دعا

دعا

دعا بنده را به خدا وصل می‎کند، هنگام مصیبت سبب آرامش دل می‌شود، غفلت را دورمی‎کند. ادعیه‎ای که رسول خداص به ما یاد داده‌اند؛ آن‌ها از تعالیم اسلام دانسته می‌شود.

دعا زنگ از دل سیاه دلان پاک می‎کند.

دعاهایی که در ذیل نوشته می‌شود؛ بهتر است که زبانی یاد نموده و خداوند را با آن دعاها خواند:

1-  ﴿إِنِّی وَجَّهۡتُ وَجۡهِیَ لِلَّذِی فَطَرَ ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَٱلۡأَرۡضَ حَنِیفٗاۖ وَمَآ أَنَا۠ مِنَ ٱلۡمُشۡرِکِینَ٧٩﴾ [الأنعام: 79] «من روی خود را به‌سوی کسی متوجه کرده‌ام؛ که آسمان‌ها و زمین را آفرید، در حالی‎که من از باطل روی گردان هستم و به‌سوی حق آمده‌ام و از مشرکان نیستم».

2-  ﴿قُلۡ إِنَّ صَلَاتِی وَنُسُکِی وَمَحۡیَایَ وَمَمَاتِی لِلَّهِ رَبِّ ٱلۡعَٰلَمِینَ١٦٢﴾ [الأنعام: 162] «نمازم و تمام عباداتم و زندگی‎ام و مرگم؛ همه برای خداوند، پروردگار جهانیان است؛ که شریکی ندارد، به همین دستور یافته‎ام و من از نخستین فرمانبردارانم».

3-  «اللهُمَّ أَنْتَ الْمَلِکُ لَا إِلَهَ إِلَّا أَنْتَ أَنْتَ رَبِّی، وَأَنَا عَبْدُکَ، ظَلَمْتُ نَفْسِی، وَاعْتَرَفْتُ بِذَنْبِی، فَاغْفِرْ لِی ذُنُوبِی جَمِیعًا، إِنَّهُ لَا یَغْفِرُ الذُّنُوبَ إِلَّا أَنْتَ». پروردگارا! تویی پادشاه، بجز تو معبودی (به حق) نیست؛ تو پروردگار من هستی و من بنده تو هستم، بر خود ستم کرده‎ام و به گناه خود اعتراف نمودم، همه گناهانم را ببخش؛ بی‌گمان جز تو کسی گناهان را نمی‎آمرزد»[1].

4-  «اللَّهُمَّ وَاهْدِنِی لِأَحْسَنِ الْأَخْلَاقِ لَا یَهْدِی لِأَحْسَنِهَا إِلَّا أَنْتَ، وَاصْرِفْ عَنِّی سَیِّئَهَا لَا یَصْرِفُ عَنِّی سَیِّئَهَا إِلَّا أَنْتَ، لَبَّیْکَ وَسَعْدَیْکَ». پروردگارا! مرا به نیکوترین اخلاق و خصلت‌ها، راهنمایی فرما، همانا جز تو کسی نیست؛ که مرا به‌سوی نیکوترین آن‌ها راهنمایی کند. خصلت‌های بد را از من دور بگردان؛ زیرا جز تو کسی نیست که خصلت‌های بد را از من دور بگرداند، من در بارگاه تو حاضرم و برای اطاعتت آماده‎ام.[2]

5-  «اَلْخَیْرُ کُلُّهُ فِی یَدَیْکَ، وَالشَّرُّ لَیْسَ إِلَیْکَ، أَنَا بِکَ وَإِلَیْکَ، تَبَارَکْتَ وَتَعَالَیْتَ، أَسْتَغْفِرُکَ وَأَتُوبُ إِلَیْکَ». هرگونه خیر و نیکی در دست توست؛ بدی را به‌سوی تو راهی نیست من به (لطف) تو موجود هستم؛ و به‌سوی تو متوجه‎ام؛ تو بسیار با برکت و برتر هستی، از تو آمرزش می‎خواهم و به‌سوی تو توبه می‎کنم[3].

6-  «اللهُمَّ لَکَ سَجَدْتُّ، وَبِکَ آمَنْتُ، وَلَکَ أَسْلَمْتُ، سَجَدَ وَجْهِی لِلَّذِی خَلَقَهُ، وَصَوَّرَهُ، وَشَقَّ سَمْعَهُ وَبَصَرَهُ، تَبَارَکَ اللهُ أَحْسَنُ الْخَالِقِینَ». پروردگارا! برای تو سجده کردم و به تو ایمان آوردم و در مقابل فرمان تو تسلیم شدم، چهره‎ام برای آن ذاتی که آن را آفرید؛ و صورت بخشید و شنوایی و بینایی در آن قرار داد؛ سجده کرد، با برکت است پروردگاری که بهترین آفرینندگان است.[4]

7-  «سَجَدَ لَکَ سِوَادِی وَخَیَالِی، وَبِکَ آمَنَ فُؤَادِی، أَبُوءُ بِنِعْمَتِکَ عَلَیَّ». پروردگارا! ظاهر من و باطن من برای تو سجده نمود و دلم به تو ایمان دارد و من به نعمت‌هایت اعتراف می‎کنم.[5]

8-  پروردگارا! در کار و کسبم برکت عنایت فرما و در اراده نیکی عطا فرما و به من توفیق ده؛ که شکر نعمت‌هایت را بجای آورم؛ و عبادت تو را بخوبی انجام دهم و قلبم را از عیوب پاک نما و راستی را بر زبانم جاری ساز.[6]

9-  «اللهُمَّ أَصْلِحْ لِی دِینِی الَّذِی هُوَ عِصْمَةُ أَمْرِی، وَأَصْلِحْ لِی دُنْیَایَ الَّتِی فِیهَا مَعَاشِی، وَأَصْلِحْ لِی آخِرَتِی الَّتِی فِیهَا مَعَادِی، وَاجْعَلِ الْحَیَاةَ زِیَادَةً لِی فِی کُلِّ خَیْرٍ، وَاجْعَلِ الْمَوْتَ رَاحَةً لِی مِنْ کُلِّ شَرٍّ». خدایا! دینم را برایم اصلاح و درست نما؛ که نجات من در آن است و دنیایم را اصلاح کن وسامان بده؛ که معیشت و زندگی‎ام در آن است....[7]

10-                        «اللهُمَّ إِنِّی أَسْأَلُکَ عِلْمًا نَافِعًا، وَرِزْقًا طَیِّبًا، وَعَمَلًا مُتَقَبَّلًا» الهی! من از تو علم سودمند و روزی پاک و عمل مقبول را می‎خواهم.[8]

11-                        «اللَّهُمَّ إِنِّی أَعُوذُ بِکَ مِنَ العَجْزِ وَالکَسَلِ، وَالجُبْنِ وَالبُخْلِ وَالهَرَمِ، وَأَعُوذُ بِکَ مِنْ عَذَابِ القَبْرِ، وَأَعُوذُ بِکَ مِنْ فِتْنَةِ المَحْیَا وَالمَمَاتِ».  خدایا! من از ناتوانی و سستی، بخل و ترسو عذاب قبر؛ به تو پناه می‌برم....[9]

12-                        «اللَّهُمَّ آتِ نَفْسِی تَقْوَاهَا وَزَکِّهَا أَنْتَ خَیْرُ مَنْ زَکَّاهَا أَنْتَ وَلِیُّهَا وَمَوْلَاهَا» پروردگارا! در دلم تقوا قرار بده؛ آن را پاک گردان، تنها تویی که آن را پاک می‎گردانی، و تو تنها ولی و کارساز من هستی.[10]

13-                        «اللَّهُمَّ إِنِّی أَعُوذُ بِکَ مِنْ عِلْمٍ لَا یَنْفَعُ وَمِنْ قَلْبٍ لَا یَخْشَعُ وَمِنْ نَفْسٍ لَا تَشْبَعُ وَمِنْ دَعْوَةٍ لَا یُسْتَجَابُ لَهَا».  پروردگارا! ازعلمی که سودمند نباشد و از قلبی که خوف تو در آن نباشد و از نفسی که قناعت نکند و از دعایی که پذیرفته نشود، از همه این‌ها از تو پناه می‎خواهم.[11]

14-                        «اللَّهُمَّ أَلِّفْ بَیْنَ قُلُوبِنَا، وَأَصْلِحْ ذَاتَ بَیْنِنَا، وَاهْدِنَا سُبُلَ السَّلَامِ، وَنَجِّنَا مِنَ الظُّلُمَاتِ إِلَى النُّورِ، وَجَنِّبْنَا الْفَوَاحِشَ مَا ظَهَرَ مِنْهَا وَمَا بَطَنَ». خدایا! بین دل‌هایمان الفت بده؛ امورمان را اصلاح فرما، همه ما را به راه سلامتی هدایت نما و ما را از تاریکی‌ها به‌سوی روشنایی بیاور و از زشتی‌ها و منکرات آشکار و پنهان دور کن.[12]

15- «وَبَارِکْ لَنَا فِی أَسْمَاعِنَا وَأَبْصَارِنَا وَقُلُوبِنَا وَأَزْوَاجِنَا وَذُرِّیَّاتِنَا، وَتُبْ عَلَیْنَا، إِنَّکَ أَنْتَ التَّوَّابُ الرَّحِیمُ، وَاجْعَلْنَا شَاکِرِینَ لِنِعْمَتِکَ، مُثْنِینَ بِهَا، قَابِلِیهَا وَأَتِمَّهَا عَلَیْنَا» در گوشمان، چشمانمان و دل مان و همسرانمان و فرزندانمان؛ برکت عطا فرما، بر همگی مان رحم نما، ما را شکرگزار نعمت‌هایت قرار ده، ما را همواره از نعمت برخوردار گردان و توفیق شکر و ثنای خودت را بما بده و نعمت‌هایت را بر ما تمام فرما.[13]

آمین یا رب العالمین

---

[1]- صحیح مسلم.

[2]- صحیح مسلم.

[3]- صحیح مسلم، جزء حدیث (1848).

[4]- صحیح مسلم، جزء حدیث (1848).

[5]- الدعوات الکبیر للبیهقی.

[6]- این ترجمه ناقص از حدیثی است که شیخ البانی در سلسلة الأحادیث الضعیفة می‌گوید: آن حدیث ضعیف است. (مُصحح)

[7]- صحیح مسلم، جزء حدیث (7078). (مُصحح)

[8]- سنن ابن ماجه، (۹۲۵) محقق کتاب مذکور محمد فؤاد عبد الباقی با در نظرداشت احکام البانی می‌گوید حدیث مذکور صحیح و اسناد آن ثقه است. (مُصحح)

[9]- صحیح بخاری، حدیث (2823). (مُصحح)

[10]- صحیح مسلم، جزء حدیث (7081). (مُصحح)

[11]- همان.

[12]- سنن ابوداود، جزء حدیث (971)، صحیح است. (مُصحح)

[13]- همان.

رفتار با غلام، کنیز و خادم

رفتار با غلام، کنیز و خادم

1-  «غلامان برادران شما هستند؛ خداوند آن‌ها را زیر دست شما قرار داده است، کسی‌که کنیز یا غلامی‌دارد، او را بخوبی غذا دهد و به خوبی او را لباس بپوشاند و بیش از توانایی از آنان کار نکشد و در کارهای سنگین و دشوار با آنان کمک نماید».[1]

2-  «آزاد کردن غلام یا کنیز؛ (در حقیقت) آزاد کردن خود از آتش جهنم است».[2]

3-  کسی پرسید چقدر از خدمتکار دربگذاریم؟ رسول خداص فرمود: «روزی هفتاد بار».[3]

---

[1]- حدیث مذکور متفق علیه است و شیخ البانی در کتاب إرواء الغلیل (7/247) می‌فرماید: این حدیث صحیح است. (مُصحح)

[2]- صحیح بخاری، (6715) و صحیح مسلم، (3670). (مُصحح)

[3]- سنن ابوداود، (5166)، شیخ البانی می‌گوید: حدیث صحیح است. (مُصحح)

عظمت و بزرگی علم

عظمت و بزرگی علم

1-  «کسی که در پی حصول علم باشد، راه بهشت برای او آسان می‌گردد».[1]

2-  «شما تا زمانی که در طلب علم هستید؛ در راه خدا هستید».[2]

3-  «طلب علم کفاره گناهان گذشته است».[3]

4-  «شوق و رغبت به علم و تحقیق نصف علم است».

5-  «عظمت و بزرگی علم از عظمت و بزرگی عبادت بهتر است».[4]

6-  «حکمت و دانش را گم شده خود بحساب آور، هر جا یافتی آن را بگیر».[5]

7-  «کسی که علمی را کتمان می‎کند، روز قیامت با لگامی از آتش؛ لگام زده می‌شود».[6]

8-  «هر جا علم و حلم یکجا شوند؛ چیزی بهتر از آن دو یکجا بدست نمی‎آید».

---

[1]- جامع الأحادیث، جلال الدین سیوطی، حدیث شماره (20487)، شیخ البانی می‌گوید: حدیث صحیح است. (مُصحح)

[2]- ترمذی، طبرانی، ابن عبدالبر وغیره حدیث را روایت نموده‌اند ولی شیخ البانی در سلسلة الأحادیث الضعیفة  (5/237) می‌گوید: حدیث ضعیف است. (مُصحح)

[3]- شیخ البانی این الفاظ را تحت حدیث شماره (4527) سلسلة الأحادیث الضعیفة ذکر نموده و می‌گوید حدیث ضعیف و حافظ در "التقریب" میفرماید:  حدیث مذکور متروک می‌باشد. (مُصحح)

[4]-  شیخ البانی در سلسلة الأحادیث الضعیفة  (8/3939) می‌گوید: این حدیث بسیار ضعیف است. (مُصحح)

[5]- شیخ البانی در ضعیف الجامع، شماره (4301) میفرماید: این حدیث بسیار ضعیف است. (مُصحح)

[6]- مسند احمد، (7571). (مُصحح)

رفتار با یکدیگر

رفتار با یکدیگر

1-  «کسی که بر کودکان رحم نکند؛ و بزرگان را احترام ننماید، او ازما نیست».[1]

2-  «شما بر اهل زمین رحم کنید، خداوند در آسمان بر شما رحم می‎فرماید».

3-  «مؤمن برای مؤمن آیینه است، اگر در برادرش کوتاهی ببیند؛ فقط به او می‌گوید».[2]

4-  «محبت و همدردی از دیوار بیاموزید، چگونه یک خشت خشت دیگر را محکم گرفته است».

5-  «با خنده و تبسم پیش آمدن، سخن نیکو گفتن، دوری گزیدن از سخنان ناروا، راه گم کرده را راهنمایی کردن، نابینا را راهنمایی نمودن، خار و خاشاکی از راه بر داشتن، آب دلو خود در دلو دیگری ریختن... این‌ها همه صدقه است».[3]

6-  «سلام کردن، بینوایان را طعام دادن، در دل شب نماز خواندن، این‌ها نشانه‌های خوبی اسلام شخص می‌باشد».

7-  «کسی که اخلاقش نیکو است؛ اوروز قیامت دوست من و نزدیک من خواهد بود».

8-  «کسی که اخلاقش بد است؛ من از او بیزارم و از او دور هستم، کسانی که بیهوده سخن می‎گویند، تکبر می‎ورزند، من از آنان بیزارم».

9-  «ظاهری خوب و زیبا داشتن تکبرنیست؛ مردم را تحقیر کردنو حق را رد نمودن تکبراست».

10- «با همه کس محبت داشتن؛ نیمی از عقل‎مندی است».

11- «هرگز چنین نگویید: اگر مردم خوبی کردند؛ ما نیزخوبی می‎کنیم، واگر آنان ظلم کردند؛ ما هم ظلم می‎کنیم، بلکه چنین به خودتان عادت دهید؛ که اگر مردم به شما خوبی کنند، شما در حق آنان احسان کنید و اگر با شما بدی کردند، شما بر آنان ظلم نکنید».

---

[1]- اکثر کتب حدیث با الفاظ مختلف روایت نموده‌اند مثلا: سنن بوداود، حدیث (4945)، شیخ البانی می‌گوید حدیث مذکور با لفظ (ویعرف حق کبیرنا) صحیح است و به لفظ (یؤقر کبیرنا) ضعیف می‌باشد. (مُصحح)

[2]- سنن ابوداود، حدیث (4920)، شیخ البانی در سلسلة الأحادیث الضعیفة والموضوعة می‌گوید: حدیث صحیح است. (مُصحح)

[3]- سنن ترمذی،  (2022) حدیث صحیح است. (مُصحح)

بدی گدایی و سوال کردن

بدی گدایی و سوال کردن

1-  «کسی که به غرض جمع نمودن مال از مردم چیزی سوال می‎کند، در حقیقت او آتش جهنم را برای خود جمع‎آوری می‎نماید، اکنون او زیاد جمع کند یا کم».[1]

2-  «بدترین شخص کسی است که به نام خدا از مردم طلب می‎کند؛ باز هم چیزی به او نمی‎رسد، مواظب باشید به نام خدا از مردم چیزی نخواهید، بلکه از خدا بخواهید».

---

[1]- صحیح مسلم، حدیث (2446)، شیخ البانی میگوید: حدیث صحیح است. (مُصحح)