفْکٌ مُفْتَرًى وَقَالَ الَّذِینَ کَفَرُوا لِلْحَقِّ لَمَّا جَاءَهُمْ إِنْ هَذَا إِلَّا سِحْرٌ مُبِینٌ٤٣ وَمَا آتَیْنَاهُمْ مِنْ کُتُبٍ یَدْرُسُونَهَا وَمَا أَرْسَلْنَا إِلَیْهِمْ قَبْلَکَ مِنْ نَذِیرٍ٤٤ وَکَذَّبَ الَّذِینَ مِنْ قَبْلِهِمْ وَمَا بَلَغُوا مِعْشَارَ مَا آتَیْنَاهُمْ فَکَذَّبُوا رُسُلِی فَکَیْفَ کَانَ نَکِیرِ٤٥ قُلْ إِنَّمَا أَعِظُکُمْ بِوَاحِدَةٍ أَنْ تَقُومُوا لِلَّهِ مَثْنَى وَفُرَادَى ثُمَّ تَتَفَکَّرُوا مَا بِصَاحِبِکُمْ مِنْ جِنَّةٍ إِنْ هُوَ إِلَّا نَذِیرٌ لَکُمْ بَیْنَ یَدَیْ عَذَابٍ شَدِیدٍ٤٦ قُلْ مَا سَأَلْتُکُمْ مِنْ أَجْرٍ فَهُوَ لَکُمْ إِنْ أَجْرِیَ إِلَّا عَلَى اللَّهِ وَهُوَ عَلَى کُلِّ شَیْءٍ شَهِیدٌ٤٧ قُلْ إِنَّ رَبِّی یَقْذِفُ بِالْحَقِّ عَلَّامُ الْغُیُوبِ٤٨﴾ [سبأ: 40-48].
﴿40﴾ و (یادآور شو) روزی را که الله همه آنان را محشور می‌کند، باز به فرشتگان می‌گوید: آیا اینها بودند که شما را پرستش می‌کردند؟ ﴿41﴾ (فرشته‌ها) گویند: تو پاک و منزهی! و تنها تو باور و کارساز ما هستی! نه، بلکه آنها جنیان را پرستش می‌کردند؟ و بیشترشان به آنها ایمان داشتند. ﴿4۲﴾ پس امروز هیچ یک از شما مالک نفع و ضرری برای دیگری نیستید، و به ظالمان می‌گوییم: بچشید عذاب آتشی را که آن را تکذیب می‌کردید. ﴿4۳﴾ و چون آیات روشن ما بر آنان خوانده شود، می‌گویند: این (شخص) جز مردی نیست، که می‌خواهد شما را از آنچه پدران شما پرستش می‌کردند باز دارد و می‌گویند: این جز دروغ خودساخته نیست (که به الله نسبت داده شده است). و کافران (درباره) حق چون به آنان آمد گفتند: این جز جادویی آشکار نیست. ﴿44﴾ و ما هیچ کتابی برای ایشان نداده بودیم که آن را بخوانند، و پیش از تو به‌سوی آنان هیچ بیم دهنده ای نفرستادیم. ﴿45﴾ و کسانی که پیش از آنها بودند (وحی ما را) تکذیب کردند، حال آنکه آنان به یک دهم آنچه به پیشینیان داده بودیم نرسیده‌اند، پس پیغمبران ما را تکذیب کردند، پس (بنگر) عقوبت من چگونه بود؟ ﴿46﴾ بگو: من تنها شما را به یک (سخن) نصیحت می‌کنم و آن این است که خالصانه برای الله دونفر دونفر، و یا یک نفر یک نفر، برخیزید، باز اندیشه کنید که این همنشین شما هیچ دیوانگی ندارد، او برای شما جز بیم دهنده، پیش از آمدن عذاب سخت نیست. ﴿47﴾ بگو: هر مردی که از شما خواسته باشم، پس آن برای شما باشد، مزد من جز بر (عهدۀ) الله نیست و او بر هر چیز گواه است. ﴿48﴾ بگو: پروردگار من حق را (در قلب هرکه بخواهد) می‌اندازد (او) دانای غیب‌هاست.
﴿قُلْ جَاءَ الْحَقُّ وَمَا یُبْدِئُ الْبَاطِلُ وَمَا یُعِیدُ٤٩ قُلْ إِنْ ضَلَلْتُ فَإِنَّمَا أَضِلُّ عَلَى نَفْسِی وَإِنِ اهْتَدَیْتُ فَبِمَا یُوحِی إِلَیَّ رَبِّی إِنَّهُ سَمِیعٌ قَرِیبٌ٥٠ وَلَوْ تَرَى إِذْ فَزِعُوا فَلَا فَوْتَ وَأُخِذُوا مِنْ مَکَانٍ قَرِیبٍ٥١ وَقَالُوا آمَنَّا بِهِ وَأَنَّى لَهُمُ التَّنَاوُشُ مِنْ مَکَانٍ بَعِیدٍ٥٢ وَقَدْ کَفَرُوا بِهِ مِنْ قَبْلُ وَیَقْذِفُونَ بِالْغَیْبِ مِنْ مَکَانٍ بَعِیدٍ٥٣ وَحِیلَ بَیْنَهُمْ وَبَیْنَ مَا یَشْتَهُونَ کَمَا فُعِلَ بِأَشْیَاعِهِمْ مِنْ قَبْلُ إِنَّهُمْ کَانُوا فِی شَکٍّ مُرِیبٍ٥٤﴾ [سبأ: 49-54].
﴿49﴾ بگو: حق آمد و دیگر باطل از سر نمی‌گیرد (سر از نو ایجاد نمی‌شود) و دوباره برنمی گردد. ﴿۵۰﴾ بگو: اگر گمراه شوم تنها به زبان خود گمراه می‌شوم و اگر راهیاب شوم پس این به سبب آن است که پروردگارم به من وحی می‌کند، بی‌گمان او شنوای نزدیک است. ﴿۵۱﴾ و اگر می‌دیدی وقتی را که مضطرب و هراسناک شوند، آنجا راه گریزی نیست. و از جایی نزدیک گرفتار شوند. ﴿۵۲﴾ و (وقتی عذاب را مشاهده کنند) می‌گویند: اکنون به او ایمان آوردیم، حال آنکه دسترسی به ایمان از راه دور چگونه ممکن است. ﴿۵۳﴾ و حال آنکه پیش از این به آن کفر ورزیدند. و از مکان دور به امور غیب (نسبت‌های باطل‌شان را) می‌افگنند. ﴿۵4﴾ و میان آنان و میان آنچه خوش دارند حایلی افگنده شد چنان که پیش از این با (گروه‌های) امثال آنان انجام شده است، زیرا آنان سخت در شک بودند.