-
36. علی، أعلی و متعال
پنج‌شنبه 12 دی 1398 10:59
36. علی، أعلی و متعال پروردگار جهانیان فرموده است: ﴿وَهُوَ ٱلۡعَلِیُّ ٱلۡعَظِیمُ﴾ [البقرة: 255] «و او بلندمرتبه و بزرگ است.» ﴿وَأَنَّ ٱللَّهَ هُوَ ٱلۡعَلِیُّ ٱلۡکَبِیرُ﴾ [الحج: 62] «و به راستی که الله بلندمرتبۀ بزرگ است.» ﴿سَبِّحِ ٱسۡمَ رَبِّکَ ٱلۡأَعۡلَى﴾ [الأعلى: 1] «نام پروردگار بلندمرتبه‌ات را به پاکی یاد کن.»...
-
35. عفوّ، غفور، غفّار و توّاب
پنج‌شنبه 12 دی 1398 10:59
35. عفوّ، غفور، غفّار و توّاب در قرآن حکیم، می‌خوانیم: ﴿۞ذَٰلِکَۖ وَمَنۡ عَاقَبَ بِمِثۡلِ مَا عُوقِبَ بِهِۦ ثُمَّ بُغِیَ عَلَیۡهِ لَیَنصُرَنَّهُ ٱللَّهُۚ إِنَّ ٱللَّهَ لَعَفُوٌّ غَفُورٞ﴾ [الحج: 60] «(احکام) این است، و هر کس به همان مقدار که به او ستم شده است مجازات کند، سپس بر او ستم شود، بدون تردید الله وی را یاری...
-
34. لطیف و خبیر
پنج‌شنبه 12 دی 1398 10:59
34. لطیف و خبیر این دو اسم در چندین آیه، کنار هم تکرار شده‌اند؛ مانند: ﴿لَّا تُدۡرِکُهُ ٱلۡأَبۡصَٰرُ وَهُوَ یُدۡرِکُ ٱلۡأَبۡصَٰرَۖ وَهُوَ ٱللَّطِیفُ ٱلۡخَبِیرُ﴾ [الأنعام: 103] «چشم‌ها او را در نمی‌یابند و او چشم‌ها را در می‌یابد و او تعالی باریک‌بین آگاه است.» ﴿أَلَمۡ تَرَ أَنَّ ٱللَّهَ أَنزَلَ مِنَ ٱلسَّمَآءِ مَآءٗ...
-
33. علیم
پنج‌شنبه 12 دی 1398 10:58
33. علیم نام مذکور در بیش از 150 آیه بیان شده است؛ از جمله: ﴿یَخۡلُقُ مَا یَشَآءُۚ وَهُوَ ٱلۡعَلِیمُ ٱلۡقَدِیرُ﴾ [الرّوم: 54] «هر چه بخواهد می‌آفریند و او دانای تواناست.» ﴿وَکَفَىٰ بِٱللَّهِ عَلِیمٗا﴾ [النّساء: 70] «و کافی است که الله داناست.» ﴿ذَٰلِکَ تَقۡدِیرُ ٱلۡعَزِیزِ ٱلۡعَلِیمِ﴾ [یس: 38] «این تقدیر (پروردگار)...
-
32. بصیر
پنج‌شنبه 12 دی 1398 10:58
32. بصیر این نام بیش از 40 مرتبه در قرآن تکرار شده است؛ از جمله در آیات زیر: ﴿لَیۡسَ کَمِثۡلِهِۦ شَیۡءٞۖ وَهُوَ ٱلسَّمِیعُ ٱلۡبَصِیرُ﴾ [الشّورى: 11] «هیچ چیز همانند او نیست و او شنوای بیناست.» ﴿إِنَّ ٱللَّهَ کَانَ سَمِیعَۢا بَصِیرٗا﴾ [النّساء: 58] «همانا الله شنوای بیناست.» ﴿وَٱللَّهُ بِمَا تَعۡمَلُونَ بَصِیرٌ﴾...
-
31. سمیع
پنج‌شنبه 12 دی 1398 10:58
31. سمیع این نام تقریبا در 50 آیه از قرآن کریم آمده است؛ از جمله: ﴿قَدۡ سَمِعَ ٱللَّهُ قَوۡلَ ٱلَّتِی تُجَٰدِلُکَ فِی زَوۡجِهَا وَتَشۡتَکِیٓ إِلَى ٱللَّهِ وَٱللَّهُ یَسۡمَعُ تَحَاوُرَکُمَآۚ إِنَّ ٱللَّهَ سَمِیعُۢ بَصِیرٌ﴾ [المجادلة: 1] «قطعاً الله سخن زنی را که دربارۀ شوهرش با تو مجادله می‌کرد و به الله شکایت می‌برد...
-
30. فتّاح
پنج‌شنبه 12 دی 1398 10:57
30. فتّاح الله ـ میفرماید: ﴿قُلۡ یَجۡمَعُ بَیۡنَنَا رَبُّنَا ثُمَّ یَفۡتَحُ بَیۡنَنَا بِٱلۡحَقِّ وَهُوَ ٱلۡفَتَّاحُ ٱلۡعَلِیمُ﴾ [سبأ: 26] «بگو: پروردگارمان (همۀ) ما (و شما) را گرد می‌آورد، سپس در میان ما به حق داوری می‌کند و او داور داناست.» ﴿وَسِعَ رَبُّنَا کُلَّ شَیۡءٍ عِلۡمًاۚ عَلَى ٱللَّهِ تَوَکَّلۡنَاۚ رَبَّنَا...
-
29. وهّاب
پنج‌شنبه 12 دی 1398 10:57
29. وهّاب این نام در سه آیه از قرآن حکیم آمده است: ﴿رَبَّنَا لَا تُزِغۡ قُلُوبَنَا بَعۡدَ إِذۡ هَدَیۡتَنَا وَهَبۡ لَنَا مِن لَّدُنکَ رَحۡمَةًۚ إِنَّکَ أَنتَ ٱلۡوَهَّابُ﴾ [آل‌عمران: 8] «پروردگارا! دل‌های ما را پس از آنکه ما را هدایت کردی (از راه حق) منحرف نکن و از سوی خود، رحمتی بر ما ببخش، که همانا تو بخشنده‌ای.»...
-
28. هادی
پنج‌شنبه 12 دی 1398 10:56
28. هادی الله متعال اسم مزبور را در دو آیه آورده است: ﴿وَإِنَّ ٱللَّهَ لَهَادِ ٱلَّذِینَ ءَامَنُوٓاْ إِلَىٰ صِرَٰطٖ مُّسۡتَقِیمٖ﴾ [الحج: 54] «و یقیناً الله کسانی را که ایمان آوردند به راه راست هدایت می‌کند.» ﴿وَکَفَىٰ بِرَبِّکَ هَادِیٗا وَنَصِیرٗا﴾ [الفرقان: 31] «و پروردگارت برای راهنمایی و یاری (تو) کافی است.» هادی...
-
27. صمد
پنج‌شنبه 12 دی 1398 10:56
27. صمد این اسم در سورۀ اخلاص بیان شده است: ﴿قُلۡ هُوَ ٱللَّهُ أَحَدٌ١ ٱللَّهُ ٱلصَّمَدُ٢ لَمۡ یَلِدۡ وَلَمۡ یُولَدۡ٣ وَلَمۡ یَکُن لَّهُۥ کُفُوًا أَحَدُۢ﴾ [الإخلاص: 1-4] «(ای پیامبر!) بگو: او الله یکتا و یگانه است. الله بی‌نیاز است (و همه نیازمند او هستند). نه (فرزندی) زاده و نه زاده شده است. و هیچ کس همانند و همتای...
-
26. احد و واحد
پنج‌شنبه 12 دی 1398 10:49
26. احد و واحد نام مبارک «احد» فقط در یک آیه از قرآن کریم، در سورۀ «اخلاص» آمده است: ﴿قُلۡ هُوَ ٱللَّهُ أَحَدٌ١ ٱللَّهُ ٱلصَّمَدُ٢ لَمۡ یَلِدۡ وَلَمۡ یُولَدۡ٣ وَلَمۡ یَکُن لَّهُۥ کُفُوًا أَحَدُۢ﴾ [الإخلاص: 1-4] «(ای پیامبر!) بگو: او الله یکتا و یگانه است. الله بی‌نیاز است (و همه نیازمند او هستند). نه (فرزندی) زاده و...
-
25. رزّاق و رازق
پنج‌شنبه 12 دی 1398 10:48
25. رزّاق و رازق نام «رزّاق» در چندین آیه بیان شده است؛ همچون: ﴿إِنَّ ٱللَّهَ هُوَ ٱلرَّزَّاقُ ذُو ٱلۡقُوَّةِ ٱلۡمَتِینُ﴾ [الذّاریات: 58] «بی‌گمان الله است که روزی‌دهنده است، (و او) قدرتمند استوار است.» ﴿وَٱللَّهُ خَیۡرُ ٱلرَّٰزِقِینَ﴾ [الجمعة: 11] «و الله بهترین روزی‌دهندگان است.» ﴿وَإِنَّ ٱللَّهَ لَهُوَ خَیۡرُ...
-
24. مَلِک و مَلیک
پنج‌شنبه 12 دی 1398 10:48
24. مَلِک و مَلیک نام «ملک» در 5 آیه از قرآن حکیم آمده است؛ از جمله: ﴿هُوَ ٱللَّهُ ٱلَّذِی لَآ إِلَٰهَ إِلَّا هُوَ ٱلۡمَلِکُ ٱلۡقُدُّوسُ﴾ [الحشر: 23] «او الله است که جز او معبودی (راستین) نیست، پادشاه و بی‌نهایت پاک است.» ﴿فَتَعَٰلَى ٱللَّهُ ٱلۡمَلِکُ ٱلۡحَقُّۖ ﴾ [المؤمنون: 116] «پس بلند مرتبه (و برتر) است الله که...
-
23. خالق، بارئ و مصوِّر
پنج‌شنبه 12 دی 1398 10:48
23. خالق، بارئ و مصوِّر الله متعال سه اسم فوق را در آیۀ زیر بیان فرموده است: ﴿هُوَ ٱللَّهُ ٱلۡخَٰلِقُ ٱلۡبَارِئُ ٱلۡمُصَوِّرُۖ لَهُ ٱلۡأَسۡمَآءُ ٱلۡحُسۡنَىٰۚ ﴾ [الحشر: 24] «او الله است، خالق، نوآفرین، نقشبند (بی‌نظیر)، برای او تعالی نام‌های نیک است.» یعنی الله در آفرینش تمامی مخلوقات، یگانه و بی‌همتاست، با حکمت خود...
-
22. خالق و خلّاق
پنج‌شنبه 12 دی 1398 10:47
22. خالق و خلّاق نام «خالق» در چندین آیه آمده است؛ از جمله: ﴿هُوَ ٱللَّهُ ٱلۡخَٰلِقُ ٱلۡبَارِئُ ٱلۡمُصَوِّرُۖ﴾ [الحشر: 24] «او الله است، خالق، نوآفرین، نقشبند (بی‌نظیر).» ﴿ٱللَّهُ خَٰلِقُ کُلِّ شَیۡءٖۖ وَهُوَ عَلَىٰ کُلِّ شَیۡءٖ وَکِیلٞ﴾ [الزّمر: 62] «الله آفریدگار هر چیزی است، و او بر هر چیزی نگهبان است.» و با صیغۀ...
-
21. حیّ و قیّوم
پنج‌شنبه 12 دی 1398 10:47
21. حیّ و قیّوم این دو اسم، در سه آیه از قرآن کریم، کنار هم آمده‌اند؛ ابتدا در آیة الکرسی: ﴿ٱللَّهُ لَآ إِلَٰهَ إِلَّا هُوَ ٱلۡحَیُّ ٱلۡقَیُّومُۚ﴾ [البقرة: 255] «الله (معبود بر حق است) هیچ معبودی به حق جز او نیست، زنده (و جهان هستی را) نگهدار و مدبّر است.» دوم در ابتدای سورۀ «آل‌عمران»: ﴿الٓمٓ١ ٱللَّهُ لَآ إِلَٰهَ...
-
20. رحمان و رحیم
چهارشنبه 11 دی 1398 23:50
20. رحمان و رحیم دو اسم شریفی که بسیار در قرآن مجید بیان شده‌اند؛ مثلا در آیات زیر می‌خوانیم: ﴿ٱلرَّحۡمَٰنُ عَلَى ٱلۡعَرۡشِ ٱسۡتَوَىٰ﴾ [طه: 5] «(الله) رحمان (است که) بر عرش قرار گرفت.» ﴿ثُمَّ ٱسۡتَوَىٰ عَلَى ٱلۡعَرۡشِۖ﴾ [الفرقان: 59] «سپس بر عرش قرار گرفت.» ﴿إِنِّیٓ أَخَافُ أَن یَمَسَّکَ عَذَابٞ مِّنَ ٱلرَّحۡمَٰنِ﴾...
-
19. ربّ
چهارشنبه 11 دی 1398 23:50
19. ربّ نامی بزرگ برای الله أ که در آیات و عبارات مختلفی از قرآن کریم، بیش از 500 مرتبه تکرار شده است، چنانکه الله متعال میفرماید: ﴿ٱلۡحَمۡدُ لِلَّهِ رَبِّ ٱلۡعَٰلَمِینَ﴾ [الفاتحة: 2] «ستایش مخصوص الله است که پروردگار جهانیان است.» ﴿قُلۡ إِنَّ صَلَاتِی وَنُسُکِی وَمَحۡیَایَ وَمَمَاتِی لِلَّهِ رَبِّ ٱلۡعَٰلَمِینَ﴾...
-
18. الله، إله
چهارشنبه 11 دی 1398 23:50
18. الله، إله در مباحث پیشین، مقدّماتی ضروری و اصولی عام دربارۀ شناخت اسماء الله بیان گردید و اکنون مناسب است که در حدّ توان و امکان، برخی از نام‌های الهی را توضیح و شرح دهیم. فقط از الله یگانه درخواست کمک و توفیق داریم. اصل اسماء الله که مشتمل بر معانی سایر نام‌های الهی است، سه اسم هستند: «الله، ربّ و رحمان». این سه...
-
17. برتری برخی از اسماء و صفات الهی بر برخی دیگر
چهارشنبه 11 دی 1398 23:49
17. برتری برخی از اسماء و صفات الهی بر برخی دیگر متونی از قرآن و سنّت دلالت بر برتری برخی از اسماء و صفات الهی بر برخی دیگر می‌کند و حتّی پیامبر ج فرمودند که الله متعال اسم اعظمی دارد که اگر بهوسیلۀ آن دعا گردد، اجابت می‌شود و هر گاه با آن درخواستی شود، الله ﻷ آن درخواست را برآورده می‌سازد، و هر کس قائل به این موضوع...
-
16. بر حذر داشتن از برخی روشهای منحرف در حوزۀ اسماء و صفات الهی
چهارشنبه 11 دی 1398 23:48
16. بر حذر داشتن از برخی روشهای منحرف در حوزۀ اسماء و صفات الهی آنچه در این زمینه بسیار مهم و قابل توجّه و رعایت به شمار می‌رود، این است که بدانیم اشتباه در این حوزه، همچون اشتباه در حوزه‌های دیگر نیست، زیرا این‌ها نام‌هایی برای پروردگار بزرگ و آفریدگار بلند مرتبه هستند، که اشتباه در آنها انحراف و گمراهی و خطا در...
-
15. اثبات نشدن حدیثی دربارۀ شمارش اسماء الله و بیان مفهوم إحصای آنها
چهارشنبه 11 دی 1398 23:48
15. اثبات نشدن حدیثی دربارۀ شمارش اسماء الله و بیان مفهوم إحصای آنها قبلا بیان شد که نام‌های الهی منحصر در عدد معیّنی نیست، و حدیث: «إِنَّ لِلَّهِ تِسْعَةً وَتِسْعِینَ اسْمًا؛ مِائَةً إِلَّا وَاحِدًا، مَنْ أَحْصَاهَا دَخَلَ الجَنَّةَ» دلالت بر انحصار اسماء الله در عدد 99 نمی‌کند، بلکه بیانگر ارزش و جایگاه آنها و...
-
14. اسم‌های الله متعال منحصر در عدد مشخّصی نیست
چهارشنبه 11 دی 1398 23:47
14. اسم‌های الله متعال منحصر در عدد مشخّصی نیست از دیگر اصول مهم در حوزۀ اسماء و صفات، این است که نام‌های الهی منحصر در عدد معیّنی نبوده و در احادیث پیامبر ج، دلایلی روشن در تأیید این مطلب وجود دارد؛ از جمله اینکه مسلم / در صحیح خود،[1] از عایشه ل چنین روایت می‌کند: شبی پیامبر ج را در بستر نیافتم، به دنبالش گشتم تا...
-
13. قاعده: اسماء الله مختص به او تعالی و شایستۀ جلالش است
چهارشنبه 11 دی 1398 23:47
13. قاعده: اسماء الله مختص به او تعالی و شایستۀ جلالش است یکی از اصول مهم و مفید در حوزۀ شناخت نام‌های الهی، این است که اسماء و صفات او تعالی مختصّ او و شایستۀ جلال و کمال و عظمتش است، چنانکه میفرماید: ﴿وَلِلَّهِ ٱلۡأَسۡمَآءُ ٱلۡحُسۡنَىٰ فَٱدۡعُوهُ بِهَاۖ ﴾ [الأعراف: 180] «و برای الله، نام‌های نیک است، پس به آن...
-
12. تقسیم اسماء الله از لحاظ دلالت
چهارشنبه 11 دی 1398 23:46
12. تقسیم اسماء الله از لحاظ دلالت یکی دیگر از اصول مهم و مفید در حوزۀ شناخت نام‌های الله، این است که از لحاظ دلالتشان به دو نوع زیر تقسیم می‌شوند: نوع اول: نام‌هایی که دلالت بر صفتی متعدّی می‌کنند. فعل متعدّی فعلی را گویند که اثر آن از فاعلش بگذرد و به مفعول‌به برسد و به همین سبب، «فعل مجاوز» نیز گفته می‌شود....
-
11. اسم‌های الله تعالی عَلَم (اسم خاص) و صفتند
چهارشنبه 11 دی 1398 23:46
11. اسم‌های الله تعالی عَلَم (اسم خاص) و صفتند یکی از اصول مفید در حوزۀ شناخت نام‌های الهی این است که اسم‌های مذکور، علَم و صفتند، و توصیف با آنها منافاتی با علَم‌بودنشان ندارد؛ یعنی به اعتبار دلالت بر ذات، عَلَم، و از لحاظ دلالت بر معانی، صفتند. و به اعتبار اول مترادف با دلالتشان بر مسمّایی واحد؛ یعنی الله ﻷ بوده و...
-
10. اسامی مزدوج
چهارشنبه 11 دی 1398 23:45
10. اسامی مزدوج یکی از نکات قابل توجّه در حوزۀ شناخت اسم‌های الله متعال، اقتران برخی از این نام‌ها با برخی دیگر، در مواضع متعدّدی از قرآن و سنّت است؛ مانند: «السّمیع البصیر»، «الغفور الرّحیم»، «الغنیّ الحمید»، «الخبیر البصیر»، «الرّؤوف الرّحیم»، «الحکیم العلیم»، «الحمید المجید»، «العزیز الحکیم»، «العلیّ العظیم»،...
-
9. انواع اسم‌های الهی از لحاظ معنا
چهارشنبه 11 دی 1398 23:45
9. انواع اسم‌های الهی از لحاظ معنا یکی از موضوعات بسیار مفید در حوزۀ شناخت اسماء الله، فهم انواع آنها از لحاظ مفاهیم و دلالت‌هایشان است، که عبارتند از: نوع اول: نام‌هایی که دلالت بر صفتی ذاتی می‌کنند. صفت ذاتی یعنی صفتی که همواره با پروردگار است و از ذات الهی جدا نمی‌شود و ارتباطی با مشیّت ندارد. برخی از اسم‌های الهی...
-
8. اعتقاد و روش اهل سنّت و جماعت در حوزۀ اسماء و صفات
چهارشنبه 11 دی 1398 23:45
8. اعتقاد و روش اهل سنّت و جماعت در حوزۀ اسماء و صفات باور و دیدگاه اهل سنّت دربارۀ اسماء و صفات و به طور کلّی در مورد مسائل دینی، اعتقاد و دیدگاهی صحیح و مستقیم است، زیرا متون شرعی را گرامی می‌دارند و به آنچه در قرآن و سنّت بیان شده است، بدون زیادت و نقصان عمل می‌کنند. بنابراین به اسماء و صفاتی که در قرآن و سنّت آمده...
-
7. کمال و حسنابودن تمامی اسم‌های الله متعال
چهارشنبه 11 دی 1398 23:44
7. کمال و حسنابودن تمامی اسم‌های الله متعال الله ـ در قرآن کریم، تمامی اسم‌های بزرگ خود را حسنا نامیده و در 4 آیه، این صفت را برای آنها بیان کرده است، چنانکه میفرماید: ﴿وَلِلَّهِ ٱلۡأَسۡمَآءُ ٱلۡحُسۡنَىٰ فَٱدۡعُوهُ بِهَاۖ وَذَرُواْ ٱلَّذِینَ یُلۡحِدُونَ فِیٓ أَسۡمَٰٓئِهِۦۚ سَیُجۡزَوۡنَ مَا کَانُواْ یَعۡمَلُونَ﴾...