سورۀ غافر (مؤمن)

سورۀ غافر (مؤمن)

در مکه نازل شده و هشتاد و پنج آیت است

بنام الله بخشندۀ مهربان

﴿حم١ تَنْزِیلُ الْکِتَابِ مِنَ اللَّهِ الْعَزِیزِ الْعَلِیمِ٢ غَافِرِ الذَّنْبِ وَقَابِلِ التَّوْبِ شَدِیدِ الْعِقَابِ ذِی الطَّوْلِ لَا إِلَهَ إِلَّا هُوَ إِلَیْهِ الْمَصِیرُ٣ مَا یُجَادِلُ فِی آیَاتِ اللَّهِ إِلَّا الَّذِینَ کَفَرُوا فَلَا یَغْرُرْکَ تَقَلُّبُهُمْ فِی الْبِلَادِ٤ کَذَّبَتْ قَبْلَهُمْ قَوْمُ نُوحٍ وَالْأَحْزَابُ مِنْ بَعْدِهِمْ وَهَمَّتْ کُلُّ أُمَّةٍ بِرَسُولِهِمْ لِیَأْخُذُوهُ وَجَادَلُوا بِالْبَاطِلِ لِیُدْحِضُوا بِهِ الْحَقَّ فَأَخَذْتُهُمْ فَکَیْفَ کَانَ عِقَابِ٥ وَکَذَلِکَ حَقَّتْ کَلِمَتُ رَبِّکَ عَلَى الَّذِینَ کَفَرُوا أَنَّهُمْ أَصْحَابُ النَّارِ٦ الَّذِینَ یَحْمِلُونَ الْعَرْشَ وَمَنْ حَوْلَهُ یُسَبِّحُونَ بِحَمْدِ رَبِّهِمْ وَیُؤْمِنُونَ بِهِ وَیَسْتَغْفِرُونَ لِلَّذِینَ آمَنُوا رَبَّنَا وَسِعْتَ کُلَّ شَیْءٍ رَحْمَةً وَعِلْمًا فَاغْفِرْ لِلَّذِینَ تَابُوا وَاتَّبَعُوا سَبِیلَکَ وَقِهِمْ عَذَابَ الْجَحِیمِ٧﴾ [غافر: 1-7].

 ﴿1﴾ حم. (مفهوم این حروف به الله معلوم است). ﴿2﴾ فرود آوردن این کتاب از سوی الله غالب (و) دانا است. ﴿3﴾ (پروردگاری که) آمرزندۀ گناه (و) قبول کنندۀ توبه (است). سخت سزادهنده و صاحب نعمت فراوان (می‌باشد). هیچ معبودی به حق جز او نیست، بازگشت (همه) به‌سوی اوست. ﴿4﴾ جز کافران در آیات الله مجادله نمی‌کنند، پس آمد و رفت آنها در شهرها نباید تو را فریفته سازد. ﴿5﴾ پیش از این (کفار) قوم نوح و گروه‌هایی که بعد از ایشان بودند (پیغمبران‌شان را) تکذیب کردند و هر امتی تصمیم گرفتند تا پیغمبر خود را به عقوبت بگیرند، و به وسیله باطل مجادله کردند تا حق را نابود کنند، ولی من ایشان را (به قهر خود) گرفتار کردم، پس (بنگر که) عقوبت من چطور بود؟ ﴿6﴾ واینچنین سخن پروردگارت در بارۀ کسانی که کفر ورزیدند، تحقق یافت که آنان دوزخیانند. ﴿7﴾ کسانی که عرش را حمل می‌کنند و آنان که در اطراف (عرش) هستند به ستایش پروردگارشان تسبیح می‌گویند و به او ایمان دارند و برای مؤمنان طلب آمرزش می‌کنند (و می‌گویند:) ای پروردگار ما! مهربانی و علم تو همه چیز را فرا گرفته است، پس آنان را که توبه کرده و از راه تو پیروی کرده‌اند، بیامرز و آنان را از عذاب دوزخ حفظ کن.

﴿رَبَّنَا وَأَدْخِلْهُمْ جَنَّاتِ عَدْنٍ الَّتِی وَعَدْتَهُمْ وَمَنْ صَلَحَ مِنْ آبَائِهِمْ وَأَزْوَاجِهِمْ وَذُرِّیَّاتِهِمْ إِنَّکَ أَنْتَ الْعَزِیزُ الْحَکِیمُ٨ وَقِهِمُ السَّیِّئَاتِ وَمَنْ تَقِ السَّیِّئَاتِ یَوْمَئِذٍ فَقَدْ رَحِمْتَهُ وَذَلِکَ هُوَ الْفَوْزُ الْعَظِیمُ٩ إِنَّ الَّذِینَ کَفَرُوا یُنَادَوْنَ لَمَقْتُ اللَّهِ أَکْبَرُ مِنْ مَقْتِکُمْ أَنْفُسَکُمْ إِذْ تُدْعَوْنَ إِلَى الْإِیمَانِ فَتَکْفُرُونَ١٠ قَالُوا رَبَّنَا أَمَتَّنَا اثْنَتَیْنِ وَأَحْیَیْتَنَا اثْنَتَیْنِ فَاعْتَرَفْنَا بِذُنُوبِنَا فَهَلْ إِلَى خُرُوجٍ مِنْ سَبِیلٍ١١ ذَلِکُمْ بِأَنَّهُ إِذَا دُعِیَ اللَّهُ وَحْدَهُ کَفَرْتُمْ وَإِنْ یُشْرَکْ بِهِ تُؤْمِنُوا فَالْحُکْمُ لِلَّهِ الْعَلِیِّ الْکَبِیرِ١٢ هُوَ الَّذِی یُرِیکُمْ آیَاتِهِ وَیُنَزِّلُ لَکُمْ مِنَ السَّمَاءِ رِزْقًا وَمَا یَتَذَکَّرُ إِلَّا مَنْ یُنِیبُ١٣ فَادْعُوا اللَّهَ مُخْلِصِینَ لَهُ الدِّینَ وَلَوْ کَرِهَ الْکَافِرُونَ١٤ رَفِیعُ الدَّرَجَاتِ ذُو الْعَرْشِ یُلْقِی الرُّوحَ مِنْ أَمْرِهِ عَلَى مَنْ یَشَاءُ مِنْ عِبَادِهِ لِیُنْذِرَ یَوْمَ التَّلَاقِ١٥ یَوْمَ هُمْ بَارِزُونَ لَا یَخْفَى عَلَى اللَّهِ مِنْهُمْ شَیْءٌ لِمَنِ الْمُلْکُ الْیَوْمَ لِلَّهِ الْوَاحِدِ الْقَهَّارِ١٦﴾ [غافر: 8-16].

﴿8﴾ ای پروردگار ما! و آنان را به باغ‌های دائمی بهشت داخل گردان که به ایشان وعده داده ای (و نیز) هرکس از پدران و همسران و فرزندانشان را که صالح و نیکوکار بودند (به همان بهشت داخل کن) بی‌گمان تو غالب باحکمت هستی. ﴿9﴾ و آنها را از بدی‌ها نگه دار، و هرکه را در آن روز از (سزای) بدی‌ها نگه داری، واقعا به او رحم کرده ای و این است کامیابی بزرگ. ﴿10﴾ البته کافران (در دوزخ) صدا زده می‌شوند (که) یقینا خشم الله (نسبت به شما) بزرگتر از خشم شما نسبت به خودتان است، چرا که به ایمان دعوت داده می‌شدید، ولی کفر می‌ورزیدید. ﴿11﴾ (کفار) می‌گویند: ای پروردگار! ما را دوبار میراندی و دو بار زنده کردی، پس اکنون به گناهان خود اعتراف کردیم، پس آیا برای خارج شدن از آتش) راهی هست؟ ﴿12﴾ و (در جواب گفته شود: نه) این (عذاب) برای آنست که چون الله به تنهایی یاد می‌شد، (وحدانیت او را) انکار می‌کردید. و چون برای او شریکی قرار داده می‌شد، باور می‌کردید، پس (امروز) حکم و فیصله با پروردگار والا و بزرگ است. ﴿13﴾ او ذاتی است که آیات خود را به شما نشان می‌دهد و از آسمان برای شما روزی نازل می‌کند، ولی پند و عبرت نمی‌گیرد مگر آن کسی که به درگاه او روی می‌آورد. ﴿14﴾ پس الله را بخوانید در حالیکه عبادت و طاعت را برای او خالص کرده اید، هر چند کافران دوست نداشته باشند. ﴿15﴾ الله دارای درجات رفیع و صاحب عرش است، او وحی را به حکم خود بر هرکس از بندگانش که بخواهد نازل می‌کند تا بندگان را از روز ملاقات بترساند. ﴿16﴾ روزی که مردم ظاهر و آشکارند چیزی از آنان بر الله پنهان نمی‌ماند (ندا آید:) امروز فرمانروایی از چه کسی است؟ (پاسخ آید) از الله یکتای غالب تواناست.

﴿الْیَوْمَ تُجْزَى کُلُّ نَفْسٍ بِمَا کَسَبَتْ لَا ظُلْمَ الْیَوْمَ إِنَّ اللَّهَ سَرِیعُ الْحِسَابِ١٧ وَأَنْذِرْهُمْ یَوْمَ الْآزِفَةِ إِذِ الْقُلُوبُ لَدَى الْحَنَاجِرِ کَاظِمِینَ مَا لِلظَّالِمِینَ مِنْ حَمِیمٍ وَلَا شَفِیعٍ یُطَاعُ١٨ یَعْلَمُ خَائِنَةَ الْأَعْیُنِ وَمَا تُخْفِی الصُّدُورُ١٩ وَاللَّهُ یَقْضِی بِالْحَقِّ وَالَّذِینَ یَدْعُونَ مِنْ دُونِهِ لَا یَقْضُونَ بِشَیْءٍ إِنَّ اللَّهَ هُوَ السَّمِیعُ الْبَصِیرُ٢٠ أَوَلَمْ یَسِیرُوا فِی الْأَرْضِ فَیَنْظُرُوا کَیْفَ کَانَ عَاقِبَةُ الَّذِینَ کَانُوا مِنْ قَبْلِهِمْ کَانُوا هُمْ أَشَدَّ مِنْهُمْ قُوَّةً وَآثَارًا فِی الْأَرْضِ فَأَخَذَهُمُ اللَّهُ بِذُنُوبِهِمْ وَمَا کَانَ لَهُمْ مِنَ اللَّهِ مِنْ وَاقٍ٢١ ذَلِکَ بِأَنَّهُمْ کَانَتْ تَأْتِیهِمْ رُسُلُهُمْ بِالْبَیِّنَاتِ فَکَفَرُوا فَأَخَذَهُمُ اللَّهُ إِنَّهُ قَوِیٌّ شَدِیدُ الْعِقَابِ٢٢ وَلَقَدْ أَرْسَلْنَا مُوسَى بِآیَاتِنَا وَسُلْطَانٍ مُبِینٍ٢٣ إِلَى فِرْعَوْنَ وَهَامَانَ وَقَارُونَ فَقَالُوا سَاحِرٌ کَذَّابٌ٢٤ فَلَمَّا جَاءَهُمْ بِالْحَقِّ مِنْ عِنْدِنَا قَالُوا اقْتُلُوا أَبْنَاءَ الَّذِینَ آمَنُوا مَعَهُ وَاسْتَحْیُوا نِسَاءَهُمْ وَمَا کَیْدُ الْکَافِرِینَ إِلَّا فِی ضَلَالٍ٢٥﴾ [غافر: 17-25].

﴿17﴾ امروز هر کس در مقابل کاری که کرده است، پاداش داده می‌شود. امروز هیچ ظلمی نیست، بی‌گمان الله سریع الحساب است. ﴿18﴾ و آنان را از روز نزدیک (قیامت) بترسان، وقتی که دلها به گلوه گاه می‌رسد، در حالیکه ساکت هستند و سخن نمی‌گویند. ظالمان هیچ دوست مخلص و دلسوز ندارند و هیچ سفارش کننده ای که سفارشش قابل پذیرش باشد نیست. ﴿19﴾ (الله) خیانت چشمان و آنچه را که سینه‌ها پوشیده می‌دارند، می‌داند. ﴿20﴾ و الله (خودش) به حق حکم می‌کند و کسانی را که به جای او می‌خوانند، به هیچ چیزی حکم کرده نمی‌توانند، یقینا الله شنوای بیناست. ﴿21﴾ آیا در زمین سیر نکردند تا ببینند که سرانجام کسانی که پیش از ایشان بودند چگونه شد؟ آنان از ایشان قوی‌تر و آثارشان در زمین بیشتر بوده است و الله ایشان را به سبب گناهانشان گرفتار ساخت و آنان از عذاب الله هیچ پناه دهنده ای نداشتند. ﴿22﴾ این (غضب الهی) به این خاطر بوده است که پیغمبران با دلایل واضح نزد آنها می‌آمدند و آنان کفر می‌ورزیدند پس در نتیجه الله آنان را گرفتار ساخت، یقینا او قوی و سخت عذاب دهنده است. ﴿23﴾ و البته ما موسی را با معجزه‌های خود و دلیل روشن فرستادیم. ﴿24﴾ به‌سوی فرعون و هامان و قارون، پس گفتند: او جادوگر دروغگوست. ﴿25﴾ پس وقتی با (پیام) حق از سوی ما به نزد آنان آمد، گفتند: پسران آنان را که همراه با او ایمان آورده‌اند بکشید و زنانشان را زنده بگذارید، و (لیکن) حیلۀ کافران جز در گمراهی و تباهی نیست.

﴿وَقَالَ فِرْعَوْنُ ذَرُونِی أَقْتُلْ مُوسَى وَلْیَدْعُ رَبَّهُ إِنِّی أَخَافُ أَنْ یُبَدِّلَ دِینَکُمْ أَوْ أَنْ یُظْهِرَ فِی الْأَرْضِ الْفَسَادَ٢٦ وَقَالَ مُوسَى إِنِّی عُذْتُ بِرَبِّی وَرَبِّکُمْ مِنْ کُلِّ مُتَکَبِّرٍ لَا یُؤْمِنُ بِیَوْمِ الْحِسَابِ٢٧ وَقَالَ رَجُلٌ مُؤْمِنٌ مِنْ آلِ فِرْعَوْنَ یَکْتُمُ إِیمَانَهُ أَتَقْتُلُونَ رَجُلًا أَنْ یَقُولَ رَبِّیَ اللَّهُ وَقَدْ جَاءَکُمْ بِالْبَیِّنَاتِ مِنْ رَبِّکُمْ وَإِنْ یَکُ کَاذِبًا فَعَلَیْهِ کَذِبُهُ وَإِنْ یَکُ صَادِقًا یُصِبْکُمْ بَعْضُ الَّذِی یَعِدُکُمْ إِنَّ اللَّهَ لَا یَهْدِی مَنْ هُوَ مُسْرِفٌ کَذَّابٌ٢٨ یَا قَوْمِ لَکُمُ الْمُلْکُ الْیَوْمَ ظَاهِرِینَ فِی الْأَرْضِ فَمَنْ یَنْصُرُنَا مِنْ بَأْسِ اللَّهِ إِنْ جَاءَنَا قَالَ فِرْعَوْنُ مَا أُرِیکُمْ إِلَّا مَا أَرَى وَمَا أَهْدِیکُمْ إِلَّا سَبِیلَ الرَّشَادِ٢٩ وَقَالَ الَّذِی آمَنَ یَا قَوْمِ إِنِّی أَخَافُ عَلَیْکُمْ مِثْلَ یَوْمِ الْأَحْزَابِ٣٠ مِثْلَ دَأْبِ قَوْمِ نُوحٍ وَعَادٍ وَثَمُودَ وَالَّذِینَ مِنْ بَعْدِهِمْ وَمَا اللَّهُ یُرِیدُ ظُلْمًا لِلْعِبَادِ٣١ وَیَا قَوْمِ إِنِّی أَخَافُ عَلَیْکُمْ یَوْمَ التَّنَادِ٣٢ یَوْمَ تُوَلُّونَ مُدْبِرِینَ مَا لَکُمْ مِنَ اللَّهِ مِنْ عَاصِمٍ وَمَنْ یُضْلِلِ اللَّهُ فَمَا لَهُ مِنْ هَادٍ٣٣﴾ [غافر: 26-33].

﴿26﴾ و فرعون گفت: بگذارید موسی را بکشم و او پروردگار خود را به کمک طلبد، چون من می‌ترسم که دینتان را تغییر دهد، یا اینکه در این سرزمین فساد برپا کند. ﴿27﴾ موسی گفت: البته من به پروردگار خود و پروردگار شما از (شر) هر متکبری که به روز حساب ایمان ندارد، پناه می‌برم. ﴿28﴾ و مرد مؤمنی از خاندان فرعون که ایمان خود را پنهان می‌کرد گفت: آیا مردی را می‌کشید که می‌گوید: پروردگار من الله است. در حالیکه دلایل روشن و معجزات آشکاری از جانب پروردگارتان برایتان آورده است؟ اگر دروغگو باشد (گناه) دروغش بر عهده اوست و اگر راستگو باشد پس بعضی از آنچه به شما وعده می‌دهد به شما می‌رسد، زیرا الله کسی را که اسرافکار و دروغگو باشد، هدایت نمی‌کند. ﴿29﴾ (آن مرد مؤمن در ادامه سخن خود گفت:) ای قوم من امروز فرمانروایی در دست شماست و در این سرزمین غلبه دارید، اما اگر عذاب سخت الله بر ما بیاید، چه کسی ما را مدد خواهد کرد؟ فرعون گفت: به شما نشان نمی‌دهم جز آنچه را من در می‌یابم و شما را جز به راه رشد راهنمایی نمی‌کنم. ﴿30﴾ و آن کس که ایمان آورده بود، گفت: ای قوم من! من از روزی مثل روز (هلاکت و سرنوشت بد) گروهها بر شما می‌ترسم. ﴿31﴾ همچون سرنوشت قوم نوح و عاد و ثمود و کسانی که بعد از آنان آمدند. و الله بر بندگان اراده ظلم نمی‌کند. ﴿32﴾ (و نیز گفت) ای قوم من، البته من دربارۀ شما از روزی می‌ترسم که (مردم) یکدیگر را فریاد می‌کنند. ﴿33﴾ آن روزی که پشت می‌گردانید و شما در برابر عذاب الله هیچ حمایتگری ندارید، و هر کس را که الله گمراه سازد دیگر او هیچ هدایتگری ندارد.

﴿وَلَقَدْ جَاءَکُمْ یُوسُفُ مِنْ قَبْلُ بِالْبَیِّنَاتِ فَمَا زِلْتُمْ فِی شَکٍّ مِمَّا جَاءَکُمْ بِهِ حَتَّى إِذَا هَلَکَ قُلْتُمْ لَنْ یَبْعَثَ اللَّهُ مِنْ بَعْدِهِ رَسُولًا کَذَلِکَ یُضِلُّ اللَّهُ مَنْ هُوَ مُسْرِفٌ مُرْتَابٌ٣٤ الَّذِینَ یُجَادِلُونَ فِی آیَاتِ اللَّهِ بِغَیْرِ سُلْطَانٍ أَتَاهُمْ کَبُرَ مَقْتًا عِنْدَ اللَّهِ وَعِنْدَ الَّذِینَ آمَنُوا کَذَلِکَ یَطْبَعُ اللَّهُ عَلَى کُلِّ قَلْبِ مُتَکَبِّرٍ جَبَّارٍ٣٥ وَقَالَ فِرْعَوْنُ یَا هَامَانُ ابْنِ لِی صَرْحًا لَعَلِّی أَبْلُغُ الْأَسْبَابَ٣٦ أَسْبَابَ السَّمَاوَاتِ فَأَطَّلِعَ إِلَى إِلَهِ مُوسَى وَإِنِّی لَأَظُنُّهُ کَاذِبًا وَکَذَلِکَ زُیِّنَ لِفِرْعَوْنَ سُوءُ عَمَلِهِ وَصُدَّ عَنِ السَّبِیلِ وَمَا کَیْدُ فِرْعَوْنَ إِلَّا فِی تَبَابٍ٣٧ وَقَالَ الَّذِی آمَنَ یَا قَوْمِ اتَّبِعُونِ أَهْدِکُمْ سَبِیلَ الرَّشَادِ٣٨ یَا قَوْمِ إِنَّمَا هَذِهِ الْحَیَاةُ الدُّنْیَا مَتَاعٌ وَإِنَّ الْآخِرَةَ هِیَ دَارُ الْقَرَارِ٣٩ مَنْ عَمِلَ سَیِّئَةً فَلَا یُجْزَى إِلَّا مِثْلَهَا وَمَنْ عَمِلَ صَالِحًا مِنْ ذَکَرٍ أَوْ أُنْثَى وَهُوَ مُؤْمِنٌ فَأُولَئِکَ یَدْخُلُونَ الْجَنَّةَ یُرْزَقُونَ فِیهَا بِغَیْرِ حِسَابٍ٤٠﴾ [غافر: 34-40].

﴿34﴾ و (آن مرد مؤمن نیز گفت:) البته یوسف پیش از این با دلایل روشن نزد شما آمد، ولی همیشه در مورد آنچه برایتان آورده بود در شک بودید تا اینکه از دنیا رفت (و) گفتید: الله بعد از او هرگز پیغمبری را نخواهد فرستاد. اینچنین الله اشخاص متجاوز و متردد را گمراه می‌سازد. ﴿35﴾ آنان که دربارۀ آیات الله مجادله می‌کنند، بدون آنکه هیچ دلیلی برایشان آمده باشد، (مجادلۀ آنان) نزد الله و نزد مؤمنان خشم بزرگی را در پی دارد. اینچنین الله بر دل هر متکبر جبار مهر می‌نهد. ﴿36﴾ فرعون گفت: ای هامان! بنای بلندی برای من بساز، شاید به راه‌ها دست یابم. ﴿37﴾ راه‌های آسمان‌ها، تا از معبود موسی اطلاع یابم (و بنگرم)، چون من او را دروغگو می‌پندارم. اینچنین برای فرعون بدی کردارش زیبا جلوه داده شد و از راه (حق) باز داشته شد. و حیلۀ فرعون جز در تباهی نبود. ﴿38﴾ و کسی که (از قوم فرعون به موسی) ایمان آورده بود گفت: ای قوم من! از من پیروی کنید تا شما را به راه درست هدایت کنم. ﴿39﴾ ای قوم من! جز این نیست که زندگانی دنیا متاع ناچیزی است و البته آخرت سرای دائمی (و جاودانه) است. ﴿40﴾ هرکس کار بدی انجام دهد جز به همان اندازه جزا داده نمی‌شود، ولی هرکس کار نیک انجام دهد، مرد باشد یا زن به شرط اینکه مؤمن باشد چنین کسانی وارد بهشت می‌شوند و در آنجا روزی بی‌حساب داده می‌شوند.

﴿وَیَا قَوْمِ مَا لِی أَدْعُوکُمْ إِلَى النَّجَاةِ وَتَدْعُونَنِی إِلَى النَّارِ٤١ تَدْعُونَنِی لِأَکْفُرَ بِاللَّهِ وَأُشْرِکَ بِهِ مَا لَیْسَ لِی بِهِ عِلْمٌ وَأَنَا أَدْعُوکُمْ إِلَى الْعَزِیزِ الْغَفَّارِ٤٢ لَا جَرَمَ أَنَّمَا تَدْعُونَنِی إِلَیْهِ لَیْسَ لَهُ دَعْوَةٌ فِی الدُّنْیَا وَلَا فِی الْآخِرَةِ وَأَنَّ مَرَدَّنَا إِلَى اللَّهِ وَأَنَّ الْمُسْرِفِینَ هُمْ أَصْحَابُ النَّارِ٤٣ فَسَتَذْکُرُونَ مَا أَقُولُ لَکُمْ وَأُفَوِّضُ أَمْرِی إِلَى اللَّهِ إِنَّ اللَّهَ بَصِیرٌ بِالْعِبَادِ٤٤ فَوَقَاهُ اللَّهُ سَیِّئَاتِ مَا مَکَرُوا وَحَاقَ بِآلِ فِرْعَوْنَ سُوءُ الْعَذَابِ٤٥ النَّارُ یُعْرَضُونَ عَلَیْهَا غُدُوًّا وَعَشِیًّا وَیَوْمَ تَقُومُ السَّاعَةُ أَدْخِلُوا آلَ فِرْعَوْنَ أَشَدَّ الْعَذَابِ٤٦ وَإِذْ یَتَحَاجُّونَ فِی النَّارِ فَیَقُولُ الضُّعَفَاءُ لِلَّذِینَ اسْتَکْبَرُوا إِنَّا کُنَّا لَکُمْ تَبَعًا فَهَلْ أَنْتُمْ مُغْنُونَ عَنَّا نَصِیبًا مِنَ النَّارِ٤٧ قَالَ الَّذِینَ اسْتَکْبَرُوا إِنَّا کُلٌّ فِیهَا إِنَّ اللَّهَ قَدْ حَکَمَ بَیْنَ الْعِبَادِ٤٨ وَقَالَ الَّذِینَ فِی النَّارِ لِخَزَنَةِ جَهَنَّمَ ادْعُوا رَبَّکُمْ یُخَفِّفْ عَنَّا یَوْمًا مِنَ الْعَذَابِ٤٩﴾ [غافر: 41-49].

﴿41﴾ و (نیز گفت:) ای قوم من! مرا چه شده است که شما را به‌سوی نجات دعوت می‌دهم و شما مرا به‌سوی آتش فرا می‌خوانید؟ ﴿42﴾ مرا فرا می‌خوانید تا به الله کافر شوم و چیزی را که من به (حقیقت) آن علم ندارم شریک او گردانم در حالیکه من شما را به سوى (الله) غالب آمرزگار فرا می‌خوانم. ﴿43﴾ بدون شک آنچه مرا به‌سوی آن دعوت می‌کنید، در دنیا و در آخرت ارزش دعوت ما را ندارند، و به یقین بازگشت ما به‌سوی الله است و اسرافکاران، دوزخی و همدم آتش‌اند. ﴿44﴾ به زودی آنچه را من به شما می‌گویم یاد خواهید کرد و من کار خود را به الله می‌سپارم، چون الله به (حال) بندگان بیناست. ﴿45﴾ پس الله او را از سوء توطئه‌ها و حیله‌های ایشان مصئون و محفوظ داشت و عذاب سخت آل فرعون را فراگرفت. ﴿46﴾ و آتش دوزخ است که هر صبح و شام بر آن عرضه می‌شوند و روزی که قیامت برپا شود (الله دستور می‌دهد) آل فرعون را در سخت‌ترین عذاب در آورید. ﴿47﴾ و یادآور شو وقتی را که در آتش دوزخ با همدیگر به مجادله می‌پردازند و ناتوانان به مستکبران می‌گویند: البته ما پیرو شما بودیم، پس آیا می‌توانید بخشی از (عذاب) آتش (دوزخ) را از ما دفع کنید؟ ﴿48﴾ مستکبران (در جواب( می‌گویند: ما و شما همگی در آن (آتش) هستیم، یقینا که الله میان بندگان (به عدالت) حکم کرده است. ﴿49﴾ و کسانی که در دوزخ‌اند به نگهبانان دوزخ می‌گویند: از پروردگارتان بخواهید که یک روز )فقط یک روز) عذاب را از ما بکاهد.

﴿قَالُوا أَوَلَمْ تَکُ تَأْتِیکُمْ رُسُلُکُمْ بِالْبَیِّنَاتِ قَالُوا بَلَى قَالُوا فَادْعُوا وَمَا دُعَاءُ الْکَافِرِینَ إِلَّا فِی ضَلَالٍ٥٠ إِنَّا لَنَنْصُرُ رُسُلَنَا وَالَّذِینَ آمَنُوا فِی الْحَیَاةِ الدُّنْیَا وَیَوْمَ یَقُومُ الْأَشْهَادُ٥١ یَوْمَ لَا یَنْفَعُ الظَّالِمِینَ مَعْذِرَتُهُمْ وَلَهُمُ اللَّعْنَةُ وَلَهُمْ سُوءُ الدَّارِ٥٢ وَلَقَدْ آتَیْنَا مُوسَى الْهُدَى وَأَوْرَثْنَا بَنِی إِسْرَائِیلَ الْکِتَابَ٥٣ هُدًى وَذِکْرَى لِأُولِی الْأَلْبَابِ٥٤ فَاصْبِرْ إِنَّ وَعْدَ اللَّهِ حَقٌّ وَاسْتَغْفِرْ لِذَنْبِکَ وَسَبِّحْ بِحَمْدِ رَبِّکَ بِالْعَشِیِّ وَالْإِبْکَارِ٥٥ إِنَّ الَّذِینَ یُجَادِلُونَ فِی آیَاتِ اللَّهِ بِغَیْرِ سُلْطَانٍ أَتَاهُمْ إِنْ فِی صُدُورِهِمْ إِلَّا کِبْرٌ مَا هُمْ بِبَالِغِیهِ فَاسْتَعِذْ بِاللَّهِ إِنَّهُ هُوَ السَّمِیعُ الْبَصِیرُ٥٦ لَخَلْقُ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ أَکْبَرُ مِنْ خَلْقِ النَّاسِ وَلَکِنَّ أَکْثَرَ النَّاسِ لَا یَعْلَمُونَ٥٧ وَمَا یَسْتَوِی الْأَعْمَى وَالْبَصِیرُ وَالَّذِینَ آمَنُوا وَعَمِلُوا الصَّالِحَاتِ وَلَا الْمُسِیءُ قَلِیلًا مَا تَتَذَکَّرُونَ٥٨﴾ [غافر: 50-58].

﴿50﴾ (نگهبانان دوزخ) می‌گویند: آیا پیغمبران تان نبود که با معجزه‌های روشن نزدتان می‌آمدند؟ می‌گویند: آری. (نگهبانان دوزخ) می‌گویند: پس (خودتان) دعا کنید، ولی دعای کافران جز سردرگمی نتیجه ای ندارد. ﴿51﴾ ما حتما پیغمبران خود را و کسانی که ایمان آورده‌اند، هم در زندگی دنیا و هم در روزی که گواهان )برای گواهی دادن) می‌ایستند، مدد می‌کنیم. ﴿52﴾ (همان( روزی که عذرخواهی ظالمان سودشان ندهد و نفرین برای آنان خواهد بود و سرای بد جایگاه‌شان خواهد شد. ﴿53﴾ و همانا ما به موسی هدایت عطا کردیم و بنی اسرائیل را وارث کتاب (تورات) گردانیدیم. ﴿54﴾ (کتابی که( راهنما و اندرز گوی صاحبان عقل است. ﴿55﴾ پس صبر کن، چون وعدۀ الله حق است. و برای گناهت آمرزش بخواه و شام و صبح با سپاس و ستایش پروردگارت را به پاکی یاد کن. ﴿56﴾ البته کسانی که در آیات الله بدون دلیلی که (از سوی الله) برای‌شان آمده باشد به مجادله می‌پردازند، در سینه‌هایشان جز برتری جویی نیست که هرگز به آن نخواهند رسید، پس به الله پناه ببر، که بیشک او شنوای بیناست. ﴿57﴾ البته آفرینش آسمان‌ها و زمین بزرگ‌تر از آفرینش مردم است، ولی بسیاری مردم نمی‌دانند. ﴿58﴾ و نابینا و بینا برابر نیستند و کسانی که ایمان آورده‌اند و کارهای نیک کرده‌اند، با کسانی که بدکارند، برابر نیستند. اما بسیار کم پند می‌گیرید.

﴿إِنَّ السَّاعَةَ لَآتِیَةٌ لَا رَیْبَ فِیهَا وَلَکِنَّ أَکْثَرَ النَّاسِ لَا یُؤْمِنُونَ٥٩ وَقَالَ رَبُّکُمُ ادْعُونِی أَسْتَجِبْ لَکُمْ إِنَّ الَّذِینَ یَسْتَکْبِرُونَ عَنْ عِبَادَتِی سَیَدْخُلُونَ جَهَنَّمَ دَاخِرِینَ٦٠ اللَّهُ الَّذِی جَعَلَ لَکُمُ اللَّیْلَ لِتَسْکُنُوا فِیهِ وَالنَّهَارَ مُبْصِرًا إِنَّ اللَّهَ لَذُو فَضْلٍ عَلَى النَّاسِ وَلَکِنَّ أَکْثَرَ النَّاسِ لَا یَشْکُرُونَ٦١ ذَلِکُمُ اللَّهُ رَبُّکُمْ خَالِقُ کُلِّ شَیْءٍ لَا إِلَهَ إِلَّا هُوَ فَأَنَّى تُؤْفَکُونَ٦٢ کَذَلِکَ یُؤْفَکُ الَّذِینَ کَانُوا بِآیَاتِ اللَّهِ یَجْحَدُونَ٦٣ اللَّهُ الَّذِی جَعَلَ لَکُمُ الْأَرْضَ قَرَارًا وَالسَّمَاءَ بِنَاءً وَصَوَّرَکُمْ فَأَحْسَنَ صُوَرَکُمْ وَرَزَقَکُمْ مِنَ الطَّیِّبَاتِ ذَلِکُمُ اللَّهُ رَبُّکُمْ فَتَبَارَکَ اللَّهُ رَبُّ الْعَالَمِینَ٦٤ هُوَ الْحَیُّ لَا إِلَهَ إِلَّا هُوَ فَادْعُوهُ مُخْلِصِینَ لَهُ الدِّینَ الْحَمْدُ لِلَّهِ رَبِّ الْعَالَمِینَ٦٥ قُلْ إِنِّی نُهِیتُ أَنْ أَعْبُدَ الَّذِینَ تَدْعُونَ مِنْ دُونِ اللَّهِ لَمَّا جَاءَنِیَ الْبَیِّنَاتُ مِنْ رَبِّی وَأُمِرْتُ أَنْ أُسْلِمَ لِرَبِّ الْعَالَمِینَ٦٦﴾ [غافر: 59-66].

﴿59﴾ البته قیامت آمدنی است؛ شکی در آن نیست، ولی بیشتر مردم ایمان نمی‌آورند. ﴿60﴾ و پروردگارتان می‌فرماید: مرا به دعا بخوانید تا (دعای) شما را اجابت کنم، بی‌گمان آنانکه از عبادت من تکبر می‌ورزند، به زودی با خواری و ذلت وارد دوزخ می‌شوند. ﴿61﴾ الله آن ذاتی است که شب را برایتان آفرید تا در آن آرام گیرید و روز را روشنی بخش گرداند، البته الله نسبت به مردم لطف و مرحمت دارد، ولی بیشتر مردم شکر نمی‌گزارند. ﴿62﴾ این است الله پروردگارتان آفریننده هر چیزی، معبودی به حق جز او نیست، پس چگونه از راه حق برگردانیده می‌شوید؟ ﴿63﴾ و این چنین کسانی که آیات الله را انکار می‌کردند، به بیراهه گردانیده می‌شوند. ﴿64﴾ الله ذاتی است که زمین را محل استقرار شما گردانید و آسمان را سقف ساخت و شما را شکل و صورت بخشید و شکل‌هایتان را زیبا و نیکو نمود و از پاکیزه‌ها به شما روزی داد. این است الله پروردگارتان، پس بابرکت و خجسته است ذاتی که پروردگار جهانیان است. ﴿65﴾ اوست زندۀ ابدی که هیچ معبودی به حق جز او نست، پس او را بخوانید در حالیکه دین را برای او خالص نموده اید، سپاس و ستایش برای پروردگاری است که پروردگار جهانیان می‌باشد. ﴿66﴾ بگو: (ای پیغمبر) من منع شده‌ام از اینکه کسانی را بپرستم که شما آنها را غیر از الله عبادت می‌کنید، آن هم از زمانی که آیات روشن و دلایل اشکار از جانب پروردگار برایم آمده است. و به من فرمان داده شده است که تسلیم و منفاد پروردگار جهانیان باشم.

﴿هُوَ الَّذِی خَلَقَکُمْ مِنْ تُرَابٍ ثُمَّ مِنْ نُطْفَةٍ ثُمَّ مِنْ عَلَقَةٍ ثُمَّ یُخْرِجُکُمْ طِفْلًا ثُمَّ لِتَبْلُغُوا أَشُدَّکُمْ ثُمَّ لِتَکُونُوا شُیُوخًا وَمِنْکُمْ مَنْ یُتَوَفَّى مِنْ قَبْلُ وَلِتَبْلُغُوا أَجَلًا مُسَمًّى وَلَعَلَّکُمْ تَعْقِلُونَ٦٧ هُوَ الَّذِی یُحْیِی وَیُمِیتُ فَإِذَا قَضَى أَمْرًا فَإِنَّمَا یَقُولُ لَهُ کُنْ فَیَکُونُ٦٨ أَلَمْ‌تر إِلَى الَّذِینَ یُجَادِلُونَ فِی آیَاتِ اللَّهِ أَنَّى یُصْرَفُونَ٦٩ الَّذِینَ کَذَّبُوا بِالْکِتَابِ وَبِمَا أَرْسَلْنَا بِهِ رُسُلَنَا فَسَوْفَ یَعْلَمُونَ٧٠ إِذِ الْأَغْلَالُ فِی أَعْنَاقِهِمْ وَالسَّلَاسِلُ یُسْحَبُونَ٧١ فِی الْحَمِیمِ ثُمَّ فِی النَّارِ یُسْجَرُونَ٧٢ ثُمَّ قِیلَ لَهُمْ أَیْنَ مَا کُنْتُمْ تُشْرِکُونَ٧٣ مِنْ دُونِ اللَّهِ قَالُوا ضَلُّوا عَنَّا بَلْ لَمْ نَکُنْ نَدْعُو مِنْ قَبْلُ شَیْئًا کَذَلِکَ یُضِلُّ اللَّهُ الْکَافِرِینَ٧٤ ذَلِکُمْ بِمَا کُنْتُمْ تَفْرَحُونَ فِی الْأَرْضِ بِغَیْرِ الْحَقِّ وَبِمَا کُنْتُمْ تَمْرَحُونَ٧٥ ادْخُلُوا أَبْوَابَ جَهَنَّمَ خَالِدِینَ فِیهَا فَبِئْسَ مَثْوَى الْمُتَکَبِّرِینَ٧٦ فَاصْبِرْ إِنَّ وَعْدَ اللَّهِ حَقٌّ فَإِمَّا نُرِیَنَّکَ بَعْضَ الَّذِی نَعِدُهُمْ أَوْ نَتَوَفَّیَنَّکَ فَإِلَیْنَا یُرْجَعُونَ٧٧﴾ [غافر: 67-77].

﴿67﴾ الله ذاتی است که شما را از خاک باز از نطفه باز از خون بسته آفرید، باز شما را به شکل طفلی (از رحم‌ها) بیرون آورد. باز (شما را پرورانید) تا به کمال قوت خود برسید، باز تا پیر می‌شوید. و بعضی از شما پیش از رسیدن به مرحله پیری می‌میرد و (بعضی از شما زنده می‌ماند) تا به مدتی که معین است برسید. و باشد که بفهمید. ﴿68﴾ او ذاتی است که زندگی می‌بخشد و می‌میراند و هرگاه خواست کاری انجام پذیرد، تنها به آن می‌گوید: باش، پس بی‌درنگ موجود می‌شود. ﴿69﴾ آیا ندیدی کسانی را که درباره آیات الله مجادله و ستیز می‌کنند، چگونه (از حق) باز گردانیده می‌شوند؟ ﴿70﴾ آنان که کتاب (آسمانی) و آنچه را که پیغمبران ما را به آن فرستادیم تکذیب کردند، پس به زودی (حقیقت را) خواهند دانست. ﴿71﴾ آن وقت که طوقها و زنجیرها در گردن‌هایشان باشد (و به طرف دوزخ) کشیده شوند. ﴿72﴾ در آب جوشان و باز در آتش سوزانده می‌شوند. ﴿73﴾ باز به ایشان گفته می‌شود: آن چه برای الله شریک قرار می‌دادید، کجا هستند؟ ﴿74﴾ (همان شریکانی که) غیر از الله پرستش می‌کردید؟ می‌گویند: از نزد ما گم شده‌اند، بلکه ما پیش از این چیزی را (غیر از الله) نمی‌خواندیم، الله این طور کافران را گمراه می‌کند. ﴿75﴾ این (عذاب) به سبب آن است که در زمین به ناحق شادی می‌کردید و به سبب آن است که به (کفر و سرکشی) خود می‌نازیدید. ﴿76﴾ (اکنون) از درهای دوزخ وارد شوید که در آن جا جاویدان خواهید بود، پس چه بد است جایگاه متکبران. ﴿77﴾ پس صبر کن. چون وعدۀ الله حق است، پس اگر بخشی از آنچه را که به آنها وعده می‌دهیم، به تو نشان دهیم، یا قبل از آن تو را بمیرانیم (در هر دو صورت) به‌سوی ما باز گردانیده می‌شوند.

﴿وَلَقَدْ أَرْسَلْنَا رُسُلًا مِنْ قَبْلِکَ مِنْهُمْ مَنْ قَصَصْنَا عَلَیْکَ وَمِنْهُمْ مَنْ لَمْ نَقْصُصْ عَلَیْکَ وَمَا کَانَ لِرَسُولٍ أَنْ یَأْتِیَ بِآیَةٍ إِلَّا بِإِذْنِ اللَّهِ فَإِذَا جَاءَ أَمْرُ اللَّهِ قُضِیَ بِالْحَقِّ وَخَسِرَ هُنَالِکَ الْمُبْطِلُونَ٧٨ اللَّهُ الَّذِی جَعَلَ لَکُمُ الْأَنْعَامَ لِتَرْکَبُوا مِنْهَا وَمِنْهَا تَأْکُلُونَ٧٩ وَلَکُمْ فِیهَا مَنَافِعُ وَلِتَبْلُغُوا عَلَیْهَا حَاجَةً فِی صُدُورِکُمْ وَعَلَیْهَا وَعَلَى الْفُلْکِ تُحْمَلُونَ٨٠ وَیُرِیکُمْ آیَاتِهِ فَأَیَّ آیَاتِ اللَّهِ تُنْکِرُونَ٨١ أَفَلَمْ یَسِیرُوا فِی الْأَرْضِ فَیَنْظُرُوا کَیْفَ کَانَ عَاقِبَةُ الَّذِینَ مِنْ قَبْلِهِمْ کَانُوا أَکْثَرَ مِنْهُمْ وَأَشَدَّ قُوَّةً وَآثَارًا فِی الْأَرْضِ فَمَا أَغْنَى عَنْهُمْ مَا کَانُوا یَکْسِبُونَ٨٢ فَلَمَّا جَاءَتْهُمْ رُسُلُهُمْ بِالْبَیِّنَاتِ فَرِحُوا بِمَا عِنْدَهُمْ مِنَ الْعِلْمِ وَحَاقَ بِهِمْ مَا کَانُوا بِهِ یَسْتَهْزِئُونَ٨٣ فَلَمَّا رَأَوْا بَأْسَنَا قَالُوا آمَنَّا بِاللَّهِ وَحْدَهُ وَکَفَرْنَا بِمَا کُنَّا بِهِ مُشْرِکِینَ٨٤ فَلَمْ یَکُ یَنْفَعُهُمْ إِیمَانُهُمْ لَمَّا رَأَوْا بَأْسَنَا سُنَّتَ اللَّهِ الَّتِی قَدْ خَلَتْ فِی عِبَادِهِ وَخَسِرَ هُنَالِکَ الْکَافِرُونَ٨٥﴾ [غافر: 78-85].

﴿78﴾ و البته پیش از تو پیغمبرانی را فرستادیم. سرگذشت بعضی از آنها را برای تو بیان کردیم و سرگذشت بعضی دیگر را برای تو بازگو نکردیم. و هیچ پیغمبری نمی‌تواند که معجزه ای جز به فرمان الله بیاورد، پس چون فرمان الله آید، به حق حکم و فیصله خواهد شد و باطل پرستان در آنجا زیانکار‌اند. ﴿79﴾ الله همان ذاتی است که چهارپایان را برای شما قرار داد تا بر (بعضی) از آنها سوار شوید و از (بعضی) آنها می‌خورید. ﴿80﴾ و برای شما در آنها منافع (دیگری هم) است. و تا با سوار شدن بر آنها به نیازی که در دل دارید برسید و بر آنها و بر کشتی‌ها حمل می‌شوید. ﴿81﴾ و (الله) علامات قدرت خود را به شما نشان می‌دهد، پس کدام یک از علامات قدرت الله را انکار می‌کنید؟ ﴿82﴾ پس آیا در زمین سیر نکردند تا بنگرند عاقبت کسانی که پیش از آنها بوده‌اند چه شد؟ آنان نسبت به ایشان نیرومندتر و دارای آثار بیشتری در زمین بوده‌اند، پس آنچه می‌کردند (عذاب الله) را از آنان دفع نکرد. ﴿83﴾ پس چون پیغمبرانشان با معجزه‌ها به‌سوی آنان آمدند، به آن مقدار علمی که داشتند خورسند و شادمان شدند (و حاضر نشدند سخنان انبیاء را بپذیرند) و آنچه را که به تمسخر می‌گرفتند، آنان را فراگرفت. ﴿84﴾ پس وقتی عذاب ما را دیدند گفتند: تنها به الله ایمان آوردیم و به آنچه (قبلا) شرک می‌آوردیم، کافر شدیم. ﴿85﴾ اما پس از آنکه عذاب ما را دیدند، دیگر ایمان‌شان برایشان سودی نرساند. این سنت همیشگی الله در مورد بندگانش جاری است. و کافران آنجا زیان می‌بینند.

سورۀ فصلت (حم سجده)

سورۀ فصلت (حم سجده)

در مکه نازل شده و پنجاه و چهار آیت است.

بنام الله بخشندۀ مهربان

﴿حم١ تَنْزِیلٌ مِنَ الرَّحْمَنِ الرَّحِیمِ٢ کِتَابٌ فُصِّلَتْ آیَاتُهُ قُرْآنًا عَرَبِیًّا لِقَوْمٍ یَعْلَمُونَ٣ بَشِیرًا وَنَذِیرًا فَأَعْرَضَ أَکْثَرُهُمْ فَهُمْ لَا یَسْمَعُونَ٤ وَقَالُوا قُلُوبُنَا فِی أَکِنَّةٍ مِمَّا تَدْعُونَا إِلَیْهِ وَفِی آذَانِنَا وَقْرٌ وَمِنْ بَیْنِنَا وَبَیْنِکَ حِجَابٌ فَاعْمَلْ إِنَّنَا عَامِلُونَ٥ قُلْ إِنَّمَا أَنَا بَشَرٌ مِثْلُکُمْ یُوحَى إِلَیَّ أَنَّمَا إِلَهُکُمْ إِلَهٌ وَاحِدٌ فَاسْتَقِیمُوا إِلَیْهِ وَاسْتَغْفِرُوهُ وَوَیْلٌ لِلْمُشْرِکِینَ٦ الَّذِینَ لَا یُؤْتُونَ الزَّکَاةَ وَهُمْ بِالْآخِرَةِ هُمْ کَافِرُونَ٧ إِنَّ الَّذِینَ آمَنُوا وَعَمِلُوا الصَّالِحَاتِ لَهُمْ أَجْرٌ غَیْرُ مَمْنُونٍ٨ قُلْ أَئِنَّکُمْ لَتَکْفُرُونَ بِالَّذِی خَلَقَ الْأَرْضَ فِی یَوْمَیْنِ وَتَجْعَلُونَ لَهُ أَنْدَادًا ذَلِکَ رَبُّ الْعَالَمِینَ٩ وَجَعَلَ فِیهَا رَوَاسِیَ مِنْ فَوْقِهَا وَبَارَکَ فِیهَا وَقَدَّرَ فِیهَا أَقْوَاتَهَا فِی أَرْبَعَةِ أَیَّامٍ سَوَاءً لِلسَّائِلِینَ١٠ ثُمَّ اسْتَوَى إِلَى السَّمَاءِ وَهِیَ دُخَانٌ فَقَالَ لَهَا وَلِلْأَرْضِ ائْتِیَا طَوْعًا أَوْ کَرْهًا قَالَتَا أَتَیْنَا طَائِعِینَ١١﴾ [فصلت: 1-11].

﴿1﴾ حم. (مفهوم این حروف به الله معلوم است). ﴿2﴾ فرود آوردن این کتاب از جانب الله بخشنده مهربان است. ﴿3﴾ کتابی که آیاتش واضح و روشن بیان شده است، قرآن عربی است، برای قومی که می‌دانند. ﴿4﴾ در حالیکه (کتاب) مژده دهنده و بیم دهنده است، (لیکن) بیشترشان روی گردانند و آنان (ندای آن را) نمی‌شنوند. ﴿5﴾ و گفتند: دل‌های ما از آنچه ما را به‌سوی آن دعوت می‌دهی در پرده است و در گوش‌های ما سنگینی است. و میان ما و تو حجاب است، پس تو عمل کن (و) البته ما نیز عمل می‌کنیم. ﴿6﴾ بگو: (ای پیغمبر) جز این نیست که من بشری هستم مانند شما، به من وحی می‌شود که البته معبودتان معبود یگانه است، پس راست (و بدون انحراف) به‌سوی او روی بیاورید و از او آمرزش بخواهید، و وای به حال مشرکان. ﴿7﴾ آنان که زکات نمی‌دهند و آنها همان کسانی هستند که به آخرت کافر‌اند. ﴿8﴾ البته آنان که ایمان آوردند و کارهای نیک انجام دادند، آنها برایشان ثواب بی‌پایان (و بی‌منت) است. ﴿9﴾ بگو: آیا شما به کسی کفر می‌ورزید که زمین را در دو روز آفریده است و برای او همتایان قرار می‌دهید؟ حال آنکه او پروردگار جهانیان است. ﴿10﴾ و در زمین کوههای استوار را قرار داد و در آن خیر و برکت نهاد و روزی (اهل) آن را در چهار روز به اندازۀ معین مقدر کرد، (بنابراین) برای سؤال کنندگان (واضح و) روشن گردید. ﴿11﴾ باز قصد آفرینش آسمان را کرد، در حالیکه دود بود و به آسمان و زمین فرمود: با رغبت یا کراهت (شکل گرفته) بیایید. گفتند: فرمانبردار آمدیم.

﴿فَقَضَاهُنَّ سَبْعَ سَمَاوَاتٍ فِی یَوْمَیْنِ وَأَوْحَى فِی کُلِّ سَمَاءٍ أَمْرَهَا وَزَیَّنَّا السَّمَاءَ الدُّنْیَا بِمَصَابِیحَ وَحِفْظًا ذَلِکَ تَقْدِیرُ الْعَزِیزِ الْعَلِیمِ١٢ فَإِنْ أَعْرَضُوا فَقُلْ أَنْذَرْتُکُمْ صَاعِقَةً مِثْلَ صَاعِقَةِ عَادٍ وَثَمُودَ١٣ إِذْ جَاءَتْهُمُ الرُّسُلُ مِنْ بَیْنِ أَیْدِیهِمْ وَمِنْ خَلْفِهِمْ أَلَّا تَعْبُدُوا إِلَّا اللَّهَ قَالُوا لَوْ شَاءَ رَبُّنَا لَأَنْزَلَ مَلَائِکَةً فَإِنَّا بِمَا أُرْسِلْتُمْ بِهِ کَافِرُونَ١٤ فَأَمَّا عَادٌ فَاسْتَکْبَرُوا فِی الْأَرْضِ بِغَیْرِ الْحَقِّ وَقَالُوا مَنْ أَشَدُّ مِنَّا قُوَّةً أَوَلَمْ یَرَوْا أَنَّ اللَّهَ الَّذِی خَلَقَهُمْ هُوَ أَشَدُّ مِنْهُمْ قُوَّةً وَکَانُوا بِآیَاتِنَا یَجْحَدُونَ١٥ فَأَرْسَلْنَا عَلَیْهِمْ رِیحًا صَرْصَرًا فِی أَیَّامٍ نَحِسَاتٍ لِنُذِیقَهُمْ عَذَابَ الْخِزْیِ فِی الْحَیَاةِ الدُّنْیَا وَلَعَذَابُ الْآخِرَةِ أَخْزَى وَهُمْ لَا یُنْصَرُونَ١٦ وَأَمَّا ثَمُودُ فَهَدَیْنَاهُمْ فَاسْتَحَبُّوا الْعَمَى عَلَى الْهُدَى فَأَخَذَتْهُمْ صَاعِقَةُ الْعَذَابِ الْهُونِ بِمَا کَانُوا یَکْسِبُونَ١٧ وَنَجَّیْنَا الَّذِینَ آمَنُوا وَکَانُوا یَتَّقُونَ١٨ وَیَوْمَ یُحْشَرُ أَعْدَاءُ اللَّهِ إِلَى النَّارِ فَهُمْ یُوزَعُونَ١٩ حَتَّى إِذَا مَا جَاءُوهَا شَهِدَ عَلَیْهِمْ سَمْعُهُمْ وَأَبْصَارُهُمْ وَجُلُودُهُمْ بِمَا کَانُوا یَعْمَلُونَ٢٠﴾ [فصلت: 12-20].

﴿12﴾ پس در دو روز آنها را هفت آسمان ساخت، و در هر آسمانی امرش را وحی کرد. و ما آسمان دنیا را با چراغهایی (ستارگان) زینت دادیم، و (آن را از دخالت شیاطین) محافظت نمودیم، این است تقدیر ذات غالب دانا. ﴿13﴾ پس اگر روی گردان شدند، بگو: همانا شما را از صاعقه ای مانند صاعقه عاد و ثمود می‌ترسانم. ﴿14﴾ وقتی پیغمبران از پیش رو و از پشت سر به نزدشان آمدند (و گفتند:) جز الله را عبادت نکنید، گفتند: اگر پروردگارما می‌خواست (پیغمبری بفرستد) فرشتگان را می‌فرستاد، پس ما به آن چه شما به (تبلیغ) آن فرستاده شده اید، کافریم. ﴿15﴾ پس عاد در زمین به ناحق تکبر ورزیدند و گفتند: کیست نیرومندتر از ما؟ آیا ندیده‌اند که الله همان ذاتی که آنان را آفریده است، توانمندتر از آنهاست؟ آنان آیات ما را انکار می‌کردند. ﴿16﴾ پس در روزهای نحس و بی‌برکت، باد سرد و سختی را بر آنان فرستادیم تا عذاب رسوا کننده را در زندگی این دنیا به ایشان بچشانیم، و البته عذاب آخرت رسواکننده‌تر است، در حالیکه آنان مدد نمی‌شوند. ﴿17﴾ و اما قوم ثمود، ما ایشان را هدایت کردیم لیکن کوری را بر هدایت ترجیح دادند. بنابراین، به سبب کارهایی که می‌کردند، صاعقة عذاب رسواکننده آنان را گرفت. ﴿18﴾ و ما آنانی را که ایمان آوردند و پرهیزگار بودند، نجات دادیم. ﴿19﴾ و روزی که دشمنان الله به‌سوی دوزخ جمع گشته و همه (توقف داده می‌شوند تا همه) یکجا شوند. ﴿20﴾ تا چون به آن (دوزخ) بیایند، گوش و چشم‌ها و پوستهایشان به آنچه می‌کردند، گواهی می‌دهد.

﴿وَقَالُوا لِجُلُودِهِمْ لِمَ شَهِدْتُمْ عَلَیْنَا قَالُوا أَنْطَقَنَا اللَّهُ الَّذِی أَنْطَقَ کُلَّ شَیْءٍ وَهُوَ خَلَقَکُمْ أَوَّلَ مَرَّةٍ وَإِلَیْهِ تُرْجَعُونَ٢١ وَمَا کُنْتُمْ تَسْتَتِرُونَ أَنْ یَشْهَدَ عَلَیْکُمْ سَمْعُکُمْ وَلَا أَبْصَارُکُمْ وَلَا جُلُودُکُمْ وَلَکِنْ ظَنَنْتُمْ أَنَّ اللَّهَ لَا یَعْلَمُ کَثِیرًا مِمَّا تَعْمَلُونَ٢٢ وَذَلِکُمْ ظَنُّکُمُ الَّذِی ظَنَنْتُمْ بِرَبِّکُمْ أَرْدَاکُمْ فَأَصْبَحْتُمْ مِنَ الْخَاسِرِینَ٢٣ فَإِنْ یَصْبِرُوا فَالنَّارُ مَثْوًى لَهُمْ وَإِنْ یَسْتَعْتِبُوا فَمَا هُمْ مِنَ الْمُعْتَبِینَ٢٤ وَقَیَّضْنَا لَهُمْ قُرَنَاءَ فَزَیَّنُوا لَهُمْ مَا بَیْنَ أَیْدِیهِمْ وَمَا خَلْفَهُمْ وَحَقَّ عَلَیْهِمُ الْقَوْلُ فِی أُمَمٍ قَدْ خَلَتْ مِنْ قَبْلِهِمْ مِنَ الْجِنِّ وَالْإِنْسِ إِنَّهُمْ کَانُوا خَاسِرِینَ٢٥ وَقَالَ الَّذِینَ کَفَرُوا لَا تَسْمَعُوا لِهَذَا الْقُرْآنِ وَالْغَوْا فِیهِ لَعَلَّکُمْ تَغْلِبُونَ٢٦ فَلَنُذِیقَنَّ الَّذِینَ کَفَرُوا عَذَابًا شَدِیدًا وَلَنَجْزِیَنَّهُمْ أَسْوَأَ الَّذِی کَانُوا یَعْمَلُونَ٢٧ ذَلِکَ جَزَاءُ أَعْدَاءِ اللَّهِ النَّارُ لَهُمْ فِیهَا دَارُ الْخُلْدِ جَزَاءً بِمَا کَانُوا بِآیَاتِنَا یَجْحَدُونَ٢٨ وَقَالَ الَّذِینَ کَفَرُوا رَبَّنَا أَرِنَا اللَّذَیْنِ أَضَلَّانَا مِنَ الْجِنِّ وَالْإِنْسِ نَجْعَلْهُمَا تَحْتَ أَقْدَامِنَا لِیَکُونَا مِنَ الْأَسْفَلِینَ٢٩﴾ [فصلت: 21-29].

﴿21﴾ و آنها به پوست‌های خود می‌گویند: چرا علیه ما گواهی دادید؟ گویند: الله همان ذاتی که همه چیز را به نطق آورده ما را نیز به نطق آورده است. و او بار اول شما را آفریده است و به‌سوی او باز گردانیده می‌شوید. ﴿22﴾ و نمی‌توانستید چیزی را پنهان کنید که (مبادا) گوش و چشم و پوستهایتان علیه شما گواهی دهند، بلکه گمان کردید که الله بسیاری از آنچه را که می‌کنید نمی‌داند. ﴿23﴾ این گمان (بد) شما درباره پروردگارتان بود که شما را هلاک کرد پس در نتیجه از زیانکاران شدید. ﴿24﴾ پس اگر صبر کنند (چه فایده که) آتش دوزخ جایگاهشان است و اگر طلب عفو کنند پس از بخشودگان نیستند. ﴿25﴾ و برای آنان همنشینانی گماشتیم که از پیش و پشت سرشان (کارهای ناشایست‌شان) را در نظرشان زیبا جلوه دادند، و فرمان عذاب الهی که قبل از آنان دربارۀ اقوام (گمراه) از جن و انس ثابت و صادر شده بود، بر آنان نیز ثابت شد. البته آنها زیانکار بودند. ﴿26﴾ و کافران گفتند: به این قرآن گوش ندهید و در (هنگام تلاوت آن) سخن لغو و بیهوده گویید تا شاید غالب شوید. ﴿27﴾ پس حتما به کافران عذاب سخت می‌چشانیم و حتما آنان را در برابر بدترین کاری که کرده‌اند، سزا خواهیم داد. ﴿28﴾ این است جزای دشمنان الله که همان آتش است، که در آن سرای همیشگی دارند. این سزا به آن سبب است که آیات ما را انکار می‌کردند. ﴿29﴾ و کافران گویند: ای پروردگار ما! آن دو تن از جن و انس را به ما نشان بده که ما را گمراه ساختند تا ایشان را زیر پاهای خود بگذاریم تا از پست‌ترین اشخاص شوند.

﴿إِنَّ الَّذِینَ قَالُوا رَبُّنَا اللَّهُ ثُمَّ اسْتَقَامُوا تَتَنَزَّلُ عَلَیْهِمُ الْمَلَائِکَةُ أَلَّا تَخَافُوا وَلَا تَحْزَنُوا وَأَبْشِرُوا بِالْجَنَّةِ الَّتِی کُنْتُمْ تُوعَدُونَ٣٠ نَحْنُ أَوْلِیَاؤُکُمْ فِی الْحَیَاةِ الدُّنْیَا وَفِی الْآخِرَةِ وَلَکُمْ فِیهَا مَا تَشْتَهِی أَنْفُسُکُمْ وَلَکُمْ فِیهَا مَا تَدَّعُونَ٣١ نُزُلًا مِنْ غَفُورٍ رَحِیمٍ٣٢ وَمَنْ أَحْسَنُ قَوْلًا مِمَّنْ دَعَا إِلَى اللَّهِ وَعَمِلَ صَالِحًا وَقَالَ إِنَّنِی مِنَ الْمُسْلِمِینَ٣٣ وَلَا تَسْتَوِی الْحَسَنَةُ وَلَا السَّیِّئَةُ ادْفَعْ بِالَّتِی هِیَ أَحْسَنُ فَإِذَا الَّذِی بَیْنَکَ وَبَیْنَهُ عَدَاوَةٌ کَأَنَّهُ وَلِیٌّ حَمِیمٌ٣٤ وَمَا یُلَقَّاهَا إِلَّا الَّذِینَ صَبَرُوا وَمَا یُلَقَّاهَا إِلَّا ذُو حَظٍّ عَظِیمٍ٣٥ وَإِمَّا یَنْزَغَنَّکَ مِنَ الشَّیْطَانِ نَزْغٌ فَاسْتَعِذْ بِاللَّهِ إِنَّهُ هُوَ السَّمِیعُ الْعَلِیمُ٣٦ وَمِنْ آیَاتِهِ اللَّیْلُ وَالنَّهَارُ وَالشَّمْسُ وَالْقَمَرُ لَا تَسْجُدُوا لِلشَّمْسِ وَلَا لِلْقَمَرِ وَاسْجُدُوا لِلَّهِ الَّذِی خَلَقَهُنَّ إِنْ کُنْتُمْ إِیَّاهُ تَعْبُدُونَ٣٧ فَإِنِ اسْتَکْبَرُوا فَالَّذِینَ عِنْدَ رَبِّکَ یُسَبِّحُونَ لَهُ بِاللَّیْلِ وَالنَّهَارِ وَهُمْ لَا یَسْأَمُونَ ٣٨﴾ [فصلت: 30-38].

﴿30﴾ بی‌گمان کسانی که گفتند: پروردگار ما الله است. باز (بر این عقیده) استقامت نمودند، فرشتگان بر آنان فرود می‌آیند (و به آنان مژده می‌دهند) که نترسید و غمگین نباشید و بشارت باد بر شما به بهشتی که وعده داده می‌شدید. ﴿31﴾ ما در زندگانی دنیا و آخرت دوستان شما هستیم و اکنون هم در آخرت برای شما هر چه آرزو کنید و هر چه بخواهید هست. ﴿32﴾ (اینها همه) پذیرایی از سوى الله آمرزگار مهربان است. ﴿33﴾ و کیست خوش سخن‌تر از کسی که به‌سوی الله دعوت کند و کارهای نیک کند و گوید: من از جمله مسلمانان هستم؟ ﴿34﴾ و نیکی و بدی برابر نیست، (بدی دیگران را) به شیوه ای که آن بهتر است دفع کن، که (اگر چنین کنی) ناگاه کسی که میان تو و او دشمنی است، چون دوست گرم و صمیمی گردد. ﴿35﴾ و جز صابران (این خصلت نیکو) را دریافت نمی‌کنند و این را جز کسانی که بهره بزرگی از اخلاق و ایمان داشته باشند نخواهد یافت. ﴿36﴾ و هرگاه وسوسه ای از شیطان به تو رسد، پس به الله پناه ببر، چون او شنوای داناست. ﴿37﴾ از علامات قدرت او شب و روز و آفتاب و ماه است، پس برای آفتاب و ماه سجده نکنید، بلکه برای پروردگاری که آنها را آفریده است سجده کنید، اگر واقعا تنها او را عبادت می‌کنید. ﴿38﴾ پس اگر (کافران) تکبر ورزیدند (باکی نیست زیرا) آنانکه نزد پروردگارت هستند شب و روز او را به پاکی یاد می‌کنند و آنان خسته نمی‌شوند.

﴿وَمِنْ آیَاتِهِ أَنَّکَ تَرَى الْأَرْضَ خَاشِعَةً فَإِذَا أَنْزَلْنَا عَلَیْهَا الْمَاءَ اهْتَزَّتْ وَرَبَتْ إِنَّ الَّذِی أَحْیَاهَا لَمُحْیِی الْمَوْتَى إِنَّهُ عَلَى کُلِّ شَیْءٍ قَدِیرٌ٣٩ إِنَّ الَّذِینَ یُلْحِدُونَ فِی آیَاتِنَا لَا یَخْفَوْنَ عَلَیْنَا أَفَمَنْ یُلْقَى فِی النَّارِ خَیْرٌ أَمْ مَنْ یَأْتِی آمِنًا یَوْمَ الْقِیَامَةِ اعْمَلُوا مَا شِئْتُمْ إِنَّهُ بِمَا تَعْمَلُونَ بَصِیرٌ٤٠ إِنَّ الَّذِینَ کَفَرُوا بِالذِّکْرِ لَمَّا جَاءَهُمْ وَإِنَّهُ لَکِتَابٌ عَزِیزٌ٤١ لَا یَأْتِیهِ الْبَاطِلُ مِنْ بَیْنِ یَدَیْهِ وَلَا مِنْ خَلْفِهِ تَنْزِیلٌ مِنْ حَکِیمٍ حَمِیدٍ٤٢ مَا یُقَالُ لَکَ إِلَّا مَا قَدْ قِیلَ لِلرُّسُلِ مِنْ قَبْلِکَ إِنَّ رَبَّکَ لَذُو مَغْفِرَةٍ وَذُو عِقَابٍ أَلِیمٍ٤٣ وَلَوْ جَعَلْنَاهُ قُرْآنًا أَعْجَمِیًّا لَقَالُوا لَوْلَا فُصِّلَتْ آیَاتُهُ أَأَعْجَمِیٌّ وَعَرَبِیٌّ قُلْ هُوَ لِلَّذِینَ آمَنُوا هُدًى وَشِفَاءٌ وَالَّذِینَ لَا یُؤْمِنُونَ فِی آذَانِهِمْ وَقْرٌ وَهُوَ عَلَیْهِمْ عَمًى أُولَئِکَ یُنَادَوْنَ مِنْ مَکَانٍ بَعِیدٍ٤٤ وَلَقَدْ آتَیْنَا مُوسَى الْکِتَابَ فَاخْتُلِفَ فِیهِ وَلَوْلَا کَلِمَةٌ سَبَقَتْ مِنْ رَبِّکَ لَقُضِیَ بَیْنَهُمْ وَإِنَّهُمْ لَفِی شَکٍّ مِنْهُ مُرِیبٍ٤٥ مَنْ عَمِلَ صَالِحًا فَلِنَفْسِهِ وَمَنْ أَسَاءَ فَعَلَیْهَا وَمَا رَبُّکَ بِظَلَّامٍ لِلْعَبِیدِ٤٦﴾ [فصلت: 39-46].

﴿39﴾ و از علامات قدرت الله این است که تو زمین را پژمرده و بی‌جان می‌بینی، اما چون آب را بر آن فرود آوریم به حرکت آید و سبز شده و نمو کند. البته ذاتی که این زمین را زنده می‌گرداند همان ذات زنده کنندۀ مردگان است بی‌گمان او بر هر چیزی قادر است. ﴿40﴾ البته کسانی که در آیات ما به انحراف و باطل می‌روند بر ما پوشیده نیستند. آیا کسیکه در آتش انداخته می‌شود بهتر است یا کسی که در آرامش و آسایش در روز قیامت (به سوی حشر و حساب) می‌آید؟ شما هرچه می‌خواهید انجام دهید یقینا او به آنچه می‌کنید بیناست. ﴿41﴾ یقینا آنان که قرآن را چون به آنان رسید انکار کردند (به سبب کفرشان مجازات خواهند شد) در حالی که این کتاب ارجمند است. ﴿42﴾ باطل از هیچ جهتی، نه از پیشرو و نه از پشت سر، در آن راه نمی‌یابد زیرا از (سوی) ذات باحکمت و ستوده فرستاده شده است. ﴿43﴾ به تو گفته نمی‌شود جز آنچه به پیغمبران پیش از تو نیز گفته شده است، یقینا پروردگار تو صاحب آمرزش بزرگ و عذاب دردناک است. ﴿44﴾ و اگر آن را قرآن عجمی قرار می‌دادیم حتما می‌گفتند: چرا آیت‌هایش به تفصیل (و روشن) بیان نشده؟ آیا (قرآن) به زبان غیر عربی (نازل می‌شود) و (پیغمبر مرد) عربی (باشد)؟ بگو: قرآن برای مؤمنان سبب هدایت و شفا است و کسانی که ایمان نمی‌آورند در گوش‌هایشان گرانی است و آن (قرآن) بر آنان سبب کوری است. (گویی) ایشان از دور ندا می‌شوند (ولی صدا را نمی‌شنوند). ﴿45﴾ و البته به موسی کتاب (آسمانی) دادیم پس در آن اختلاف شد، و اگر سخن پروردگارت از پیش بر این صادر نشده بود، حتما در میان ایشان فیصله می‌گردید. و آنان در بارۀ آن (قرآن) در شک قوی و سوء ظن هستند. ﴿46﴾ هرکس کار نیک انجام دهد به سود خود اوست و هرکس کار بدی کند به زیان خود می‌کند و پروردگار تو به بندگان ظالم نیست.

﴿إِلَیْهِ یُرَدُّ عِلْمُ السَّاعَةِ وَمَا تَخْرُجُ مِنْ ثَمَرَاتٍ مِنْ أَکْمَامِهَا وَمَا تَحْمِلُ مِنْ أُنْثَى وَلَا تَضَعُ إِلَّا بِعِلْمِهِ وَیَوْمَ یُنَادِیهِمْ أَیْنَ شُرَکَائِی قَالُوا آذَنَّاکَ مَا مِنَّا مِنْ شَهِیدٍ٤٧ وَضَلَّ عَنْهُمْ مَا کَانُوا یَدْعُونَ مِنْ قَبْلُ وَظَنُّوا مَا لَهُمْ مِنْ مَحِیصٍ٤٨ لَا یَسْأَمُ الْإِنْسَانُ مِنْ دُعَاءِ الْخَیْرِ وَإِنْ مَسَّهُ الشَّرُّ فَیَئُوسٌ قَنُوطٌ٤٩ وَلَئِنْ أَذَقْنَاهُ رَحْمَةً مِنَّا مِنْ بَعْدِ ضَرَّاءَ مَسَّتْهُ لَیَقُولَنَّ هَذَا لِی وَمَا أَظُنُّ السَّاعَةَ قَائِمَةً وَلَئِنْ رُجِعْتُ إِلَى رَبِّی إِنَّ لِی عِنْدَهُ لَلْحُسْنَى فَلَنُنَبِّئَنَّ الَّذِینَ کَفَرُوا بِمَا عَمِلُوا وَلَنُذِیقَنَّهُمْ مِنْ عَذَابٍ غَلِیظٍ٥٠ وَإِذَا أَنْعَمْنَا عَلَى الْإِنْسَانِ أَعْرَضَ وَنَأَى بِجَانِبِهِ وَإِذَا مَسَّهُ الشَّرُّ فَذُو دُعَاءٍ عَرِیضٍ٥١ قُلْ أَرَأَیْتُمْ إِنْ کَانَ مِنْ عِنْدِ اللَّهِ ثُمَّ کَفَرْتُمْ بِهِ مَنْ أَضَلُّ مِمَّنْ هُوَ فِی شِقَاقٍ بَعِیدٍ٥٢ سَنُرِیهِمْ آیَاتِنَا فِی الْآفَاقِ وَفِی أَنْفُسِهِمْ حَتَّى یَتَبَیَّنَ لَهُمْ أَنَّهُ الْحَقُّ أَوَلَمْ یَکْفِ بِرَبِّکَ أَنَّهُ عَلَى کُلِّ شَیْءٍ شَهِیدٌ٥٣ أَلَا إِنَّهُمْ فِی مِرْیَةٍ مِنْ لِقَاءِ رَبِّهِمْ أَلَا إِنَّهُ بِکُلِّ شَیْءٍ مُحِیطٌ٥٤﴾ [فصلت: 47-54].

﴿47﴾ علم به زمان وقوع قیامت به الله باز می‌گردد. و هیچ میوه ای از غلاف خود بیرون نمی‌آید و هیچ ماده‌ای باردار نمی‌شود و وضع حمل نمی‌کند مگر با علم و اطلاع او، و روزی که الله آنان را ندا کند: شرکایی که با من (شریک می‌پنداشتید) کجایند؟ گویند: به تو خبر دادیم (ای الله) که از ما کسی گواه شریک بودن آنها نیست. ﴿48﴾ و آنچه را که از پیش می‌خواندند از نزد آنها ناپدید می‌شود و یقین پیدا می‌کنند که هیچ راه فرار ندارند. ﴿49﴾ انسان از طلب خیر خسته نمی‌شود. و اگر شری به او برسد مأیوس و ناامید می‌گردد. ﴿50﴾ و اگر پس از سختی که به انسان رسیده است از طرف خود رحمتی به او بچشانیم، حتما خواهد گفت: این حق من و لایق من است (و چنان مغرور می‌شود که می‌گوید) گمان نمی‌کنم قیامت برپا شود و اگر به‌سوی پروردگارم باز گردانیده شوم، حتما در پیشگاه او دارای مقام و منزلت خوبی هستم. پس بی‌گمان کافران را به آنچه کرده‌اند خبر خواهیم داد و حتما عذاب بسیار سخت به آنها می‌چشانیم. ﴿51﴾ و هرگاه به انسان نعمت دهیم روی گردان می‌شود و تکبر می‌ورزد و هرگاه رنج و بلایی به او برسد، بسیار دعا طولانی می‌کند. ﴿52﴾ (ای پیغمبر) بگو: به من خبر دهید اگر این (قرآن) از سوى الله آمده باشد باز به آن کفر ورزید، کیست گمراه‌تر از آن که در مخالفت شدید با حق باشد؟ ﴿53﴾ به زودی نشانه‌های قدرت خود را در اطراف عالم و (هم) در نفس خودشان به آنها نشان خواهیم داد تا برای ایشان روشن و ثابت شود که یقینا او حق است. آیا کافی نیست که پروردگارت بر هر چیزی گواه باشد؟ ﴿54﴾ آگاه باش که آنان از ملاقات پروردگارشان (در قیامت) در شک عمیق اند! آگاه باش که او (الله) به همه چیز احاطه دارد.

سورۀ شوری

سورۀ شوری

در مکه نازل شده و پنجاه وسه آیت است

بنام الله بخشندۀ مهربان

﴿حم١ عسق٢ کَذَلِکَ یُوحِی إِلَیْکَ وَإِلَى الَّذِینَ مِنْ قَبْلِکَ اللَّهُ الْعَزِیزُ الْحَکِیمُ٣ لَهُ مَا فِی السَّمَاوَاتِ وَمَا فِی الْأَرْضِ وَهُوَ الْعَلِیُّ الْعَظِیمُ٤ تَکَادُ السَّمَاوَاتُ یَتَفَطَّرْنَ مِنْ فَوْقِهِنَّ وَالْمَلَائِکَةُ یُسَبِّحُونَ بِحَمْدِ رَبِّهِمْ وَیَسْتَغْفِرُونَ لِمَنْ فِی الْأَرْضِ أَلَا إِنَّ اللَّهَ هُوَ الْغَفُورُ الرَّحِیمُ٥ وَالَّذِینَ اتَّخَذُوا مِنْ دُونِهِ أَوْلِیَاءَ اللَّهُ حَفِیظٌ عَلَیْهِمْ وَمَا أَنْتَ عَلَیْهِمْ بِوَکِیلٍ٦ وَکَذَلِکَ أَوْحَیْنَا إِلَیْکَ قُرْآنًا عَرَبِیًّا لِتُنْذِرَ أُمَّ الْقُرَى وَمَنْ حَوْلَهَا وَتُنْذِرَ یَوْمَ الْجَمْعِ لَا رَیْبَ فِیهِ فَرِیقٌ فِی الْجَنَّةِ وَفَرِیقٌ فِی السَّعِیرِ٧ وَلَوْ شَاءَ اللَّهُ لَجَعَلَهُمْ أُمَّةً وَاحِدَةً وَلَکِنْ یُدْخِلُ مَنْ یَشَاءُ فِی رَحْمَتِهِ وَالظَّالِمُونَ مَا لَهُمْ مِنْ وَلِیٍّ وَلَا نَصِیرٍ٨ أَمِ اتَّخَذُوا مِنْ دُونِهِ أَوْلِیَاءَ فَاللَّهُ هُوَ الْوَلِیُّ وَهُوَ یُحْیِی الْمَوْتَى وَهُوَ عَلَى کُلِّ شَیْءٍ قَدِیرٌ٩ وَمَا اخْتَلَفْتُمْ فِیهِ مِنْ شَیْءٍ فَحُکْمُهُ إِلَى اللَّهِ ذَلِکُمُ اللَّهُ رَبِّی عَلَیْهِ تَوَکَّلْتُ وَإِلَیْهِ أُنِیبُ١٠﴾ [الشورى: 1-10].

﴿1﴾ (حم). ﴿2﴾ عین. سین. قاف . (مفهوم این حروف به الله معلوم است). ﴿3﴾ این چنین (الله) به تو و به کسانی که پیش از تو بودند وحی می‌کند. الله غالب باحکمت است. ﴿4﴾ آنچه در آسمان‌ها و آنچه در زمین است از اوست و او بلند مرتبه و بزرگ است. ­﴿5﴾ نزدیک است که آسمان‌ها (از عظمت وحی) از بالایشان بشکافند، در حالیکه فرشته‌ها با ستایش پروردگارشان را تسبیح می‌گویند و برای کسانی که در زمین هستند آمرزش می‌خواهند. آگاه باش که الله آمرزگار مهربان است. ﴿6﴾ و آنان که جز الله برای خود دوستان و مددگاران گرفته‌اند، الله مراقب ایشان است و تو بر آنان وکیل و مسؤل نیستی (تا آنان را بر ایمان آوردن وادار کنی). ﴿7﴾ و این چنین قرآن عربی به تو وحی کردیم تا مردم‌ام القرى (مکه مکرمه) و کسانی را که در اطراف آن هستند بترسانی و آنان را از روز جمع شدن (روز قیامت) که شکی در آن نیست بیم دهی. گروهی در بهشت و گروهی در دوزخ خواهند بود. ﴿8﴾ و اگر الله می‌خواست آنان را یک امت می‌ساخت، ولی الله هرکه را بخواهد به رحمت خود وارد می‌کند و ظالمان هیچ دوست و مددگاری ندارند. ﴿9﴾ آیا بجای الله دوستان دیگر گرفته‌اند؟ حال آنکه تنها الله کارساز است و اوست که مردگان را زنده می‌کند و اوست که بر همه چیز قادر است. ﴿10﴾ و در هرچیزی که اختلاف کنید، حکم و فیصلۀ آن به الله بر می‌گردد. این است الله، پروردگار من، که بر او توکل کرده‌ام و به‌سوی او باز می‌گردم.

﴿فَاطِرُ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ جَعَلَ لَکُمْ مِنْ أَنْفُسِکُمْ أَزْوَاجًا وَمِنَ الْأَنْعَامِ أَزْوَاجًا یَذْرَؤُکُمْ فِیهِ لَیْسَ کَمِثْلِهِ شَیْءٌ وَهُوَ السَّمِیعُ الْبَصِیرُ١١ لَهُ مَقَالِیدُ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ یَبْسُطُ الرِّزْقَ لِمَنْ یَشَاءُ وَیَقْدِرُ إِنَّهُ بِکُلِّ شَیْءٍ عَلِیمٌ١٢ شَرَعَ لَکُمْ مِنَ الدِّینِ مَا وَصَّى بِهِ نُوحًا وَالَّذِی أَوْحَیْنَا إِلَیْکَ وَمَا وَصَّیْنَا بِهِ إِبْرَاهِیمَ وَمُوسَى وَعِیسَى أَنْ أَقِیمُوا الدِّینَ وَلَا تَتَفَرَّقُوا فِیهِ کَبُرَ عَلَى الْمُشْرِکِینَ مَا تَدْعُوهُمْ إِلَیْهِ اللَّهُ یَجْتَبِی إِلَیْهِ مَنْ یَشَاءُ وَیَهْدِی إِلَیْهِ مَنْ یُنِیبُ١٣ وَمَا تَفَرَّقُوا إِلَّا مِنْ بَعْدِ مَا جَاءَهُمُ الْعِلْمُ بَغْیًا بَیْنَهُمْ وَلَوْلَا کَلِمَةٌ سَبَقَتْ مِنْ رَبِّکَ إِلَى أَجَلٍ مُسَمًّى لَقُضِیَ بَیْنَهُمْ وَإِنَّ الَّذِینَ أُورِثُوا الْکِتَابَ مِنْ بَعْدِهِمْ لَفِی شَکٍّ مِنْهُ مُرِیبٍ١٤ فَلِذَلِکَ فَادْعُ وَاسْتَقِمْ کَمَا أُمِرْتَ وَلَا تَتَّبِعْ أَهْوَاءَهُمْ وَقُلْ آمَنْتُ بِمَا أَنْزَلَ اللَّهُ مِنْ کِتَابٍ وَأُمِرْتُ لِأَعْدِلَ بَیْنَکُمُ اللَّهُ رَبُّنَا وَرَبُّکُمْ لَنَا أَعْمَالُنَا وَلَکُمْ أَعْمَالُکُمْ لَا حُجَّةَ بَیْنَنَا وَبَیْنَکُمُ اللَّهُ یَجْمَعُ بَیْنَنَا وَإِلَیْهِ الْمَصِیرُ١٥﴾ [الشورى: 11-15].

﴿11﴾ آفرینندۀ آسمان‌ها و زمین است، از خودتان برای شما همسرانی قرار داده و چهارپایان را نیز جفت‌ها (نر و ماده) قرار داد و به این تدبیر شما را زیاد می‌گرداند. هیچ چیزی مانند او نیست و او شنوای بیناست. ﴿12﴾ کلیدهای آسمان و زمین در تصرف اوست، روزی را برای هرکس که بخواهد می‌گشاید و (برای هرکس که بخواهد) تنگ می‌کند، یقینا او به هر چیز داناست. ﴿13﴾ از (احکام) دین آنچه را به نوح فرمان داده بود و آنچه را که به تو وحی کرده‌ایم و آنچه را به ابراهیم و موسی و عیسی فرمان داده بودیم، برای شما نیز مقرر نمود که دین را بر پا دارید و در آن اختلاف نورزید. چیزی که مشرکان را به‌سوی آن دعوت می‌دهی، بر آنان سنگین است. الله هرکس را بخواهد به‌سوی خود انتخاب می‌کند و هر کس را که به درگاه او رو آورد به‌سوی خویش هدایت می‌کند. ﴿14﴾ و پراگنده و متفرق نشدند مگر بعد از آنکه علم و آگاهی برایشان حاصل شد. و این تفرقه به سبب کینه و بغاوت در میان خودشان بود، و اگر سخن سابق از سوی پروردگارت صادر نشده بود که تا زمانی معین (مهلت) یابند، به یقین در میان آنان فیصله می‌شد و البته کسانیکه پس از آنان کتاب به آنها میراث داده شد در حقانیت آن دچار شک و تردید هستند. ﴿15﴾ پس از این جهت (مردم را به‌سوی دین حق) دعوت بده و طوریکه به تو حکم شده پایداری کن، و از خواسته‌های آنان پیروی مکن. (و به آنان) بگو: به هر کتابی که از سوی الله نازل شده است ایمان آورده‌ام و به من دستور داده شده که در میان شما به عدالت حکم کنم، الله پروردگار ما و پروردگار شماست. اعمال ما برای ماست و اعمال شما برای شماست، هیچ حجتی میان ما و شما (ناگفته) نمانده است، الله میان ما جمع خواهد کرد و بازگشت همه به‌سوی اوست.

﴿وَالَّذِینَ یُحَاجُّونَ فِی اللَّهِ مِنْ بَعْدِ مَا اسْتُجِیبَ لَهُ حُجَّتُهُمْ دَاحِضَةٌ عِنْدَ رَبِّهِمْ وَعَلَیْهِمْ غَضَبٌ وَلَهُمْ عَذَابٌ شَدِیدٌ١٦ اللَّهُ الَّذِی أَنْزَلَ الْکِتَابَ بِالْحَقِّ وَالْمِیزَانَ وَمَا یُدْرِیکَ لَعَلَّ السَّاعَةَ قَرِیبٌ١٧ یَسْتَعْجِلُ بِهَا الَّذِینَ لَا یُؤْمِنُونَ بِهَا وَالَّذِینَ آمَنُوا مُشْفِقُونَ مِنْهَا وَیَعْلَمُونَ أَنَّهَا الْحَقُّ أَلَا إِنَّ الَّذِینَ یُمَارُونَ فِی السَّاعَةِ لَفِی ضَلَالٍ بَعِیدٍ١٨ اللَّهُ لَطِیفٌ بِعِبَادِهِ یَرْزُقُ مَنْ یَشَاءُ وَهُوَ الْقَوِیُّ الْعَزِیزُ١٩ مَنْ کَانَ یُرِیدُ حَرْثَ الْآخِرَةِ نَزِدْ لَهُ فِی حَرْثِهِ وَمَنْ کَانَ یُرِیدُ حَرْثَ الدُّنْیَا نُؤْتِهِ مِنْهَا وَمَا لَهُ فِی الْآخِرَةِ مِنْ نَصِیبٍ٢٠ أَمْ لَهُمْ شُرَکَاءُ شَرَعُوا لَهُمْ مِنَ الدِّینِ مَا لَمْ یَأْذَنْ بِهِ اللَّهُ وَلَوْلَا کَلِمَةُ الْفَصْلِ لَقُضِیَ بَیْنَهُمْ وَإِنَّ الظَّالِمِینَ لَهُمْ عَذَابٌ أَلِیمٌ٢١ تَرَى الظَّالِمِینَ مُشْفِقِینَ مِمَّا کَسَبُوا وَهُوَ وَاقِعٌ بِهِمْ وَالَّذِینَ آمَنُوا وَعَمِلُوا الصَّالِحَاتِ فِی رَوْضَاتِ الْجَنَّاتِ لَهُمْ مَا یَشَاءُونَ عِنْدَ رَبِّهِمْ ذَلِکَ هُوَ الْفَضْلُ الْکَبِیرُ٢٢﴾ [الشورى: 16-22].

﴿16﴾ و آنان که در بارۀ الله به مجادله و مخاصمه می‌پردازند، آن هم پس از آنکه (دین او) قبول کرده شده است، مجادلۀ آنان در نزد پروردگارشان باطل است و غضب (الله) بر آنان است و برای‌شان عذاب سخت است. ﴿17﴾ الله آن ذاتی است که کتاب و میزان را به حق نازل کرده است. و تو چه میدانی شاید قیامت نزدیک باشد. ﴿18﴾ کسانی که به قیامت ایمان ندارند، در رسیدن آن شتاب می‌ورزند، اما مؤمنان به سبب آن در خوف و هراسند و می‌دانند که قیامت حق است. بدانید آنانی که در بارۀ قیامت شک داشته و به مجادله می‌پردازند، در گمراهی دور از حق قرار دارند. ﴿19﴾ الله نسبت به بندگانش مهربان و مشفق است، به هر کس که بخواهد روزی می‌دهد و او نیرومند غالب است. ﴿20﴾ کسی که کشت آخرت را بخواهد در کشت او می‌افزاییم، کسی که کشت دنیا را بخواهد از آن به او می‌دهیم. و او در آخرت هیچ بهره ای ندارد. ﴿21﴾ آیا (کافران) شریکانی دارند که برای ایشان دینی مقرر کرده است که الله به آن اجازه نداده است؟ و اگر سخن قطعی (دربارۀ مهلت دادن کافران) نبود، حتما بین آنان فیصله می‌شد، و بی‌گمان ظالمان برایشان عذاب دردناک است. ﴿22﴾ ظالمان را در (قیامت) خواهی دید که از آنچه انجام داده‌اند، سخت بیمناک‌اند، در حالیکه آن عذاب حتما برایشان واقع شدنی است، و آنانکه ایمان آوردند و کارهای نیک انجام دادند، در باغ‌های بهشت هستند، برای آنان نزد پروردگارشان هر چه بخواهند میسر است، این است آن فضل بزرگ.

﴿ذَلِکَ الَّذِی یُبَشِّرُ اللَّهُ عِبَادَهُ الَّذِینَ آمَنُوا وَعَمِلُوا الصَّالِحَاتِ قُلْ لَا أَسْأَلُکُمْ عَلَیْهِ أَجْرًا إِلَّا الْمَوَدَّةَ فِی الْقُرْبَى وَمَنْ یَقْتَرِفْ حَسَنَةً نَزِدْ لَهُ فِیهَا حُسْنًا إِنَّ اللَّهَ غَفُورٌ شَکُورٌ٢٣ أَمْ یَقُولُونَ افْتَرَى عَلَى اللَّهِ کَذِبًا فَإِنْ یَشَإِ اللَّهُ یَخْتِمْ عَلَى قَلْبِکَ وَیَمْحُ اللَّهُ الْبَاطِلَ وَیُحِقُّ الْحَقَّ بِکَلِمَاتِهِ إِنَّهُ عَلِیمٌ بِذَاتِ الصُّدُورِ٢٤ وَهُوَ الَّذِی یَقْبَلُ التَّوْبَةَ عَنْ عِبَادِهِ وَیَعْفُو عَنِ السَّیِّئَاتِ وَیَعْلَمُ مَا تَفْعَلُونَ٢٥ وَیَسْتَجِیبُ الَّذِینَ آمَنُوا وَعَمِلُوا الصَّالِحَاتِ وَیَزِیدُهُمْ مِنْ فَضْلِهِ وَالْکَافِرُونَ لَهُمْ عَذَابٌ شَدِیدٌ٢٦ وَلَوْ بَسَطَ اللَّهُ الرِّزْقَ لِعِبَادِهِ لَبَغَوْا فِی الْأَرْضِ وَلَکِنْ یُنَزِّلُ بِقَدَرٍ مَا یَشَاءُ إِنَّهُ بِعِبَادِهِ خَبِیرٌ بَصِیرٌ٢٧ وَهُوَ الَّذِی یُنَزِّلُ الْغَیْثَ مِنْ بَعْدِ مَا قَنَطُوا وَیَنْشُرُ رَحْمَتَهُ وَهُوَ الْوَلِیُّ الْحَمِیدُ٢٨ وَمِنْ آیَاتِهِ خَلْقُ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ وَمَا بَثَّ فِیهِمَا مِنْ دَابَّةٍ وَهُوَ عَلَى جَمْعِهِمْ إِذَا یَشَاءُ قَدِیرٌ٢٩ وَمَا أَصَابَکُمْ مِنْ مُصِیبَةٍ فَبِمَا کَسَبَتْ أَیْدِیکُمْ وَیَعْفُو عَنْ کَثِیرٍ٣٠ وَمَا أَنْتُمْ بِمُعْجِزِینَ فِی الْأَرْضِ وَمَا لَکُمْ مِنْ دُونِ اللَّهِ مِنْ وَلِیٍّ وَلَا نَصِیرٍ٣١﴾ [الشورى: 23-31].

﴿23﴾ این (ثواب بزرگ) همان چیزی است که الله به آن بندگان مؤمن و نیکوکار خود را مژده می‌دهد. بگو: من بر این از شما مزدی نمی‌خواهم، مگر دوستی به خاطر خویشاوندی. و هر کس که نیکی کند برای او در نیکی آن می‌افزاییم. یقینا الله آمرزنده قدردان است. ﴿24﴾ آیا می‌گویند: (پیغمبر) بر الله دروغ بسته است؟، اگر الله بخواهد بر دل تو مهره می‌نهد، و الله با سخنانش باطل را محو می‌سازد و حق را محکم و پابرجا می‌کند. همانا او به راز سینه‌ها آگاه است. ﴿25﴾ و اوست ذاتی که توبه را از بندگانش می‌پذیرد و از گناهان در می‌گذرد و آنچه را انجام می‌دهید، می‌داند. ﴿26﴾ و (دعای) کسانی را که ایمان آورده و کارهای نیک انجام داده‌اند اجابت می‌کند، و از فضل خود به آنان می‌افزاید و برای کافران عذاب سخت است. ﴿27﴾ و اگر الله روزی را برای بندگانش فراخ کند، حتما در زمین طغیان می‌کردند و لیکن به اندازه آنچه بخواهد نازل می‌کند، چرا که او به (احوال) بندگانش دانا (و) بیناست. ﴿28﴾ و اوست که پس از ناامیدی مردم باران را نازل می‌کند و رحمت خود را می‌گستراند و اوست کارساز ستوده. ﴿29﴾ و از نشانه‌های (قدرتش) آفرینش آسمان‌ها و زمین، و (نیز) جاندارانی است که در آن دو پراگنده کرده است. و او بر جمع نمودن آنها هنگامیکه بخواهد قادر است. ﴿30﴾ و آنچه از مصیبت به شما رسد، به خاطر دست آورد خودتان است. و او از بسیاری (گناهان‌تان) در می‌گذرد. ﴿31﴾ و شما هرگز نمی‌توانید (الله را از دستیابی به خود) در زمین عاجز سازید، و برای شما غیر از الله هیچ کارساز و مدد گاری نیست.

﴿وَمِنْ آیَاتِهِ الْجَوَارِ فِی الْبَحْرِ کَالْأَعْلَامِ٣٢ إِنْ یَشَأْ یُسْکِنِ الرِّیحَ فَیَظْلَلْنَ رَوَاکِدَ عَلَى ظَهْرِهِ إِنَّ فِی ذَلِکَ لَآیَاتٍ لِکُلِّ صَبَّارٍ شَکُورٍ٣٣ أَوْ یُوبِقْهُنَّ بِمَا کَسَبُوا وَیَعْفُ عَنْ کَثِیرٍ٣٤ وَیَعْلَمَ الَّذِینَ یُجَادِلُونَ فِی آیَاتِنَا مَا لَهُمْ مِنْ مَحِیصٍ٣٥ فَمَا أُوتِیتُمْ مِنْ شَیْءٍ فَمَتَاعُ الْحَیَاةِ الدُّنْیَا وَمَا عِنْدَ اللَّهِ خَیْرٌ وَأَبْقَى لِلَّذِینَ آمَنُوا وَعَلَى رَبِّهِمْ یَتَوَکَّلُونَ٣٦ وَالَّذِینَ یَجْتَنِبُونَ کَبَائِرَ الْإِثْمِ وَالْفَوَاحِشَ وَإِذَا مَا غَضِبُوا هُمْ یَغْفِرُونَ٣٧ وَالَّذِینَ اسْتَجَابُوا لِرَبِّهِمْ وَأَقَامُوا الصَّلَاةَ وَأَمْرُهُمْ شُورَى بَیْنَهُمْ وَمِمَّا رَزَقْنَاهُمْ یُنْفِقُونَ٣٨ وَالَّذِینَ إِذَا أَصَابَهُمُ الْبَغْیُ هُمْ یَنْتَصِرُونَ٣٩ وَجَزَاءُ سَیِّئَةٍ سَیِّئَةٌ مِثْلُهَا فَمَنْ عَفَا وَأَصْلَحَ فَأَجْرُهُ عَلَى اللَّهِ إِنَّهُ لَا یُحِبُّ الظَّالِمِینَ٤٠ وَلَمَنِ انْتَصَرَ بَعْدَ ظُلْمِهِ فَأُولَئِکَ مَا عَلَیْهِمْ مِنْ سَبِیلٍ٤١ إِنَّمَا السَّبِیلُ عَلَى الَّذِینَ یَظْلِمُونَ النَّاسَ وَیَبْغُونَ فِی الْأَرْضِ بِغَیْرِ الْحَقِّ أُولَئِکَ لَهُمْ عَذَابٌ أَلِیمٌ٤٢ وَلَمَنْ صَبَرَ وَغَفَرَ إِنَّ ذَلِکَ لَمِنْ عَزْمِ الْأُمُورِ٤٣ وَمَنْ یُضْلِلِ اللَّهُ فَمَا لَهُ مِنْ وَلِیٍّ مِنْ بَعْدِهِ وَتَرَى الظَّالِمِینَ لَمَّا رَأَوُا الْعَذَابَ یَقُولُونَ هَلْ إِلَى مَرَدٍّ مِنْ سَبِیلٍ٤٤﴾ [الشورى: 32-44].

﴿32﴾ و از نشانه‌های (قدرت) او کشتی‌هایی است که مانند کوههای برجسته در بحر روانند. ﴿33﴾ اگر بخواهد باد را ساکن می‌سازد و کشتی‌ها بر روی بحر متوقف می‌گردند، البته در این امر برای هر صبر کنندۀ شکر گذار نشانه‌هاست. ﴿34﴾ یا اگر بخواهد کشتی‌ها را به خاطر آنچه سرنشینان آنها انجام داده‌اند، هلاک می‌سازد. و از بسیاری درمی‌گذرد. ﴿35﴾ و تا آنانی که در آیات ما مجادله می‌کنند بدانند که برایشان راه گریز نیست. ﴿36﴾ هر چه که به شما داده شده است بهرۀ چند روزه زندگانی دنیاست. و آنچه که نزد الله است بهتر و همیشگی است برای کسانی که ایمان آورده‌اند و بر پروردگار‌شان توکل می‌کنند. ﴿37﴾ و (نیز) برای آنان که از گناهان بزرگ و اعمال زشت پرهیز می‌کنند. و چون خشم و غضب کنند، آنها می‌بخشند. ﴿38﴾ و (نیز) آنانکه (دعوت) پروردگارشان را پذیرفتند و نماز را برپا داشتند و کارشان با یکدیگر به شیوه مشورت است. و از آنچه به ایشان روزی داده‌ایم، انفاق می‌کنند. ﴿39﴾ و (نیز) برای آنان که چون تجاوزی به آنان برسد، انتقام می‌گیرند. ﴿40﴾ و سزای بدی، بدیی مانند آن است، پس هرکس عفو کند و (عمل خود را) اصلاح نماید پس پاداش او بر الله است. یقینا الله ظالمان را دوست ندارد. ﴿41﴾ و البته کسیکه پس از ستم دیدن خویش (برای دفع آن) انتقام بگیرد، بر آنان راهی (عتاب و عقاب) نیست. ﴿42﴾ راه (عتاب و عقاب) تنها بر کسانی است که به مردم ظلم می‌کنند و در زمین به ناحق طغیان می‌کنند. آنانند که برایشان عذاب دردناک است. ﴿43﴾ و کسیکه صبر کند و (مجرم را) عفو کند (بداند که این اوصاف) از کارهای استوار و سترگ است. ﴿44﴾ و کسی را که الله گمراه سازد به غیر از او هیچ کارسازی برای او نیست. و ظالمان را خواهی دید که وقتی عذاب را می‌بینند می‌گویند: آیا راهی به‌سوی بازگشت (به دنیا) هست؟

﴿وَتَرَاهُمْ یُعْرَضُونَ عَلَیْهَا خَاشِعِینَ مِنَ الذُّلِّ یَنْظُرُونَ مِنْ طَرْفٍ خَفِیٍّ وَقَالَ الَّذِینَ آمَنُوا إِنَّ الْخَاسِرِینَ الَّذِینَ خَسِرُوا أَنْفُسَهُمْ وَأَهْلِیهِمْ یَوْمَ الْقِیَامَةِ أَلَا إِنَّ الظَّالِمِینَ فِی عَذَابٍ مُقِیمٍ٤٥ وَمَا کَانَ لَهُمْ مِنْ أَوْلِیَاءَ یَنْصُرُونَهُمْ مِنْ دُونِ اللَّهِ وَمَنْ یُضْلِلِ اللَّهُ فَمَا لَهُ مِنْ سَبِیلٍ٤٦ اسْتَجِیبُوا لِرَبِّکُمْ مِنْ قَبْلِ أَنْ یَأْتِیَ یَوْمٌ لَا مَرَدَّ لَهُ مِنَ اللَّهِ مَا لَکُمْ مِنْ مَلْجَإٍ یَوْمَئِذٍ وَمَا لَکُمْ مِنْ نَکِیرٍ٤٧ فَإِنْ أَعْرَضُوا فَمَا أَرْسَلْنَاکَ عَلَیْهِمْ حَفِیظًا إِنْ عَلَیْکَ إِلَّا الْبَلَاغُ وَإِنَّا إِذَا أَذَقْنَا الْإِنْسَانَ مِنَّا رَحْمَةً فَرِحَ بِهَا وَإِنْ تُصِبْهُمْ سَیِّئَةٌ بِمَا قَدَّمَتْ أَیْدِیهِمْ فَإِنَّ الْإِنْسَانَ کَفُورٌ٤٨ لِلَّهِ مُلْکُ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ یَخْلُقُ مَا یَشَاءُ یَهَبُ لِمَنْ یَشَاءُ إِنَاثًا وَیَهَبُ لِمَنْ یَشَاءُ الذُّکُورَ٤٩ أَوْ یُزَوِّجُهُمْ ذُکْرَانًا وَإِنَاثًا وَیَجْعَلُ مَنْ یَشَاءُ عَقِیمًا إِنَّهُ عَلِیمٌ قَدِیرٌ٥٠ وَمَا کَانَ لِبَشَرٍ أَنْ یُکَلِّمَهُ اللَّهُ إِلَّا وَحْیًا أَوْ مِنْ وَرَاءِ حِجَابٍ أَوْ یُرْسِلَ رَسُولًا فَیُوحِیَ بِإِذْنِهِ مَا یَشَاءُ إِنَّهُ عَلِیٌّ حَکِیمٌ٥١﴾ [الشورى: 45-51].

﴿45﴾ و آنان (ظالمان) را می‌بینی که بر آتش عرضه می‌شوند، در حالیکه از شدت ذلت و خواری ترسان‌اند، و از گوشۀ چشم مخفیانه (به آتش) می‌نگرند. و مؤمنان می‌گویند: البته زیانکاران کسانی‌اند که در روز قیامت خود و خانواده خود را به خسارت و زیان افگندند. آگاه باش! ظالمان در عذاب دائمی خواهند بود. ﴿46﴾ و برای آنان جز الله یاران و دوستانی نیست که ایشان را یاری دهند، و هر کس را که الله گمراه سازد پس برای او هیچ راه (نجات) نیست. ﴿47﴾ دعوت پروردگار خود را اجابت کنید، پیش از آنکه روزی فرا رسد که از سوی الله باز گشتی نباشد، در آن روز نه پناهگاهی دارید و نه می‌توانید انکار کنید. ﴿48﴾ پس اگر روی بگردانند پس تو را بر آنان نگهبان نفرستاده‌ایم (تا آنان را بر ایمان مجبور سازی)، بر تو نیست مگر رسانیدن پیغام الله. و البته وقتی از جانب خویش رحمتی به انسان بچشانیم به آن شاد می‌شود (و ما را فراموش می‌کند). و اگر بلا و مصیبتی به خاطر کارهایی که کرده است به او برسد (نعمتها را فراموش می‌کند)، یقینا انسان ناسپاس است. ﴿49﴾ فرمانروایی آسمان‌ها و زمین مخصوص الله است، هر چه بخواهد می‌آفریند، به هر کس که بخواهد دختران می‌بخشد و به هر کس که بخواهد پسران می‌بخشد. ﴿50﴾ و یا اینکه هم پسر و هم دختر به آنان می‌دهد، و (الله) هرکه را بخواهد عقیم می‌کند چون او بس آگاه و تواناست. ﴿51﴾ و هیچ انسانی را سزاوار نیست که الله با او سخن بگوید مگر از طریق وحی یا از پس پرده یا اینکه الله فرستاده ای (فرشته) بفرستد و آن (فرستاده) به حکم او (الله) هر چه را بخواهد وحی می‌کند، بی‌شک او والای باحکمت است.

﴿وَکَذَلِکَ أَوْحَیْنَا إِلَیْکَ رُوحًا مِنْ أَمْرِنَا مَا کُنْتَ تَدْرِی مَا الْکِتَابُ وَلَا الْإِیمَانُ وَلَکِنْ جَعَلْنَاهُ نُورًا نَهْدِی بِهِ مَنْ نَشَاءُ مِنْ عِبَادِنَا وَإِنَّکَ لَتَهْدِی إِلَى صِرَاطٍ مُسْتَقِیمٍ٥٢ صِرَاطِ اللَّهِ الَّذِی لَهُ مَا فِی السَّمَاوَاتِ وَمَا فِی الْأَرْضِ أَلَا إِلَى اللَّهِ تَصِیرُ الْأُمُورُ٥٣﴾ [الشورى: 52-53].

﴿52﴾ و این چنین روحی از حکم خود را (قرآن را) به تو وحی کردیم، (تو) نمی‌دانستی که کتاب و ایمان چیست، ولی آن (قرآن) را نوری گردانیدیم که با آن هرکس از بندگان ما را که بخواهیم هدایت می‌کنیم و البته تو (مردم را) به راه راست هدایت می‌کنی. ﴿53﴾ راه الله، پروردگاری که آنچه در آسمان‌ها و آنچه در زمین است، برای اوست. آگاه باشید! همۀ کارها به سوى الله باز می‌گرد.

سورۀ زخرف

سورۀ زخرف

در مکه نازل شده و هشتاد و نه آیت است

بنام الله بخشندۀ مهربان

﴿حم١ وَالْکِتَابِ الْمُبِینِ٢ إِنَّا جَعَلْنَاهُ قُرْآنًا عَرَبِیًّا لَعَلَّکُمْ تَعْقِلُونَ٣ وَإِنَّهُ فِی أُمِّ الْکِتَابِ لَدَیْنَا لَعَلِیٌّ حَکِیمٌ٤ أَفَنَضْرِبُ عَنْکُمُ الذِّکْرَ صَفْحًا أَنْ کُنْتُمْ قَوْمًا مُسْرِفِینَ٥ وَکَمْ أَرْسَلْنَا مِنْ نَبِیٍّ فِی الْأَوَّلِینَ٦ وَمَا یَأْتِیهِمْ مِنْ نَبِیٍّ إِلَّا کَانُوا بِهِ یَسْتَهْزِئُونَ٧ فَأَهْلَکْنَا أَشَدَّ مِنْهُمْ بَطْشًا وَمَضَى مَثَلُ الْأَوَّلِینَ٨ وَلَئِنْ سَأَلْتَهُمْ مَنْ خَلَقَ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضَ لَیَقُولُنَّ خَلَقَهُنَّ الْعَزِیزُ الْعَلِیمُ٩ الَّذِی جَعَلَ لَکُمُ الْأَرْضَ مَهْدًا وَجَعَلَ لَکُمْ فِیهَا سُبُلًا لَعَلَّکُمْ تَهْتَدُونَ١٠﴾ [الزخرف: 1-10].

﴿1﴾ حم. (مفهوم این حروف به الله معلوم است)، ﴿2﴾ قسم به این کتاب واضح (و بیانگر حق و باطل). ﴿3﴾ به یقین ما این (کتاب) را قرآن عربی گردانیدیم تا شما بفهمید. ﴿4﴾ و البته این کتاب در لوح محفوظ پیش ما ثبت است که بلند مرتبه و پر از حکمت است. ﴿5﴾ آیا این قرآن را از شما باز گردانیم به خاطر آنکه شما گروه اسرافکارید؟ ﴿6﴾ و چه بسیار پیغمبران را در میان امت‌های پیشین فرستادیم. ﴿7﴾ و هیچ پیغمبری به نزد آنان نمی‌آمد مگر آنکه او را مسخره می‌کردند. ﴿8﴾ پس ما کسانی را هلاک کردیم که سخت‌تر از این اسرافکاران بودند. و نمونه‌هایی از عذاب پیشینیان گذشته است. ﴿9﴾ و اگر از آنان بپرسی که چه کسی آسمان‌ها و زمین را آفریده است، حتما می‌گویند: آنها را پروردگار غالب دانا آفریده است. ﴿10﴾ و آن ذاتی که زمین را برایتان محل آسایش گردانید و در آن برای شما راهها قرار داد تا شاید راه یابید.

﴿وَالَّذِی نَزَّلَ مِنَ السَّمَاءِ مَاءً بِقَدَرٍ فَأَنْشَرْنَا بِهِ بَلْدَةً مَیْتًا کَذَلِکَ تُخْرَجُونَ١١ وَالَّذِی خَلَقَ الْأَزْوَاجَ کُلَّهَا وَجَعَلَ لَکُمْ مِنَ الْفُلْکِ وَالْأَنْعَامِ مَا تَرْکَبُونَ١٢ لِتَسْتَوُوا عَلَى ظُهُورِهِ ثُمَّ تَذْکُرُوا نِعْمَةَ رَبِّکُمْ إِذَا اسْتَوَیْتُمْ عَلَیْهِ وَتَقُولُوا سُبْحَانَ الَّذِی سَخَّرَ لَنَا هَذَا وَمَا کُنَّا لَهُ مُقْرِنِینَ١٣ وَإِنَّا إِلَى رَبِّنَا لَمُنْقَلِبُونَ١٤ وَجَعَلُوا لَهُ مِنْ عِبَادِهِ جُزْءًا إِنَّ الْإِنْسَانَ لَکَفُورٌ مُبِینٌ١٥ أَمِ اتَّخَذَ مِمَّا یَخْلُقُ بَنَاتٍ وَأَصْفَاکُمْ بِالْبَنِینَ١٦ وَإِذَا بُشِّرَ أَحَدُهُمْ بِمَا ضَرَبَ لِلرَّحْمَنِ مَثَلًا ظَلَّ وَجْهُهُ مُسْوَدًّا وَهُوَ کَظِیمٌ١٧ أَوَمَنْ یُنَشَّأُ فِی الْحِلْیَةِ وَهُوَ فِی الْخِصَامِ غَیْرُ مُبِینٍ١٨ وَجَعَلُوا الْمَلَائِکَةَ الَّذِینَ هُمْ عِبَادُ الرَّحْمَنِ إِنَاثًا أَشَهِدُوا خَلْقَهُمْ سَتُکْتَبُ شَهَادَتُهُمْ وَیُسْأَلُونَ١٩ وَقَالُوا لَوْ شَاءَ الرَّحْمَنُ مَا عَبَدْنَاهُمْ مَا لَهُمْ بِذَلِکَ مِنْ عِلْمٍ إِنْ هُمْ إِلَّا یَخْرُصُونَ٢٠ أَمْ آتَیْنَاهُمْ کِتَابًا مِنْ قَبْلِهِ فَهُمْ بِهِ مُسْتَمْسِکُونَ٢١ بَلْ قَالُوا إِنَّا وَجَدْنَا آبَاءَنَا عَلَى أُمَّةٍ وَإِنَّا عَلَى آثَارِهِمْ مُهْتَدُونَ٢٢﴾ [الزخرف: 11-22].

﴿11﴾ و آن ذاتی که از آسمان به اندازه معین آب فرود آورد، پس با آن آب زمین مرده را زنده کردیم. شما نیز این گونه (از قبرها) بیرون آورده می‌شوید. ﴿12﴾ و آن ذاتی که همه جفت‌ها (نر و ماده) را آفریده است و برای شما از کشتی‌ها و چهارپایان چیزی آفرید که (بر آنها) سوار می‌شوید. ﴿13﴾ تا بر پشت آنها قرار گیرید، و چون بر آن استقرار یافتید، نعمت پروردگارتان را یاد کنید، و بگویید: پاک و منزه است آن ذاتی که این را برای ما مسخر کرد و ما بر (رام کردن) آن قادر نبودیم. ﴿14﴾ و البته ما به‌سوی پروردگار خود باز می‌گردیم. ﴿15﴾ و برای او از بندگانش جزئی (مانند فرزند و شریک) قرار دادند، واقعا انسان ناسپاس آشکار است. ﴿16﴾ آیا از آنچه می‌آفریند (برای خود) دختران را انتخاب کرد و برای شما پسران را برگزیده است؟ ﴿17﴾ در حالی که چون یکی از آنان را به آن چه برای رحمن مثل زده است، مژده دهند، چهره‌اش سیاه می‌شود و پر از غم می‌گردد. ﴿18﴾ آیا کسی را که در زیور پرورش یافته و در وقت خصومت و مجادله نمی‌تواند مقصود خود را آشکار و اثبات کند (به الله نسبت می‌دهند؟). ﴿19﴾ و فرشتگان را که بندگان پروردگار مهربان هستند، مؤنث قرار دادند. آیا در وقت آفریدن آنان حاضر بودند؟ گواهی آنان به زودی نوشته می‌شود و باز خواست خواهند شد. ﴿20﴾ و گفتند: اگر پروردگار مهربان می‌خواست ما فرشتگان را عبادت نمی‌کردیم، آنان هیچ اطلاع و دلیلی به این ندارند. و ایشان جز از حدس و تخمین، سخنی نمی‌گویند. ﴿21﴾ آیا پیش از این (قرآن) کتابی به آنان داده‌ایم که ایشان به آن چنگ زده‌اند؟ ﴿22﴾ بلکه گفتند: یقینا ما پدران خود را بر دینی یافته‌ایم و ما بر نقش قدم آنها روان و راه یافته‌ایم.

﴿وَکَذَلِکَ مَا أَرْسَلْنَا مِنْ قَبْلِکَ فِی قَرْیَةٍ مِنْ نَذِیرٍ إِلَّا قَالَ مُتْرَفُوهَا إِنَّا وَجَدْنَا آبَاءَنَا عَلَى أُمَّةٍ وَإِنَّا عَلَى آثَارِهِمْ مُقْتَدُونَ٢٣ قَالَ أَوَلَوْ جِئْتُکُمْ بِأَهْدَى مِمَّا وَجَدْتُمْ عَلَیْهِ آبَاءَکُمْ قَالُوا إِنَّا بِمَا أُرْسِلْتُمْ بِهِ کَافِرُونَ٢٤ فَانْتَقَمْنَا مِنْهُمْ فَانْظُرْ کَیْفَ کَانَ عَاقِبَةُ الْمُکَذِّبِینَ٢٥ وَإِذْ قَالَ إِبْرَاهِیمُ لِأَبِیهِ وَقَوْمِهِ إِنَّنِی بَرَاءٌ مِمَّا تَعْبُدُونَ٢٦ إِلَّا الَّذِی فَطَرَنِی فَإِنَّهُ سَیَهْدِینِ٢٧ وَجَعَلَهَا کَلِمَةً بَاقِیَةً فِی عَقِبِهِ لَعَلَّهُمْ یَرْجِعُونَ٢٨ بَلْ مَتَّعْتُ هَؤُلَاءِ وَآبَاءَهُمْ حَتَّى جَاءَهُمُ الْحَقُّ وَرَسُولٌ مُبِینٌ٢٩ وَلَمَّا جَاءَهُمُ الْحَقُّ قَالُوا هَذَا سِحْرٌ وَإِنَّا بِهِ کَافِرُونَ٣٠ وَقَالُوا لَوْلَا نُزِّلَ هَذَا الْقُرْآنُ عَلَى رَجُلٍ مِنَ الْقَرْیَتَیْنِ عَظِیمٍ٣١ أَهُمْ یَقْسِمُونَ رَحْمَتَ رَبِّکَ نَحْنُ قَسَمْنَا بَیْنَهُمْ مَعِیشَتَهُمْ فِی الْحَیَاةِ الدُّنْیَا وَرَفَعْنَا بَعْضَهُمْ فَوْقَ بَعْضٍ دَرَجَاتٍ لِیَتَّخِذَ بَعْضُهُمْ بَعْضًا سُخْرِیًّا وَرَحْمَتُ رَبِّکَ خَیْرٌ مِمَّا یَجْمَعُونَ٣٢ وَلَوْلَا أَنْ یَکُونَ النَّاسُ أُمَّةً وَاحِدَةً لَجَعَلْنَا لِمَنْ یَکْفُرُ بِالرَّحْمَنِ لِبُیُوتِهِمْ سُقُفًا مِنْ فِضَّةٍ وَمَعَارِجَ عَلَیْهَا یَظْهَرُونَ٣٣﴾ [الزخرف: 23-33].

﴿23﴾ و همین طور در هیچ دیاری پیش از تو بیم دهنده ای نفرستاده‌ایم مگر آنکه ثروتمندان متکبر‌شان گفتند: یقینا ما پدران خود را بر دینی یافته‌ایم و ما به راه و روش آنها اقتدا می‌کنیم. ﴿24﴾ (پیغمبر‌شان به آنها) گفت: آیا اگر دینی را هم برای شما بیاورم که هدایت بخش‌تر از دینی باشد که پدرانتان را بر آن یافته اید (باز هم از آیین میراثی پیروی می‌کنید؟!) گفتند: ما به آنچه که به آن فرستاده شده اید کافریم. ﴿25﴾ پس ما از آنها انتقام گرفتیم، پس ببین که سرانجام تکذیب کنندگان چگونه بود؟ ﴿26﴾ و یادآور شو چون ابراهیم به پدر و قومش گفت: من از آنچه شما می‌پرستید بیزارم. ﴿27﴾ به جز آن معبودی که مرا آفریده است و او مرا هدایت خواهد کرد. ﴿28﴾ و (الله) آن را در میان فرزندانش کلمۀ ماندنی قرار داد تا آنان (به توحید) باز گردند. ﴿29﴾ بلکه من ایشان و پدرانشان را (از نعمت‌هایم) برخوردار ساختم، تا آنکه حق و پیغمبر آشکار به نزدشان آمد. ﴿30﴾ و هنگامی که حق به نزد آنان آمد، گفتند: این جادو است و البته ما به آن کفر می‌ورزیم. ﴿31﴾ و گفتند: چرا این قرآن بر مردی بزرگ (از نگاه جاه و مال) از دو شهر نازل نشد؟ ﴿32﴾ آیا آنها رحمت پروردگار تو را تقسیم می‌کنند؟ در حالی که ما معیشت آنان را در زندگی دنیا بین آنان تقسیم کرده‌ایم و بعضی را بر بعضی دیگر برتری‌هایی داده‌ایم تا بعضی از آنان بعضی دیگر را به خدمت گیرند و رحمت پروردگارت از آنچه جمع آوری می‌کنند بهتر است. ﴿33﴾ اگر (این) نبود که مردم (در گمراهی) همه یک امت شوند، ما برای کسانی که به الله مهربان کفر می‌ورزند خانه‌هایی با سقف‌هایی از نقره می‌ساختیم و برای آنان زینه‌های از نقره قرار می‌دادیم که به وسیلۀ آنها بالا بروند.

﴿وَلِبُیُوتِهِمْ أَبْوَابًا وَسُرُرًا عَلَیْهَا یَتَّکِئُونَ٣٤ وَزُخْرُفًا وَإِنْ کُلُّ ذَلِکَ لَمَّا مَتَاعُ الْحَیَاةِ الدُّنْیَا وَالْآخِرَةُ عِنْدَ رَبِّکَ لِلْمُتَّقِینَ٣٥ وَمَنْ یَعْشُ عَنْ ذِکْرِ الرَّحْمَنِ نُقَیِّضْ لَهُ شَیْطَانًا فَهُوَ لَهُ قَرِینٌ٣٦ وَإِنَّهُمْ لَیَصُدُّونَهُمْ عَنِ السَّبِیلِ وَیَحْسَبُونَ أَنَّهُمْ مُهْتَدُونَ٣٧ حَتَّى إِذَا جَاءَنَا قَالَ یَا لَیْتَ بَیْنِی وَبَیْنَکَ بُعْدَ الْمَشْرِقَیْنِ فَبِئْسَ الْقَرِینُ٣٨ وَلَنْ یَنْفَعَکُمُ الْیَوْمَ إِذْ ظَلَمْتُمْ أَنَّکُمْ فِی الْعَذَابِ مُشْتَرِکُونَ٣٩ أَفَأَنْتَ تُسْمِعُ الصُّمَّ أَوْ تَهْدِی الْعُمْیَ وَمَنْ کَانَ فِی ضَلَالٍ مُبِینٍ٤٠ فَإِمَّا نَذْهَبَنَّ بِکَ فَإِنَّا مِنْهُمْ مُنْتَقِمُونَ٤١ أَوْ نُرِیَنَّکَ الَّذِی وَعَدْنَاهُمْ فَإِنَّا عَلَیْهِمْ مُقْتَدِرُونَ٤٢ فَاسْتَمْسِکْ بِالَّذِی أُوحِیَ إِلَیْکَ إِنَّکَ عَلَى صِرَاطٍ مُسْتَقِیمٍ٤٣ وَإِنَّهُ لَذِکْرٌ لَکَ وَلِقَوْمِکَ وَسَوْفَ تُسْأَلُونَ٤٤ وَاسْأَلْ مَنْ أَرْسَلْنَا مِنْ قَبْلِکَ مِنْ رُسُلِنَا أَجَعَلْنَا مِنْ دُونِ الرَّحْمَنِ آلِهَةً یُعْبَدُونَ٤٥ وَلَقَدْ أَرْسَلْنَا مُوسَى بِآیَاتِنَا إِلَى فِرْعَوْنَ وَمَلَئِهِ فَقَالَ إِنِّی رَسُولُ رَبِّ الْعَالَمِینَ٤٦ فَلَمَّا جَاءَهُمْ بِآیَاتِنَا إِذَا هُمْ مِنْهَا یَضْحَکُونَ٤٧﴾ [الزخرف: 34-47].

﴿34﴾ و برای خانه‌هایشان درهایی (از نقره قرار می‌دادیم) و تختهایی نقره ای که بر آنها تکیه کنند (می‌ساختیم). ﴿35﴾ و هر گونه اسباب زینت (برایشان قرار می‌دادیم)، اما همه اینها اسباب برخورداری زندگانی دنیاست و آخرت نزد پروردگارت برای پیرهیزگاران است. ﴿36﴾ و هر کس که از یاد پروردگار مهربان غافل و روی گردان شود، برایش شیطانی می‌گماریم و آن (شیطان) همنشین او می‌گردد. ﴿37﴾ و البته آنان (شیاطین) ایشان (انسانها) را از راه باز می‌دارند و گمان می‌کنند که ایشان هدایت یافته گان‌اند. ﴿38﴾ تا وقتی که (چنین کسی) به پیش ما آید، (و به شیطان همنشین خود) گوید: ای کاش بین من و تو به اندازۀ مشرق و مغرب فاصله بود! چه بد همنشینی بودی. ﴿39﴾ و امروز (آرزوی دوری از شیطان) برای شما سودی ندارد، چرا که شما ظلم کرده اید. ﴿40﴾ آیا تو می‌توانی به کران بشنوانی؟ و یا اینکه کوران و کسانی را که در گمراهی آشکاری هستند، هدایت کنی؟ ﴿41﴾ پس وقتی تو را (از میان آنها) ببریم، پس حتمی از آنان انتقام خواهیم گرفت. ﴿42﴾ یا آنچه را که به آنان وعده کرده‌ایم به تو نشان دهیم، زیرا ما بر آنان مسلط و مقتدریم. ﴿43﴾ پس به آنچه به تو وحی شده است محکم چنگ بزن، چرا که تو به یقین بر راه مستقیم قرار داری. ﴿44﴾ و چون قرآن برای تو و قومت پندی است و از شما سوال خواهد شد. ﴿45﴾ و از (پیروان) پیغمبران پیشین ما بپرس، آیا به جز پروردگار مهربان معبودهایی قرار داده‌ایم که عبادت شوند؟ ﴿46﴾ و البته موسی را با نشانه‌های خود به‌سوی فرعون و سران (قوم) او فرستادیم (و موسی) گفت: یقینا من فرستاده پروردگار عالمیان ام. ﴿47﴾ وقتی که با نشانه‌های ما (به‌سوی) آنان آمد، پس آنان به آن (نشانه‌ها) می‌خندیدند.

﴿وَمَا نُرِیهِمْ مِنْ آیَةٍ إِلَّا هِیَ أَکْبَرُ مِنْ أُخْتِهَا وَأَخَذْنَاهُمْ بِالْعَذَابِ لَعَلَّهُمْ یَرْجِعُونَ٤٨ وَقَالُوا یَا أَیُّهَ السَّاحِرُ ادْعُ لَنَا رَبَّکَ بِمَا عَهِدَ عِنْدَکَ إِنَّنَا لَمُهْتَدُونَ٤٩ فَلَمَّا کَشَفْنَا عَنْهُمُ الْعَذَابَ إِذَا هُمْ یَنْکُثُونَ٥٠ وَنَادَى فِرْعَوْنُ فِی قَوْمِهِ قَالَ یَا قَوْمِ أَلَیْسَ لِی مُلْکُ مِصْرَ وَهَذِهِ الْأَنْهَارُ تَجْرِی مِنْ تَحْتِی أَفَلَا تُبْصِرُونَ٥١ أَمْ أَنَا خَیْرٌ مِنْ هَذَا الَّذِی هُوَ مَهِینٌ وَلَا یَکَادُ یُبِینُ٥٢ فَلَوْلَا أُلْقِیَ عَلَیْهِ أَسْوِرَةٌ مِنْ ذَهَبٍ أَوْ جَاءَ مَعَهُ الْمَلَائِکَةُ مُقْتَرِنِینَ٥٣ فَاسْتَخَفَّ قَوْمَهُ فَأَطَاعُوهُ إِنَّهُمْ کَانُوا قَوْمًا فَاسِقِینَ٥٤ فَلَمَّا آسَفُونَا انْتَقَمْنَا مِنْهُمْ فَأَغْرَقْنَاهُمْ أَجْمَعِینَ٥٥ فَجَعَلْنَاهُمْ سَلَفًا وَمَثَلًا لِلْآخِرِینَ٥٦ وَلَمَّا ضُرِبَ ابْنُ مَرْیَمَ مَثَلًا إِذَا قَوْمُکَ مِنْهُ یَصِدُّونَ٥٧ وَقَالُوا أَآلِهَتُنَا خَیْرٌ أَمْ هُوَ مَا ضَرَبُوهُ لَکَ إِلَّا جَدَلًا بَلْ هُمْ قَوْمٌ خَصِمُونَ٥٨ إِنْ هُوَ إِلَّا عَبْدٌ أَنْعَمْنَا عَلَیْهِ وَجَعَلْنَاهُ مَثَلًا لِبَنِی إِسْرَائِیلَ٥٩ وَلَوْ نَشَاءُ لَجَعَلْنَا مِنْکُمْ مَلَائِکَةً فِی الْأَرْضِ یَخْلُفُونَ٦٠﴾ [الزخرف: 48-60].

﴿48﴾ و ما هیچ معجزه ای را به ایشان نشان نمی‌دادیم مگر اینکه یکی از دیگری بزرگتر بود و آنان را به عذاب گرفتیم تا شاید باز گردند. ﴿49﴾ و (به موسی) گفتند: ای جادوگر! پروردگارت را با آنچه که به تو عهد کرده است برای ما بخوان، ما حتما هدایت تو را خواهیم پذیرفت. ﴿50﴾ پس وقتی عذاب را از ایشان دور کردیم، ناگهان همگی عهدشکنی کردند. ﴿51﴾ و فرعون در میان قوم خود اعلان کرد و گفت: ای قوم من! آیا فرمانروایی مصر و این نهرها که از زیر (کاخهای) من روان است، از من نیست؟ آیا (عظمت مرا) نمی‌بینید؟ ﴿52﴾ نه، بلکه من بهترم از این شخص که خوار و حقیر است و نمی‌تواند روشن سخن بگوید. ﴿53﴾ (اگر موسی راست می‌گوید) پس چرا دستبندهای از طلا بر او آویخته نشده است؟ یا چرا فرشتگان (برای یاری او) یکجا با او نیامده‌اند؟ ﴿54﴾ پس (فرعون) قوم خود را سبک و بی‌خرد شمرد، پس آنان از او اطاعت کردند. البته آنان قوم فاسق بودند. ﴿55﴾ پس وقتی ما را به خشم آوردند، از آنان انتقام گرفتیم و همه آنان را غرق کردیم. ﴿56﴾ پس آنان را پیشگامان (بد) و عبرت برای آیندگان قرار دادیم. ﴿57﴾ و چون پسر مریم (عیسی) به طور مثال ذکر شد، ناگهان قوم تو از آن با فریاد به تمسخر و شور و هلهله پرداختند. ﴿58﴾ و گفتند: آیا معبودان ما بهترند یا او؟ (آن مثال را) برای تو جز از روی جدال نیاوردند، بلکه آنان قوم جدل پیشه‌اند. ﴿59﴾ در حالیکه عیسی جز بنده ای نیست که بر او انعام کردیم و او را نمونۀ هدایت برای بنی اسرائیل گردانیدیم. ﴿60﴾ و اگر بخواهیم به جای شما در زمین فرشتگان قرار میدهیم تا جانشین شما شوند.

﴿وَإِنَّهُ لَعِلْمٌ لِلسَّاعَةِ فَلَا تَمْتَرُنَّ بِهَا وَاتَّبِعُونِ هَذَا صِرَاطٌ مُسْتَقِیمٌ٦١ وَلَا یَصُدَّنَّکُمُ الشَّیْطَانُ إِنَّهُ لَکُمْ عَدُوٌّ مُبِینٌ٦٢ وَلَمَّا جَاءَ عِیسَى بِالْبَیِّنَاتِ قَالَ قَدْ جِئْتُکُمْ بِالْحِکْمَةِ وَلِأُبَیِّنَ لَکُمْ بَعْضَ الَّذِی تَخْتَلِفُونَ فِیهِ فَاتَّقُوا اللَّهَ وَأَطِیعُونِ٦٣ إِنَّ اللَّهَ هُوَ رَبِّی وَرَبُّکُمْ فَاعْبُدُوهُ هَذَا صِرَاطٌ مُسْتَقِیمٌ٦٤ فَاخْتَلَفَ الْأَحْزَابُ مِنْ بَیْنِهِمْ فَوَیْلٌ لِلَّذِینَ ظَلَمُوا مِنْ عَذَابِ یَوْمٍ أَلِیمٍ٦٥ هَلْ یَنْظُرُونَ إِلَّا السَّاعَةَ أَنْ تَأْتِیَهُمْ بَغْتَةً وَهُمْ لَا یَشْعُرُونَ٦٦ الْأَخِلَّاءُ یَوْمَئِذٍ بَعْضُهُمْ لِبَعْضٍ عَدُوٌّ إِلَّا الْمُتَّقِینَ٦٧ یَا عِبَادِ لَا خَوْفٌ عَلَیْکُمُ الْیَوْمَ وَلَا أَنْتُمْ تَحْزَنُونَ٦٨ الَّذِینَ آمَنُوا بِآیَاتِنَا وَکَانُوا مُسْلِمِینَ٦٩ ادْخُلُوا الْجَنَّةَ أَنْتُمْ وَأَزْوَاجُکُمْ تُحْبَرُونَ٧٠ یُطَافُ عَلَیْهِمْ بِصِحَافٍ مِنْ ذَهَبٍ وَأَکْوَابٍ وَفِیهَا مَا تَشْتَهِیهِ الْأَنْفُسُ وَتَلَذُّ الْأَعْیُنُ وَأَنْتُمْ فِیهَا خَالِدُونَ٧١ وَتِلْکَ الْجَنَّةُ الَّتِی أُورِثْتُمُوهَا بِمَا کُنْتُمْ تَعْمَلُونَ٧٢ لَکُمْ فِیهَا فَاکِهَةٌ کَثِیرَةٌ مِنْهَا تَأْکُلُونَ٧٣﴾ [الزخرف: 61-73].

﴿61﴾ و به یقین (عیسی) نشانه ای برای قیامت است پس هرگز دربارۀ آن (قیامت) شک نکنید و از من پیروی کنید که همین راه راست است. ﴿62﴾ و شیطان هرگز شما را (از راه الله) باز ندارد، یقینا او برای شما دشمن آشکار است. ﴿63﴾ و چون عیسی با معجزه‌های آشکار آمد، گفت: بدون شک برای شما حکمت آورده و آمده‌ام تا بعضی از امور را برای شما بیان و روشن کنم که در آنها اختلاف می‌ورزید، پس از الله بترسید و مرا اطاعت کنید. ﴿64﴾ چون الله پروردگار من و پروردگار شماست پس او را عبادت کنید، این است راه راست. ﴿65﴾ پس گروها بین خود اختلاف نمودند، پس وای به حال کسانی که ظلم کردند، از عذاب روز دردناک، ﴿66﴾ آیا منتظر این هستند که قیامت ناگهانی و در حالیکه از آن بی‌خبرند به سراغ‌شان بیاید؟ ﴿67﴾ دوستان در آن روز دشمنان یکدیگر می‌شوند، مگر پرهیزگاران (که دوستی‌شان باقی می‌ماند). ﴿68﴾ ای بندگان من! امروز بر شما هیچ ترسی نیست و نه شما غمگین می‌شوید. ﴿69﴾ همان کسانی که به آیات ما ایمان آوردند و همیشه تسلیم حق بودند. ﴿70﴾ شما و همسران تان به بهشت در آئید در حالی که شادمان و مسرورید. ﴿71﴾ بر ایشان ظرفها و جام‌های طلایی چرخانده می‌شود و هر چه دل بخواهد و هر چه چشم از آن لذت ببرد در بهشت موجود است و شما در آن جاودانه هستید. ﴿72﴾ و این همان جنتی است که به سبب کارهایی که می‌کردید، به میراث برده اید. ﴿73﴾ در آن برای شما میوۀ بسیار است که از آن می‌خورید.

﴿إِنَّ الْمُجْرِمِینَ فِی عَذَابِ جَهَنَّمَ خَالِدُونَ٧٤ لَا یُفَتَّرُ عَنْهُمْ وَهُمْ فِیهِ مُبْلِسُونَ٧٥ وَمَا ظَلَمْنَاهُمْ وَلَکِنْ کَانُوا هُمُ الظَّالِمِینَ٧٦ وَنَادَوْا یَا مَالِکُ لِیَقْضِ عَلَیْنَا رَبُّکَ قَالَ إِنَّکُمْ مَاکِثُونَ٧٧ لَقَدْ جِئْنَاکُمْ بِالْحَقِّ وَلَکِنَّ أَکْثَرَکُمْ لِلْحَقِّ کَارِهُونَ٧٨ أَمْ أَبْرَمُوا أَمْرًا فَإِنَّا مُبْرِمُونَ٧٩ أَمْ یَحْسَبُونَ أَنَّا لَا نَسْمَعُ سِرَّهُمْ وَنَجْوَاهُمْ بَلَى وَرُسُلُنَا لَدَیْهِمْ یَکْتُبُونَ٨٠ قُلْ إِنْ کَانَ لِلرَّحْمَنِ وَلَدٌ فَأَنَا أَوَّلُ الْعَابِدِینَ٨١ سُبْحَانَ رَبِّ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ رَبِّ الْعَرْشِ عَمَّا یَصِفُونَ٨٢ فَذَرْهُمْ یَخُوضُوا وَیَلْعَبُوا حَتَّى یُلَاقُوا یَوْمَهُمُ الَّذِی یُوعَدُونَ٨٣ وَهُوَ الَّذِی فِی السَّمَاءِ إِلَهٌ وَفِی الْأَرْضِ إِلَهٌ وَهُوَ الْحَکِیمُ الْعَلِیمُ٨٤ وَتَبَارَکَ الَّذِی لَهُ مُلْکُ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ وَمَا بَیْنَهُمَا وَعِنْدَهُ عِلْمُ السَّاعَةِ وَإِلَیْهِ تُرْجَعُونَ٨٥ وَلَا یَمْلِکُ الَّذِینَ یَدْعُونَ مِنْ دُونِهِ الشَّفَاعَةَ إِلَّا مَنْ شَهِدَ بِالْحَقِّ وَهُمْ یَعْلَمُونَ٨٦ وَلَئِنْ سَأَلْتَهُمْ مَنْ خَلَقَهُمْ لَیَقُولُنَّ اللَّهُ فَأَنَّى یُؤْفَکُونَ٨٧ وَقِیلِهِ یَا رَبِّ إِنَّ هَؤُلَاءِ قَوْمٌ لَا یُؤْمِنُونَ٨٨ فَاصْفَحْ عَنْهُمْ وَقُلْ سَلَامٌ فَسَوْفَ یَعْلَمُونَ٨٩﴾ [الزخرف: 74-89].

﴿74﴾ البته مجرمان در عذاب دوزخ همیشه می‌مانند. ﴿75﴾ عذاب از آنان کاسته نمی‌شود و آنان در آن نا امید شده و خاموش هستند. ﴿76﴾ و ما به آنان ظلم نکردیم بلکه آنان خود ظالم بودند. ﴿77﴾ و فریاد می‌کشند: ای مالک (نگهبان دوزخ)! پروردگارت باید علیه ما حکم مرگ صادر کند. گویند: شما (در آن) ماندنی هستید. ﴿78﴾ البته ما حق را برای شما آوردیم، ولی بیشتر شما با حق کراهت داشتید. ﴿79﴾ یا آنان تصمیم محکم (علیه پیغمبر ما) گرفتند؟ پس ما نیز اراده محکم و تغییر ناپذیر (برای نجات او) گرفتیم. ﴿80﴾ آیا گمان می‌کنند که ما اسرار پنهانی و سخنان در گوشی آنان را نمی‌شنویم؟! بلی! (می شنویم) و فرشتگان ما نزد آنها (همه چیز را) می‌نویسند. ﴿81﴾ بلکه اگر برای پروردگار بخشنده فرزندی می‌بود، پس من اولین عبادت کنندگانم. ﴿82﴾ پاک و منزه است پروردگار آسمان‌ها و زمین و پروردگار عرش، از آنچه او را توصیف می‌کنند. ﴿83﴾ پس آنان را به حال خود‌شان واگذار تا در باطل خویش غوطه ور گردند و سرگرم بازی شوند تا روزی را که وعده داده می‌شوند ملاقات کنند. ﴿84﴾ و او ذاتی است که در آسمان معبود است و در زمین (نیز) معبود می‌باشد و اوست حکیم دانا۔ ﴿85﴾ و خجسته و بابرکت است ذاتی که پادشاهی آسمان‌ها و زمین و هر آنچه میان آن دو است از اوست و علم قیامت مخصوص اوست و به‌سوی او باز گردانیده می‌شوید. ﴿86﴾ و کسانی را که به جای او پرستش می‌کنند مالک هیچ شفاعت نیستند مگر کسانی که شهادت به حق داده باشند و آنان می‌دانند. ﴿87﴾ و اگر از آنها بپرسی چه کسی آنان را آفریده است؟ حتما می‌گویند: الله! پس چگونه به انحراف کشانده می‌شوند؟! ﴿88﴾ و (الله فرمود:) سخن پیغمبر ما این است: پروردگارا! بدون شک اینها قومی هستند که ایمان نمی‌آورند. ﴿89﴾ پس از آنان روی بگردان و بگو: سلام، (وداع با شما) در آینده خواهند دانست (که چه سرنوشتی دارند!).

سورۀ دخان

سورۀ دخان

در مکه نازل شده و پنجاه ونه آیت است.

بنام الله بخشندۀ مهربان

﴿حم١ وَالْکِتَابِ الْمُبِینِ٢ إِنَّا أَنْزَلْنَاهُ فِی لَیْلَةٍ مُبَارَکَةٍ إِنَّا کُنَّا مُنْذِرِینَ٣ فِیهَا یُفْرَقُ کُلُّ أَمْرٍ حَکِیمٍ٤ أَمْرًا مِنْ عِنْدِنَا إِنَّا کُنَّا مُرْسِلِینَ٥ رَحْمَةً مِنْ رَبِّکَ إِنَّهُ هُوَ السَّمِیعُ الْعَلِیمُ٦ رَبِّ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ وَمَا بَیْنَهُمَا إِنْ کُنْتُمْ مُوقِنِینَ٧ لَا إِلَهَ إِلَّا هُوَ یُحْیِی وَیُمِیتُ رَبُّکُمْ وَرَبُّ آبَائِکُمُ الْأَوَّلِینَ٨ بَلْ هُمْ فِی شَکٍّ یَلْعَبُونَ٩ فَارْتَقِبْ یَوْمَ تَأْتِی السَّمَاءُ بِدُخَانٍ مُبِینٍ١٠ یَغْشَى النَّاسَ هَذَا عَذَابٌ أَلِیمٌ١١ رَبَّنَا اکْشِفْ عَنَّا الْعَذَابَ إِنَّا مُؤْمِنُونَ١٢ أَنَّى لَهُمُ الذِّکْرَى وَقَدْ جَاءَهُمْ رَسُولٌ مُبِینٌ١٣ ثُمَّ تَوَلَّوْا عَنْهُ وَقَالُوا مُعَلَّمٌ مَجْنُونٌ١٤ إِنَّا کَاشِفُو الْعَذَابِ قَلِیلًا إِنَّکُمْ عَائِدُونَ١٥ یَوْمَ نَبْطِشُ الْبَطْشَةَ الْکُبْرَى إِنَّا مُنْتَقِمُونَ١٦ وَلَقَدْ فَتَنَّا قَبْلَهُمْ قَوْمَ فِرْعَوْنَ وَجَاءَهُمْ رَسُولٌ کَرِیمٌ١٧ أَنْ أَدُّوا إِلَیَّ عِبَادَ اللَّهِ إِنِّی لَکُمْ رَسُولٌ أَمِینٌ١٨﴾ [الدخان: 1-18].

﴿1﴾ حم. (مفهوم این دو حرف به الله معلوم است). ﴿2﴾ قسم به این کتاب واضح و بیانگر (حق و باطل). ﴿3﴾ بدون شک ما آن را در شبی بابرکت و خجسته نازل کردیم و ما همیشه بیم دهنده بودیم. ﴿4﴾ (چون) هر کار مهم و حکیمانه در آن (شب مبارک) بیان و مقرر می‌گردد. ﴿5﴾ امری است از سوی ما،. بی‌گمان ما فرستنده بودیم. ﴿6﴾ (این کار) رحمت بزرگ از سوی پروردگارت است، البته او شنوای داناست. ﴿7﴾ پروردگار آسمان‌ها و زمین و آنچه میان آن دو است اگر یقین کننده هستید (پس ایمان آورید).﴿8﴾ هیچ معبودی به حق جز او نیست و اوست که زنده می‌کند و می‌میراند و پروردگار شما و پروردگار پدران پیشین شماست. ﴿9﴾ بلکه آنان در شک عمیق بازی می‌کنند. ﴿10﴾ پس منتظر روزی باش که آسمان دود آشکار را با خود می‌آورد. ﴿11﴾ مردم را فرا می‌گیرد، این است عذاب دردناک . ﴿12﴾ (مردم می‌گویند:) ای پروردگار ما! عذاب را از ما دور کن، همانا ما ایمان آرندگانیم. ﴿13﴾ این پند برای آنان چه سود؟ در حالیکه پیغمبر روشنگر (حق) نزد آنان آمده بود. ﴿14﴾ باز از وی روی گرداندند و گفتند: او دیوانۀ آموخته شده است. ﴿15﴾ البته ما برای مدتی اندک برطرف کننده عذاب هستیم (لیکن) شما باز (به شرک خود) رجوع کننده اید. ﴿16﴾ روزی که به گرفتن سخت شما را بگیریم، البته ما انتقام گیرنده‌ایم. ﴿17﴾ و بدون شک ما پیش از ایشان قوم فرعون را آزمودیم در حالیکه پیغمبر بزرگوار نزدشان آمد. ﴿18﴾ (با این پیغام) که بندگان الله (بنی اسرائیل) را به من بسپارید، یقینا من برایتان پیغمبر امین هستم.

﴿وَأَنْ لَا تَعْلُوا عَلَى اللَّهِ إِنِّی آتِیکُمْ بِسُلْطَانٍ مُبِینٍ١٩ وَإِنِّی عُذْتُ بِرَبِّی وَرَبِّکُمْ أَنْ تَرْجُمُونِ٢٠ وَإِنْ لَمْ تُؤْمِنُوا لِی فَاعْتَزِلُونِ٢١ فَدَعَا رَبَّهُ أَنَّ هَؤُلَاءِ قَوْمٌ مُجْرِمُونَ٢٢ فَأَسْرِ بِعِبَادِی لَیْلًا إِنَّکُمْ مُتَّبَعُونَ٢٣ وَاتْرُکِ الْبَحْرَ رَهْوًا إِنَّهُمْ جُنْدٌ مُغْرَقُونَ٢٤ کَمْ تَرَکُوا مِنْ جَنَّاتٍ وَعُیُونٍ٢٥ وَزُرُوعٍ وَمَقَامٍ کَرِیمٍ٢٦ وَنَعْمَةٍ کَانُوا فِیهَا فَاکِهِینَ٢٧ کَذَلِکَ وَأَوْرَثْنَاهَا قَوْمًا آخَرِینَ٢٨ فَمَا بَکَتْ عَلَیْهِمُ السَّمَاءُ وَالْأَرْضُ وَمَا کَانُوا مُنْظَرِینَ٢٩ وَلَقَدْ نَجَّیْنَا بَنِی إِسْرَائِیلَ مِنَ الْعَذَابِ الْمُهِینِ٣٠ مِنْ فِرْعَوْنَ إِنَّهُ کَانَ عَالِیًا مِنَ الْمُسْرِفِینَ٣١ وَلَقَدِ اخْتَرْنَاهُمْ عَلَى عِلْمٍ عَلَى الْعَالَمِینَ٣٢ وَآتَیْنَاهُمْ مِنَ الْآیَاتِ مَا فِیهِ بَلَاءٌ مُبِینٌ٣٣ إِنَّ هَؤُلَاءِ لَیَقُولُونَ٣٤ إِنْ هِیَ إِلَّا مَوْتَتُنَا الْأُولَى وَمَا نَحْنُ بِمُنْشَرِینَ٣٥ فَأْتُوا بِآبَائِنَا إِنْ کُنْتُمْ صَادِقِینَ٣٦ أَهُمْ خَیْرٌ أَمْ قَوْمُ تُبَّعٍ وَالَّذِینَ مِنْ قَبْلِهِمْ أَهْلَکْنَاهُمْ إِنَّهُمْ کَانُوا مُجْرِمِینَ٣٧ وَمَا خَلَقْنَا السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضَ وَمَا بَیْنَهُمَا لَاعِبِینَ٣٨ مَا خَلَقْنَاهُمَا إِلَّا بِالْحَقِّ وَلَکِنَّ أَکْثَرَهُمْ لَا یَعْلَمُونَ٣٩﴾ [الدخان: 19-39].

﴿19﴾ و (اینکه) بر الله برتری نجویید (همانا) من برای شما دلیل آشکار می‌آورم. ﴿20﴾ و البته من به پروردگار خود و پروردگار شما پناه می‌برم از اینکه مرا سنگسار کنید. ﴿21﴾ و اگر به من ایمان نمی‌آورید، پس از من کناره گیری کنید. ﴿22﴾ پس او (پیغمبر) پروردگار خود را به دعا خواند که یقینا آنها قوم مجرم‌اند. ﴿23﴾ (به او گفتیم:) پس بندگانم را شبانه ببر (و بدانید که) حتما شما تعقیب می‌شوید. ﴿24﴾ و بحر را آرام رها کن، زیرا ایشان لشکری‌اند غرق شده گان. ﴿25﴾ (پس از غرق شدن) چه باغها و چشمه‌های بسیاری را گذاشتند. ﴿26﴾ و چه کشتزارها و جایگاهی عالی (را بجا گذاشتند). ﴿27﴾ و چه نعمتی که در آن شاد و خرم بودند. ﴿28﴾ این طور (شد) و ما همه ای این نعمت‌ها را از آنها گرفتیم و به قوم دیگری دادیم. ﴿29﴾ پس نه آسمان بر (حال) آنها گریست و نه زمین. و نه از مهلت داده شدگان بودند. ﴿30﴾ و البته ما بنی اسراییل را از عذاب اهانت آمیز نجات دادیم. ﴿31﴾ از فرعون که او سرکش و از اسرافکاران بود. ﴿32﴾ و همانا ما بنی اسرائیل را عالمانه برگزیدیم و بر جهانیان (هم عصر شان) برتری دادیم. ﴿33﴾ و از نشانه‌هایی به آنان دادیم که در آن آزمایش آشکار بود. ﴿34﴾ البته این (مشرکان) می‌گویند. ﴿35﴾ غیر از این مرگ اول ما (زندگی دیگر) نیست و ما بار دیگر زنده نخواهیم شد. ﴿36﴾ پس اگر (شما پیغمبران) راستگو هستید، پدران (مردۀ) ما را بیاورید. ﴿37﴾ آیا آنان (مشرکان مکه) بهترند یا قوم «تبع»؟ و کسانی که پیش از آنان بودند؟ ما آنان را به خاطر اینکه قوم مجرم بودند، نابود کردیم ﴿38﴾ ما آسمان‌ها و زمین و آنچه را که در میان آن دو است بیهوده و بی‌هدف نه آفریدیم. ﴿39﴾ ما آن دو را جز به حق نه آفریدیم لیکن بیشترشان نمی‌دانند.

﴿إِنَّ یَوْمَ الْفَصْلِ مِیقَاتُهُمْ أَجْمَعِینَ٤٠ یَوْمَ لَا یُغْنِی مَوْلًى عَنْ مَوْلًى شَیْئًا وَلَا هُمْ یُنْصَرُونَ٤١ إِلَّا مَنْ رَحِمَ اللَّهُ إِنَّهُ هُوَ الْعَزِیزُ الرَّحِیمُ٤٢ إِنَّ شَجَرَتَ الزَّقُّومِ٤٣ طَعَامُ الْأَثِیمِ٤٤ کَالْمُهْلِ یَغْلِی فِی الْبُطُونِ٤٥ کَغَلْیِ الْحَمِیمِ٤٦ خُذُوهُ فَاعْتِلُوهُ إِلَى سَوَاءِ الْجَحِیمِ٤٧ ثُمَّ صُبُّوا فَوْقَ رَأْسِهِ مِنْ عَذَابِ الْحَمِیمِ٤٨ ذُقْ إِنَّکَ أَنْتَ الْعَزِیزُ الْکَرِیمُ٤٩ إِنَّ هَذَا مَا کُنْتُمْ بِهِ تَمْتَرُونَ٥٠ إِنَّ الْمُتَّقِینَ فِی مَقَامٍ أَمِینٍ٥١ فِی جَنَّاتٍ وَعُیُونٍ٥٢ یَلْبَسُونَ مِنْ سُنْدُسٍ وَإِسْتَبْرَقٍ مُتَقَابِلِینَ٥٣ کَذَلِکَ وَزَوَّجْنَاهُمْ بِحُورٍ عِینٍ٥٤ یَدْعُونَ فِیهَا بِکُلِّ فَاکِهَةٍ آمِنِینَ٥٥ لَا یَذُوقُونَ فِیهَا الْمَوْتَ إِلَّا الْمَوْتَةَ الْأُولَى وَوَقَاهُمْ عَذَابَ الْجَحِیمِ٥٦ فَضْلًا مِنْ رَبِّکَ ذَلِکَ هُوَ الْفَوْزُ الْعَظِیمُ٥٧ فَإِنَّمَا یَسَّرْنَاهُ بِلِسَانِکَ لَعَلَّهُمْ یَتَذَکَّرُونَ٥٨ فَارْتَقِبْ إِنَّهُمْ مُرْتَقِبُونَ٥٩﴾ [الدخان: 40-59].

﴿40﴾ البته روز فیصله میان توحید و شرک وعده گاه همۀ آنهاست. ﴿41﴾ روزی که هیچ دوستی از دوستی (دیگر) چیزی را دفع نکند و آنان مدد نمی‌شوند. ﴿42﴾ به جز کسی که الله بر او رحم کند، چون او (الله) غالب مهربان است. ﴿43﴾ البته درخت زقوم. ﴿44﴾ غذای گنهگاران است. ﴿45﴾ مانند مس گداخته شده در شکم‌ها می‌جوشد. ﴿46﴾ چون جوشیدن آب گرم. ﴿47﴾ (به مأموران دوزخ دستور داده می‌شود) او را بگیرید پس وی را به سختی به‌سوی قعر دوزخ بکشانید. ﴿48﴾ باز بر بالای سرش از عذاب آب جوشیده بریزید. ﴿49﴾ (به او گفته شود: عذاب را) بچش، چون تو بسیار عزت مند و (گرامی) و بزرگوار هستی. ﴿50﴾ این همان چیزی است که همیشه درباره آن شک و تردید داشتید. ﴿51﴾ البته پرهیزگاران در جایگاه امن و امانی هستند. ﴿52﴾ در (میان) باغها و (در کنار) چشمه سارها. ﴿53﴾ لباس‌هایی از ابریشم نازک و ضخیم می‌پوشند و در مقابل یکدیگر نشسته‌اند. ﴿54﴾ این چنین (است مقام پرهیزگاران) و حورهای گشاده چشم را همسر آنان قرار می‌دهیم. ﴿55﴾ آنان در آنجا هر میوه ای را (که بخواهند) با آسودگی می‌طلبند. ﴿56﴾ در جنت مرگ را نچشند، به جز مرگ نخستین را که قبلا چشیده بودند و الله آنان را از عذاب دوزخ حفظ نموده است. ﴿57﴾ (این همه) فضل و بخششی است از سوی پروردگار تو، این همان کامیابی بزرگ است. ﴿58﴾ جز این نیست که ما قرآن را با زبان تو آسان کردیم تا شاید پند گیرند. ﴿59﴾ پس منتظر باش که آنان (نیز) منتظرند.