ش | ی | د | س | چ | پ | ج |
1 | 2 | |||||
3 | 4 | 5 | 6 | 7 | 8 | 9 |
10 | 11 | 12 | 13 | 14 | 15 | 16 |
17 | 18 | 19 | 20 | 21 | 22 | 23 |
24 | 25 | 26 | 27 | 28 | 29 | 30 |
۱۷- یکی از عوامل هلاکت یاری دادن ظالم علیه مظلوم است. در حدیث آمده که رسول الله ص فرمودند:
«مَن نصر قومَه على غیرِ الحقِّ فهو کالبعیرِ الذی ردَى فهو ینزِعُ بذَنَبِه» [به روایت ابوداوود].
«هر کس قوم خود را در غیر حق یاری دهد مانند شتری است که در چاه افتاده و [میخواهند] آن را با دمش بیرون بکشند». [یعنی قومش نخواهند توانست او را از عذاب خدا نجات دهند، همانطور که شتر را نمیتوان با کشیدن دمش از چاه بیرون کشید].
۱۸- خداوند به واسطهٔ صبر و تقوا سختیها را به فرصت تبدیل میکند و نیرنگ دشمنان را باطل نموده و غمها و غصهها را برطرف میسازد:
﴿وَإِن تَصۡبِرُواْ وَتَتَّقُواْ لَا یَضُرُّکُمۡ کَیۡدُهُمۡ شَیًۡٔا﴾ [آل عمران: 120].
«و اگر صبر و تقوا پیشه سازید نیرنگشان به شما زیانی نخواهد رساند».
۱۹- خداوند هرگاه در قرآن از «نفس» نام میبرد آن را نکوهش میکند و هرگاه سخن از عقل میگوید آن را ستایش میکند، چرا که بلای عقل به سبب هوای نفس است و باعث مخلوط شدن رای و اندیشه با هوای نفس میشود و به گمراهی منجر میگردد:
﴿...أُبَرِّئُ نَفۡسِیٓۚ إِنَّ ٱلنَّفۡسَ لَأَمَّارَةُۢ بِٱلسُّوٓءِ...﴾ [یوسف: 53]
«...همانا نفس قطعا به بدی امر میکند...».
۲۰- منافقان دربارهٔ تخمین میزان واقعی نفوذ خود در جوامع مسلمان، بسیار دچار اشتباه میشوند:
﴿یَقُولُونَ لَئِن رَّجَعۡنَآ إِلَى ٱلۡمَدِینَةِ لَیُخۡرِجَنَّ ٱلۡأَعَزُّ مِنۡهَا ٱلۡأَذَلَّۚ وَلِلَّهِ ٱلۡعِزَّةُ وَلِرَسُولِهِۦ وَلِلۡمُؤۡمِنِینَ وَلَٰکِنَّ ٱلۡمُنَٰفِقِینَ لَا یَعۡلَمُونَ٨﴾ [المنافقون: 8].
«[منافقان] میگویند اگر به مدینه برگردیم قطعا آنکه عزتمندتر است، آنکه را زبونتر است از آنجا بیرون خواهد کرد، در حالی که عزت از آنِ الله و از آنِ پیامبر او و از آنِ مومنان است، اما منافقان نمیدانند».
۲۱- سرمنشأ غلو، دروغ بستن بر خداوند و پیروی کورکورانه از اهل هوا و هوس است:
﴿...لَا تَغۡلُواْ فِی دِینِکُمۡ وَلَا تَقُولُواْ عَلَى ٱللَّهِ إِلَّا ٱلۡحَقَّ...﴾ [النساء: 171].
«...در دین خود غلو مکنید و دربارهٔ الله جز حق مگویید...».
﴿...وَلَا تَتَّبِعُوٓاْ أَهۡوَآءَ قَوۡمٖ قَدۡ ضَلُّواْ...﴾ [المائدة: 77].
«...و از پی هوسهای گروهی که پیشتر گمراه شدند، نروید...».
۱۲- در سقوط سی حکومت بزرگ و کوچک دقت کردم؛ دیدم سقوط همهٔ آنها از یک ضعف داخلی به دست منافقینی که قدرت یافته بودند آغاز شده، سپس دشمن [خارجی] آن حکومت را ضعیف یافته به آن هجوم آورده و ساقطش کرده است.
۱۳- همهٔ تباهیها در حکومتها و جوامع یا به سبب مخالفت با حق است، یا به سبب سوء تطبیق آن تا موافق با هوا و هوس مردم شود:
﴿وَلَوِ ٱتَّبَعَ ٱلۡحَقُّ أَهۡوَآءَهُمۡ لَفَسَدَتِ ٱلسَّمَٰوَٰتُ وَٱلۡأَرۡضُ وَمَن فِیهِنَّۚ﴾ [المؤمنون: 71].
«و اگر حق از هوسهای آنان پیروی میکرد بیشک آسمانها و زمین و هر که در آنهاست تباه میشد».
۱۴- نیت خود را اصلاح کن تا الله کارت را برایت به صلاح آورد:
﴿رَّبُّکُمۡ أَعۡلَمُ بِمَا فِی نُفُوسِکُمۡۚ إِن تَکُونُواْ صَٰلِحِینَ فَإِنَّهُۥ کَانَ لِلۡأَوَّٰبِینَ غَفُورٗا٢٥﴾ [الإسراء: 25].
«پروردگار شما به آنچه در درونِ شماست آگاهتر است. قطعا او آمرزندهٔ توبه کنندگان است».
۱۵- هر که از یاری دادن مظلوم ناتوان بود حداقل ظالم را ستایش نکند، زیرا تنها کسی دچار ستمگری میشود که عادت به شنیدن مدح و ستایش دارد نه نصیحت، و مدح و ستایش باعث فراموشی و سرکشی او میشود.
۱۶- نسب و خویشاوندی برای آشنا شدن با یکدیگر است، و دین برای نزدیک شدن انسانها. بنابراین مسلمان غیرخویشاوند شایستهتر به دوستی است از کافرِ خویشاوند:
﴿وَجَعَلۡنَٰکُمۡ شُعُوبٗا وَقَبَآئِلَ لِتَعَارَفُوٓاْۚ إِنَّ أَکۡرَمَکُمۡ عِندَ ٱللَّهِ أَتۡقَىٰکُمۡ﴾ [الحجرات: 13].
«...و شما را ملتها و قبیلهها گرداندیم تا با یکدیگر آشنا شوید؛ و در حقیقت گرامیترینِ شما نزد الله باتقواترینِ شماست...».
۷- عاقل میان غربگرایی در صنعت و غربگرایی در دین و اخلاق تفاوت قائل است. خردمند از همه کس بهره میبرد، حتی از حیوانات؛ از سگ وفاداری را میآموزد نه زوزه کشیدن، و از کرکس پرواز را نه خوردن مردار!.
۸- عقل از انتقادِ بسیار تاثیر میپذیرد چنانکه بدن از ضربات پی در پی متاثر میگردد و تسلیم میشود. عقل را با شلاق رسانه کتک میزنند و هرگاه تسلیم شد میگویند: این انتخاب اوست! او آزاد است. به این میگویند: دمکراسی!
۹- یکی از بزرگترین نشانههای توفیق این است که خداوند انسان را راهنمای خیر قرار دهد. پیامبر ص میفرماید: «خوش به حال کسی که الله کلیدهای خیر و نیکی را به دست او قرار داده و وای بر کسی که الله کلیدهای شر و بدی را به دست او گذاشته است».
۱۰- گناهی که در حق مردم مرتکب شوی بدتر از هفتاد گناهی است که در حق الله باشد، چرا که خداوند ممکن است در قیامت تو را ببخشد، اما مردم حتما از تو قصاص خواهند گرفت.
۱۱- خداوند دعای پنهانی را دوست دارد، زیرا به تنهایی با خداوند مناجات نمیکند مگر کسی که به نزدیک بودن او یقین دارد:
﴿ٱدۡعُواْ رَبَّکُمۡ تَضَرُّعٗا وَخُفۡیَةًۚ﴾ [الأعراف: 55].
«پروردگار خود را به زاری و نهانی بخوانید...»
1- خودنمایی و بیحجابی و برهنگی نخستین هدف ابلیس و ذریهٔ اوست:
﴿یَٰبَنِیٓ ءَادَمَ لَا یَفۡتِنَنَّکُمُ ٱلشَّیۡطَٰنُ کَمَآ أَخۡرَجَ أَبَوَیۡکُم مِّنَ ٱلۡجَنَّةِ یَنزِعُ عَنۡهُمَا لِبَاسَهُمَا لِیُرِیَهُمَا سَوۡءَٰتِهِمَآۚ﴾ [الأعراف: 27]
«ای فرزندان آدم شیطان شما را به فتنه نیندازد چنانکه پدر و مادر شما را از بهشت بیرون راند و لباسشان را از آنان برکند تا عورتهایشان را بر آنان نمایان سازد...».
۲- هرگاه الله هلاکت ستمگر را اراده نماید او را دچار فریب و استدراج میکند تا با پای خود بهسوی قتلگاهش برود:
﴿فَذَرۡنِی وَمَن یُکَذِّبُ بِهَٰذَا ٱلۡحَدِیثِۖ سَنَسۡتَدۡرِجُهُم مِّنۡ حَیۡثُ لَا یَعۡلَمُونَ٤٤ وَأُمۡلِی لَهُمۡۚ إِنَّ کَیۡدِی مَتِینٌ٤٥﴾ [القلم: 44-45].
«پس مرا با کسی که این سخن را دروغ میانگارد واگذار؛ به تدریج آنان را به طوری که متوجه نشوند بهسوی عذاب خواهم کشاند (44) و به آنان مهلت میدهم، [زیرا] تدبیر من [دقیق و] استوار است».
۳- هنگام اشتباه، بزرگوار اندوهگین میشود و نصیحت میکند، و لئیم شاد میشود و رسوا میکند.
۴- نعمت باعث سرکشی و فراموشیِ انسان میشود. برای همین الله او را به دردها و سختیها مبتلا میکند تا پروردگارش را یاد کند و بهسوی او باز گردد:
﴿وَلَقَدۡ أَرۡسَلۡنَآ إِلَىٰٓ أُمَمٖ مِّن قَبۡلِکَ فَأَخَذۡنَٰهُم بِٱلۡبَأۡسَآءِ وَٱلضَّرَّآءِ لَعَلَّهُمۡ یَتَضَرَّعُونَ٤٢﴾ [الأنعام: 42].
«بیشک [پیامبرانی را] بهسوی امتهای پیش از تو فرستادیم، پس آنها را به تنگی معیشت و بیماری دچار ساختیم تا به تضرع و فروتنی درآیند».
۵- سلطهٔ اخلاق بزرگتر از سلطهٔ مال و جاه و قدرت است. پیامبر خدا ص میفرماید: «شما نمیتوانید همهٔ مردم را با اموال خود جذب نمایید، اما میتوانید با روی گشاده و اخلاق نیک آنان را بهسوی خود مایل کنید».
۶- بزرگترین فتنه برای انسان این است که همهٔ دلایل را در برابر او بیاورند اما باز قانع نشود:
﴿وَمَن یُرِدِ ٱللَّهُ فِتۡنَتَهُۥ فَلَن تَمۡلِکَ لَهُۥ مِنَ ٱللَّهِ شَیًۡٔاۚ أُوْلَٰٓئِکَ ٱلَّذِینَ لَمۡ یُرِدِ ٱللَّهُ أَن یُطَهِّرَ قُلُوبَهُمۡۚ﴾ [المائدة: 41].
«و هر که را الله بخواهد به فتنه بیندازد هرگز در برابر الله برای او از دست تو چیزی بر نمیآید. اینان کسانی هستند که الله نخواسته دلهایشان را پاک سازد...».
﴿وَقُل لِّلۡمُؤۡمِنَٰتِ یَغۡضُضۡنَ مِنۡ أَبۡصَٰرِهِنَّ وَیَحۡفَظۡنَ فُرُوجَهُنَّ وَلَا یُبۡدِینَ زِینَتَهُنَّ إِلَّا مَا ظَهَرَ مِنۡهَاۖ﴾ [النور: 31].
ترجمه: «به زنان مؤمنه بگو، که چشمان خود را از نامحرم بپوشند و فروج خود را از حرام محفوظ بدارند و زینت و آرایش خود را جز آنچه اجباراً ظاهر میشود بر نامحرم آشکار نسازند».
زیبایی و جمال، نعمتی خدادادی است. عفاف و پاکدامنی و پرهیز از گناه هم، شکرانه و زکات این نعمت به شمار میرود.
چه بسیارند آنان که اسیر«چاه زیبایی» خویشاند. «عفاف» خویشتنداری در برابر هوسها، جاذبهها، دلفریبیها و وسوسههای نفس اماره است.
جمال، هرگز مجوز ارتکاب گناه و افتادن و دامن آلودگی و افکندن دیگران به ورطه فساد نیست.
هرگز مبادا که نعمت، برای ما نقمت گردد!
تمت بالخیر