سورۀ فاطر

سورۀ فاطر

در مکه نازل شده و چهل و پنج آیت است.

بنام الله بخشندۀ مهربان

﴿الْحَمْدُ لِلَّهِ فَاطِرِ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ جَاعِلِ الْمَلَائِکَةِ رُسُلًا أُولِی أَجْنِحَةٍ مَثْنَى وَثُلَاثَ وَرُبَاعَ یَزِیدُ فِی الْخَلْقِ مَا یَشَاءُ إِنَّ اللَّهَ عَلَى کُلِّ شَیْءٍ قَدِیرٌ١ مَا یَفْتَحِ اللَّهُ لِلنَّاسِ مِنْ رَحْمَةٍ فَلَا مُمْسِکَ لَهَا وَمَا یُمْسِکْ فَلَا مُرْسِلَ لَهُ مِنْ بَعْدِهِ وَهُوَ الْعَزِیزُ الْحَکِیمُ٢ یَا أَیُّهَا النَّاسُ اذْکُرُوا نِعْمَتَ اللَّهِ عَلَیْکُمْ هَلْ مِنْ خَالِقٍ غَیْرُ اللَّهِ یَرْزُقُکُمْ مِنَ السَّمَاءِ وَالْأَرْضِ لَا إِلَهَ إِلَّا هُوَ فَأَنَّى تُؤْفَکُونَ٣﴾ [فاطر: 1-3].

﴿1﴾ همۀ ستایش‌ها سزاوار پروردگاری است که آفریننده آسمان‌ها و زمین است (ذاتی که) فرشتگان را پیام آوران قرار داده است که دارای بالهای دوگانه و سه گانه و چهارگانه‌اند. هرچه بخواهد در آفرینش می‌افزاید، چون الله بر هر چیز قادر است. ﴿۲﴾ هر (در) رحمت را که الله برای مردم بگشاید پس بازدارنده ای برای آن نیست، و هر چیزی را که (الله) باز دارد، پس جز او گشاینده و باز کننده ای نیست. و او توانای باحکمت است. ﴿۳﴾ ای مردم! نعمت الله را بر خود یاد کنید، آیا آفریدگاری جز الله وجود دارد که به شما از آسمان و زمین روزی بدهد؟ جز او معبود بر حقی وجود ندارد، پس با این حال چگونه (از حق) برگردانیده می‌شوید.

﴿وَإِنْ یُکَذِّبُوکَ فَقَدْ کُذِّبَتْ رُسُلٌ مِنْ قَبْلِکَ وَإِلَى اللَّهِ تُرْجَعُ الْأُمُورُ٤ یَا أَیُّهَا النَّاسُ إِنَّ وَعْدَ اللَّهِ حَقٌّ فَلَا تَغُرَّنَّکُمُ الْحَیَاةُ الدُّنْیَا وَلَا یَغُرَّنَّکُمْ بِاللَّهِ الْغَرُورُ٥ إِنَّ الشَّیْطَانَ لَکُمْ عَدُوٌّ فَاتَّخِذُوهُ عَدُوًّا إِنَّمَا یَدْعُو حِزْبَهُ لِیَکُونُوا مِنْ أَصْحَابِ السَّعِیرِ٦ الَّذِینَ کَفَرُوا لَهُمْ عَذَابٌ شَدِیدٌ وَالَّذِینَ آمَنُوا وَعَمِلُوا الصَّالِحَاتِ لَهُمْ مَغْفِرَةٌ وَأَجْرٌ کَبِیرٌ٧ أَفَمَنْ زُیِّنَ لَهُ سُوءُ عَمَلِهِ فَرَآهُ حَسَنًا فَإِنَّ اللَّهَ یُضِلُّ مَنْ یَشَاءُ وَیَهْدِی مَنْ یَشَاءُ فَلَا تَذْهَبْ نَفْسُکَ عَلَیْهِمْ حَسَرَاتٍ إِنَّ اللَّهَ عَلِیمٌ بِمَا یَصْنَعُونَ٨ وَاللَّهُ الَّذِی أَرْسَلَ الرِّیَاحَ فَتُثِیرُ سَحَابًا فَسُقْنَاهُ إِلَى بَلَدٍ مَیِّتٍ فَأَحْیَیْنَا بِهِ الْأَرْضَ بَعْدَ مَوْتِهَا کَذَلِکَ النُّشُورُ٩ مَنْ کَانَ یُرِیدُ الْعِزَّةَ فَلِلَّهِ الْعِزَّةُ جَمِیعًا إِلَیْهِ یَصْعَدُ الْکَلِمُ الطَّیِّبُ وَالْعَمَلُ الصَّالِحُ یَرْفَعُهُ وَالَّذِینَ یَمْکُرُونَ السَّیِّئَاتِ لَهُمْ عَذَابٌ شَدِیدٌ وَمَکْرُ أُولَئِکَ هُوَ یَبُورُ١٠ وَاللَّهُ خَلَقَکُمْ مِنْ تُرَابٍ ثُمَّ مِنْ نُطْفَةٍ ثُمَّ جَعَلَکُمْ أَزْوَاجًا وَمَا تَحْمِلُ مِنْ أُنْثَى وَلَا تَضَعُ إِلَّا بِعِلْمِهِ وَمَا یُعَمَّرُ مِنْ مُعَمَّرٍ وَلَا یُنْقَصُ مِنْ عُمُرِهِ إِلَّا فِی کِتَابٍ إِنَّ ذَلِکَ عَلَى اللَّهِ یَسِیرٌ١١﴾ [فاطر: 4-11].

﴿4﴾ و اگر تو را تکذیب کنند (بدان که) پیغمبران پیش از تو نیز تکذیب شده‌اند. و کارها به سوى الله باز گردانیده می‌شود. ﴿5﴾ ای مردم! البته وعده الله (در بارۀ بازگشت به‌سوی او) راست است، پس زندگی دنیا شما را فریب ندهد و شیطان فریبکار شما را درباره الله نفریبد. ﴿6﴾ به تحقیق شیطان دشمن شماست، پس او را دشمن بگیرید. جز این نیست که او پیروان خود را دعوت می‌دهد تا از دوزخیان باشند. ﴿۷﴾ کسانی که (با پیروی از شیطان) کفر ورزیدند، عذاب سختی دارند. و کسانی که ایمان آورده و کارهای نیک انجام دادند، برای آنان آمرزش و پاداش بزرگ است. ﴿۸﴾ آیا کسی که زشتی عملش برای او آراسته جلوه داده شده است پس آن را نیک می‌بیند (مانند کسی است که چنین نمی‌باشد؟) بیشک الله هرکس را که بخواهد گمراه می‌کند و هرکس را که بخواهد هدایت می‌کند پس نباید خود را به سبب حسرت خودرن بر آنان هلاک سازی، البته الله به آنچه می‌کنند داناست. ﴿۹﴾ و الله ذاتی است که بادها را فرستاد پس آن (بادها) ابرها را بر می‌انگیزند و ما آنها را به‌سوی سرزمینی مرده راندیم و با آن زمین را پس از مردنش زنده ساختیم، برانگیختن مردم نیز چنین است. ﴿۱۰﴾ هرکس عزت می‌خواهد (بداند) که عزت همگی از الله است، سخنان پاکیزه به‌سوی او بالا می‌رود و عمل صالح آنرا بالا می‌برد و کسانی که با مکر و حیله بدیها را می‌اندیشند برای آنها عذاب سخت است و مکر و حیله سنجی‌شان خود برباد و تباه می‌گردد. ﴿۱۱﴾ و الله شما را از خاک باز از نطفه آفرید، باز شما را به صورت زوجهایی (نر و ماده) در آورد، و هیچ زنی باردار نمی‌شود و وضع حمل نمی‌کند مگر به علم او، و هیچ سالخورده ای عمر دراز نمی‌یابد و از عمرش کاسته نمی‌شود مگر اینکه در کتاب (لوح محفوظ) ثبت و ضبط شده است. به یقین این (کار) برای الله آسان است.

﴿وَمَا یَسْتَوِی الْبَحْرَانِ هَذَا عَذْبٌ فُرَاتٌ سَائِغٌ شَرَابُهُ وَهَذَا مِلْحٌ أُجَاجٌ وَمِنْ کُلٍّ تَأْکُلُونَ لَحْمًا طَرِیًّا وَتَسْتَخْرِجُونَ حِلْیَةً تَلْبَسُونَهَا وَتَرَى الْفُلْکَ فِیهِ مَوَاخِرَ لِتَبْتَغُوا مِنْ فَضْلِهِ وَلَعَلَّکُمْ تَشْکُرُونَ١٢ یُولِجُ اللَّیْلَ فِی النَّهَارِ وَیُولِجُ النَّهَارَ فِی اللَّیْلِ وَسَخَّرَ الشَّمْسَ وَالْقَمَرَ کُلٌّ یَجْرِی لِأَجَلٍ مُسَمًّى ذَلِکُمُ اللَّهُ رَبُّکُمْ لَهُ الْمُلْکُ وَالَّذِینَ تَدْعُونَ مِنْ دُونِهِ مَا یَمْلِکُونَ مِنْ قِطْمِیرٍ١٣ إِنْ تَدْعُوهُمْ لَا یَسْمَعُوا دُعَاءَکُمْ وَلَوْ سَمِعُوا مَا اسْتَجَابُوا لَکُمْ وَیَوْمَ الْقِیَامَةِ یَکْفُرُونَ بِشِرْکِکُمْ وَلَا یُنَبِّئُکَ مِثْلُ خَبِیرٍ١٤ یَا أَیُّهَا النَّاسُ أَنْتُمُ الْفُقَرَاءُ إِلَى اللَّهِ وَاللَّهُ هُوَ الْغَنِیُّ الْحَمِیدُ١٥ إِنْ یَشَأْ یُذْهِبْکُمْ وَیَأْتِ بِخَلْقٍ جَدِیدٍ١٦ وَمَا ذَلِکَ عَلَى اللَّهِ بِعَزِیزٍ١٧ وَلَا تَزِرُ وَازِرَةٌ وِزْرَ أُخْرَى وَإِنْ تَدْعُ مُثْقَلَةٌ إِلَى حِمْلِهَا لَا یُحْمَلْ مِنْهُ شَیْءٌ وَلَوْ کَانَ ذَا قُرْبَى إِنَّمَا تُنْذِرُ الَّذِینَ یَخْشَوْنَ رَبَّهُمْ بِالْغَیْبِ وَأَقَامُوا الصَّلَاةَ وَمَنْ تَزَکَّى فَإِنَّمَا یَتَزَکَّى لِنَفْسِهِ وَإِلَى اللَّهِ الْمَصِیرُ١٨﴾ [فاطر: 12-18].

﴿۱۲﴾ و دو دریا برابر نیستند، این شیرین تشنگی بر است که نوشیدنش خوشگوار می‌باشد و آن دیگر شور (و) تلخ مزه است. و از هریک گوشت تازه می‌خورید و از هر دوی آنها وسائل زینت بیرون می‌آورید که آن را می‌پوشید. و کشتی‌ها را در آن (دریا) پاره کننده می‌بینی (که امواج دریا را شگافته می‌آیند) تا از فضل او روزی خود را طلب کنید و باشد که شکرگزارید. ﴿۱۳﴾ (الله) شب را در روز و روز را در شب داخل می‌کند، و آفتاب و ماه را مسخر کرده است که هریک (از آنها) تا مدت معین روان است. این است الله پروردگار شما، فرمانروایی او راست، و کسانی را که به جای او می‌خوانید حتی مالک پوست دانۀ خرمایی هم نیستند. ﴿14﴾ اگر آنها را بخوانید صدای شما را نمی‌شنوند و اگر (به فرض محال) هم بشنوند شما را پاسخ نمی‌دهند. و روز قیامت شرک شما را انکار می‌کنند، و هیچ کس چون ذات آگاه تو را با خبر نمی‌سازد. ﴿۱۵﴾ و ای مردم! شما به الله محتاجید و الله است که (مطلقا) بی‌نیاز ستوده است. ﴿16﴾ اگر بخواهد شما را از میان می‌برد و خلق نو به میان می‌آورد. ﴿۱۷﴾ و این کار بر الله دشوار نیست. ﴿۱۸﴾ و هیچ شخصی بار گناه دیگری را بر نمی‌دارد، و اگر گرانباری (کسی را) برای برداشتن بار (گناه) خود طلب کند، چیزی از آن برداشته نمی‌شود اگر چه (آن‌کس) خویشاوند باشد. جز این نیست که تو تنها کسانی را بیم می‌دهی که از پروردگارشان در نهان می‌ترسند و نماز را برپا داشته‌اند. و هر کس پاکیزگی جوید، تنها به نفع خویش پاکیزگی می‌جوید و بازگشت به سوى الله است.

﴿وَمَا یَسْتَوِی الْأَعْمَى وَالْبَصِیرُ١٩ وَلَا الظُّلُمَاتُ وَلَا النُّورُ٢٠ وَلَا الظِّلُّ وَلَا الْحَرُورُ٢١ وَمَا یَسْتَوِی الْأَحْیَاءُ وَلَا الْأَمْوَاتُ إِنَّ اللَّهَ یُسْمِعُ مَنْ یَشَاءُ وَمَا أَنْتَ بِمُسْمِعٍ مَنْ فِی الْقُبُورِ٢٢ إِنْ أَنْتَ إِلَّا نَذِیرٌ٢٣ إِنَّا أَرْسَلْنَاکَ بِالْحَقِّ بَشِیرًا وَنَذِیرًا وَإِنْ مِنْ أُمَّةٍ إِلَّا خَلَا فِیهَا نَذِیرٌ٢٤ وَإِنْ یُکَذِّبُوکَ فَقَدْ کَذَّبَ الَّذِینَ مِنْ قَبْلِهِمْ جَاءَتْهُمْ رُسُلُهُمْ بِالْبَیِّنَاتِ وَبِالزُّبُرِ وَبِالْکِتَابِ الْمُنِیرِ٢٥ ثُمَّ أَخَذْتُ الَّذِینَ کَفَرُوا فَکَیْفَ کَانَ نَکِیرِ٢٦ أَلَمْ‌تر أَنَّ اللَّهَ أَنْزَلَ مِنَ السَّمَاءِ مَاءً فَأَخْرَجْنَا بِهِ ثَمَرَاتٍ مُخْتَلِفًا أَلْوَانُهَا وَمِنَ الْجِبَالِ جُدَدٌ بِیضٌ وَحُمْرٌ مُخْتَلِفٌ أَلْوَانُهَا وَغَرَابِیبُ سُودٌ٢٧ وَمِنَ النَّاسِ وَالدَّوَابِّ وَالْأَنْعَامِ مُخْتَلِفٌ أَلْوَانُهُ کَذَلِکَ إِنَّمَا یَخْشَى اللَّهَ مِنْ عِبَادِهِ الْعُلَمَاءُ إِنَّ اللَّهَ عَزِیزٌ غَفُورٌ٢٨ إِنَّ الَّذِینَ یَتْلُونَ کِتَابَ اللَّهِ وَأَقَامُوا الصَّلَاةَ وَأَنْفَقُوا مِمَّا رَزَقْنَاهُمْ سِرًّا وَعَلَانِیَةً یَرْجُونَ تِجَارَةً لَنْ تَبُورَ٢٩ لِیُوَفِّیَهُمْ أُجُورَهُمْ وَیَزِیدَهُمْ مِنْ فَضْلِهِ إِنَّهُ غَفُورٌ شَکُورٌ٣٠﴾ [فاطر: 19-30].

﴿۱۹﴾ و نابینا و بینا برابر نیستند. ﴿۲۰﴾ و نه تاریکی‌ها و روشنایی (برابراند). ﴿۲۱﴾ و نه سایه و باد گرم (برابراند). ﴿۲۲﴾ و زندگان و مردگان برابر نیستند، البته الله هرکس را بخواهد می‌شنواند و تو شنواننده کسانی که در گورها‌اند، نیستی. ﴿۲۳﴾ (چون) تو جز ترساننده نیستی. ﴿۲4﴾ در حقیقت ما تو را به حق مژده رسان و بیم دهنده فرستادیم. و هیچ امتی نیست مگر این که در آن بیم دهنده ای گذشته است. ﴿۲۵﴾ و اگر تو را تکذیب کنند البته کسانی که پیش از آنان بوده‌اند نیز (پیغمبران را) تکذیب کردند. پیغمبرانشان معجزه‌های آشکار و کتاب‌های روشن برایشان آوردند. ﴿۲6﴾ باز کافران را گرفتم، پس (بنگر) عقوبت من چگونه بود!. ﴿۲۷﴾ آیا ندیدی که الله از آسمان آب فرود آورد، پس به وسیله آن (آب) میوه‌هایی مختلف و رنگارنگ بیرون آوردیم، و از کوه‌ها قطعه‌های است با رنگهای مختلف که برخی از آنها سفید و برخی سرخ و بعضی سیاهند در نهایت سیاهی. ﴿۲۸﴾ و از مردمان و جانوران و چهار پایان نیز رنگهای آنها مختلف و گوناگون است. جز این نیست که از بندگان الله تنها علماء‌اند که از او می‌ترسند. البته الله غالب (و) بس آمرزگار است. ﴿۲۹﴾ البته کسانی که کتاب الله را تلاوت می‌کنند و نماز را برپا داشته‌اند و از آنچه به آنها روزی داده‌ایم در پنهان و آشکار انفاق می‌کنند، (ایشان) امید به تجارتی دارند که هرگز زوالی ندارد. ﴿۳۰﴾ تا الله ثواب آنان را به تمام و کمال بدهد، و از فضل خود (پاداشی) به آنان بیفزاید. بی‌گمان او آمرزگار سپاسگزار است.

﴿وَالَّذِی أَوْحَیْنَا إِلَیْکَ مِنَ الْکِتَابِ هُوَ الْحَقُّ مُصَدِّقًا لِمَا بَیْنَ یَدَیْهِ إِنَّ اللَّهَ بِعِبَادِهِ لَخَبِیرٌ بَصِیرٌ٣١ ثُمَّ أَوْرَثْنَا الْکِتَابَ الَّذِینَ اصْطَفَیْنَا مِنْ عِبَادِنَا فَمِنْهُمْ ظَالِمٌ لِنَفْسِهِ وَمِنْهُمْ مُقْتَصِدٌ وَمِنْهُمْ سَابِقٌ بِالْخَیْرَاتِ بِإِذْنِ اللَّهِ ذَلِکَ هُوَ الْفَضْلُ الْکَبِیرُ٣٢ جَنَّاتُ عَدْنٍ یَدْخُلُونَهَا یُحَلَّوْنَ فِیهَا مِنْ أَسَاوِرَ مِنْ ذَهَبٍ وَلُؤْلُؤًا وَلِبَاسُهُمْ فِیهَا حَرِیرٌ٣٣ وَقَالُوا الْحَمْدُ لِلَّهِ الَّذِی أَذْهَبَ عَنَّا الْحَزَنَ إِنَّ رَبَّنَا لَغَفُورٌ شَکُورٌ٣٤ الَّذِی أَحَلَّنَا دَارَ الْمُقَامَةِ مِنْ فَضْلِهِ لَا یَمَسُّنَا فِیهَا نَصَبٌ وَلَا یَمَسُّنَا فِیهَا لُغُوبٌ٣٥ وَالَّذِینَ کَفَرُوا لَهُمْ نَارُ جَهَنَّمَ لَا یُقْضَى عَلَیْهِمْ فَیَمُوتُوا وَلَا یُخَفَّفُ عَنْهُمْ مِنْ عَذَابِهَا کَذَلِکَ نَجْزِی کُلَّ کَفُورٍ٣٦ وَهُمْ یَصْطَرِخُونَ فِیهَا رَبَّنَا أَخْرِجْنَا نَعْمَلْ صَالِحًا غَیْرَ الَّذِی کُنَّا نَعْمَلُ أَوَلَمْ نُعَمِّرْکُمْ مَا یَتَذَکَّرُ فِیهِ مَنْ تَذَکَّرَ وَجَاءَکُمُ النَّذِیرُ فَذُوقُوا فَمَا لِلظَّالِمِینَ مِنْ نَصِیرٍ٣٧ إِنَّ اللَّهَ عَالِمُ غَیْبِ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ إِنَّهُ عَلِیمٌ بِذَاتِ الصُّدُورِ٣٨﴾ [فاطر: 31-38].

﴿۳۱﴾ و آنچه از کتاب (قرآن) که به تو وحی کرده‌ایم حق و تصدیق کنندۀ کتاب‌های (آسمانی) پیش از خود است، یقینا الله از (احوال) بندگان خود باخبر (و) بیناست. ﴿۳۲﴾ باز این کتاب (قرآن) را به آن بندگانم که آنان را برگزیده بودیم، به میراث دادیم، پس بعضی از آنها به خویشتن ظالم و بعضی از ایشان میانه رو و بعضی از آنان به حکم الله به‌سوی نیکی‌ها پیشگامند. این است همان فضل بزرگ. ﴿33﴾ (وعدۀ ما به پیشگامان به‌سوی نیکی‌ها) باغ‌های همیشگی است که در آنها داخل می‌شوند، در آنجا با دستبند‌های از طلا و مروارید آراسته می‌گردند و لباس‌شان در آنجا ابریشم است. ﴿۳4﴾ و گویند: ستایش پروردگاری راست که اندوه (بدی‌ها و گناهان) را از ما دور کرد، البته پروردگار ما آمرزنده سپاسگزار است. ﴿۳۵﴾ همان ذاتی که از فضل خویش ما را در اقامتگاه ابدی فرود آورد، در آنجا به ما هیچ رنجی نمی‌رسد و در آنجا ما هیچ خستگی نبینیم. ﴿۳6﴾ و کسانی که کفر ورزیدند برای آنان آتش دوزخ است، نه بر آنان (به مرگ دیگر) حکم می‌شود تا بمیرند، و نه (چیزی) از عذاب دوزخ از آنان کاسته می‌شود. و اینچنین هر ناسپاسی را سزا می‌دهیم. ﴿۳۷﴾ و آنان در دوزخ فریاد می‌کنند: ای پروردگار ما! ما را بیرون کن تا کارهای شایسته انجام دهیم، غیر از کارهایی که قبلا می‌کردیم، (می‌گوییم:) آیا آنقدر به شما عمر ندادیم که پند پذیر در آن پند و عبرت گیرد؟ و بیم دهنده (هم) نزد شما آمد، پس عذاب را بچشید که برای ظالمان هیچ مددگاری نیست. ﴿۳۸﴾ یقینا الله دانای (امور) پنهان آسمان‌ها و زمین است و البته او از چیزهایی که در داخل سینه‌هاست کاملا داناست.

﴿هُوَ الَّذِی جَعَلَکُمْ خَلَائِفَ فِی الْأَرْضِ فَمَنْ کَفَرَ فَعَلَیْهِ کُفْرُهُ وَلَا یَزِیدُ الْکَافِرِینَ کُفْرُهُمْ عِنْدَ رَبِّهِمْ إِلَّا مَقْتًا وَلَا یَزِیدُ الْکَافِرِینَ کُفْرُهُمْ إِلَّا خَسَارًا٣٩ قُلْ أَرَأَیْتُمْ شُرَکَاءَکُمُ الَّذِینَ تَدْعُونَ مِنْ دُونِ اللَّهِ أَرُونِی مَاذَا خَلَقُوا مِنَ الْأَرْضِ أَمْ لَهُمْ شِرْکٌ فِی السَّمَاوَاتِ أَمْ آتَیْنَاهُمْ کِتَابًا فَهُمْ عَلَى بَیِّنَتٍ مِنْهُ بَلْ إِنْ یَعِدُ الظَّالِمُونَ بَعْضُهُمْ بَعْضًا إِلَّا غُرُورًا٤٠ إِنَّ اللَّهَ یُمْسِکُ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضَ أَنْ تَزُولَا وَلَئِنْ زَالَتَا إِنْ أَمْسَکَهُمَا مِنْ أَحَدٍ مِنْ بَعْدِهِ إِنَّهُ کَانَ حَلِیمًا غَفُورًا٤١ وَأَقْسَمُوا بِاللَّهِ جَهْدَ أَیْمَانِهِمْ لَئِنْ جَاءَهُمْ نَذِیرٌ لَیَکُونُنَّ أَهْدَى مِنْ إِحْدَى الْأُمَمِ فَلَمَّا جَاءَهُمْ نَذِیرٌ مَا زَادَهُمْ إِلَّا نُفُورًا٤٢ اسْتِکْبَارًا فِی الْأَرْضِ وَمَکْرَ السَّیِّئِ وَلَا یَحِیقُ الْمَکْرُ السَّیِّئُ إِلَّا بِأَهْلِهِ فَهَلْ یَنْظُرُونَ إِلَّا سُنَّتَ الْأَوَّلِینَ فَلَنْ تَجِدَ لِسُنَّتِ اللَّهِ تَبْدِیلًا وَلَنْ تَجِدَ لِسُنَّتِ اللَّهِ تَحْوِیلًا٤٣ أَوَلَمْ یَسِیرُوا فِی الْأَرْضِ فَیَنْظُرُوا کَیْفَ کَانَ عَاقِبَةُ الَّذِینَ مِنْ قَبْلِهِمْ وَکَانُوا أَشَدَّ مِنْهُمْ قُوَّةً وَمَا کَانَ اللَّهُ لِیُعْجِزَهُ مِنْ شَیْءٍ فِی السَّمَاوَاتِ وَلَا فِی الْأَرْضِ إِنَّهُ کَانَ عَلِیمًا قَدِیرًا٤٤﴾ [فاطر: 39-44].

﴿۳۹﴾ او ذاتی است که شما را در زمین جانشین‌ها گردانید، پس هرکس کفر ورزد، پس کفرش به زیان خود اوست. و کفر کافران در پیشگاه الله جز بر خشم (پروردگار) نمی‌افزاید. و کفر کافران جز زیان چیزی نصیب کافران نمی‌گرداند. ﴿40﴾ بگو: آیا دیدید شریکان مقرر کرده خود را که به جای الله می‌خوانید؟ به من نشان دهید که آنان چه چیزی از زمین آفریده‌اند؟ و یا آنها در آفرینش آسمان‌ها شرکت داشته‌اند؟ یا به آنها کتابی داده‌ایم پس آنها بر حجّتی از آن قرار دارند؟ بلکه حق این است که ظالمان جز فریب به همدیگر وعده نمی‌دهند. ﴿41﴾ البته الله آسمان‌ها و زمین را نگاه می‌دارد تا از جای خود نلغزند و اگر بلغزند هیچ کس بعد از الله نمی‌تواند آنها را نگاه بدارد. بی‌گمان او بردبار آمرزگار است. ﴿4۲﴾ و با سخترین قسم‌های خود به الله قسم خوردند که اگر بیم دهنده‌ای نزد آنان بیاید، حتما نسبت به هر امتی راه یافته‌تر خواهند بود. امّا وقتی که بیم‌دهنده برایشان آمد، در حق آنان جز نفرت و گریز نه افزود. ﴿4۳﴾ (نفرت و گریز‌شان از حق) به خاطر استکبار در زمین و حیله گری‌های زشتی بود که انجام می‌دادند. و حیله گری‌های زشت جز به اهلش بر نمی‌گردد. پس آیا جز سنت پیشینیان را انتظار دارند؟ پس هرگز برای سنت الهی تبدیلی نخواهی یافت. و هرگز برای سنت الهی تغییری نخواهی یافت. ﴿44﴾ آیا در زمین نگشته‌اند تا ببینند که عاقبت پیشینیانشان چگونه شد؟ حال آنکه آنان نسبت به ایشان قوت و قدرت بیشتری داشتند، و هیچ چیزی در آسمان‌ها و در زمین الله را عاجز و ناتوان نخواهد کرد، چرا که او دانای تواناست.

﴿وَلَوْ یُؤَاخِذُ اللَّهُ النَّاسَ بِمَا کَسَبُوا مَا تَرَکَ عَلَى ظَهْرِهَا مِنْ دَابَّةٍ وَلَکِنْ یُؤَخِّرُهُمْ إِلَى أَجَلٍ مُسَمًّى فَإِذَا جَاءَ أَجَلُهُمْ فَإِنَّ اللَّهَ کَانَ بِعِبَادِهِ بَصِیرًا٤٥﴾ [فاطر: 45].

﴿45﴾ و اگر الله مردم را به (سزای) آنچه کرده‌اند گرفتار می‌کرد، بر پشت آن (زمین) هیچ جانوری را نمی‌گذاشت. بلکه آنان را تا وقت معیّنی به تأخیر می‌اندازد (و مهلت می‌دهد)، پس وقتی که مدت مشخص ایشان فرا رسید (هیچ چیزی از الله پوشیده نمی‌مانند) چون الله به بندگانش بیناست.

سورۀ یس

سورۀ یس

در مکه نازل شده و هشتاد و سه آیت است.

بنام الله بخشنده مهربان.

﴿یس١ وَالْقُرْآنِ الْحَکِیمِ٢ إِنَّکَ لَمِنَ الْمُرْسَلِینَ٣ عَلَى صِرَاطٍ مُسْتَقِیمٍ٤ تَنْزِیلَ الْعَزِیزِ الرَّحِیمِ٥ لِتُنْذِرَ قَوْمًا مَا أُنْذِرَ آبَاؤُهُمْ فَهُمْ غَافِلُونَ٦ لَقَدْ حَقَّ الْقَوْلُ عَلَى أَکْثَرِهِمْ فَهُمْ لَا یُؤْمِنُونَ٧ إِنَّا جَعَلْنَا فِی أَعْنَاقِهِمْ أَغْلَالًا فَهِیَ إِلَى الْأَذْقَانِ فَهُمْ مُقْمَحُونَ٨ وَجَعَلْنَا مِنْ بَیْنِ أَیْدِیهِمْ سَدًّا وَمِنْ خَلْفِهِمْ سَدًّا فَأَغْشَیْنَاهُمْ فَهُمْ لَا یُبْصِرُونَ٩ وَسَوَاءٌ عَلَیْهِمْ أَأَنْذَرْتَهُمْ أَمْ لَمْ تُنْذِرْهُمْ لَا یُؤْمِنُونَ١٠ إِنَّمَا تُنْذِرُ مَنِ اتَّبَعَ الذِّکْرَ وَخَشِیَ الرَّحْمَنَ بِالْغَیْبِ فَبَشِّرْهُ بِمَغْفِرَةٍ وَأَجْرٍ کَرِیمٍ١١ إِنَّا نَحْنُ نُحْیِی الْمَوْتَى وَنَکْتُبُ مَا قَدَّمُوا وَآثَارَهُمْ وَکُلَّ شَیْءٍ أَحْصَیْنَاهُ فِی إِمَامٍ مُبِینٍ١٢﴾ [یس: 1-12].

﴿۱﴾ یس. (مفهوم این حروف به الله معلوم است). ﴿۲﴾ قسم به قرآن پر از حکمت. ﴿3﴾ به تحقیق که تو از جمله پیغمبران هستی. ﴿4﴾ بر راه راست قرار داری. ﴿5﴾ (این قرآن) فرو فرستادۀ الله غالبِ مهربان است. ﴿6﴾ تا قومی را بیم دهی که پدرانشان بیم داده نشده‌اند پس آنان خود غافل و بی‌خبرند. ﴿۷﴾ بی‌گمان (وعدۀ عذاب) بر بیشتر آنان تحقّق یافته است، پس آنان ایمان نمی‌آورند. ﴿۸﴾ بدون شک ما در گردن‌هایشان طوق‌هایی تا زنخ‌هایشان نهاده‌ایم پس در نتیجه سرهایشان رو به بالا است (و زمین را دیده نمی‌توانند). ﴿۹﴾ و در پیش روی ایشان و در پشت سر ایشان سدّی قرار داده‌ایم پس بر چشمان آنان پرده‌ای انداخته‌ایم، در نتیجه آنان هیچ نمی‌بینند. ﴿۱۰﴾ و برای آنان برابر است چه آنها را بترسانی و چه آنها را نترسانی، ایمان نمی‌آورند. ﴿۱۱﴾ تنها کسی را می‌ترسانی که از ذکر (قرآن) پیروی کند و غائبانه از پروردگار رحمان بترسد پس او را به آمرزش و پاداش ارجمند مژده بده. ﴿۱۲﴾ بدون شک ماییم که مرده‌ها را زنده می‌سازیم و آنچه (از کارهای نیک و بد را که) پیش فرستاده‌اند و آثار (خوب و بد پس از مرگ)‌شان را می‌نویسیم. و همه چیز را در کتابی که پیشوای روشنگر است ضبط کرده‌ایم.

﴿وَاضْرِبْ لَهُمْ مَثَلًا أَصْحَابَ الْقَرْیَةِ إِذْ جَاءَهَا الْمُرْسَلُونَ١٣ إِذْ أَرْسَلْنَا إِلَیْهِمُ اثْنَیْنِ فَکَذَّبُوهُمَا فَعَزَّزْنَا بِثَالِثٍ فَقَالُوا إِنَّا إِلَیْکُمْ مُرْسَلُونَ١٤ قَالُوا مَا أَنْتُمْ إِلَّا بَشَرٌ مِثْلُنَا وَمَا أَنْزَلَ الرَّحْمَنُ مِنْ شَیْءٍ إِنْ أَنْتُمْ إِلَّا تَکْذِبُونَ١٥ قَالُوا رَبُّنَا یَعْلَمُ إِنَّا إِلَیْکُمْ لَمُرْسَلُونَ١٦ وَمَا عَلَیْنَا إِلَّا الْبَلَاغُ الْمُبِینُ١٧ قَالُوا إِنَّا تَطَیَّرْنَا بِکُمْ لَئِنْ لَمْ تَنْتَهُوا لَنَرْجُمَنَّکُمْ وَلَیَمَسَّنَّکُمْ مِنَّا عَذَابٌ أَلِیمٌ١٨ قَالُوا طَائِرُکُمْ مَعَکُمْ أَئِنْ ذُکِّرْتُمْ بَلْ أَنْتُمْ قَوْمٌ مُسْرِفُونَ١٩ وَجَاءَ مِنْ أَقْصَى الْمَدِینَةِ رَجُلٌ یَسْعَى قَالَ یَا قَوْمِ اتَّبِعُوا الْمُرْسَلِینَ٢٠ اتَّبِعُوا مَنْ لَا یَسْأَلُکُمْ أَجْرًا وَهُمْ مُهْتَدُونَ٢١ وَمَا لِیَ لَا أَعْبُدُ الَّذِی فَطَرَنِی وَإِلَیْهِ تُرْجَعُونَ٢٢ أَأَتَّخِذُ مِنْ دُونِهِ آلِهَةً إِنْ یُرِدْنِ الرَّحْمَنُ بِضُرٍّ لَا تُغْنِ عَنِّی شَفَاعَتُهُمْ شَیْئًا وَلَا یُنْقِذُونِ٢٣ إِنِّی إِذًا لَفِی ضَلَالٍ مُبِینٍ٢٤ إِنِّی آمَنْتُ بِرَبِّکُمْ فَاسْمَعُونِ٢٥ قِیلَ ادْخُلِ الْجَنَّةَ قَالَ یَا لَیْتَ قَوْمِی یَعْلَمُونَ٢٦ بِمَا غَفَرَ لِی رَبِّی وَجَعَلَنِی مِنَ الْمُکْرَمِینَ٢٧﴾ [یس: 13-27].

﴿۱۳﴾ و برای‌شان از اصحاب قریه مثل بزن وقتی که فرستادگان (الله) به‌سوی آنان آمدند. ﴿14﴾ آن وقت که دو نفر (از فرستادگان خود) را به‌سوی ایشان فرستادیم، پس آندو را دروغگو شمردند، پس (آن دو را با شخص) سومی تقویت نمودیم، پس گفتند: بدون شک ما به‌سوی شما فرستاده شده‌ایم. ﴿۱۵﴾ گفتند: شما جز بشری همچون ما نیستید و پروردگار رحمن چیزی نازل نکرده است و شما جز دروغ نمی‌گوئید. ﴿16﴾ (پیغمبران) گفتند: پروردگار ما می‌داند که البته ما به‌سوی شما فرستاده شده‌ایم. ﴿۱۷﴾ و بر عهده ما جز رسانیدن آشکار (پیغام الهی، وظیفۀ دیگری) نیست. ﴿۱۸﴾ مردم گفتند: البته ما شما را به فال بد گرفته‌ایم، اگر دست برندارید حتما شما را سنگسار می‌کنیم و حتما از جانب ما عذاب دردناک به شما خواهد رسید. ﴿۱۹﴾ (پیغمبران) گفتند: شومی و فال بد تان همرای خودتان است. آیا چون اندرز داده شوید (آن‌را فال بد می‌شمارید) نه، بلکه شما قوم اسراف کار هستید. ﴿۲۰﴾ و از دورترین نقطۀ شهر مردی دوان دوان آمد، گفت: ای قوم من! از فرستادگان (الله) پیروی کنید. ﴿۲۱﴾ از کسی پیروی کنید که پاداشی از شما نمی‌خواهد و خود آنان راه یافته‌اند. ﴿۲۲﴾ و مرا چه شده که ذاتی را نپرستم که مرا آفریده است؟ و همه به‌سوی او بازگردانیده می‌شوید؟ ﴿۲۳﴾ آیا غیر از او معبودهایی را به عبادت‌گیرم که اگر پروردگار رحمن زیانی در حق من اراده کند، شفاعت آنان چیزی را از من دفع نمی‌کند و نه آنان می‌توانند مرا نجات دهند؟ ﴿۲4﴾ بدون شک من در آن صورت حتما در گمراهی آشکار خواهم بود. ﴿۲۵﴾ البته من به پروردگار شما ایمان آورده‌ام پس (اعلان توحید را) از من بشنوید. ﴿۲6﴾ (پس از آنکه او را به شهادت رساندند) به او گفته شد: وارد بهشت شو، گفت: ای کاش قوم من این امر را میدانستند! ﴿۲۷﴾ که پروردگارم چگونه مرا آمرزیده و مرا از جمله گرامیان قرار داده است.

﴿وَمَا أَنْزَلْنَا عَلَى قَوْمِهِ مِنْ بَعْدِهِ مِنْ جُنْدٍ مِنَ السَّمَاءِ وَمَا کُنَّا مُنْزِلِینَ٢٨ إِنْ کَانَتْ إِلَّا صَیْحَةً وَاحِدَةً فَإِذَا هُمْ خَامِدُونَ٢٩ یَا حَسْرَةً عَلَى الْعِبَادِ مَا یَأْتِیهِمْ مِنْ رَسُولٍ إِلَّا کَانُوا بِهِ یَسْتَهْزِئُونَ٣٠ أَلَمْ یَرَوْا کَمْ أَهْلَکْنَا قَبْلَهُمْ مِنَ الْقُرُونِ أَنَّهُمْ إِلَیْهِمْ لَا یَرْجِعُونَ٣١ وَإِنْ کُلٌّ لَمَّا جَمِیعٌ لَدَیْنَا مُحْضَرُونَ٣٢ وَآیَةٌ لَهُمُ الْأَرْضُ الْمَیْتَةُ أَحْیَیْنَاهَا وَأَخْرَجْنَا مِنْهَا حَبًّا فَمِنْهُ یَأْکُلُونَ٣٣ وَجَعَلْنَا فِیهَا جَنَّاتٍ مِنْ نَخِیلٍ وَأَعْنَابٍ وَفَجَّرْنَا فِیهَا مِنَ الْعُیُونِ٣٤ لِیَأْکُلُوا مِنْ ثَمَرِهِ وَمَا عَمِلَتْهُ أَیْدِیهِمْ أَفَلَا یَشْکُرُونَ٣٥ سُبْحَانَ الَّذِی خَلَقَ الْأَزْوَاجَ کُلَّهَا مِمَّا تُنْبِتُ الْأَرْضُ وَمِنْ أَنْفُسِهِمْ وَمِمَّا لَا یَعْلَمُونَ٣٦ وَآیَةٌ لَهُمُ اللَّیْلُ نَسْلَخُ مِنْهُ النَّهَارَ فَإِذَا هُمْ مُظْلِمُونَ٣٧ وَالشَّمْسُ تَجْرِی لِمُسْتَقَرٍّ لَهَا ذَلِکَ تَقْدِیرُ الْعَزِیزِ الْعَلِیمِ٣٨ وَالْقَمَرَ قَدَّرْنَاهُ مَنَازِلَ حَتَّى عَادَ کَالْعُرْجُونِ الْقَدِیمِ٣٩ لَا الشَّمْسُ یَنْبَغِی لَهَا أَنْ تُدْرِکَ الْقَمَرَ وَلَا اللَّیْلُ سَابِقُ النَّهَارِ وَکُلٌّ فِی فَلَکٍ یَسْبَحُونَ٤٠﴾ [یس: 28-40].

﴿۲۸﴾ و پس از (شهادت) او هیچ لشکری را از آسمان بر قوم وی نازل نکردیم (و پیش از این نیز) نازل کننده نبودیم. ﴿۲۹﴾ (سزای آنان) تنها یک بانگ مرگبار بود، پس به ناگهان خاموش شدند. ﴿۳۰﴾ ای افسوس بر این بندگان! هیچ پیغمبری به‌سوی ایشان نمی‌آمد مگر اینکه او را به مسخره می‌گرفتند. ﴿۳۱﴾ آیا ندیدند که پیش از آنان چه بسیار امتها را نابود کردیم که دیگر آنان به سویشان باز نمی‌گردند؟ ﴿۳۲﴾ و حتما همگی‌شان در نزد ما احضار خواهند شد. ﴿۳۳﴾ و زمین مرده برای آنان نشانه (از قدرت الله در احضار نمودن‌شان) است که آن را زنده گردانیدیم و از آن دانه‌های بیرون آوردیم که از آن می‌خورند. ﴿۳4﴾ و در آن باغ‌هایی از درختان خرما و درختان انگور قرار دادیم و از چشمه‌ها در آن روان کردیم. ﴿۳5﴾ تا از میوه‌های آن درختان و از آنچه دست‌هایشان به عمل آورده بخورند. آیا باز هم شکر نمی‌گزارند؟ ﴿36﴾ پاک و منزه است ذاتی که همه نر و ماده‌ها را آفریده است، از (قبیل) آنچه زمین می‌رویاند و از خود آنان و از چیزهایی که ایشان نمی‌دانند. ﴿۳۷﴾ و نشانۀ دیگر برای آنها شب است که روز را از آن بر می‌گیریم، ناگهان تاریکی آنان را فرا می‌گیرد. ﴿۳۸﴾ و آفتاب بسوی (مسیر) قرارگاه‌اش روان است، این اندازه گیری و تعیین الله غالب داناست. ﴿۳۹﴾ و برای ماه نیز منزل‌هایی تعیین کرده‌ایم که (پس از طی کردن آنها) چون شاخۀ خشکیده کهنۀ خرما باز گردد. ﴿40﴾ نه آفتاب را سزاست که به ماه برسد و نه شب را توان سبقت جستن از روز است. و هریک در مسیر خود شناورند.

﴿وَآیَةٌ لَهُمْ أَنَّا حَمَلْنَا ذُرِّیَّتَهُمْ فِی الْفُلْکِ الْمَشْحُونِ٤١ وَخَلَقْنَا لَهُمْ مِنْ مِثْلِهِ مَا یَرْکَبُونَ٤٢ وَإِنْ نَشَأْ نُغْرِقْهُمْ فَلَا صَرِیخَ لَهُمْ وَلَا هُمْ یُنْقَذُونَ٤٣ إِلَّا رَحْمَةً مِنَّا وَمَتَاعًا إِلَى حِینٍ٤٤ وَإِذَا قِیلَ لَهُمُ اتَّقُوا مَا بَیْنَ أَیْدِیکُمْ وَمَا خَلْفَکُمْ لَعَلَّکُمْ تُرْحَمُونَ٤٥ وَمَا تَأْتِیهِمْ مِنْ آیَةٍ مِنْ آیَاتِ رَبِّهِمْ إِلَّا کَانُوا عَنْهَا مُعْرِضِینَ٤٦ وَإِذَا قِیلَ لَهُمْ أَنْفِقُوا مِمَّا رَزَقَکُمُ اللَّهُ قَالَ الَّذِینَ کَفَرُوا لِلَّذِینَ آمَنُوا أَنُطْعِمُ مَنْ لَوْ یَشَاءُ اللَّهُ أَطْعَمَهُ إِنْ أَنْتُمْ إِلَّا فِی ضَلَالٍ مُبِینٍ٤٧ وَیَقُولُونَ مَتَى هَذَا الْوَعْدُ إِنْ کُنْتُمْ صَادِقِینَ٤٨ مَا یَنْظُرُونَ إِلَّا صَیْحَةً وَاحِدَةً تَأْخُذُهُمْ وَهُمْ یَخِصِّمُونَ٤٩ فَلَا یَسْتَطِیعُونَ تَوْصِیَةً وَلَا إِلَى أَهْلِهِمْ یَرْجِعُونَ٥٠ وَنُفِخَ فِی الصُّورِ فَإِذَا هُمْ مِنَ الْأَجْدَاثِ إِلَى رَبِّهِمْ یَنْسِلُونَ٥١ قَالُوا یَا وَیْلَنَا مَنْ بَعَثَنَا مِنْ مَرْقَدِنَا هَذَا مَا وَعَدَ الرَّحْمَنُ وَصَدَقَ الْمُرْسَلُونَ٥٢ إِنْ کَانَتْ إِلَّا صَیْحَةً وَاحِدَةً فَإِذَا هُمْ جَمِیعٌ لَدَیْنَا مُحْضَرُونَ٥٣ فَالْیَوْمَ لَا تُظْلَمُ نَفْسٌ شَیْئًا وَلَا تُجْزَوْنَ إِلَّا مَا کُنْتُمْ تَعْمَلُونَ٥٤﴾ [یس: 41-54].

﴿41﴾ و نشانه‌ای (دیگر) است برای آنان که ما نسل آنها را در کشتی مملو (از انسان و حیوان) حمل کردیم. ﴿4۲﴾ و برای ایشان مانند کشتی چیزهایی را آفریده‌ایم که سوار (آن) می‌شوند. ﴿4۳﴾ و اگر بخواهیم آنها را غرق می‌کنیم پس برای آنان فریادرسی نیست و نه نجات داده می‌شوند. ﴿44﴾ جز (به جهت) رحمتی از جانب ما و تا زمانی معین بهره‌مند شوند. ﴿45﴾ و چون به آنان گفته شود از آنچه پیش روی شماست و از آنچه که پشت سرتان است بترسید تا به شما رحم شود. ﴿46﴾ و هیچ آیتی از آیات پروردگارشان به (سوی) آنان نمی‌آید مگر اینکه از آن روی گردان می‌شوند. ﴿4۷﴾ و چون به آنان گفته شود: از آنچه که الله به شما روزی داده است انفاق کنید، کافران به مؤمنان می‌گویند: آیا به کسی طعام بدهیم که اگر الله می‌خواست به او طعام میداد، شما جز در گمراهی آشکار نیستید. ﴿4۸﴾ و می‌گویند: این وعده کی فرا می‌رسد؟ اگر راست می‌گویید. ﴿4۹﴾ جز یک بانگ تند را انتظار نمی‌کشند که ایشان را در حالی فرا می‌گیرد که با یکدیگر ستیزه و جدال می‌کنند. ﴿۵۰﴾ پس نه وصیتی می‌توانند و نه به‌سوی خانواده‌شان باز می‌گردند. ﴿۵۱﴾ و در صور دمیده می‌شود و ناگهان همه آنان از قبرها به‌سوی پروردگارشان می‌شتابند. ﴿۵۲﴾ گویند: ای وای بر ما! چه کسی ما را از خوابگاه ما برانگیخت؟ این همان چیزی است که الله مهربان وعده داده بود، و پیغمبران راست گفتند. ﴿۵۳﴾ این جز یک بانگ مرگبار نیست، پس ناگهان همگی آنان نزد ما احضار کرده شوند. ﴿۵4﴾ پس امروز به هیچ کس کمترین ظلمی نمی‌گردد و جز به سزای آنچه می‌کردید جزا داده نخواهید شد.

﴿إِنَّ أَصْحَابَ الْجَنَّةِ الْیَوْمَ فِی شُغُلٍ فَاکِهُونَ٥٥ هُمْ وَأَزْوَاجُهُمْ فِی ظِلَالٍ عَلَى الْأَرَائِکِ مُتَّکِئُونَ٥٦ لَهُمْ فِیهَا فَاکِهَةٌ وَلَهُمْ مَا یَدَّعُونَ٥٧ سَلَامٌ قَوْلًا مِنْ رَبٍّ رَحِیمٍ٥٨ وَامْتَازُوا الْیَوْمَ أَیُّهَا الْمُجْرِمُونَ٥٩ أَلَمْ أَعْهَدْ إِلَیْکُمْ یَا بَنِی آدَمَ أَنْ لَا تَعْبُدُوا الشَّیْطَانَ إِنَّهُ لَکُمْ عَدُوٌّ مُبِینٌ٦٠ وَأَنِ اعْبُدُونِی هَذَا صِرَاطٌ مُسْتَقِیمٌ٦١ وَلَقَدْ أَضَلَّ مِنْکُمْ جِبِلًّا کَثِیرًا أَفَلَمْ تَکُونُوا تَعْقِلُونَ٦٢ هَذِهِ جَهَنَّمُ الَّتِی کُنْتُمْ تُوعَدُونَ٦٣ اصْلَوْهَا الْیَوْمَ بِمَا کُنْتُمْ تَکْفُرُونَ٦٤ الْیَوْمَ نَخْتِمُ عَلَى أَفْوَاهِهِمْ وَتُکَلِّمُنَا أَیْدِیهِمْ وَتَشْهَدُ أَرْجُلُهُمْ بِمَا کَانُوا یَکْسِبُونَ٦٥ وَلَوْ نَشَاءُ لَطَمَسْنَا عَلَى أَعْیُنِهِمْ فَاسْتَبَقُوا الصِّرَاطَ فَأَنَّى یُبْصِرُونَ٦٦ وَلَوْ نَشَاءُ لَمَسَخْنَاهُمْ عَلَى مَکَانَتِهِمْ فَمَا اسْتَطَاعُوا مُضِیًّا وَلَا یَرْجِعُونَ٦٧ وَمَنْ نُعَمِّرْهُ نُنَکِّسْهُ فِی الْخَلْقِ أَفَلَا یَعْقِلُونَ٦٨ وَمَا عَلَّمْنَاهُ الشِّعْرَ وَمَا یَنْبَغِی لَهُ إِنْ هُوَ إِلَّا ذِکْرٌ وَقُرْآنٌ مُبِینٌ٦٩ لِیُنْذِرَ مَنْ کَانَ حَیًّا وَیَحِقَّ الْقَوْلُ عَلَى الْکَافِرِینَ٧٠﴾ [یس: 55-70].

﴿۵۵﴾ یقینا اهل بهشت امروز سخت سرگرم خوشی و شادمانی (در نعمت‌ها) هستند. ﴿56﴾ آنان و همسرانشان در سایه‌های جنت بر تخت‌ها تکیه زده نشسته‌اند. ﴿۵۷﴾ در آنجا برای آنها میوه‌هایی است و هر چه بخواهند در اختیارشان خواهد بود. ﴿۵۸﴾ سلام بر شما، این سخنی است از جانب پروردگار مهربان. ﴿۵۹﴾ و (فرمان می‌دهیم) ای مجرمان! امروز (از مؤمنان) جدا شوید. ﴿6۰﴾ ای فرزندان آدم! آیا به شما دستور ندادم که شیطان را عبادت نکنید، چرا که او دشمنی آشکار برای شماست؟ ﴿6۱﴾ و اینکه مرا عبادت کنید، این راه راست است. ﴿62﴾ و هر آئینه او (شیطان) گروهی زیادی از شما را سخت گمراه کرد، پس آیا نمی‌فهمیدید. ﴿6۳﴾ این جهنمی است که به شما وعده داده می‌شد. ﴿64﴾ امروز به سبب کفری که می‌ورزیدید به آن در آیید. ﴿6۵﴾ امروز بر دهان‌هایشان مهر می‌نهیم و درباره آنچه می‌کردند دست‌هایشان با ما سخن می‌گویند و پاهایشان (بر آن) گواهی می‌دهند. ﴿66﴾ و اگر بخواهیم چشمهای‌شان را نابود می‌کنیم، پس در راه (رهایی) بر یکدیگر پیشی می‌جویند، اما از کجا می‌توانند ببینند؟ ﴿6۷﴾ بلکه اگر بخواهیم آنان را بر جایشان مسخ می‌کنیم، پس نمی‌توانند پیش بروند و نه بر گردند. ﴿68﴾ و هر که را که عمر دراز دهیم او را در خلقت دگرگون می‌سازیم، آیا درک نمی‌کنید؟ ﴿6۹﴾ و ما به او شعر نیاموخته‌ایم و (آموختن شعر) سزاوار او هم نیست، آن جز اندرز و قرآنی آشکار نیست. ﴿۷۰﴾ تا هر کس را که زنده باشد بیم دهد و سخن (عذاب) بر کافران ثابت گردد.

﴿أَوَلَمْ یَرَوْا أَنَّا خَلَقْنَا لَهُمْ مِمَّا عَمِلَتْ أَیْدِینَا أَنْعَامًا فَهُمْ لَهَا مَالِکُونَ٧١ وَذَلَّلْنَاهَا لَهُمْ فَمِنْهَا رَکُوبُهُمْ وَمِنْهَا یَأْکُلُونَ٧٢ وَلَهُمْ فِیهَا مَنَافِعُ وَمَشَارِبُ أَفَلَا یَشْکُرُونَ٧٣ وَاتَّخَذُوا مِنْ دُونِ اللَّهِ آلِهَةً لَعَلَّهُمْ یُنْصَرُونَ٧٤ لَا یَسْتَطِیعُونَ نَصْرَهُمْ وَهُمْ لَهُمْ جُنْدٌ مُحْضَرُونَ٧٥ فَلَا یَحْزُنْکَ قَوْلُهُمْ إِنَّا نَعْلَمُ مَا یُسِرُّونَ وَمَا یُعْلِنُونَ٧٦ أَوَلَمْ یَرَ الْإِنْسَانُ أَنَّا خَلَقْنَاهُ مِنْ نُطْفَةٍ فَإِذَا هُوَ خَصِیمٌ مُبِینٌ٧٧ وَضَرَبَ لَنَا مَثَلًا وَنَسِیَ خَلْقَهُ قَالَ مَنْ یُحْیِی الْعِظَامَ وَهِیَ رَمِیمٌ٧٨ قُلْ یُحْیِیهَا الَّذِی أَنْشَأَهَا أَوَّلَ مَرَّةٍ وَهُوَ بِکُلِّ خَلْقٍ عَلِیمٌ٧٩ الَّذِی جَعَلَ لَکُمْ مِنَ الشَّجَرِ الْأَخْضَرِ نَارًا فَإِذَا أَنْتُمْ مِنْهُ تُوقِدُونَ٨٠ أَوَلَیْسَ الَّذِی خَلَقَ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضَ بِقَادِرٍ عَلَى أَنْ یَخْلُقَ مِثْلَهُمْ بَلَى وَهُوَ الْخَلَّاقُ الْعَلِیمُ٨١ إِنَّمَا أَمْرُهُ إِذَا أَرَادَ شَیْئًا أَنْ یَقُولَ لَهُ کُنْ فَیَکُونُ٨٢ فَسُبْحَانَ الَّذِی بِیَدِهِ مَلَکُوتُ کُلِّ شَیْءٍ وَإِلَیْهِ تُرْجَعُونَ٨٣﴾ [یس: 71-83].

﴿۷۱﴾ آیا ندیدند که ما برای آنان از آنچه دستان ما ساخته است چهار پایانی آفریده‌ایم، پس ایشان مالک آنها‌اند؟ ﴿۷۲﴾ و آنها را برایشان رام گردانیدیم، پس بعضی از آنها سواری و مرکب آنهاست، و از بعضی (دیگر) آنها می‌خورند. ﴿­۷۳﴾ و برای آنان در چهارپایان منفعت‌ها و نوشیدنی‌هاست، پس آیا شکر نمی‌گزارند؟ ﴿۷4﴾ و غیر از الله معبودانی گرفتند تا اگر مدد کرده شوند. ﴿۷۵﴾ توانایی مدد‌شان را ندارند و آنها (کفار) برایشان (بتان) لشکری احضار شده هستند. ﴿۷6﴾ پس گفتار آنان تو را غمگین نکند، چون ما می‌دانیم آنچه را پنهان می‌کنند و آنچه را آشکار می‌سازند. ﴿۷۷﴾ آیا انسان ندیده است که ما او را از نطفه ای آفریدیم، پس ناگهان او جدل کنندۀ آشکار شده است. ﴿۷۸﴾ و (این انسان منکر قیامت) برای ما مثالی آورد و آفرینش خود را فراموش کرد. گفت: چه کسی این استخوان‌های پوسیده و فرسوده را دوباره زنده می‌گرداند؟ ﴿۷۹﴾ بگو: همان ذاتی که بار اول آنها را آفریده است دوباره زنده می‌گرداند و او به هر آفرینشی داناست. ﴿۸۰﴾ همان ذاتی که از درخت سبز برایتان آتش آفرید، پس شما از آن درخت آتش می‌افروزید. ﴿۸۱﴾ آیا کسی که آسمان‌ها و زمین را آفریده است قادر نیست بر این که مانند آنها را بیافریند؟ آری! (قادر است) و اوست آفریننده دانا. ﴿۸۲﴾ هرگاه الله آفریدن چیزی را بخواهد کار او تنها این است که به او می‌گوید: موجود شو، پس بی‌درنگ موجود می‌شود. ﴿۸۳﴾ پس پاک و منزه است پروردگاری که مالکیت و حاکمیت همه چیز در دست اوست و به‌سوی او باز گردانیده می‌شوید.

سورۀ صافات

سورۀ صافات

در مکه نازل شده و یکصد و هشتاد و دو آیت است.

بنام الله بخشندۀ مهربان

﴿وَالصَّافَّاتِ صَفًّا١ فَالزَّاجِرَاتِ زَجْرًا٢ فَالتَّالِیَاتِ ذِکْرًا٣ إِنَّ إِلَهَکُمْ لَوَاحِدٌ٤ رَبُّ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ وَمَا بَیْنَهُمَا وَرَبُّ الْمَشَارِقِ٥ إِنَّا زَیَّنَّا السَّمَاءَ الدُّنْیَا بِزِینَةٍ الْکَوَاکِبِ٦ وَحِفْظًا مِنْ کُلِّ شَیْطَانٍ مَارِدٍ٧ لَا یَسَّمَّعُونَ إِلَى الْمَلَإِ الْأَعْلَى وَیُقْذَفُونَ مِنْ کُلِّ جَانِبٍ٨ دُحُورًا وَلَهُمْ عَذَابٌ وَاصِبٌ٩ إِلَّا مَنْ خَطِفَ الْخَطْفَةَ فَأَتْبَعَهُ شِهَابٌ ثَاقِبٌ١٠ فَاسْتَفْتِهِمْ أَهُمْ أَشَدُّ خَلْقًا أَمْ مَنْ خَلَقْنَا إِنَّا خَلَقْنَاهُمْ مِنْ طِینٍ لَازِبٍ١١ بَلْ عَجِبْتَ وَیَسْخَرُونَ١٢ وَإِذَا ذُکِّرُوا لَا یَذْکُرُونَ١٣ وَإِذَا رَأَوْا آیَةً یَسْتَسْخِرُونَ١٤ وَقَالُوا إِنْ هَذَا إِلَّا سِحْرٌ مُبِینٌ١٥ أَإِذَا مِتْنَا وَکُنَّا تُرَابًا وَعِظَامًا أَإِنَّا لَمَبْعُوثُونَ١٦ أَوَآبَاؤُنَا الْأَوَّلُونَ١٧ قُلْ نَعَمْ وَأَنْتُمْ دَاخِرُونَ١٨ فَإِنَّمَا هِیَ زَجْرَةٌ وَاحِدَةٌ فَإِذَا هُمْ یَنْظُرُونَ١٩ وَقَالُوا یَا وَیْلَنَا هَذَا یَوْمُ الدِّینِ٢٠ هَذَا یَوْمُ الْفَصْلِ الَّذِی کُنْتُمْ بِهِ تُکَذِّبُونَ٢١ احْشُرُوا الَّذِینَ ظَلَمُوا وَأَزْوَاجَهُمْ وَمَا کَانُوا یَعْبُدُونَ٢٢ مِنْ دُونِ اللَّهِ فَاهْدُوهُمْ إِلَى صِرَاطِ الْجَحِیمِ٢٣ وَقِفُوهُمْ إِنَّهُمْ مَسْئُولُونَ٢٤﴾ [الصافات: 1-24].

﴿1﴾ قسم به فرشته‌های صف بسته در صفهایی منظم ﴿2﴾ قسم به آن فرشته‌هایی که (شیاطین را) سخت می‌رانند. ﴿3﴾ قسم به آن گروه فرشته‌ها که ذکر الله (قرآن) را تلاوت می‌کنند. ﴿4﴾ بی‌شک که معبود شما یگانه است. ﴿5﴾ پروردگار آسمان‌ها و زمین و آنچه میان آن دو است، و پروردگار مشرقها (و مغرب‌ها) است. ﴿6﴾ البته ما آسمان پایین (به شما) را به زینت ستارگان آراسته‌ایم. ﴿7﴾ و آن را از هر شیطان سرکش به خوبی حفظ کرده‌ایم. ﴿8﴾ آنان نمی‌توانند به (اسرار) عالم بالا گوش فرا دهند بلکه از هر سو به آنان (شهاب) پرتاب می‌شود. ﴿9﴾ تا رانده شوند. و برای آنها عذاب دائمی است. ﴿10﴾ مگر اینکه شیطانی به سرعت (خبری) را برباید که شعلۀ سوزنده او را دنبال (ونابود) می‌کند. ﴿11﴾ پس از ایشان بپرس که آیا آفرینش آنان دشوارتر است یا آفرینش چیزهایی که (در کائنات) آفریده ایم؟ بدون شک ما آنان را از گل چسپنده آفریده‌ایم. ﴿12﴾ بلکه تعجب می‌کنی (از انکار ایشان) و ایشان مسخره می‌کنند. ﴿13﴾ و چون اندرز داده شوند، عبرت نمی‌گیرند. ﴿14﴾ و چون معجزه ای را ببینند به آن تمسخر می‌کنند. ﴿15﴾ و گفتند: این جز جادویی آشکار نیست. ﴿16﴾ آیا وقتی مردیم (و تبدیل به) خاک و استخوانهای پوسیده شدیم، (دوباره) برانگیخته خواهیم شد؟ ﴿17﴾ و آیا پدران پیشین ما نیز (زنده خواهند شد). ﴿18﴾ بگو: آری (همۀ شما زنده می‌شوید) در حالیکه شما ذلیل خواهید بود. ﴿19﴾ همانا (قیامت) یک صدای مرگبار است، پس ناگهان آنان صحنه قیامت را می‌نگرند. ﴿20﴾ و می‌گویند: وای بر ما این روز جزاست؟! ﴿21﴾ (به آنها گفته می‌شود بلی،) این همان روز جدایی (حق از باطل) است که آن را دروغ می‌پنداشتید. ﴿22﴾ (ندا می‌آید) ظالمان را با همراهان‌شان (و) با آنچه می‌پرستیدند، جمع کنید. ﴿23﴾ غیر از الله (هر چه را پرستش می‌کردند) پس آنان را به راه دوزخ راهنمایی کنید. ﴿24﴾ و آنان را متوقف کنید زیرا که آنها مورد بازخواست قرار می‌گیرند.

﴿مَا لَکُمْ لَا تَنَاصَرُونَ٢٥ بَلْ هُمُ الْیَوْمَ مُسْتَسْلِمُونَ٢٦ وَأَقْبَلَ بَعْضُهُمْ عَلَى بَعْضٍ یَتَسَاءَلُونَ٢٧ قَالُوا إِنَّکُمْ کُنْتُمْ تَأْتُونَنَا عَنِ الْیَمِینِ٢٨ قَالُوا بَلْ لَمْ تَکُونُوا مُؤْمِنِینَ٢٩ وَمَا کَانَ لَنَا عَلَیْکُمْ مِنْ سُلْطَانٍ بَلْ کُنْتُمْ قَوْمًا طَاغِینَ٣٠ فَحَقَّ عَلَیْنَا قَوْلُ رَبِّنَا إِنَّا لَذَائِقُونَ٣١ فَأَغْوَیْنَاکُمْ إِنَّا کُنَّا غَاوِینَ٣٢ فَإِنَّهُمْ یَوْمَئِذٍ فِی الْعَذَابِ مُشْتَرِکُونَ٣٣ إِنَّا کَذَلِکَ نَفْعَلُ بِالْمُجْرِمِینَ٣٤ إِنَّهُمْ کَانُوا إِذَا قِیلَ لَهُمْ لَا إِلَهَ إِلَّا اللَّهُ یَسْتَکْبِرُونَ٣٥ وَیَقُولُونَ أَئِنَّا لَتَارِکُو آلِهَتِنَا لِشَاعِرٍ مَجْنُونٍ٣٦ بَلْ جَاءَ بِالْحَقِّ وَصَدَّقَ الْمُرْسَلِینَ٣٧ إِنَّکُمْ لَذَائِقُو الْعَذَابِ الْأَلِیمِ٣٨ وَمَا تُجْزَوْنَ إِلَّا مَا کُنْتُمْ تَعْمَلُونَ٣٩ إِلَّا عِبَادَ اللَّهِ الْمُخْلَصِینَ٤٠ أُولَئِکَ لَهُمْ رِزْقٌ مَعْلُومٌ٤١ فَوَاکِهُ وَهُمْ مُکْرَمُونَ٤٢ فِی جَنَّاتِ النَّعِیمِ٤٣ عَلَى سُرُرٍ مُتَقَابِلِینَ٤٤ یُطَافُ عَلَیْهِمْ بِکَأْسٍ مِنْ مَعِینٍ٤٥ بَیْضَاءَ لَذَّةٍ لِلشَّارِبِینَ٤٦ لَا فِیهَا غَوْلٌ وَلَا هُمْ عَنْهَا یُنْزَفُونَ٤٧ وَعِنْدَهُمْ قَاصِرَاتُ الطَّرْفِ عِینٌ٤٨ کَأَنَّهُنَّ بَیْضٌ مَکْنُونٌ٤٩ فَأَقْبَلَ بَعْضُهُمْ عَلَى بَعْضٍ یَتَسَاءَلُونَ٥٠ قَالَ قَائِلٌ مِنْهُمْ إِنِّی کَانَ لِی قَرِینٌ٥١﴾ [الصافات: 25-51].

﴿25﴾ شما را چه شده که یکدیگر را مدد نمی‌کنید؟ ﴿26﴾ بلکه آنان امروز تسلیم‌اند. ﴿27﴾ و بعضی از آنان به بعضی دیگر روی کرده و از همدیگر می‌پرسند. ﴿28﴾ (پیروان) می‌گویند: شما بودید که با قهر و غلبه به‌سوی ما می‌آمدید. ﴿29﴾ (پیشوایان) گویند: بلکه (کوتاهی از خودتان بود و) مؤمن نبودید. ﴿30﴾ و ما هیچ سلطه و غلبه بر شما نداشتیم بلکه شما خود قوم سرکش بودید. ﴿31﴾ پس وعدۀ (عذاب) پروردگار ما بر ما لازم شد، بی‌گمان ما چشنده (طعم عذاب) خواهیم بود. ﴿32﴾ چون ما خود گمراه بودیم پس شما را هم گمراه کردیم. ﴿33﴾ پس یقینا آنها (همه) در آن روز در عذاب شریک‌اند. ﴿34﴾ ما این چنین با مجرمان می‌کنیم. ﴿35﴾ آنان چنان بودند که چون به آنان گفته می‌شد: معبود برحق جز الله (یگانه) نیست، تکبر می‌ورزیدند. ﴿36﴾ و می‌گفتند: آیا معبودهای خود را به خاطر (سخن) شاعری دیوانه ترک گوییم؟ ﴿37﴾ (شاعر و دیوانه نیست) بلکه حق را آورده و پیغمبران را تصدیق کرده است. ﴿38﴾ شما حتما عذاب دردناک را خواهید چشید. ﴿39﴾ و جز (در برابر) آنچه می‌کردید، سزا داده نمی‌شوید. ﴿40﴾ به جز بندگان مخلص الله. ﴿41﴾ ایشان روزی معلوم و خاص دارند. ﴿42﴾ (برایشان انواع) میوه‌ها است و ایشان گرامی‌اند. ﴿43﴾ در باغ‌های پر نعمت (بهشت). ﴿44﴾ بر تختها روبروی یکدیگر (نشسته اند). ﴿45﴾ بر آنان جامی از شراب ناب گردانیده شود. ﴿46﴾ که سفید رنگ و لذت بخش است برای نوشندگان. ﴿47﴾ نه در آن زوال عقل است و نه از نوشیدن آن مست می‌شوند. ﴿48﴾ کوه و در نزدشان زنان بزرگ چشم که دیده از غیر می‌بندند خواهند بود. ﴿49﴾ (از شدت سفیدی) گویا آنان تخم‌های (شتر مرغ) هستند که (در زیر پروبال آن) پنهان شده‌اند. ﴿50﴾ پس بعضی رو به بعضی دیگر می‌کنند و از یکدیگر می‌پرسند. ﴿51﴾ گوینده‌ای از آنان می‌گوید: البته من همنشینی داشتم.

﴿یَقُولُ أَإِنَّکَ لَمِنَ الْمُصَدِّقِینَ٥٢ أَإِذَا مِتْنَا وَکُنَّا تُرَابًا وَعِظَامًا أَإِنَّا لَمَدِینُونَ٥٣ قَالَ هَلْ أَنْتُمْ مُطَّلِعُونَ٥٤ فَاطَّلَعَ فَرَآهُ فِی سَوَاءِ الْجَحِیمِ٥٥ قَالَ تَاللَّهِ إِنْ کِدْتَ لَتُرْدِینِ٥٦ وَلَوْلَا نِعْمَةُ رَبِّی لَکُنْتُ مِنَ الْمُحْضَرِینَ٥٧ أَفَمَا نَحْنُ بِمَیِّتِینَ٥٨ إِلَّا مَوْتَتَنَا الْأُولَى وَمَا نَحْنُ بِمُعَذَّبِینَ٥٩ إِنَّ هَذَا لَهُوَ الْفَوْزُ الْعَظِیمُ٦٠ لِمِثْلِ هَذَا فَلْیَعْمَلِ الْعَامِلُونَ٦١ أَذَلِکَ خَیْرٌ نُزُلًا أَمْ شَجَرَةُ الزَّقُّومِ٦٢ إِنَّا جَعَلْنَاهَا فِتْنَةً لِلظَّالِمِینَ٦٣ إِنَّهَا شَجَرَةٌ تَخْرُجُ فِی أَصْلِ الْجَحِیمِ٦٤ طَلْعُهَا کَأَنَّهُ رُءُوسُ الشَّیَاطِینِ٦٥ فَإِنَّهُمْ لَآکِلُونَ مِنْهَا فَمَالِئُونَ مِنْهَا الْبُطُونَ٦٦ ثُمَّ إِنَّ لَهُمْ عَلَیْهَا لَشَوْبًا مِنْ حَمِیمٍ٦٧ ثُمَّ إِنَّ مَرْجِعَهُمْ لَإِلَى الْجَحِیمِ٦٨ إِنَّهُمْ أَلْفَوْا آبَاءَهُمْ ضَالِّینَ٦٩ فَهُمْ عَلَى آثَارِهِمْ یُهْرَعُونَ٧٠ وَلَقَدْ ضَلَّ قَبْلَهُمْ أَکْثَرُ الْأَوَّلِینَ٧١ وَلَقَدْ أَرْسَلْنَا فِیهِمْ مُنْذِرِینَ٧٢ فَانْظُرْ کَیْفَ کَانَ عَاقِبَةُ الْمُنْذَرِینَ٧٣ إِلَّا عِبَادَ اللَّهِ الْمُخْلَصِینَ٧٤ وَلَقَدْ نَادَانَا نُوحٌ فَلَنِعْمَ الْمُجِیبُونَ٧٥ وَنَجَّیْنَاهُ وَأَهْلَهُ مِنَ الْکَرْبِ الْعَظِیمِ٧٦﴾ [الصافات: 52-76].

﴿52﴾ که می‌گفت: آیا تو (به روز آخرت) از باور کنندگان هستی؟ ﴿53﴾ آیا چون بمیریم و به خاک و استخوان‌ها تبدیل شویم (دوباره زنده شده) سزا و جزا می‌بینیم؟ ﴿54﴾ گوید: آیا شما (جنتیان) می‌توانید (از حال او) اطلاع یابید؟ ﴿55﴾ پس خودش نگریست و او را در وسط دوزخ دید. ﴿56﴾ گفت: سوگند به الله نزدیک بود که مرا هلاک کنی. ﴿57﴾ و اگر نعمت پروردگارم نبود حتما من هم از احضار شدگان (در دوزخ) بودم. ﴿58﴾ (از شدت خوشی می‌گویند:) آیا ما دیگر نمی‌میریم؟! ﴿59﴾ مگر مرگ نخستینی که داشتیم و ما عذاب نخواهیم دید. ﴿60﴾ یقینا این کامیابی بزرگی است (که نصیب ما شده است). ﴿61﴾ برای چنین (نعمتی) عمل کنندگان باید کار کنند. ﴿62﴾ آیا این (نعمت جنت) برای پذیرایی بهتر است یا درخت زقوم. ﴿63﴾ بدون شک ما آن را وسیلۀ شکنجه و رنج برای ظالمان قرار داده‌ایم. ﴿64﴾ آن درختی است که از قعر دوزخ می‌روید. ﴿65﴾ خوشه‌ها و شکوفه‌های آن گویا سرهای شیاطین است. ﴿66﴾ آنان از آن می‌خورند و شکم‌ها را از آن پر می‌کنند. ﴿67﴾ باز بر آن آب جوشان و آلوده را می‌نوشند. ﴿68﴾ باز برگشت‌شان به‌سوی دوزخ است. ﴿69﴾ بی‌گمان آنان پدرانشان را گمراه یافتند. ﴿70﴾ پس (با این حال) آنان در پی پدرانشان شتابان می‌روند. ﴿71﴾ البته پیش از آنان اکثر پیشینیان (نیز) گمراه شدند. ﴿72﴾ و همانا ما در میانشان بیم دهندگانی فرستاده بودیم. ﴿73﴾ پس بنگر که عاقبت بیم داده شدگان چطور شد؟ ﴿74﴾ به جز بندگان خالص شدۀ الله. ﴿75﴾ و البته نوح ما را به فریاد خواند و ما هم چه خوب پاسخ دهندگان هستیم. ﴿76﴾ و او و خانواده‌اش را از اندوه بزرگ نجات دادیم.

﴿وَجَعَلْنَا ذُرِّیَّتَهُ هُمُ الْبَاقِینَ٧٧ وَتَرَکْنَا عَلَیْهِ فِی الْآخِرِینَ٧٨ سَلَامٌ عَلَى نُوحٍ فِی الْعَالَمِینَ٧٩ إِنَّا کَذَلِکَ نَجْزِی الْمُحْسِنِینَ٨٠ إِنَّهُ مِنْ عِبَادِنَا الْمُؤْمِنِینَ٨١ ثُمَّ أَغْرَقْنَا الْآخَرِینَ٨٢ وَإِنَّ مِنْ شِیعَتِهِ لَإِبْرَاهِیمَ٨٣ إِذْ جَاءَ رَبَّهُ بِقَلْبٍ سَلِیمٍ٨٤ إِذْ قَالَ لِأَبِیهِ وَقَوْمِهِ مَاذَا تَعْبُدُونَ٨٥ أَئِفْکًا آلِهَةً دُونَ اللَّهِ تُرِیدُونَ٨٦ فَمَا ظَنُّکُمْ بِرَبِّ الْعَالَمِینَ٨٧ فَنَظَرَ نَظْرَةً فِی النُّجُومِ٨٨ فَقَالَ إِنِّی سَقِیمٌ٨٩ فَتَوَلَّوْا عَنْهُ مُدْبِرِینَ٩٠ فَرَاغَ إِلَى آلِهَتِهِمْ فَقَالَ أَلَا تَأْکُلُونَ٩١ مَا لَکُمْ لَا تَنْطِقُونَ٩٢ فَرَاغَ عَلَیْهِمْ ضَرْبًا بِالْیَمِینِ٩٣ فَأَقْبَلُوا إِلَیْهِ یَزِفُّونَ٩٤ قَالَ أَتَعْبُدُونَ مَا تَنْحِتُونَ٩٥ وَاللَّهُ خَلَقَکُمْ وَمَا تَعْمَلُونَ٩٦ قَالُوا ابْنُوا لَهُ بُنْیَانًا فَأَلْقُوهُ فِی الْجَحِیمِ٩٧ فَأَرَادُوا بِهِ کَیْدًا فَجَعَلْنَاهُمُ الْأَسْفَلِینَ٩٨ وَقَالَ إِنِّی ذَاهِبٌ إِلَى رَبِّی سَیَهْدِینِ٩٩ رَبِّ هَبْ لِی مِنَ الصَّالِحِینَ١٠٠ فَبَشَّرْنَاهُ بِغُلَامٍ حَلِیمٍ١٠١ فَلَمَّا بَلَغَ مَعَهُ السَّعْیَ قَالَ یَا بُنَیَّ إِنِّی أَرَى فِی الْمَنَامِ أَنِّی أَذْبَحُکَ فَانْظُرْ مَاذَا تَرَى قَالَ یَا أَبَتِ افْعَلْ مَا تُؤْمَرُ سَتَجِدُنِی إِنْ شَاءَ اللَّهُ مِنَ الصَّابِرِینَ١٠٢﴾ [الصافات: 77-102].

﴿77﴾ و تنها نسل او را باقی گذاشتیم. ﴿78﴾ و برای او در میان ملت‌های آینده یادگار و نام نیک به جا گذاشتیم. ﴿79﴾ و در میان جهانیان بر نوح سلام باد. ﴿80﴾ البته ما این چنین به نیکوکاران ثواب می‌دهیم. ﴿81﴾ به یقین او از بندگان با ایمان ما بود. ﴿82﴾ باز دیگران را غرق کردیم. ﴿83﴾ و یقینا ابراهیم از پیروان او بود. ﴿84﴾ وقتی که با دل سالم به پیشگاه پروردگارش آمد. ﴿85﴾ وقتی که به پدر و قوم خود گفت: چه چیزی را می‌پرستید؟ ﴿86﴾ آیا به دروغ معبودهای دیگری غیر از الله را می‌خواهید؟ ﴿87﴾ پس گمانتان در باره پروردگار جهانیان چیست؟ ﴿88﴾ پس نگاه خاصی به ستارگان کرد. ﴿89﴾ پس گفت: من بیمارم. ﴿90﴾ پس مردم از او روی گردانده برگشتند. ﴿91﴾ پس شتابان و نهان به‌سوی معبودهایشان رفت و(مسخره کنان) گفت: آیا نمی‌خورید؟ ﴿92﴾ شما را چه شده است که حرف نمی‌زنید؟ ﴿93﴾ پس با دست راست بر آنها ضربه محکم وارد کرد. ﴿94﴾ پس مردم شتابان به‌سوی او روی آوردند. ﴿95﴾ (ابراهیم) گفت: آیا چیزهایی را می‌پرستید که خودتان می‌تراشید؟ ﴿96﴾ حال آنکه الله شما و آنچه را که انجام می‌دهید آفریده است. ﴿97﴾ گفتند: برای او چهار دیوار بزرگی (مانند کوره) بسازید و او را در آتش باندازید. ﴿98﴾ پس خواستند برای (نابودی) ابراهیم نیرنگ ورزند، ولی ما آنان را پست و مغلوب قرار دادیم. ﴿99﴾ و ابراهیم گفت: البته من به‌سوی پروردگارم می‌روم، او مرا راهنمایی خواهد کرد. ﴿100﴾ پروردگارم! به من (فرزندی) از صالحان عطا کن. ﴿101﴾ پس او را به پسری بردبار مژده دادیم. ﴿102﴾ وقتیکه (فرزندش) در کار و کوشش به سنی رسید که می‌توانست با او بایستد، (پدر) گفت: فرزندم! من در خواب دیده‌ام که من تو را ذبح می‌کنم، پس بنگر که چه می‌بینی و نطرت چیست؟ (فرزند) گفت: ای پدر! آنچه را مأمور شده ای انجام ده اگر الله بخواهد مرا از صابران خواهی یافت.

﴿فَلَمَّا أَسْلَمَا وَتَلَّهُ لِلْجَبِینِ١٠٣ وَنَادَیْنَاهُ أَنْ یَا إِبْرَاهِیمُ١٠٤ قَدْ صَدَّقْتَ الرُّؤْیَا إِنَّا کَذَلِکَ نَجْزِی الْمُحْسِنِینَ١٠٥ إِنَّ هَذَا لَهُوَ الْبَلَاءُ الْمُبِینُ١٠٦ وَفَدَیْنَاهُ بِذِبْحٍ عَظِیمٍ١٠٧ وَتَرَکْنَا عَلَیْهِ فِی الْآخِرِینَ١٠٨ سَلَامٌ عَلَى إِبْرَاهِیمَ١٠٩ کَذَلِکَ نَجْزِی الْمُحْسِنِینَ١١٠ إِنَّهُ مِنْ عِبَادِنَا الْمُؤْمِنِینَ١١١ وَبَشَّرْنَاهُ بِإِسْحَاقَ نَبِیًّا مِنَ الصَّالِحِینَ١١٢ وَبَارَکْنَا عَلَیْهِ وَعَلَى إِسْحَاقَ وَمِنْ ذُرِّیَّتِهِمَا مُحْسِنٌ وَظَالِمٌ لِنَفْسِهِ مُبِینٌ١١٣ وَلَقَدْ مَنَنَّا عَلَى مُوسَى وَهَارُونَ١١٤ وَنَجَّیْنَاهُمَا وَقَوْمَهُمَا مِنَ الْکَرْبِ الْعَظِیمِ١١٥ وَنَصَرْنَاهُمْ فَکَانُوا هُمُ الْغَالِبِینَ١١٦ وَآتَیْنَاهُمَا الْکِتَابَ الْمُسْتَبِینَ١١٧ وَهَدَیْنَاهُمَا الصِّرَاطَ الْمُسْتَقِیمَ١١٨ وَتَرَکْنَا عَلَیْهِمَا فِی الْآخِرِینَ١١٩ سَلَامٌ عَلَى مُوسَى وَهَارُونَ١٢٠ إِنَّا کَذَلِکَ نَجْزِی الْمُحْسِنِینَ١٢١ إِنَّهُمَا مِنْ عِبَادِنَا الْمُؤْمِنِینَ١٢٢ وَإِنَّ إِلْیَاسَ لَمِنَ الْمُرْسَلِینَ١٢٣ إِذْ قَالَ لِقَوْمِهِ أَلَا تَتَّقُونَ١٢٤ أَتَدْعُونَ بَعْلًا وَتَذَرُونَ أَحْسَنَ الْخَالِقِینَ١٢٥ اللَّهَ رَبَّکُمْ وَرَبَّ آبَائِکُمُ الْأَوَّلِینَ١٢٦﴾ [الصافات: 103-126].

﴿103﴾ پس چون (پدر و پسر) هردو (به امر الله) گردن نهادند و (ابراهیم) فرزندش را به پیشانی بر زمین خواباند. ﴿104﴾ و او را ندا کردیم که ای ابراهیم! ﴿105﴾ حقا که خواب (خود) را راست گرداندی البته ما این چنین نیکوکاران را پاداش می‌دهیم. ﴿106﴾ بی‌گمان این یک آزمون آشکار بود. ﴿107﴾ و ما قربانی بزرگ و ارزشمندی را فدای او کردیم. ﴿108﴾ و برای او در ملت‌های آینده نام نیک باقی گذاشتیم. ﴿109﴾ درود و سلام بر ابراهیم. ﴿110﴾ ما این چنین نیکوکاران را ثواب می‌دهیم. ﴿111﴾ چون او از بندگان با ایمان ما بود. ﴿112﴾ و او را به (تولد) اسحاق که پیغمبر و از جملۀ شایستگان بود، مژده دادیم. ﴿113﴾ و بر او و اسحاق خیر و برکت عطا کردیم. و از نسل آن دو (بعضی) نیکو کار و (بعضی) آشکارا بر خود ظالم بودند. ﴿114﴾ و البته بر موسی و هارون منت نهادیم. ﴿115﴾ و هردوی آنان و قومشان را از مصیبت بزرگ نجات دادیم. ﴿116﴾ و آنان را مدد کردیم، پس ایشان بودند که غالب شدند. ﴿117﴾ و به آن دو کتاب واضح و روشنگر دادیم. ﴿118﴾ و آن دو را به راه راست هدایت کردیم. ﴿119﴾ برای آن دو در ملت‌های آینده نام نیک باقی گذاشتیم. ﴿120﴾ سلام بر موسی و هارون. ﴿121﴾ ما این چنین نیکوکاران را ثواب می‌دهیم. ﴿122﴾ چون آن دو از بندگان مؤمن ما بودند. ﴿123﴾ و البته الیاس (هم) از پیغمبران بود. ﴿124﴾ وقتی که به قومش گفت: آیا (از الله) نمی‌ترسید؟ ﴿125﴾ آیا بت بعل را به دعا می‌خوانید و بهترین آفرینندگان را می‌گذارید؟ ﴿126﴾ الله را، که پروردگار شما و پروردگار پدران پیشین شماست.

﴿فَکَذَّبُوهُ فَإِنَّهُمْ لَمُحْضَرُونَ١٢٧ إِلَّا عِبَادَ اللَّهِ الْمُخْلَصِینَ١٢٨ وَتَرَکْنَا عَلَیْهِ فِی الْآخِرِینَ١٢٩ سَلَامٌ عَلَى إِلْ یَاسِینَ١٣٠ إِنَّا کَذَلِکَ نَجْزِی الْمُحْسِنِینَ١٣١ إِنَّهُ مِنْ عِبَادِنَا الْمُؤْمِنِینَ١٣٢ وَإِنَّ لُوطًا لَمِنَ الْمُرْسَلِینَ١٣٣ إِذْ نَجَّیْنَاهُ وَأَهْلَهُ أَجْمَعِینَ١٣٤ إِلَّا عَجُوزًا فِی الْغَابِرِینَ١٣٥ ثُمَّ دَمَّرْنَا الْآخَرِینَ١٣٦ وَإِنَّکُمْ لَتَمُرُّونَ عَلَیْهِمْ مُصْبِحِینَ١٣٧ وَبِاللَّیْلِ أَفَلَا تَعْقِلُونَ١٣٨ وَإِنَّ یُونُسَ لَمِنَ الْمُرْسَلِینَ١٣٩ إِذْ أَبَقَ إِلَى الْفُلْکِ الْمَشْحُونِ١٤٠ فَسَاهَمَ فَکَانَ مِنَ الْمُدْحَضِینَ١٤١ فَالْتَقَمَهُ الْحُوتُ وَهُوَ مُلِیمٌ١٤٢ فَلَوْلَا أَنَّهُ کَانَ مِنَ الْمُسَبِّحِینَ١٤٣ لَلَبِثَ فِی بَطْنِهِ إِلَى یَوْمِ یُبْعَثُونَ١٤٤ فَنَبَذْنَاهُ بِالْعَرَاءِ وَهُوَ سَقِیمٌ١٤٥ وَأَنْبَتْنَا عَلَیْهِ شَجَرَةً مِنْ یَقْطِینٍ١٤٦ وَأَرْسَلْنَاهُ إِلَى مِائَةِ أَلْفٍ أَوْ یَزِیدُونَ١٤٧ فَآمَنُوا فَمَتَّعْنَاهُمْ إِلَى حِینٍ١٤٨ فَاسْتَفْتِهِمْ أَلِرَبِّکَ الْبَنَاتُ وَلَهُمُ الْبَنُونَ١٤٩ أَمْ خَلَقْنَا الْمَلَائِکَةَ إِنَاثًا وَهُمْ شَاهِدُونَ١٥٠ أَلَا إِنَّهُمْ مِنْ إِفْکِهِمْ لَیَقُولُونَ١٥١ وَلَدَ اللَّهُ وَإِنَّهُمْ لَکَاذِبُونَ١٥٢ أَصْطَفَى الْبَنَاتِ عَلَى الْبَنِینَ١٥٣﴾ [الصافات: 127-153].

﴿127﴾ پس او را تکذیب کردند. پس بدون شک آنان (در دوزخ) احضار خواهند شد. ﴿128﴾ مگر بندگان مخلص الله. ﴿129﴾ و برای او در ملت‌های آینده نام نیک باقی گذاشتیم. ﴿130﴾ سلام بر الیاس. ﴿131﴾ ما این چنین نیکوکاران را ثواب می‌دهیم. ﴿132﴾‌ چون او از بندگان مؤمن ما بود. ﴿133﴾ و یقینا لوط از پیغمبران بود. ﴿134﴾ (یادآور شو) وقتی را که او و خانواده‌اش را همگی نجات دادیم. ﴿135﴾ به جز پیرزنی که از باقی ماندگان بود. ﴿136﴾ باز دیگران را هلاک کردیم. ﴿137﴾ و البته شما صبحگاهان بر سرزمین ایشان عبور می‌کنید. ﴿138﴾ و نیز گاهی در شب عبور می‌کنید، آیا نمی‌فهمید؟ ﴿139﴾ و البته یونس از پیغمبران بود. ﴿140﴾ وقتی که به‌سوی کشتی پر از مردم پناه برد. ﴿141﴾ پس در قرعه کشی شرکت کرد و از بازندگان شد. ﴿142﴾ پس ماهی او را بلعید، در حالیکه خود را سرزنش می‌کرد. ﴿143﴾ پس اگر او از تسبیح گویان نبود. ﴿144﴾ به یقین در شکمش تا روزی که (مردم) برانگیخته می‌شوند باقی می‌ماند. ﴿145﴾ پس در حالیکه خسته و بیمار بود او را به سرزمین خشک (و خالی از گیاه) انداختیم. ﴿146﴾ و بر او درختی از (نوع) کدو رویانیدیم. ﴿147﴾ و او را به‌سوی یکصد هزار نفر یا بیشتر فرستادیم. ﴿148﴾ پس ایمان آوردند پس آنان را تا مدتی معین بهره مند ساختیم. ﴿149﴾ پس از آنان بپرس که آیا دختران برای پروردگارت و پسران برای آنان است؟ ﴿150﴾ یا ما فرشتگان را اناث آفریدیم و آنان حاضر بودند؟ ﴿151﴾ آگاه باشید! آنان از دروغ و تهمت (چنین می‌گویند. ﴿152﴾ الله فرزند زاده است! و البته ایشان دروغگویند. ﴿153﴾ آیا الله دختران را بر پسران ترجیح داده است؟

﴿مَا لَکُمْ کَیْفَ تَحْکُمُونَ١٥٤ أَفَلَا تَذَکَّرُونَ١٥٥ أَمْ لَکُمْ سُلْطَانٌ مُبِینٌ١٥٦ فَأْتُوا بِکِتَابِکُمْ إِنْ کُنْتُمْ صَادِقِینَ١٥٧ وَجَعَلُوا بَیْنَهُ وَبَیْنَ الْجِنَّةِ نَسَبًا وَلَقَدْ عَلِمَتِ الْجِنَّةُ إِنَّهُمْ لَمُحْضَرُونَ١٥٨ سُبْحَانَ اللَّهِ عَمَّا یَصِفُونَ١٥٩ إِلَّا عِبَادَ اللَّهِ الْمُخْلَصِینَ١٦٠ فَإِنَّکُمْ وَمَا تَعْبُدُونَ١٦١ مَا أَنْتُمْ عَلَیْهِ بِفَاتِنِینَ١٦٢ إِلَّا مَنْ هُوَ صَالِ الْجَحِیمِ١٦٣ وَمَا مِنَّا إِلَّا لَهُ مَقَامٌ مَعْلُومٌ١٦٤ وَإِنَّا لَنَحْنُ الصَّافُّونَ١٦٥ وَإِنَّا لَنَحْنُ الْمُسَبِّحُونَ١٦٦ وَإِنْ کَانُوا لَیَقُولُونَ١٦٧ لَوْ أَنَّ عِنْدَنَا ذِکْرًا مِنَ الْأَوَّلِینَ١٦٨ لَکُنَّا عِبَادَ اللَّهِ الْمُخْلَصِینَ١٦٩ فَکَفَرُوا بِهِ فَسَوْفَ یَعْلَمُونَ١٧٠ وَلَقَدْ سَبَقَتْ کَلِمَتُنَا لِعِبَادِنَا الْمُرْسَلِینَ١٧١ إِنَّهُمْ لَهُمُ الْمَنْصُورُونَ١٧٢ وَإِنَّ جُنْدَنَا لَهُمُ الْغَالِبُونَ١٧٣ فَتَوَلَّ عَنْهُمْ حَتَّى حِینٍ١٧٤ وَأَبْصِرْهُمْ فَسَوْفَ یُبْصِرُونَ١٧٥ أَفَبِعَذَابِنَا یَسْتَعْجِلُونَ١٧٦ فَإِذَا نَزَلَ بِسَاحَتِهِمْ فَسَاءَ صَبَاحُ الْمُنْذَرِینَ١٧٧ وَتَوَلَّ عَنْهُمْ حَتَّى حِینٍ١٧٨ وَأَبْصِرْ فَسَوْفَ یُبْصِرُونَ١٧٩ سُبْحَانَ رَبِّکَ رَبِّ الْعِزَّةِ عَمَّا یَصِفُونَ١٨٠ وَسَلَامٌ عَلَى الْمُرْسَلِینَ١٨١ وَالْحَمْدُ لِلَّهِ رَبِّ الْعَالَمِینَ١٨٢﴾ [الصافات: 154-182].

﴿154﴾ شما را چه شده است، چگونه حکم و فیصله می‌کنید؟ ﴿155﴾ آیا عبرت نمی‌گردید؟ ﴿156﴾ آیا برای شما دلیل آشکار است؟ ﴿157﴾ اگر راست می‌گویید کتاب (سند) تان را بیاورید. ﴿158﴾ و (کافران) بین الله و جنیان نسبتی قایل شدند، حال آنکه جنیان می‌دانند که (برای محاسبه) احضار خواهند شد. ﴿159﴾ الله از آنچه (او را به آن) توصیف می‌کنند پاک و منزه است. ﴿160﴾ به جز بندگان مخلص الله (که او را به شایستگی توصیف می‌کنند). ﴿161﴾ پس شما و آنچه می‌پرستید. ﴿162﴾ هرگز نمی‌توانید کسی را با فتنه و فساد از راه الله منحرف سازید. ﴿163﴾ به جز کسی که (خودش) مایل باشد که وارد دوزخ گردد. ﴿164﴾ (فرشتگان گویند) و کسی از ما نیست مگر آنکه جایگاه مشخصی دارد. ﴿165﴾ و البته ما (برای عبادت الله) به صف ایستادگانیم. ﴿166﴾ و البته این مائیم که تسبیح گویانیم. ﴿167﴾ و هرچند مشرکان می‌گفتند. ﴿168﴾ اگر پندی از پیشینیان در نزد ما بود. ﴿169﴾ به یقین ما هم از بندگان مخلص الله می‌شدیم. ﴿170﴾ پس به آن کفر ورزیدند و به زودی (نتیجه کفر خود را) خواهند دانست. ﴿171﴾ و البته وعدۀ نصرت ما دربارۀ بندگان فرستادۀ ما قبلا ثبت و صادر شده است. ﴿172﴾ البته ایشانند که مدد شدگانند. ﴿173﴾ و یقینا لشکر ماست که پیروزمندانند. ﴿174﴾ پس از آنان تا مدتی روی بگردان. ﴿175﴾ و (عناد و سرکشی) آنان را بنگر، پس به زودی خودشان هم خواهند دید. ﴿176﴾ پس آیا به (آمدن) عذاب ما عجله دارند؟ ﴿177﴾ پس چون (عذاب ما) به ساحت آنان نازل شود، پس بیم داده شدگان چه بامداد بدی خواهند داشت! ﴿178﴾ پس از آنان تا مدتی روی بگردان. ﴿179﴾ و بنگر و آنان خودشان هم به زودی خواهند دید. ﴿180﴾ پاک و منزه است پروردگارت، پروردگار صاحب عزت، از توصیف‌هایی که کافران (در بارۀ او) می‌کنند. ﴿181﴾ و سلام بر همه فرستادگان (الله). ﴿182﴾ و همه ستایش‌ها سزاوار ذاتی است که پروردگار جهانیان است.

سورۀ ص

سورۀ ص

در مکه نازل شده و هشتاد و هشت آیت است.

بنام الله بخشندۀ مهربان

﴿ص وَالْقُرْآنِ ذِی الذِّکْرِ١ بَلِ الَّذِینَ کَفَرُوا فِی عِزَّةٍ وَشِقَاقٍ٢ کَمْ أَهْلَکْنَا مِنْ قَبْلِهِمْ مِنْ قَرْنٍ فَنَادَوْا وَلَاتَ حِینَ مَنَاصٍ٣ وَعَجِبُوا أَنْ جَاءَهُمْ مُنْذِرٌ مِنْهُمْ وَقَالَ الْکَافِرُونَ هَذَا سَاحِرٌ کَذَّابٌ٤ أَجَعَلَ الْآلِهَةَ إِلَهًا وَاحِدًا إِنَّ هَذَا لَشَیْءٌ عُجَابٌ٥ وَانْطَلَقَ الْمَلَأُ مِنْهُمْ أَنِ امْشُوا وَاصْبِرُوا عَلَى آلِهَتِکُمْ إِنَّ هَذَا لَشَیْءٌ یُرَادُ٦ مَا سَمِعْنَا بِهَذَا فِی الْمِلَّةِ الْآخِرَةِ إِنْ هَذَا إِلَّا اخْتِلَاقٌ٧ أَأُنْزِلَ عَلَیْهِ الذِّکْرُ مِنْ بَیْنِنَا بَلْ هُمْ فِی شَکٍّ مِنْ ذِکْرِی بَلْ لَمَّا یَذُوقُوا عَذَابِ٨ أَمْ عِنْدَهُمْ خَزَائِنُ رَحْمَةِ رَبِّکَ الْعَزِیزِ الْوَهَّابِ٩ أَمْ لَهُمْ مُلْکُ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ وَمَا بَیْنَهُمَا فَلْیَرْتَقُوا فِی الْأَسْبَابِ١٠ جُنْدٌ مَا هُنَالِکَ مَهْزُومٌ مِنَ الْأَحْزَابِ١١ کَذَّبَتْ قَبْلَهُمْ قَوْمُ نُوحٍ وَعَادٌ وَفِرْعَوْنُ ذُو الْأَوْتَادِ١٢ وَثَمُودُ وَقَوْمُ لُوطٍ وَأَصْحَابُ الْأَیْکَةِ أُولَئِکَ الْأَحْزَابُ١٣ إِنْ کُلٌّ إِلَّا کَذَّبَ الرُّسُلَ فَحَقَّ عِقَابِ١٤ وَمَا یَنْظُرُ هَؤُلَاءِ إِلَّا صَیْحَةً وَاحِدَةً مَا لَهَا مِنْ فَوَاقٍ١٥ وَقَالُوا رَبَّنَا عَجِّلْ لَنَا قِطَّنَا قَبْلَ یَوْمِ الْحِسَابِ١٦﴾ [ص: 1-16].

﴿1﴾ ص . (مفهوم این حرف به الله معلوم است) قسم به قرآن والا و پند آموز. ﴿2﴾ بلکه کافران در سرکشی سخت و مخالفت شدید قرار دارند. ﴿3﴾ چه بسیار اقوام پیش از آنان را نابود کردیم که فریاد نمودند، لیکن فرصت (فرصت) نجات نبود. ﴿4﴾ و تعجب کردند از اینکه بیم دهنده ای از خودشان به سویشان آمده است. و کافران گفتند: این جادوگر دروغگو است. ﴿5﴾ آیا معبودان (متعدد) را معبود واحد ساخته است؟ البته که این چیز بسیار عجیب است. ﴿6﴾ و رؤسای‌شان (از مجلس پیغمبر) برآمدند (و به دیگران نیز گفتند:) بروید و بر (پرستش) معبودان خود صبر کنید، بی‌گمان این (مقاومت) همان چیزی است که از شما خواسته می‌شود. ﴿7﴾ و ما این مطلب را در آیین اخیر (دین قریش یا دین نصرانیت) نشنیده‌ایم، این آیین جز آیین دروغ و ساختگی نیست. ﴿8﴾ آیا از بین همۀ ما این قرآن بر او نازل شده است؟ بلکه آنان از قرآن من در شک‌اند، بلکه هنوز عذاب مرا نچشیده‌اند. ﴿9﴾ آیا نزد آنها خزانه‌های رحمت پروردگار غالب بخشاینده‌ات هست. ﴿10﴾ آیا پادشاهی آسمان‌ها و زمین و چیزهایی که در میان آن دو است از ایشان است؟ پس اگر چنین است با وسایل و اسباب بالا روند. ﴿11﴾ آنانکه اینجا هستند، لشکر ناچیزی از گروه‌های شکست خورده هستند. ﴿12﴾ پیش از آنان قوم نوح و عاد و فرعون صاحب لشکر و قدرت (پیغمبران ما را) تکذیب کردند. ﴿13﴾ و قوم ثمود و قوم لوط و اصحاب ایکه، آنان نیز احزابی بودند (که پیغمبران را تکذیب کردند). ﴿14﴾ هریک از این گروه‌ها پیغمبران را تکذیب کردند، پس عذاب الهی (در مورد آنان) تحقق یافت. ﴿15﴾ این کفار انتظار نمی‌کشند مگر صدای مرگبار را که پس از آن هیچ مهلتی به اندازۀ دوشیدن شتر نباشد. ﴿16﴾ و گفتند: (با تمسخر و غرور) ای پروردگار ما! سهم ما را از (عذاب) پیش از روز حساب به ما بده.

﴿اصْبِرْ عَلَى مَا یَقُولُونَ وَاذْکُرْ عَبْدَنَا دَاوُودَ ذَا الْأَیْدِ إِنَّهُ أَوَّابٌ١٧ إِنَّا سَخَّرْنَا الْجِبَالَ مَعَهُ یُسَبِّحْنَ بِالْعَشِیِّ وَالْإِشْرَاقِ١٨ وَالطَّیْرَ مَحْشُورَةً کُلٌّ لَهُ أَوَّابٌ١٩ وَشَدَدْنَا مُلْکَهُ وَآتَیْنَاهُ الْحِکْمَةَ وَفَصْلَ الْخِطَابِ٢٠ وَهَلْ أَتَاکَ نَبَأُ الْخَصْمِ إِذْ تَسَوَّرُوا الْمِحْرَابَ٢١ إِذْ دَخَلُوا عَلَى دَاوُودَ فَفَزِعَ مِنْهُمْ قَالُوا لَا تَخَفْ خَصْمَانِ بَغَى بَعْضُنَا عَلَى بَعْضٍ فَاحْکُمْ بَیْنَنَا بِالْحَقِّ وَلَا تُشْطِطْ وَاهْدِنَا إِلَى سَوَاءِ الصِّرَاطِ٢٢ إِنَّ هَذَا أَخِی لَهُ تِسْعٌ وَتِسْعُونَ نَعْجَةً وَلِیَ نَعْجَةٌ وَاحِدَةٌ فَقَالَ أَکْفِلْنِیهَا وَعَزَّنِی فِی الْخِطَابِ٢٣ قَالَ لَقَدْ ظَلَمَکَ بِسُؤَالِ نَعْجَتِکَ إِلَى نِعَاجِهِ وَإِنَّ کَثِیرًا مِنَ الْخُلَطَاءِ لَیَبْغِی بَعْضُهُمْ عَلَى بَعْضٍ إِلَّا الَّذِینَ آمَنُوا وَعَمِلُوا الصَّالِحَاتِ وَقَلِیلٌ مَا هُمْ وَظَنَّ دَاوُودُ أَنَّمَا فَتَنَّاهُ فَاسْتَغْفَرَ رَبَّهُ وَخَرَّ رَاکِعًا وَأَنَابَ ٢٤ فَغَفَرْنَا لَهُ ذَلِکَ وَإِنَّ لَهُ عِنْدَنَا لَزُلْفَى وَحُسْنَ مَآبٍ٢٥ یَا دَاوُودُ إِنَّا جَعَلْنَاکَ خَلِیفَةً فِی الْأَرْضِ فَاحْکُمْ بَیْنَ النَّاسِ بِالْحَقِّ وَلَا تَتَّبِعِ الْهَوَى فَیُضِلَّکَ عَنْ سَبِیلِ اللَّهِ إِنَّ الَّذِینَ یَضِلُّونَ عَنْ سَبِیلِ اللَّهِ لَهُمْ عَذَابٌ شَدِیدٌ بِمَا نَسُوا یَوْمَ الْحِسَابِ٢٦﴾ [ص: 17-26].

﴿17﴾ لذا (ای پیغمبر) بر آنچه می‌گویند صبر کن و بندۀ ما داود را یاد کن که صاحب قدرت بود، واقعا او (به سوی ما) بسیار رجوع کننده بود. ﴿18﴾ البته ما کوه‌ها را مسخر کردیم تا شام و صبح همرای او تسبیح گویند. ﴿19﴾ و پرندگان را نیز مسخر نمودیم در حالیکه با او جمع شده بودند، همگی فرمانبردار او بودند. ﴿20﴾ و فرمانروایی و سلطنت او را استوار و محکم ساختیم و به او حکمت و قدرت قضاوت عادلانه دادیم. ﴿21﴾ و آیا ماجرای دادخواهان به تو رسیده است، وقتی که بر دیوار عبادتگاه (داود) بالا شدند (و بر او فرود آمدند). ﴿22﴾ چون بر داود (ناگهانی) وارد شدند پس او از آنان ترسید، گفتند: مترس! ما دو مدعی هستیم که یکی از ما بر دیگری ظلم کرده است، پس در میان ما به حق و عدل فیصله و داوری کن، و ظلم روا مدار و ما را به راه راست راهنمایی فرما. ﴿23﴾ یقینا که این برادر من است و او نود و نه میش دارد و من تنها یک میش دارم و روی به من می‌گوید: آن را به من واگذار، و او در گفتگو بر من غلبه نموده است. ﴿24﴾ (داود) گفت: بی‌شک او با درخواست اینکه میشت (را به او بدهی تا آن را) با میش‌های خود اضافه کند به تو ظلم کرده است. و حقا که بسیاری از شریکان به همدیگر ظلم می‌کنند، مگر آنانی که ایمان آورده و کارهای نیک انجام داده‌اند ولی چنین کسانی بسیار اندک و کم هستند. پس داود دانست که ما او را آزموده‌ایم، بنابراین، از پروردگار خویش آمرزش خواست و به سجده افتاد و توبه و انابه کرد. ﴿25﴾ پس ما این قضاوت عجولانه) را بر او بخشیدیم و البته برای او در نزد ما مقام قربت و عاقبت نیک است. ﴿26﴾ ای داود! ما تو را در زمین خلیفه ساخته‌ایم، پس به حق در میان مردم حکم کن، و از هوای نفس پیروی مکن که تو را از راه الله منحرف می‌سازد، بی‌گمان آنان که از راه الله منحرف می‌شوند، برای‌شان عذاب سخت است به خاطر آنکه روز حساب را فراموش کردند.

﴿وَمَا خَلَقْنَا السَّمَاءَ وَالْأَرْضَ وَمَا بَیْنَهُمَا بَاطِلًا ذَلِکَ ظَنُّ الَّذِینَ کَفَرُوا فَوَیْلٌ لِلَّذِینَ کَفَرُوا مِنَ النَّارِ٢٧ أَمْ نَجْعَلُ الَّذِینَ آمَنُوا وَعَمِلُوا الصَّالِحَاتِ کَالْمُفْسِدِینَ فِی الْأَرْضِ أَمْ نَجْعَلُ الْمُتَّقِینَ کَالْفُجَّارِ٢٨ کِتَابٌ أَنْزَلْنَاهُ إِلَیْکَ مُبَارَکٌ لِیَدَّبَّرُوا آیَاتِهِ وَلِیَتَذَکَّرَ أُولُو الْأَلْبَابِ٢٩ وَوَهَبْنَا لِدَاوُودَ سُلَیْمَانَ نِعْمَ الْعَبْدُ إِنَّهُ أَوَّابٌ٣٠ إِذْ عُرِضَ عَلَیْهِ بِالْعَشِیِّ الصَّافِنَاتُ الْجِیَادُ٣١ فَقَالَ إِنِّی أَحْبَبْتُ حُبَّ الْخَیْرِ عَنْ ذِکْرِ رَبِّی حَتَّى تَوَارَتْ بِالْحِجَابِ٣٢ رُدُّوهَا عَلَیَّ فَطَفِقَ مَسْحًا بِالسُّوقِ وَالْأَعْنَاقِ٣٣ وَلَقَدْ فَتَنَّا سُلَیْمَانَ وَأَلْقَیْنَا عَلَى کُرْسِیِّهِ جَسَدًا ثُمَّ أَنَابَ٣٤ قَالَ رَبِّ اغْفِرْ لِی وَهَبْ لِی مُلْکًا لَا یَنْبَغِی لِأَحَدٍ مِنْ بَعْدِی إِنَّکَ أَنْتَ الْوَهَّابُ٣٥ فَسَخَّرْنَا لَهُ الرِّیحَ تَجْرِی بِأَمْرِهِ رُخَاءً حَیْثُ أَصَابَ٣٦ وَالشَّیَاطِینَ کُلَّ بَنَّاءٍ وَغَوَّاصٍ٣٧ وَآخَرِینَ مُقَرَّنِینَ فِی الْأَصْفَادِ٣٨ هَذَا عَطَاؤُنَا فَامْنُنْ أَوْ أَمْسِکْ بِغَیْرِ حِسَابٍ٣٩ وَإِنَّ لَهُ عِنْدَنَا لَزُلْفَى وَحُسْنَ مَآبٍ٤٠ وَاذْکُرْ عَبْدَنَا أَیُّوبَ إِذْ نَادَى رَبَّهُ أَنِّی مَسَّنِیَ الشَّیْطَانُ بِنُصْبٍ وَعَذَابٍ٤١ ارْکُضْ بِرِجْلِکَ هَذَا مُغْتَسَلٌ بَارِدٌ وَشَرَابٌ٤٢﴾ [ص: 27-42].

﴿27﴾ و ما آسمان‌ها و زمین و آنچه را که بین آن دو است بیهوده نه آفریدیم. این گمان کافران است، پس وای به حال کافران از آتش (دوزخ). ﴿28﴾ آیا کسانی را که ایمان آورده و کارهای نیک انجام داده‌اند، مانند فساد گران در زمین قرار می‌دهیم؟ یا پرهیزگاران را مانند بدکاران قرار میدهیم؟ ﴿29﴾ (این) کتابی مبارکی است که آن را به‌سوی تو فرو فرستاده‌ایم تا در آیات آن تدبر کنند و خردمندان عبرت گیرند. ﴿30﴾ و به داود سلیمان را عطا کردیم، او بهترین بنده ای بود، چون بسیار به دربار ما روی می‌آورد. ﴿31﴾ وقتی که عصرگاه اسپهای چابک (و تندرو) به او عرضه شد. ﴿32﴾ پس گفت: واقعا من این اسپان را به خاطر پروردگارم (و جهاد در راه او) دوست داشتم و نگاه او به دیدن آنها ادامه داشت تا آنکه اسپان از دیده‌های او پنهان شدند. ﴿33﴾ (پس دستور داد که) آن (اسپها) را نزد من باز گردانید (تا بار دیگر به آنها نگاه کنم)، پس شروع به دست کشیدن بر ساق‌ها و گردنهای آنها کرد. ﴿34﴾ و البته ما سلیمان را آزمودیم و بر تخت او جسدی افگندیم، باز به سوى (الله) روی آورد و توبه کرد. ﴿35﴾ گفت: ای پروردگارم! مرا بیامرز، و به من پادشاهی عطا کن که بعد از من سزاوار هیچ کس نباشد، چون تو بسیار بخشنده ای. ﴿36﴾ پس باد را برایش مسخر کردیم که به فرمان او هرجا که می‌خواست به آرامی سیر می‌کرد. ﴿37﴾ و شیطان‌ها را (برای او مسخر کردیم) هر معمار و غوطه خور از آنها را. ﴿38﴾ و گروه دیگری از شیاطین را (هم با دست و پاهای) به هم بسته در زنجیرها (مسخر او کردیم). ﴿39﴾ (و به سلیمان گفتیم:) این بخشش بی‌حساب ماست، پس به هر کس می‌خواهی ببخش یا نگاه دار. ﴿40﴾ و البته او در نزد ما مقامی ارجمند و سرانجامی نیک دارد. ﴿41﴾ و بندۀ ما ایوب را یاد کن وقتی که پروردگارش را فریاد کرد که همانا شیطان به من رنج و عذاب رسانده است. ﴿42﴾ (گفتیم) پای خود را به زمین بزن (تا از زیر پایت چشمه ای جاری کنیم)، این چشمه برای شستشو و هم سرد و نوشیدنی است.

﴿وَوَهَبْنَا لَهُ أَهْلَهُ وَمِثْلَهُمْ مَعَهُمْ رَحْمَةً مِنَّا وَذِکْرَى لِأُولِی الْأَلْبَابِ٤٣ وَخُذْ بِیَدِکَ ضِغْثًا فَاضْرِبْ بِهِ وَلَا تَحْنَثْ إِنَّا وَجَدْنَاهُ صَابِرًا نِعْمَ الْعَبْدُ إِنَّهُ أَوَّابٌ٤٤ وَاذْکُرْ عِبَادَنَا إِبْرَاهِیمَ وَإِسْحَاقَ وَیَعْقُوبَ أُولِی الْأَیْدِی وَالْأَبْصَارِ٤٥ إِنَّا أَخْلَصْنَاهُمْ بِخَالِصَةٍ ذِکْرَى الدَّارِ٤٦ وَإِنَّهُمْ عِنْدَنَا لَمِنَ الْمُصْطَفَیْنَ الْأَخْیَارِ٤٧ وَاذْکُرْ إِسْمَاعِیلَ وَالْیَسَعَ وَذَا الْکِفْلِ وَکُلٌّ مِنَ الْأَخْیَارِ٤٨ هَذَا ذِکْرٌ وَإِنَّ لِلْمُتَّقِینَ لَحُسْنَ مَآبٍ٤٩ جَنَّاتِ عَدْنٍ مُفَتَّحَةً لَهُمُ الْأَبْوَابُ٥٠ مُتَّکِئِینَ فِیهَا یَدْعُونَ فِیهَا بِفَاکِهَةٍ کَثِیرَةٍ وَشَرَابٍ٥١ وَعِنْدَهُمْ قَاصِرَاتُ الطَّرْفِ أَتْرَابٌ٥٢ هَذَا مَا تُوعَدُونَ لِیَوْمِ الْحِسَابِ٥٣ إِنَّ هَذَا لَرِزْقُنَا مَا لَهُ مِنْ نَفَادٍ٥٤ هَذَا وَإِنَّ لِلطَّاغِینَ لَشَرَّ مَآبٍ٥٥ جَهَنَّمَ یَصْلَوْنَهَا فَبِئْسَ الْمِهَادُ٥٦ هَذَا فَلْیَذُوقُوهُ حَمِیمٌ وَغَسَّاقٌ٥٧ وَآخَرُ مِنْ شَکْلِهِ أَزْوَاجٌ٥٨ هَذَا فَوْجٌ مُقْتَحِمٌ مَعَکُمْ لَا مَرْحَبًا بِهِمْ إِنَّهُمْ صَالُو النَّارِ٥٩ قَالُوا بَلْ أَنْتُمْ لَا مَرْحَبًا بِکُمْ أَنْتُمْ قَدَّمْتُمُوهُ لَنَا فَبِئْسَ الْقَرَارُ٦٠ قَالُوا رَبَّنَا مَنْ قَدَّمَ لَنَا هَذَا فَزِدْهُ عَذَابًا ضِعْفًا فِی النَّارِ٦١﴾ [ص: 43-61].

﴿43﴾ و ما از رحمت خویش خانواده‌اش را به او بخشیدیم و مانند آنها را به ایشان افزودیم تا پندی برای خردمندان باشد. ﴿44﴾ و (دستور دادیم) که دسته‌ای از شاخه‌های باریک را بگیر و (او را) با آن بزن (تا بدن همسرت آزرده نشود) و سوگند خود را مشکن، ما ایوب را صابر یافتیم، چه بنده خوبی بود بی‌گمان او بسیار تو به کار بود. ﴿45﴾ و بندگان ما ابراهیم و اسحاق و یعقوب را یاد کن که دارای قوت و بصیرت بودند. ﴿46﴾ البته ما آنان را با خلوصی خاصی که یاد آور سرای آخرت بود خالص کردیم. ﴿47﴾ و البته آنها نزد ما از برگزیدگان نیک بودند. ﴿48﴾ و اسماعیل و یسع و ذالکفل را یاد کن و همگی آنان از نیکان بودند. ﴿49﴾ این یادی (از ایشان در دنیا) است و البته برای پرهیزگاران سرانجام نیک (در آخرت) خواهد بود. ﴿50﴾ باغ‌های جاودان (در بهشت) در حالیکه درهایش به روی آنان گشوده است. ﴿51﴾ در آنجا (بر تخت‌ها) تکیه می‌زنند و میوه‌های فراوان و نوشیدنی‌های زیادی را می‌طلبند. ﴿52﴾ و نزد آنان زنانی هستند که تنها به شوهرانشان چشم می‌دوزند و همگی هم سن و سال هستند. ﴿53﴾ این همان ثوابی است که برای روز حساب به شما وعده داده می‌شد. ﴿54﴾ البته این عطا و روزی ماست که برای آن پایانی نیست. ﴿55﴾ این (پاداش پرهیزگاران است) و البته برای سرکشان سرانجام بدی است. ﴿56﴾ دوزخی که در آن وارد می‌شوند و (دوزخ) چه بد آرامگاهی است! ﴿57﴾ این آب داغ و زردآب دوزخیان است که آن را باید بچشند. ﴿58﴾ و عذاب‌های دیگری از همان نوع برای آنان است. ﴿59﴾ (به سران کفر گویند:) این گروهی (از پیروان شما)‌اند که همرای شما وارد (دوزخ) می‌شوند، خوش آمدید برای آنان نیست؛ چون آنان وارد دوزخ شدند. ﴿60﴾ (پیروان) گویند: بلکه شما را خوش آمدید مباد چون شما عذاب را بر ما پیش کردید، پس بد جای قرار است دوزخ. ﴿61﴾ و گویند: ای پروردگار ما! هر کس ما را دچار این سرنوشت ساخته است، پس در آتش عذاب او دو برابر بافزا.

﴿وَقَالُوا مَا لَنَا لَا نَرَى رِجَالًا کُنَّا نَعُدُّهُمْ مِنَ الْأَشْرَارِ٦٢ أَتَّخَذْنَاهُمْ سِخْرِیًّا أَمْ زَاغَتْ عَنْهُمُ الْأَبْصَارُ٦٣ إِنَّ ذَلِکَ لَحَقٌّ تَخَاصُمُ أَهْلِ النَّارِ٦٤ قُلْ إِنَّمَا أَنَا مُنْذِرٌ وَمَا مِنْ إِلَهٍ إِلَّا اللَّهُ الْوَاحِدُ الْقَهَّارُ٦٥ رَبُّ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ وَمَا بَیْنَهُمَا الْعَزِیزُ الْغَفَّارُ٦٦ قُلْ هُوَ نَبَأٌ عَظِیمٌ٦٧ أَنْتُمْ عَنْهُ مُعْرِضُونَ٦٨ مَا کَانَ لِیَ مِنْ عِلْمٍ بِالْمَلَإِ الْأَعْلَى إِذْ یَخْتَصِمُونَ٦٩ إِنْ یُوحَى إِلَیَّ إِلَّا أَنَّمَا أَنَا نَذِیرٌ مُبِینٌ٧٠ إِذْ قَالَ رَبُّکَ لِلْمَلَائِکَةِ إِنِّی خَالِقٌ بَشَرًا مِنْ طِینٍ٧١ فَإِذَا سَوَّیْتُهُ وَنَفَخْتُ فِیهِ مِنْ رُوحِی فَقَعُوا لَهُ سَاجِدِینَ٧٢ فَسَجَدَ الْمَلَائِکَةُ کُلُّهُمْ أَجْمَعُونَ٧٣ إِلَّا إِبْلِیسَ اسْتَکْبَرَ وَکَانَ مِنَ الْکَافِرِینَ٧٤ قَالَ یَا إِبْلِیسُ مَا مَنَعَکَ أَنْ تَسْجُدَ لِمَا خَلَقْتُ بِیَدَیَّ أَسْتَکْبَرْتَ أَمْ کُنْتَ مِنَ الْعَالِینَ٧٥ قَالَ أَنَا خَیْرٌ مِنْهُ خَلَقْتَنِی مِنْ نَارٍ وَخَلَقْتَهُ مِنْ طِینٍ٧٦ قَالَ فَاخْرُجْ مِنْهَا فَإِنَّکَ رَجِیمٌ٧٧ وَإِنَّ عَلَیْکَ لَعْنَتِی إِلَى یَوْمِ الدِّینِ٧٨ قَالَ رَبِّ فَأَنْظِرْنِی إِلَى یَوْمِ یُبْعَثُونَ٧٩ قَالَ فَإِنَّکَ مِنَ الْمُنْظَرِینَ٨٠ إِلَى یَوْمِ الْوَقْتِ الْمَعْلُومِ٨١ قَالَ فَبِعِزَّتِکَ لَأُغْوِیَنَّهُمْ أَجْمَعِینَ٨٢ إِلَّا عِبَادَکَ مِنْهُمُ الْمُخْلَصِینَ٨٣﴾ [ص: 62-83].

﴿62﴾ و (دوزخیان) گویند: ما را چه شده است کسانی را نمی‌بینیم که آنان را از اشرار می‌شمردیم؟ ﴿63﴾ آیا آنان را به مسخره می‌گرفتیم (و امروز اهل بهشت اند)؟ و یا این که چشمان ما ایشان را دیده نمی‌توانند. ﴿64﴾ البته این مجادلۀ دوزخیان حق و واقع شدنی است. ﴿65﴾ بگو: من تنها بیم دهنده هستم و بس، و هیچ معبود به حقی جز الله واحد و مقتدر وجود ندارد. ﴿66﴾ (ذاتی که) پروردگار آسمان‌ها و زمین و آنچه میان آن دو است. (ذات) غالب آمرزگار. ﴿67﴾ بگو: آن خبر بزرگ است. ﴿68﴾ که شما از آن روی می‌گردانید. ﴿69﴾ من از عالم بالا وقتی که با همدیگر گفتگو می‌کنند خبری ندارم. ﴿70﴾ (چون) به من وحی نمی‌شود مگر به آن خاطر که بیم دهندۀ آشکار هستم. ﴿71﴾ یادآور شو وقتی که پروردگارت به فرشتگان گفت: همانا من آفریننده بشری از گل هستم. ﴿72﴾ پس چون آن را سر و سامان داده و برابر کردم، و از روح (خلق کرده) خود در او دمیدم، پس (همه) سجده کنان به او بیفتید. ﴿73﴾ پس همۀ فرشتگان جملگی به آدم سجده کردند. ﴿74﴾ به جز ابلیس که تکبر ورزید و از کافران شد. ﴿75﴾ (الله) فرمود: ای ابلیس! چه چیزی تو را بازداشت از اینکه برای آنچه با دو دست خود آفریده‌ام سجده کنی؟ تکبر ورزیدی یا از بلندمرتبه‌گان هستی؟ ﴿76﴾ (ابلیس) گفت: من از او بهتر هستم، مرا از آتش آفریده‌ای و او را از گل آفریده‌ای. ﴿77﴾ (الله) فرمود: از آن بیرون شو چون که تو رانده شده ای. ﴿78﴾ و البته تا روز جزا نفرین من بر تو خواهد بود. ﴿79﴾ (ابلیس) گفت: پروردگارم! تا روزی که بندگان برانگیخته می‌شوند مرا مهلت بده. ﴿80﴾ (الله) فرمود: همانا تو از مهلت داده شد گانی. ﴿81﴾ تا روز و وقت معین (قیامت). ﴿82﴾ (ابلیس) گفت: پس به عزت و عظمت تو قسم که همگی آنان را گمراه می‌کنم. ﴿83﴾ مگر آن بندگان مخلص تو را (گمراه ساخته نمی‌توانم).

﴿قَالَ فَالْحَقُّ وَالْحَقَّ أَقُولُ٨٤ لَأَمْلَأَنَّ جَهَنَّمَ مِنْکَ وَمِمَّنْ تَبِعَکَ مِنْهُمْ أَجْمَعِینَ٨٥ قُلْ مَا أَسْأَلُکُمْ عَلَیْهِ مِنْ أَجْرٍ وَمَا أَنَا مِنَ الْمُتَکَلِّفِینَ٨٦ إِنْ هُوَ إِلَّا ذِکْرٌ لِلْعَالَمِینَ٨٧ وَلَتَعْلَمُنَّ نَبَأَهُ بَعْدَ حِینٍ٨٨﴾ [ص: 84-88].

﴿84﴾ (الله) فرمود: پس (این) حق است و حق را می‌گویم. ﴿85﴾ که حتما دوزخ را هم از تو و هم از کسانی که از تو پیروی کنند پر خواهم کرد. ﴿86﴾ بگو: من در مقابل (تبلیغ) قرآن هیچ مزدی از شما نمی‌طلبم، و از تکلف کنندگان نیستم (زیرا سخنانم روشن است و چیزی را بر شما تحمیل نمی‌کنم). ﴿87﴾ این (قرآن) جز پندی برای جهانیان نیست. ﴿88﴾ و حتما خبر (حق بودن) آن را بعد از مدتی خواهید دانست.

سورۀ زمر

سورۀ زمر

در مکه نازل شده و هفتاد و پنج آیت است.

بنام الله بخشندۀ مهربان

﴿تَنْزِیلُ الْکِتَابِ مِنَ اللَّهِ الْعَزِیزِ الْحَکِیمِ١ إِنَّا أَنْزَلْنَا إِلَیْکَ الْکِتَابَ بِالْحَقِّ فَاعْبُدِ اللَّهَ مُخْلِصًا لَهُ الدِّینَ٢ أَلَا لِلَّهِ الدِّینُ الْخَالِصُ وَالَّذِینَ اتَّخَذُوا مِنْ دُونِهِ أَوْلِیَاءَ مَا نَعْبُدُهُمْ إِلَّا لِیُقَرِّبُونَا إِلَى اللَّهِ زُلْفَى إِنَّ اللَّهَ یَحْکُمُ بَیْنَهُمْ فِی مَا هُمْ فِیهِ یَخْتَلِفُونَ إِنَّ اللَّهَ لَا یَهْدِی مَنْ هُوَ کَاذِبٌ کَفَّارٌ٣ لَوْ أَرَادَ اللَّهُ أَنْ یَتَّخِذَ وَلَدًا لَاصْطَفَى مِمَّا یَخْلُقُ مَا یَشَاءُ سُبْحَانَهُ هُوَ اللَّهُ الْوَاحِدُ الْقَهَّارُ٤ خَلَقَ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضَ بِالْحَقِّ یُکَوِّرُ اللَّیْلَ عَلَى النَّهَارِ وَیُکَوِّرُ النَّهَارَ عَلَى اللَّیْلِ وَسَخَّرَ الشَّمْسَ وَالْقَمَرَ کُلٌّ یَجْرِی لِأَجَلٍ مُسَمًّى أَلَا هُوَ الْعَزِیزُ الْغَفَّارُ٥﴾ [الزمر: 1-5].

﴿1﴾ فرود آوردن این کتاب از طرف الله غالب باحکمت است. ﴿2﴾ البته ما کتاب را به حق بر تو نازل کردیم، پس الله را در حالیکه دین خود را برای او خالص گردانده ای، عبادت کن. ﴿3﴾ بدان که دین خالص مخصوص الله است و کسانی که به جای او دوستانی گرفته‌اند (می گویند:) ما آنان را عبادت نمی‌کنیم مگر برای آنکه ما را به الله نزدیک کنند. البته الله میان آنها دربارۀ چیزی که در آن اختلاف می‌ورزند، فیصله خواهد کرد، یقینا الله دروغگوی ناشکر را هدایت نمی‌کند. ﴿4﴾ اگر الله می‌خواست (برای خود) فرزندی بگیرد، حتما از آنچه که می‌آفریند، چیزی را که می‌خواست، اختیار می‌کرد. او پاک و منزه است (از این که فرزندی داشته باشد) و اوست الله که واحد قهر کننده است. ﴿5﴾ او آسمان‌ها و زمین را به حق آفریده است، شب را بر روز و روز را بر شب می‌پیچد و آفتاب و ماه را مسخر کرده است و هر یک تا مدتی معین در حرکتند. بدان که اوست غالب آمرزگار.

﴿خَلَقَکُمْ مِنْ نَفْسٍ وَاحِدَةٍ ثُمَّ جَعَلَ مِنْهَا زَوْجَهَا وَأَنْزَلَ لَکُمْ مِنَ الْأَنْعَامِ ثَمَانِیَةَ أَزْوَاجٍ یَخْلُقُکُمْ فِی بُطُونِ أُمَّهَاتِکُمْ خَلْقًا مِنْ بَعْدِ خَلْقٍ فِی ظُلُمَاتٍ ثَلَاثٍ ذَلِکُمُ اللَّهُ رَبُّکُمْ لَهُ الْمُلْکُ لَا إِلَهَ إِلَّا هُوَ فَأَنَّى تُصْرَفُونَ٦ إِنْ تَکْفُرُوا فَإِنَّ اللَّهَ غَنِیٌّ عَنْکُمْ وَلَا یَرْضَى لِعِبَادِهِ الْکُفْرَ وَإِنْ تَشْکُرُوا یَرْضَهُ لَکُمْ وَلَا تَزِرُ وَازِرَةٌ وِزْرَ أُخْرَى ثُمَّ إِلَى رَبِّکُمْ مَرْجِعُکُمْ فَیُنَبِّئُکُمْ بِمَا کُنْتُمْ تَعْمَلُونَ إِنَّهُ عَلِیمٌ بِذَاتِ الصُّدُورِ٧ وَإِذَا مَسَّ الْإِنْسَانَ ضُرٌّ دَعَا رَبَّهُ مُنِیبًا إِلَیْهِ ثُمَّ إِذَا خَوَّلَهُ نِعْمَةً مِنْهُ نَسِیَ مَا کَانَ یَدْعُو إِلَیْهِ مِنْ قَبْلُ وَجَعَلَ لِلَّهِ أَنْدَادًا لِیُضِلَّ عَنْ سَبِیلِهِ قُلْ تَمَتَّعْ بِکُفْرِکَ قَلِیلًا إِنَّکَ مِنْ أَصْحَابِ النَّارِ٨ أَمَّنْ هُوَ قَانِتٌ آنَاءَ اللَّیْلِ سَاجِدًا وَقَائِمًا یَحْذَرُ الْآخِرَةَ وَیَرْجُو رَحْمَةَ رَبِّهِ قُلْ هَلْ یَسْتَوِی الَّذِینَ یَعْلَمُونَ وَالَّذِینَ لَا یَعْلَمُونَ إِنَّمَا یَتَذَکَّرُ أُولُو الْأَلْبَابِ٩ قُلْ یَا عِبَادِ الَّذِینَ آمَنُوا اتَّقُوا رَبَّکُمْ لِلَّذِینَ أَحْسَنُوا فِی هَذِهِ الدُّنْیَا حَسَنَةٌ وَأَرْضُ اللَّهِ وَاسِعَةٌ إِنَّمَا یُوَفَّى الصَّابِرُونَ أَجْرَهُمْ بِغَیْرِ حِسَابٍ١٠﴾ [الزمر: 6-10].

﴿6﴾ شما را از یک نفس آفرید، باز همسرش را از همان نفس آفرید و (از خزانۀ قدرت خود) از چهار پایان هشت نوع برای شما آفرید. او شما را در شکم‌های مادرانتان در میان تاریکی‌های سه گانه آفرینشی پس از آفرینش دیگر می‌آفریند. این است الله پروردگار شما، پادشاهی برای اوست، معبود به حقی به جز او نیست. پس چگونه برگردانیده می‌شوید؟ ﴿7﴾ اگر کفر ورزید (بدانید که) الله از شما بی‌نیاز است، لیکن کفر را برای بندگان خود نمی‌پسندد. و اگر شکر بگزارید آن را برایتان می‌پسندد. و هیچ کس بار گناه دیگری را بر نمی‌دارد، باز بازگشت همه شما به‌سوی پروردگارتان است، پس شما را به آنچه می‌کردید خبر می‌دهد. چون او به راز دلها داناست. ﴿8﴾ و چون به انسان آسیبی برسد، پروردگارش را می‌خواند در حالیکه با توبه روی به درگاه او آورده است، باز چون نعمتی از سوی خود به او ببخشد آن (مصیبتی) را که به خاطر رفع آن به درگاه او دعا می‌کرد، فراموش می‌کند و برای الله شریکانی قرار می‌دهد تا (خود و دیگران را) از راه او گمراه سازد. بگو: مدتی اندک از کفر خود برخوردار شو، البته تو از دوزخیان هستی. ﴿9﴾ آیا (مشرکی که اوصافش را بیان کردیم بهتر است یا) کسی که در اوقات شب سجده کنان و ایستاده به عبادت مشغول است در حالیکه از آخرت می‌ترسد و به رحمت پروردگارش امید دارد؟ بگو: آیا آنان که می‌دانند و آنان که نمی‌دانند برابرند؟. تنها صاحبان عقل و خرد پند می‌گیرند. ﴿10﴾ (ای پیغمبر!) بگو: ای بندگان مؤمن من! از پروردگارتان بترسید، برای کسانی که نیکی کرده‌اند در این دنیا نیکی است، و زمین الله فراخ است، البته به صابران پاداششان به طور کامل و بی‌حساب داده می‌شود.

﴿قُلْ إِنِّی أُمِرْتُ أَنْ أَعْبُدَ اللَّهَ مُخْلِصًا لَهُ الدِّینَ١١ وَأُمِرْتُ لِأَنْ أَکُونَ أَوَّلَ الْمُسْلِمِینَ١٢ قُلْ إِنِّی أَخَافُ إِنْ عَصَیْتُ رَبِّی عَذَابَ یَوْمٍ عَظِیمٍ١٣ قُلِ اللَّهَ أَعْبُدُ مُخْلِصًا لَهُ دِینِی١٤ فَاعْبُدُوا مَا شِئْتُمْ مِنْ دُونِهِ قُلْ إِنَّ الْخَاسِرِینَ الَّذِینَ خَسِرُوا أَنْفُسَهُمْ وَأَهْلِیهِمْ یَوْمَ الْقِیَامَةِ أَلَا ذَلِکَ هُوَ الْخُسْرَانُ الْمُبِینُ١٥ لَهُمْ مِنْ فَوْقِهِمْ ظُلَلٌ مِنَ النَّارِ وَمِنْ تَحْتِهِمْ ظُلَلٌ ذَلِکَ یُخَوِّفُ اللَّهُ بِهِ عِبَادَهُ یَا عِبَادِ فَاتَّقُونِ١٦ وَالَّذِینَ اجْتَنَبُوا الطَّاغُوتَ أَنْ یَعْبُدُوهَا وَأَنَابُوا إِلَى اللَّهِ لَهُمُ الْبُشْرَى فَبَشِّرْ عِبَادِ١٧ الَّذِینَ یَسْتَمِعُونَ الْقَوْلَ فَیَتَّبِعُونَ أَحْسَنَهُ أُولَئِکَ الَّذِینَ هَدَاهُمُ اللَّهُ وَأُولَئِکَ هُمْ أُولُو الْأَلْبَابِ١٨ أَفَمَنْ حَقَّ عَلَیْهِ کَلِمَةُ الْعَذَابِ أَفَأَنْتَ تُنْقِذُ مَنْ فِی النَّارِ١٩ لَکِنِ الَّذِینَ اتَّقَوْا رَبَّهُمْ لَهُمْ غُرَفٌ مِنْ فَوْقِهَا غُرَفٌ مَبْنِیَّةٌ تَجْرِی مِنْ تَحْتِهَا الْأَنْهَارُ وَعْدَ اللَّهِ لَا یُخْلِفُ اللَّهُ الْمِیعَادَ٢٠ أَلَمْ‌تر أَنَّ اللَّهَ أَنْزَلَ مِنَ السَّمَاءِ مَاءً فَسَلَکَهُ یَنَابِیعَ فِی الْأَرْضِ ثُمَّ یُخْرِجُ بِهِ زَرْعًا مُخْتَلِفًا أَلْوَانُهُ ثُمَّ یَهِیجُ فَتَرَاهُ مُصْفَرًّا ثُمَّ یَجْعَلُهُ حُطَامًا إِنَّ فِی ذَلِکَ لَذِکْرَى لِأُولِی الْأَلْبَابِ٢١﴾ [الزمر: 11-21].

﴿11﴾ بگو: به من حکم شده که الله را بپرستم، در حالیکه دین را برای او خالص گردانم. ﴿12﴾ و (نیز) به من حکم شده که اولین (کس از) مسلمانان باشم. ﴿13﴾ بگو: البته من اگر از پروردگارم نافرمانی کنم از عذاب روز بزرگ می‌ترسم. ﴿14﴾ بگو: من تنها الله را می‌پرستم در حالیکه دینم را برای او خالص کرده ام. ﴿15﴾ پس (شما مشرکان) هر چه را که می‌خواهید به جای او پرستش کنید. بگو: زیانکاران حقیقی کسانی هستند که خود و خانواده خود را در روز قیامت خساره مند سازند. آگاه باش، این است همان زیان آشکار. ﴿16﴾ از بالای سرشان سایبان‌هایی از آتش و از جانب زیر‌شان نیز سایبان‌هایی از آتش است، این چیزی است که الله به وسیله آن بندگانش را می‌ترساند. پس ای بندگانم! از من بترسید. ﴿17﴾ و کسانی که از عبادت طاغوت اجتناب ورزیدند و به‌سوی الله روی آوردند برای‌شان مژده است. پس بندگانم را مژده ده. ﴿18﴾ آنانی که سخن را (به دقت) می‌شنوند باز بهترین آن را پیروی می‌کنند، ایشانند که الله هدایتشان کرده و ایشانند همان خردمندان. ﴿19﴾ آیا کسی که حکم عذاب بر او حتمی شده است (امید نجات دارد؟) پس آیا تو می‌توانی کسی را که در آتش است نجات دهی؟ ﴿20﴾ اما آنان که از پروردگار‌شان ترسیدند، برای آنها قصرهای است که بالای یکدیگر ساخته شده‌اند و در زیر آن نهرها روان است، این وعده الله است و الله وعده‌اش را خلاف نمی‌کند. ﴿21﴾ آیا ندیدی که الله از آسمان آب فرود می‌آورد، پس آن را به صورت چشمه‌ها در زمین راه داد، باز به وسیله آن انواع سبزه زارها و کشتزارها را با رنگ‌های گوناگون می‌رویاند، باز خشک می‌شود و آن را زرد رنگ می‌بینی، باز آنها را کاه و خاشاک می‌گرداند. البته در این امر برای خردمندان پند و عبرت است.

﴿أَفَمَنْ شَرَحَ اللَّهُ صَدْرَهُ لِلْإِسْلَامِ فَهُوَ عَلَى نُورٍ مِنْ رَبِّهِ فَوَیْلٌ لِلْقَاسِیَةِ قُلُوبُهُمْ مِنْ ذِکْرِ اللَّهِ أُولَئِکَ فِی ضَلَالٍ مُبِینٍ٢٢ اللَّهُ نَزَّلَ أَحْسَنَ الْحَدِیثِ کِتَابًا مُتَشَابِهًا مَثَانِیَ تَقْشَعِرُّ مِنْهُ جُلُودُ الَّذِینَ یَخْشَوْنَ رَبَّهُمْ ثُمَّ تَلِینُ جُلُودُهُمْ وَقُلُوبُهُمْ إِلَى ذِکْرِ اللَّهِ ذَلِکَ هُدَى اللَّهِ یَهْدِی بِهِ مَنْ یَشَاءُ وَمَنْ یُضْلِلِ اللَّهُ فَمَا لَهُ مِنْ هَادٍ٢٣ أَفَمَنْ یَتَّقِی بِوَجْهِهِ سُوءَ الْعَذَابِ یَوْمَ الْقِیَامَةِ وَقِیلَ لِلظَّالِمِینَ ذُوقُوا مَا کُنْتُمْ تَکْسِبُونَ٢٤ کَذَّبَ الَّذِینَ مِنْ قَبْلِهِمْ فَأَتَاهُمُ الْعَذَابُ مِنْ حَیْثُ لَا یَشْعُرُونَ٢٥ فَأَذَاقَهُمُ اللَّهُ الْخِزْیَ فِی الْحَیَاةِ الدُّنْیَا وَلَعَذَابُ الْآخِرَةِ أَکْبَرُ لَوْ کَانُوا یَعْلَمُونَ٢٦ وَلَقَدْ ضَرَبْنَا لِلنَّاسِ فِی هَذَا الْقُرْآنِ مِنْ کُلِّ مَثَلٍ لَعَلَّهُمْ یَتَذَکَّرُونَ٢٧ قُرْآنًا عَرَبِیًّا غَیْرَ ذِی عِوَجٍ لَعَلَّهُمْ یَتَّقُونَ٢٨ ضَرَبَ اللَّهُ مَثَلًا رَجُلًا فِیهِ شُرَکَاءُ مُتَشَاکِسُونَ وَرَجُلًا سَلَمًا لِرَجُلٍ هَلْ یَسْتَوِیَانِ مَثَلًا الْحَمْدُ لِلَّهِ بَلْ أَکْثَرُهُمْ لَا یَعْلَمُونَ٢٩ إِنَّکَ مَیِّتٌ وَإِنَّهُمْ مَیِّتُونَ٣٠ ثُمَّ إِنَّکُمْ یَوْمَ الْقِیَامَةِ عِنْدَ رَبِّکُمْ تَخْتَصِمُونَ٣١﴾ [الزمر: 22-31].

﴿22﴾ آیا کسی که الله سینه‌اش را برای (پذیرش) اسلام گشوده است و او از سوی پروردگارش از نوری برخوردار است (چون سنگدلان است؟) پس وای بر کسانی که از شدت سنگدلی، الله را یاد نمی‌کنند! ایشان در گمراهی آشکارند. ﴿23﴾ الله بهترین سخن را نازل کرده است، کتابی که آیات آن متشابه (و مشابه به همدیگر) است. (از شنیدن آن) پوست‌های آنانکه از پروردگارشان می‌ترسند به لرزه می‌افتد، باز پوست‌ها و دل‌هایشان با یاد الله نرم می‌شود. این هدایت الله است. و الله هرکس را بخواهد به آن هدایت می‌کند و هر کس را که الله گمراه سازد برای او هیچ راهنما و هدایتگری نیست. ﴿24﴾ آیا کسی که (با ایمان و عمل نیک) روی خود را از عذاب بد روز قیامت دور نگه می‌دارد (مانند کسی است که از عذاب آن روز غافل است؟) و (در آن روز) به ظالمان گفته می‌شود: بچشید (سزای) آنچه را کسب کردید. ﴿25﴾ آنان که پیش از ایشان بودند نیز پیغمبران را تکذیب کردند، پس (در نتیجه) عذاب از جایی که نمی‌دانستند به سراغ‌شان آمد. ﴿26﴾ پس الله خواری و رسوایی را در زندگانی دنیا به آنان چشانید و یقینا عذاب آخرت بزرگ‌تر است، اگر می‌دانستند. ﴿27﴾ و البته ما در این قرآن برای مردم از هر مثلی آورده‌ایم، تا آنان پند گیرند. ﴿28﴾ قرآن عربی، بدون هیچ کجی است، تا آنان (به وسیلۀ آن) پرهیزگار شوند. ﴿29﴾ الله (برای توحید و شرک) مثالی بیان کرده است مردی را که بردۀ شریکان متعدد است که دربارۀ (مالکیت) او ناسازند و مردی را که مطیع یک شخص است، آیا این دو برابر‌اند؟ حمد و ستایش مخصوص الله است، بلکه بیشتر آنان نمی‌دانند. ﴿30﴾ (ای پیغمبر) بدون شک تو خواهی مرد و آنان (نیز) مردنی هستند. ﴿31﴾ باز شما روز قیامت نزد پروردگارتان نزاع و مخاصمه خواهید کرد.

﴿فَمَنْ أَظْلَمُ مِمَّنْ کَذَبَ عَلَى اللَّهِ وَکَذَّبَ بِالصِّدْقِ إِذْ جَاءَهُ أَلَیْسَ فِی جَهَنَّمَ مَثْوًى لِلْکَافِرِینَ٣٢ وَالَّذِی جَاءَ بِالصِّدْقِ وَصَدَّقَ بِهِ أُولَئِکَ هُمُ الْمُتَّقُونَ٣٣ لَهُمْ مَا یَشَاءُونَ عِنْدَ رَبِّهِمْ ذَلِکَ جَزَاءُ الْمُحْسِنِینَ٣٤ لِیُکَفِّرَ اللَّهُ عَنْهُمْ أَسْوَأَ الَّذِی عَمِلُوا وَیَجْزِیَهُمْ أَجْرَهُمْ بِأَحْسَنِ الَّذِی کَانُوا یَعْمَلُونَ٣٥ أَلَیْسَ اللَّهُ بِکَافٍ عَبْدَهُ وَیُخَوِّفُونَکَ بِالَّذِینَ مِنْ دُونِهِ وَمَنْ یُضْلِلِ اللَّهُ فَمَا لَهُ مِنْ هَادٍ٣٦ وَمَنْ یَهْدِ اللَّهُ فَمَا لَهُ مِنْ مُضِلٍّ أَلَیْسَ اللَّهُ بِعَزِیزٍ ذِی انْتِقَامٍ٣٧ وَلَئِنْ سَأَلْتَهُمْ مَنْ خَلَقَ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضَ لَیَقُولُنَّ اللَّهُ قُلْ أَفَرَأَیْتُمْ مَا تَدْعُونَ مِنْ دُونِ اللَّهِ إِنْ أَرَادَنِیَ اللَّهُ بِضُرٍّ هَلْ هُنَّ کَاشِفَاتُ ضُرِّهِ أَوْ أَرَادَنِی بِرَحْمَةٍ هَلْ هُنَّ مُمْسِکَاتُ رَحْمَتِهِ قُلْ حَسْبِیَ اللَّهُ عَلَیْهِ یَتَوَکَّلُ الْمُتَوَکِّلُونَ٣٨ قُلْ یَا قَوْمِ اعْمَلُوا عَلَى مَکَانَتِکُمْ إِنِّی عَامِلٌ فَسَوْفَ تَعْلَمُونَ٣٩ مَنْ یَأْتِیهِ عَذَابٌ یُخْزِیهِ وَیَحِلُّ عَلَیْهِ عَذَابٌ مُقِیمٌ٤٠﴾ [الزمر: 32-40].

﴿32﴾ پس کیست ظالم‌تر از کسی که بر الله دروغ بست و چون حقیقت برای او آمد، دروغ شمرد؟ آیا برای کافران در دوزخ جایگاه نیست؟ ﴿33﴾ و کسیکه سخن راست را با خود آورد و آن را تصدیق کرد، ایشانند همان پرهیزگاران. ﴿34﴾ آنان هر آنچه را بخواهند نزد پروردگارشان است، این است پاداش نیکوکاران. ﴿35﴾ تا الله بدترین کاری را که کرده بودند از (عملنامه) آنان بپوشاند. و آنان را به بهترین اعمالی که انجام داده بودند، اجر می‌دهد. ﴿36﴾ آیا الله برای بنده‌اش کافی نیست؟ آنان تو را از غیر الله می‌ترسانند. و هرکس را الله گمراه کند، پس هیچ راهنمایی برای او نخواهد بود. ﴿37﴾ و هر کس را الله هدایت کند، پس هیچ گمراه کننده ای برای او نیست. آیا الله غالب انتقام گیر نیست؟ ﴿38﴾ و اگر از آنان بپرسی که چه کسی آسمان‌ها و زمین را آفرید؟ حتما می‌گویند: الله. بگو: پس آیا در آنچه که به جز الله را می‌خوانید اندیشه کرده اید؟ اگر الله بخواهد زیانی به من برساند، آنها می‌توانند آن زیان الهی را برطرف سازند؟ و یا اگر الله رحمتی را به من بخواهد، آنها می‌توانند مانع رحمت او شوند؟ بگو: الله برای من کافی است، توکل کنندگان تنها بر او توکل می‌کنند. ﴿39﴾ بگو: ای قوم من! شما به وضع خود عمل کنید من (نیز به وضع و مأموریت خودم) عمل کننده ام، پس خواهید دانست. ﴿40﴾ (خواهید دانست که) چه کسی عذاب خوار کننده بر وی خواهد آمد و عذاب پاینده بر او نازل خواهد شد.

﴿إِنَّا أَنْزَلْنَا عَلَیْکَ الْکِتَابَ لِلنَّاسِ بِالْحَقِّ فَمَنِ اهْتَدَى فَلِنَفْسِهِ وَمَنْ ضَلَّ فَإِنَّمَا یَضِلُّ عَلَیْهَا وَمَا أَنْتَ عَلَیْهِمْ بِوَکِیلٍ٤١ اللَّهُ یَتَوَفَّى الْأَنْفُسَ حِینَ مَوْتِهَا وَالَّتِی لَمْ تَمُتْ فِی مَنَامِهَا فَیُمْسِکُ الَّتِی قَضَى عَلَیْهَا الْمَوْتَ وَیُرْسِلُ الْأُخْرَى إِلَى أَجَلٍ مُسَمًّى إِنَّ فِی ذَلِکَ لَآیَاتٍ لِقَوْمٍ یَتَفَکَّرُونَ٤٢ أَمِ اتَّخَذُوا مِنْ دُونِ اللَّهِ شُفَعَاءَ قُلْ أَوَلَوْ کَانُوا لَا یَمْلِکُونَ شَیْئًا وَلَا یَعْقِلُونَ٤٣ قُلْ لِلَّهِ الشَّفَاعَةُ جَمِیعًا لَهُ مُلْکُ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ ثُمَّ إِلَیْهِ تُرْجَعُونَ٤٤ وَإِذَا ذُکِرَ اللَّهُ وَحْدَهُ اشْمَأَزَّتْ قُلُوبُ الَّذِینَ لَا یُؤْمِنُونَ بِالْآخِرَةِ وَإِذَا ذُکِرَ الَّذِینَ مِنْ دُونِهِ إِذَا هُمْ یَسْتَبْشِرُونَ٤٥ قُلِ اللَّهُمَّ فَاطِرَ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ عَالِمَ الْغَیْبِ وَالشَّهَادَةِ أَنْتَ تَحْکُمُ بَیْنَ عِبَادِکَ فِی مَا کَانُوا فِیهِ یَخْتَلِفُونَ٤٦ وَلَوْ أَنَّ لِلَّذِینَ ظَلَمُوا مَا فِی الْأَرْضِ جَمِیعًا وَمِثْلَهُ مَعَهُ لَافْتَدَوْا بِهِ مِنْ سُوءِ الْعَذَابِ یَوْمَ الْقِیَامَةِ وَبَدَا لَهُمْ مِنَ اللَّهِ مَا لَمْ یَکُونُوا یَحْتَسِبُونَ٤٧﴾ [الزمر: 41-47].

﴿41﴾ البته ما این کتاب را برای (هدایت) مردم به حق بر تو نازل کردیم. پس هرکس که هدایت یابد به نفع خود اوست و هر کس که گمراه گردد، تنها به زبان خود گمراه می‌شود. و تو بر آنان وکیل و نگهبان نیستی. ﴿42﴾ الله است که جانها را در وقت مرگشان می‌گیرد، و نیز آن (جانی) که نمرده است (آنرا) وقت خوابش (می گیرد)، و (جانی را) که به مرگ آن حکم قطعی کرده است نگاه می‌دارد، و آن دیگر را تا زمان معنی باقی می‌گذارد، یقینا در این امر نشانه‌های روشن (و بزرگ الهی) برای کسانی است که (در قدرت الله) فکر می‌کنند. ﴿43﴾ آیا غیر از الله معبودان شفاعتگر گرفته‌اند؟ بگو: اگر مالک هیچ چیزی نباشند و توان فهمیدن و خرد نداشته باشند (باز هم آنان را شفیعان خود می‌گیرید)؟ ﴿44﴾ بگو: همه شفاعت‌ها برای الله است، فرمانروایی آسمان‌ها و زمین از اوست، باز به‌سوی او باز گردانیده می‌شوید. ﴿45﴾ و چون الله به تنهایی یاد شود، کسانی که به آخرت ایمان ندارند متنفر می‌شوند، ولی وقتی کسانی غیر از او یاد شوند، ناگهان شاد و خورسند می‌شوند. ﴿46﴾ بگو: ای پروردگار! ای ایجاد کننده آسمان‌ها و زمین! ای آگاه از پنهان و آشکار! تویی که میان بندگانت در آنچه همیشه اختلاف می‌کردند، فیصله خواهی کرد. ﴿47﴾ و اگر هر آنچه در زمین است از ظالمان باشد و مانند آن (نیز) با آن باشد، به یقین به خاطر (نجات از) سختی عذاب روز قیامت آن را فدیه بدهند (ولی سودی نخواهد داست) و از جانب الله چیزی برایشان آشکار شود که گمانش را نمی‌کردند.

﴿وَبَدَا لَهُمْ سَیِّئَاتُ مَا کَسَبُوا وَحَاقَ بِهِمْ مَا کَانُوا بِهِ یَسْتَهْزِئُونَ٤٨ فَإِذَا مَسَّ الْإِنْسَانَ ضُرٌّ دَعَانَا ثُمَّ إِذَا خَوَّلْنَاهُ نِعْمَةً مِنَّا قَالَ إِنَّمَا أُوتِیتُهُ عَلَى عِلْمٍ بَلْ هِیَ فِتْنَةٌ وَلَکِنَّ أَکْثَرَهُمْ لَا یَعْلَمُونَ٤٩ قَدْ قَالَهَا الَّذِینَ مِنْ قَبْلِهِمْ فَمَا أَغْنَى عَنْهُمْ مَا کَانُوا یَکْسِبُونَ٥٠ فَأَصَابَهُمْ سَیِّئَاتُ مَا کَسَبُوا وَالَّذِینَ ظَلَمُوا مِنْ هَؤُلَاءِ سَیُصِیبُهُمْ سَیِّئَاتُ مَا کَسَبُوا وَمَا هُمْ بِمُعْجِزِینَ٥١ أَوَلَمْ یَعْلَمُوا أَنَّ اللَّهَ یَبْسُطُ الرِّزْقَ لِمَنْ یَشَاءُ وَیَقْدِرُ إِنَّ فِی ذَلِکَ لَآیَاتٍ لِقَوْمٍ یُؤْمِنُونَ٥٢ قُلْ یَا عِبَادِیَ الَّذِینَ أَسْرَفُوا عَلَى أَنْفُسِهِمْ لَا تَقْنَطُوا مِنْ رَحْمَةِ اللَّهِ إِنَّ اللَّهَ یَغْفِرُ الذُّنُوبَ جَمِیعًا إِنَّهُ هُوَ الْغَفُورُ الرَّحِیمُ٥٣ وَأَنِیبُوا إِلَى رَبِّکُمْ وَأَسْلِمُوا لَهُ مِنْ قَبْلِ أَنْ یَأْتِیَکُمُ الْعَذَابُ ثُمَّ لَا تُنْصَرُونَ٥٤ وَاتَّبِعُوا أَحْسَنَ مَا أُنْزِلَ إِلَیْکُمْ مِنْ رَبِّکُمْ مِنْ قَبْلِ أَنْ یَأْتِیَکُمُ الْعَذَابُ بَغْتَةً وَأَنْتُمْ لَا تَشْعُرُونَ٥٥ أَنْ تَقُولَ نَفْسٌ یَا حَسْرَتَا عَلَى مَا فَرَّطْتُ فِی جَنْبِ اللَّهِ وَإِنْ کُنْتُ لَمِنَ السَّاخِرِینَ٥٦﴾ [الزمر: 48-56].

﴿48﴾ و (در آن روز) بدی آنچه (در دنیا) کسب کرده بودند برایشان آشکار می‌شود و آن عذابی را که به مسخره می‌گرفتند، آنان را فراخواهد گرفت. ﴿49﴾ پس چون سختی و ضرری به انسان برسد، ما را می‌خواند. باز وقتی از سوی خود به او نعمتی عطا کنیم گوید: جز این نیست که آن نعمت بر اساس دانش و تدبیری که دارم به من داده شده! نه، چنین نیست. بلکه این نعمت وسیله آزمایش است ولی بیشتر مردم نمی‌دانند. ﴿50﴾ البته این سخن را کسانی هم گفتند که پیش از ایشان بودند، ولی آنچه را که (در دنیا) کسب می‌کردند، برایشان سودی نکرد. ﴿51﴾ پس (سزای) بدی‌هایی که کرده بودند به آنان رسید، و کسانی از ایشان (کفار مکه) هم که ظلم کرده‌اند (سزای) بدی‌هایی که می‌کردند به آنان خواهد رسید، و هرگز نمی‌توانند (از عذاب الهی بگریزند و الله را) ناتوان کنند. ﴿52﴾ آیا ندانستند که الله روزی را برای هر کس که بخواهد فراخ یا تنگ می‌سازد؟ البته در این امر نشانه‌هایی است برای کسانی که ایمان می‌آورند. ﴿53﴾ بگو: ای بندگانم که بر خود اسراف (و ظلم) کرده اید! از رحمت الله ناامید نشوید، یقینا که الله همه گناهان را می‌آمرزد، چرا که او بسیار آمرزگار و بسیار مهربان است. ﴿54﴾ و به‌سوی پروردگار خود رجوع کنید و تسلیم او شوید، پیش از اینکه عذاب به شما برسد باز مدد کرده نشوید. ﴿55﴾ و از بهترین چیزی که از سوی پروردگارتان برای شما نازل شده پیروی کنید، پیش از اینکه ناگهان و در حالیکه بی‌خبرید، عذاب به شما برسد. ﴿56﴾ تا (مبادا در قیامت) کسی بگوید: وای بر من به خاطر تقصیری که در حق الله کردم و بی‌گمان از مسخره کنندگان بودم.

﴿أَوْ تَقُولَ لَوْ أَنَّ اللَّهَ هَدَانِی لَکُنْتُ مِنَ الْمُتَّقِینَ٥٧ أَوْ تَقُولَ حِینَ تَرَى الْعَذَابَ لَوْ أَنَّ لِی کَرَّةً فَأَکُونَ مِنَ الْمُحْسِنِینَ٥٨ بَلَى قَدْ جَاءَتْکَ آیَاتِی فَکَذَّبْتَ بِهَا وَاسْتَکْبَرْتَ وَکُنْتَ مِنَ الْکَافِرِینَ٥٩ وَیَوْمَ الْقِیَامَةِ تَرَى الَّذِینَ کَذَبُوا عَلَى اللَّهِ وُجُوهُهُمْ مُسْوَدَّةٌ أَلَیْسَ فِی جَهَنَّمَ مَثْوًى لِلْمُتَکَبِّرِینَ٦٠ وَیُنَجِّی اللَّهُ الَّذِینَ اتَّقَوْا بِمَفَازَتِهِمْ لَا یَمَسُّهُمُ السُّوءُ وَلَا هُمْ یَحْزَنُونَ٦١ اللَّهُ خَالِقُ کُلِّ شَیْءٍ وَهُوَ عَلَى کُلِّ شَیْءٍ وَکِیلٌ٦٢ لَهُ مَقَالِیدُ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ وَالَّذِینَ کَفَرُوا بِآیَاتِ اللَّهِ أُولَئِکَ هُمُ الْخَاسِرُونَ٦٣ قُلْ أَفَغَیْرَ اللَّهِ تَأْمُرُونِّی أَعْبُدُ أَیُّهَا الْجَاهِلُونَ٦٤ وَلَقَدْ أُوحِیَ إِلَیْکَ وَإِلَى الَّذِینَ مِنْ قَبْلِکَ لَئِنْ أَشْرَکْتَ لَیَحْبَطَنَّ عَمَلُکَ وَلَتَکُونَنَّ مِنَ الْخَاسِرِینَ٦٥ بَلِ اللَّهَ فَاعْبُدْ وَکُنْ مِنَ الشَّاکِرِینَ٦٦ وَمَا قَدَرُوا اللَّهَ حَقَّ قَدْرِهِ وَالْأَرْضُ جَمِیعًا قَبْضَتُهُ یَوْمَ الْقِیَامَةِ وَالسَّمَاوَاتُ مَطْوِیَّاتٌ بِیَمِینِهِ سُبْحَانَهُ وَتَعَالَى عَمَّا یُشْرِکُونَ٦٧﴾ [الزمر: 57-67].

﴿57﴾ یا آنکه (از شدت اندوه) گوید: ای کاش الله مرا هدایت می‌کرد و از پرهیزگاران می‌بودم. ﴿58﴾ یا چون عذاب را ببیند، بگوید: ای کاش برای من باز گشتی بود، تا از نیکوکاران می‌شدم. ﴿59﴾ بلی، بی‌گمان آیات من به تو رسید، ولی آن را تکذیب کردی و تکبر ورزیدی و از جملۀ کافران شدی. ﴿60﴾ و روز قیامت آنان را که بر الله دروغ بسته‌اند خواهی دید که چهره‌هایشان سیاه شده است. آیا برای متکبران جایگاهی در دوزخ نیست؟ ﴿61﴾ و الله پرهیزگاران را به سبب کامیابی‌شان نجات می‌دهد، در حالیکه هیچ رنج و عذاب به ایشان نمی‌رسد و غمگین نمی‌شوند. ﴿62﴾ الله آفریننده همه چیز است و او بر همه چیز وکیل و نگهبان است. ﴿63﴾ کلیدهای آسمان‌ها و زمین از اوست و کسانی که به آیات الله کفر ورزیده‌اند، ایشان زیان کارانند. ﴿64﴾ بگو: ای نادانان! آیا به من دستور میدهید که غیر از الله را عبادت کنم؟ ﴿65﴾ و یقینا به تو و به کسانی که پیش از تو بودند وحی شده است که اگر شرک ورزی بدون شک عمل تو تباه می‌شود و حتما از زیانکاران خواهی بود. ﴿66﴾ بلکه تنها الله را عبادت کن و از جملۀ شکرگزاران باش . ﴿67﴾ و الله را چنانکه سزاوار بزرگی اوست، قدردانی نکردند و روز قیامت همه زمین در قبضۀ او قرار دارد و آسمان‌ها پیچیده به دست راست او می‌باشد. او پاک و منزه است و برتر است از آنچه شریک (وی) می‌گردانند.

﴿وَنُفِخَ فِی الصُّورِ فَصَعِقَ مَنْ فِی السَّمَاوَاتِ وَمَنْ فِی الْأَرْضِ إِلَّا مَنْ شَاءَ اللَّهُ ثُمَّ نُفِخَ فِیهِ أُخْرَى فَإِذَا هُمْ قِیَامٌ یَنْظُرُونَ٦٨ وَأَشْرَقَتِ الْأَرْضُ بِنُورِ رَبِّهَا وَوُضِعَ الْکِتَابُ وَجِیءَ بِالنَّبِیِّینَ وَالشُّهَدَاءِ وَقُضِیَ بَیْنَهُمْ بِالْحَقِّ وَهُمْ لَا یُظْلَمُونَ٦٩ وَوُفِّیَتْ کُلُّ نَفْسٍ مَا عَمِلَتْ وَهُوَ أَعْلَمُ بِمَا یَفْعَلُونَ٧٠ وَسِیقَ الَّذِینَ کَفَرُوا إِلَى جَهَنَّمَ زُمَرًا حَتَّى إِذَا جَاءُوهَا فُتِحَتْ أَبْوَابُهَا وَقَالَ لَهُمْ خَزَنَتُهَا أَلَمْ یَأْتِکُمْ رُسُلٌ مِنْکُمْ یَتْلُونَ عَلَیْکُمْ آیَاتِ رَبِّکُمْ وَیُنْذِرُونَکُمْ لِقَاءَ یَوْمِکُمْ هَذَا قَالُوا بَلَى وَلَکِنْ حَقَّتْ کَلِمَةُ الْعَذَابِ عَلَى الْکَافِرِینَ٧١ قِیلَ ادْخُلُوا أَبْوَابَ جَهَنَّمَ خَالِدِینَ فِیهَا فَبِئْسَ مَثْوَى الْمُتَکَبِّرِینَ٧٢ وَسِیقَ الَّذِینَ اتَّقَوْا رَبَّهُمْ إِلَى الْجَنَّةِ زُمَرًا حَتَّى إِذَا جَاءُوهَا وَفُتِحَتْ أَبْوَابُهَا وَقَالَ لَهُمْ خَزَنَتُهَا سَلَامٌ عَلَیْکُمْ طِبْتُمْ فَادْخُلُوهَا خَالِدِینَ٧٣ وَقَالُوا الْحَمْدُ لِلَّهِ الَّذِی صَدَقَنَا وَعْدَهُ وَأَوْرَثَنَا الْأَرْضَ نَتَبَوَّأُ مِنَ الْجَنَّةِ حَیْثُ نَشَاءُ فَنِعْمَ أَجْرُ الْعَامِلِینَ٧٤﴾ [الزمر: 68-74].

﴿68﴾ و در صور دمیده خواهد شد، پس کسانی که در آسمان‌ها و زمین هستند (بی هوش شده) می‌میرند، مگر کسی را که الله بخواهد. باز دوباره در آن دمیده می‌شود، پس ناگهان همگی (زنده شده) می‌خیزند و نظر می‌کنند. ﴿69﴾ و زمین به نور پروردگارش روشن می‌گردد و کتاب (عمل نامه‌ها) نهاده می‌شود و پیغمبران و گواهان آورده می‌شوند و به حق بین آنان فیصله می‌شود و به ایشان ظلم نمی‌شود. ﴿70﴾ و هرکسی (نتیجۀ) آنچه کرده است به تمام و کمال داده می‌شود. و او (الله) به آنچه می‌کنند داناتر است. ﴿71﴾ و کافران به طرف دوزخ گروه گروه رانده می‌شوند و تا چون به نزدیک آن رسند درهایش گشوده شود و نگهبانانش به آنان گویند: آیا پیغمبرانی از خودتان به نزدتان نیامدند تا آیات پروردگارتان را برای شما بخوانند و شما را از ملاقات چنین روزی بترسانند؟ می‌گویند: بلی! ولی فرمان عذاب بر کافران ثابت و حتمی گردید. ﴿72﴾ به ایشان گفته شود: از درهای دوزخ داخل شوید در حالیکه در آن جاودانه خواهید بود. پس چه بد است جایگاه متکبران. ﴿73﴾ و کسانی که از پروردگارشان می‌ترسیدند گروه گروه به‌سوی بهشت سوق داده می‌شوند و تا چون به نزدیک آن رسند (مسرور می‌شوند) و درهایش گشوده شود و نگهبانانش به آنان می‌گویند: سلام بر شما باد! پاک و نیک بودید. پس خوش باشید و برای همیشه در آن در آیید. ﴿74﴾ و (اهل بهشت) می‌گویند: شکر آن ذاتی راست که وعده‌اش را در حق ما محقق ساخت و ما را وارثان زمین (بهشت) گردانید، از بهشت هرجا که بخواهیم مأوى می‌گیریم، پس چه نیکوست پاداش عمل کنندگان.

﴿وَتَرَى الْمَلَائِکَةَ حَافِّینَ مِنْ حَوْلِ الْعَرْشِ یُسَبِّحُونَ بِحَمْدِ رَبِّهِمْ وَقُضِیَ بَیْنَهُمْ بِالْحَقِّ وَقِیلَ الْحَمْدُ لِلَّهِ رَبِّ الْعَالَمِینَ٧٥﴾ [الزمر: 75].

﴿75﴾ و فرشتگان را می‌بینی که گرد عرش حلقه زده‌اند و به تسبیح و ثنای پروردگار خود مشغولند و در میان آنان به حق فیصله شده و گفته می‌شود: ستایش ذاتی راست که پروردگار جهانیان است.