-
حدیث سی وهشتم: حکم سخن گفتن در موقع خطبۀ جمعه
شنبه 10 آبان 1399 23:06
انس بن مالک س روایت کرده است: «أَصَابَتْ النَّاسَ سَنَةٌ عَلَى عَهْدِ رَسُولِ اللَّهِ ج فَبَیْنَا رَسُولُ اللَّهِ ج یَخْطُبُ عَلَى الْمِنْبَرِ یَوْمَ الْجُمُعَةِ قَامَ أَعْرَابِیٌّ فَقَالَ یَا رَسُولَ اللَّهِ هَلَکَ الْمَالُ وَجَاعَ الْعِیَالُ فَادْعُ اللَّهَ لَنَا أَنْ یَسْقِیَنَا قَالَ فَرَفَعَ رَسُولُ اللَّهِ ج...
-
حدیث سی وهفتم: سکوت در موقع خطبۀ جمعه
شنبه 10 آبان 1399 23:06
ابوهریره س روایت کرده است: «کَانَ النَّبِیُّ ج یقول: إِذَا قُلْتَ لِصَاحِبِکَ یَوْمَ الْجُمُعَةِ أَنْصِتْ وَالْإِمَامُ یَخْطُبُ فَقَدْ لَغَوْتَ.» [1] «اگر روز جمعه هنگامیکه امام خطبه میخواند، به دوستت بگویی (ساکت باش!) کار بیهودهای کردهای. (وثوابی نبردهای!)» با وجود اختلاف فقها در "حکم تکلیفی سکوت" در...
-
حدیث سی وششم: قرائت قرآن در خطبۀ جمعه
شنبه 10 آبان 1399 23:05
جابر بن سمره س در وصف خطبۀ پیامبر ج گفته است: «کَلامٌ یَعِظُ بِهِ النَّاسَ، وَیَقْرَأُ آیَاتٍ مِنْ کِتَابِ اللَّهِ ثُمَّ یَنْزِلُ، وَکَانَتْ خُطْبَتُهُ قَصْدًا، وَصَلاتُهُ قَصْدًا.» [1] «پیغمبر ج ایستاده خطبه می‌خواندند سپس مینشستند و سپس بر میخواستند و آیاتی را قرائت میکردند و خداوند را یاد میکردند و خطبه و نمازش...
-
حدیث سی وپنجم: تعداد خطبۀ جمعه
شنبه 10 آبان 1399 23:05
جابر بن سمره س روایت کرده است: «کَانَ یَخْطُبُ قَائِمًا ثُمَّ یَجْلِسُ ثُمَّ یَقُومُ فَیَخْطُبُ قَائِمًا فَمَنْ نَبَّأَکَ أَنَّهُ کَانَ یَخْطُبُ جَالِسًا فَقَدْ کَذَبَ فَقَدْ وَاللَّهِ صَلَّیْتُ مَعَهُ أَکْثَرَ مِنْ أَلْفَىْ صَلاَةٍ.» وفی روایة: «ثمَّ یَقْعُدُ قَعْدَةً لا یتکلمُ.» [1] «پیامبر ج ایستاده خطبه می‌خواندند...
-
حدیث سی وچهارم: خواندن دعای استفتاح خطبه
شنبه 10 آبان 1399 23:04
پیامبر ج هر سخنرانی و خطبه‌ای را با أذکار زیر شروع میکردند: «إِنَّ الْحَمْدَ لِلَّهِ نَحْمَدُهُ وَنَسْتَعِینُهُ مَنْ یَهْدِهِ اللَّهُ فَلاَ مُضِلَّ لَهُ وَمَنْ یُضْلِلْ فَلاَ هَادِىَ لَهُ وَأَشْهَدُ أَنْ لاَ إِلَهَ إِلاَّ اللَّهُ وَحْدَهُ لاَ شَرِیکَ لَهُ وَأَنَّ مُحَمَّدًا عَبْدُهُ وَرَسُولُهُ أَمَّا بَعْدُ!» [1]...
-
حدیث سی وسوّم: زمان اذان گفتن موذن
شنبه 10 آبان 1399 23:04
ابن عمر ب روایت می‌کند: «کان النبی ج إذَا خَرَجَ یَومَ الجُمُعةِ فَقَعَدَ عَلىَ المِنبَرِ أذَّنَ بِلال.» [1] «پیامبر ج هرگاه در روز جمعه خارج می‌شدند، بر منبر مینشستند و بلال أذان می‌گفتند.» از این روایت برمیآید که مستحب بوده موذن وقتی اذان بگوید که امام روی منبر نشسته باشد. وهمچنین سنت بر این بوده که امام هنگام...
-
حدیث سی ودوم: رو کردن امام به مردم هنگام خطبه
شنبه 10 آبان 1399 23:03
عبدالله بن مسعود س روایت کرده است: «کَانَ رَسُولُ اللَّهِ ج إِذَا صعد المِنْبَرَ اسْتَقْبَلَنا بِوَجْهِهِ.» [1] «پیغمبر خدا ج هرگاه از منبر بالا می‌رفتند با صورتشان به ما رو میکردند.» از این روایت برداشت میگردد که امام هنگام خطبه به مردم رو کند؛ و نه اینکه پشت به آنان و یا سر به زیر بوده ویا اینکه به سمت خاصّی –...
-
حدیث سی ویکم: اتّخاذ منبر در نماز جمعه
شنبه 10 آبان 1399 23:02
أمّ هشام دختر حارثه ل روایت کرده است: «مَا أَخَذْتُ ﴿ قٓۚ وَٱلۡقُرۡءَانِ ٱلۡمَجِیدِ ﴾ إلاَّ عَنْ لِسَانِ رَسُولِ اللَّهِ ج یَقْرَؤُهَا کُلَّ یَوْمِ جُمُعَةٍ عَلَى الْمِنْبَرِ إِذَا خَطَبَ النَّاسَ.» [1] «من ﴿ قٓۚ وَٱلۡقُرۡءَانِ ٱلۡمَجِیدِ ﴾. را جز از زبان پیغمبر خدا ج نشیندهام (و) ایشان ج هر جمعه بر منبر در موقعیکه...
-
حدیث سی ام: سنّتهای بعد از نماز جمعه
جمعه 9 آبان 1399 10:17
ابوهریره س روایت کرده است: «قال رسول الله ج : مَنْ کَانَ مِنْکُمْ مُصَلِّیًا بَعْدَ الْجُمُعَةِ، فَلْیُصَلِّ أَرْبَعًا.» [1] «رسول الله ج فرمودند: هرکس بعد از جمعه نماز میخواهد، چهار رکعت بخواند.» خلافی دربارۀ استحباب سنّت بعد از جمعه مشاهده نمیشود و روایات صحیح رسول الله ج هم برآن دلالت دارد. پس به نظر میرسد تعداد...
-
حدیث بیست ونهم: سنّت قبل از جمعه
جمعه 9 آبان 1399 10:17
عبدالله بن الزبیر ب روایت کرده است: «قال رسول الله ج : مَا مِنْ صَلاةٍ مَفْرُوضَةٍ إِلا وَبَیْنَ یَدَیْهَا رَکْعَتَانِ.» [1] «رسول الله ج فرمودند: قبل از هر نماز فرضی دو رکعت سنّت وجود دارد.» به نظر میرسد که سنّت راتبهای قبل از جمعه وجود ندارد؛ چرا که همانطور که از سیرة رسول الله ج واضح بوده، وقتیکه که ایشان ج از...
-
حدیث بیست وهشتم: دو رکعت سنّت هنگام دخول به مسجد
جمعه 9 آبان 1399 10:16
جابر س روایت کرده است: «جَاءَ سُلَیْکٌ الْغَطَفَانِىُّ یَوْمَ الْجُمُعَةِ وَرَسُولُ اللَّهِ ج یَخْطُبُ فَجَلَسَ فَقَالَ لَهُ: یَا سُلَیْکُ! قُمْ فَارْکَعْ رَکْعَتَیْنِ وَتَجَوَّزْ فِیهِمَا - ثُمَّ قَالَ - إِذَا جَاءَ أَحَدُکُمْ یَوْمَ الْجُمُعَةِ وَالإِمَامُ یَخْطُبُ فَلْیَرْکَعْ رَکْعَتَیْنِ وَلْیَتَجَوَّزْ...
-
حدیث بیست وهفتم: أذان نماز جمعه
جمعه 9 آبان 1399 10:16
سائب بن یزید س روایت کرده است: «کَانَ النِّدَاءُ یَوْمَ الْجُمُعَةِ اوّلهُ إِذَا جَلَسَ الْإِمَامُ عَلَى الْمِنْبَرِ عَلَى عَهْدِ النَّبِیِّ ج وَأَبِی بَکْرٍ وَعُمَرَ رَضِیَ اللَّهُ عَنْهُمَا فَلَمَّا کَانَ عُثْمَانُ رَضِیَ اللَّهُ عَنْهُ وَکَثُرَ النَّاسُ زَادَ النِّدَاءَ الثَّالِثَ عَلَى الزَّوْرَاءِ.» [1] «از زمان...
-
حدیث بیست وششم: زمان برپایی نماز جمعه
جمعه 9 آبان 1399 10:16
سلمه بن اکوع س روایت کرده است: «کُنَّا نُجَمِّعُ مَعَ رَسُولِ اللَّهِ ج إِذَا زَالَتِ الشَّمْسُ ثُمَّ نَرْجِعُ نَتَتَبَّعُ الْفَىْءَ.» [1] «ما هنگام زوال برای نماز جمعه با رسول الله ج جمع می‌شدیم و (اینقدر زود آن را شروع می‌کرده و به پایان می‌رساندیم) که به دنبال سایه میگشتیم (و هنوز سایه خوب شکل نگرفته بود». آغاز...
-
حدیث بیست وپنجم: خواندن نماز جمعه در هر مکانی
جمعه 9 آبان 1399 10:15
از ابوهریره س نقل شده که: «انه کَتَبَ إِلَى عُمَرَ بْنِ الْخَطَّابِ وَهُوَ بِالْبَحْرَیْنِ یَسْأَلُهُ عَنِ الْجُمُعَةِ، فَکَتَبَ إِلَیْهِ عُمَرُ أَنْ جَمِّعُوا، حَیْثُ مَا کُنْتُمْ.» [1] «ابوهریره به عمر نامه نوشتند و از او در مورد برگزاری نماز جمعه پرسیدند. عمر در جواب نامه نوشت: هرجا که هستید نماز جمعه بخوانید.»...
-
حدیث بیست وچهارم: تاریخچۀ نماز جمعه
جمعه 9 آبان 1399 10:15
عبدالرحمن بن کعب بن مالک س روایت کرده است: «أَنَّهُ (کعب بن مالک) کَانَ إِذَا سَمِعَ النِّدَاءَ یَوْمَ الْجُمُعَةِ تَرَحَّمَ لأَسْعَدَ بْنِ زُرَارَةَ فَقُلْتُ لَهُ إِذَا سَمِعْتَ النِّدَاءَ تَرَحَّمْتَ لأَسْعَدَ بْنِ زُرَارَةَ قَالَ لأَنَّهُ اوّل مَنْ جَمَّعَ بِنَا فِى هَزْمِ النَّبِیتِ مِنْ حَرَّةِ بَنِى بَیَاضَةَ...
-
حدیث بیست وسوم: مقارن شدن روز عید با روز جمعه
جمعه 9 آبان 1399 10:13
وهب بن کیسان س روایت کرده است: «اجْتَمَعَ عِیدَانِ عَلَى عَهْدِ ابْنِ الزُّبَیْرِ فَأَخَّرَ الْخُرُوجَ حَتَّى تَعَالَى النَّهَارُ ثُمَّ خَرَجَ فَخَطَبَ فَأَطَالَ الْخُطْبَةَ، ثُمَّ نَزَلَ فَصَلَّى وَلَمْ یُصَلِّ لِلنَّاسِ یَوْمَئِذٍ الْجُمُعَةَ، فَذُکِرَ ذَلِکَ لِابْنِ عَبَّاسٍ، فَقَالَ: أَصَابَ السُّنَّةَ.» [1] «در...
-
حدیث بیستم ودوم: وجود عذر دلیلی بر ترک نماز جمعه
جمعه 9 آبان 1399 10:13
ابن عباس ب در روزی بارانی به مؤذِّنش گفت: «إِذَا قُلْتَ أَشْهَدُ أَنَّ مُحَمَّدًا رَسُولُ اللَّهِ فَلَا تَقُلْ حَیَّ عَلَى الصَّلَاةِ قُلْ صَلُّوا فِی بُیُوتِکُمْ فَکَأَنَّ النَّاسَ اسْتَنْکَرُوا قَالَ فَعَلَهُ مَنْ هُوَ خَیْرٌ مِنِّی إِنَّ الْجُمْعَةَ عَزْمَةٌ وَإِنِّی کَرِهْتُ أَنْ أُحْرِجَکُمْ فَتَمْشُونَ فِی...
-
حدیث بیست ویکم: کفّارۀ ترک نماز جمعه
جمعه 9 آبان 1399 10:06
سمره بن جندب س روایت کرده است: «عن النبی ج قال: مَنْ تَرَکَ الْجُمُعَةَ مِنْ غَیْرِ عُذْرٍ فَلْیَتَصَدَّقْ بِدِینَارٍ فَإِنْ لَمْ یَجِدْ فَبِنِصْفِ دِینَارٍ.» [1] «هر کس نماز جمعه را بدون عذر ترک کند، دیناری را صدقه دهد و اگر نداشت نصف دینار را صدقه دهد.» ترک عمدی نماز جمعه آنقدر از دیدگاه شریعت مذموم میباشد که جدای...
-
حدیث بیستم: ترک نماز جمعه
جمعه 9 آبان 1399 10:06
أبو الجعد الضمرى س روایت کرده است: «قَالَ رَسُولُ اللَّهِ ج : مَنْ تَرَکَ ثَلَاثَ جُمَعٍ تَهَاوُنًا مِنْ غَیْرِ عُذْرٍ طَبَعَ اللَّهُ تَبَارَکَ وَتَعَالَى عَلَى قَلْبِهِ.» وفی روایة: «فَهُوَ مُنَافِقٌ.» [1] «هرکس سه نماز جمعه را از روی سستی و تنبلی و بدون عذر ترک کند، خداوند تَبَارَک وَتَعَالَى بر قلبش مهر می‌زند.» و...
-
حدیث نوزدهم: خواندن نماز جمعه
جمعه 9 آبان 1399 10:05
عبدالله بن مسعود س روایت کرده است: «أن النبی ج قَالَ: لِقَوْمٍ یَتَخَلَّفُونَ عَنِ الْجُمُعَةِ: لَقَدْ هَمَمْتُ أَنْ آمُرَ رَجُلاً یُصَلِّى بِالنَّاسِ ثُمَّ أُحَرِّقَ عَلَى رِجَالٍ یَتَخَلَّفُونَ عَنِ الْجُمُعَةِ بُیُوتَهُمْ.» [1] «پیامبر ج به مردمی که از (انجام فریضۀ) جمعه تخلّف میکردند فرمود: قصد دارم امر کنم به...
-
حدیث هجدهم: عدم وجوب جمعه بر بادیهنشینان
جمعه 9 آبان 1399 10:04
عائشه ل روایت کرده است: «کَانَ النَّاسُ یَنْتَابُونَ یَوْمَ الْجُمُعَةِ مِنْ مَنَازِلِهِمْ وَالْعَوَالِیِّ فَیَأْتُونَ فِی الْغُبَارِ یُصِیبُهُمْ الْغُبَارُ وَالْعَرَقُ فَیَخْرُجُ مِنْهُمْ الْعَرَقُ فَأَتَى رَسُولَ اللَّهِ ج إِنْسَانٌ مِنْهُمْ وَهُوَ عِنْدِی فَقَالَ النَّبِیُّ ج لَوْ أَنَّکُمْ تَطَهَّرْتُمْ...
-
حدیث هفدهم: سفر در روز جمعه
جمعه 9 آبان 1399 10:04
عبدالله بن عمر ب روایت کرده است: «قال رَسُولُ اللهِ ج : لَیْسَ عَلَى الْمُسَافِرِ جُمُعَةٌ.» [1] «پیامبر ج فرمودند: بر مسافر نماز جمعه واجب نیست.» به نظر میرسد که سفر و خارج شدن از محل سکونت قبل از نداء و أذان ظهر جمعه به هر دلیلی هیچ ایراد شرعی ندارد و مُباح میباشد و تمامی روایاتی که در جهت منع و تحریم و یا کراهت...
-
حدیث شانزدهم: وجوب نماز جمعه بر هر مسلمان
جمعه 9 آبان 1399 10:03
طارق بن شهاب س روایت کرده است: «قال رسول الله ج : الْجُمُعَةُ حَقٌّ وَاجِبٌ عَلَى کُلِّ مُسْلِمٍ فِى جَمَاعَةٍ إِلاَّ أَرْبَعَةً عَبْدٌ مَمْلُوکٌ أَوِ امْرَأَةٌ أَوْ صَبِىٌّ أَوْ مَرِیضٌ.» [1] «جمعه حقّی واجب بر هر مسلمانی در جماعت بجز بردۀ مملوک و زن و کودک و مریض میباشد.» بنابر این حدیث نماز جمعه بر هر مقیمِ مذکرِ...
-
حدیث پانزدهم: پیاده و با آرامش به نماز جمعه رفتن
جمعه 9 آبان 1399 10:03
اوس بن اوس س روایت کرده است: «سَمِعْتُ رَسُولَ اللَّهِ ج یَقُولُ مَنْ غَسَّلَ وَاغْتَسَلَ یَوْمَ الْجُمُعَةِ وَبَکَّرَ وَابْتَکَرَ وَمَشَى وَلَمْ یَرْکَبْ فَدَنَا مِنْ الْإِمَامِ وَاسْتَمَعَ وَلَمْ یَلْغُ کَانَ لَهُ بِکُلِّ خُطْوَةٍ عَمَلُ سَنَةٍ أَجْرُ صِیَامِهَا وَقِیَامِهَا.» [1] «از پیامبر خدا ج شنیدم که فرمودند:...
-
حدیث چهاردهم: نماز جمعه وسیلۀ بخشیده شدن گناهان
جمعه 9 آبان 1399 10:03
عبدالله بن عمرو ب روایت کرده است: «عَنْ النَّبِیِّ ج قَالَ یَحْضُرُ الْجُمُعَةَ ثَلَاثَةٌ فَرَجُلٌ حَضَرَهَا یَلْغُو فَذَاکَ حَظُّهُ مِنْهَا وَرَجُلٌ حَضَرَهَا بِدُعَاءٍ فَهُوَ رَجُلٌ دَعَا اللَّهَ عَزَّ وَجَلَّ فَإِنْ شَاءَ أَعْطَاهُ وَإِنْ شَاءَ مَنَعَهُ وَرَجُلٌ حَضَرَهَا بِإِنْصَاتٍ وَسُکُوتٍ وَلَمْ یَتَخَطَّ...
-
حدیث سیزدهم: فضیلت عطر، مسواک وغسل کردن در روز جمعه
جمعه 9 آبان 1399 10:02
أبو سعید و أبوهریره ب روایت می‌کنند که رسول الله ج فرمودند: «مَنْ اغْتَسَلَ یَوْمَ الْجُمُعَةِ وَاسْتَاکَ وَمَسَّ مِنْ طِیبٍ إِنْ کَانَ عِنْدَهُ وَلَبِسَ مِنْ أَحْسَنِ ثِیَابِهِ ثُمَّ خَرَجَ حَتَّى یَأْتِیَ الْمَسْجِدَ فَلَمْ یَتَخَطَّ رِقَابَ النَّاسِ ثُمَّ رَکَعَ مَا شَاءَ أَنْ یَرْکَعَ ثُمَّ أَنْصَتَ إِذَا خَرَجَ...
-
حدیث دوازدهم: استعمال عطر در موقع رفتن به نماز جمعه
جمعه 9 آبان 1399 10:02
عبدالله بن عمرو بن عاص ب از رسول الله ج روایت کرده است: «مَنِ اغْتَسَلَ یَوْمَ الْجُمُعَةِ وَمَسَّ مِنْ طِیبِ امْرَأَتِهِ - إِنْ کَانَ لَهَا - وَلَبِسَ مِنْ صَالِحِ ثِیَابِهِ ثُمَّ لَمْ یَتَخَطَّ رِقَابَ النَّاسِ وَلَمْ یَلْغُ عِنْدَ الْمَوْعِظَةِ کَانَتْ کَفَّارَةً لِمَا بَیْنَهُمَا وَمَنْ لَغَا وَتَخَطَّى رِقَابَ...
-
حدیث یازدهم: پوشیدن بهترین لباس خصوصاً لباس سفید
جمعه 9 آبان 1399 10:01
عبدالله بن عباس ب روایت کرده که پیامبر ج فرمودند: «الْبَسُوا مِنْ ثِیَابِکُمُ الْبَیَاضَ فَإِنَّهَا مِنْ خَیْرِ ثِیَابِکُمْ وَکَفِّنُوا فِیهَا مَوْتَاکُمْ وَإِنَّ خَیْرَ أَکْحَالِکُمُ الإِثْمِدُ یَجْلُو الْبَصَرَ وَیُنْبِتُ الشَّعْرَ.» [1] «لباس سفید بپوشید؛ چرا که از بهترینِ لباس‌های شماست و مُردگانتان را با (پارچۀ)...
-
حدیث دهم: فضیلت زود رفتن به نماز جمعه
جمعه 9 آبان 1399 10:01
ابوهریره س روایت کرده است که پیغمبر ج فرمودهاند: «مَنْ اغْتَسَلَ یَوْمَ الْجُمُعَةِ غُسْلَ الْجَنَابَةِ ثُمَّ رَاحَ فَکَأَنَّمَا قَرَّبَ بَدَنَةً وَمَنْ رَاحَ فِی السَّاعَةِ الثَّانِیَةِ فَکَأَنَّمَا قَرَّبَ بَقَرَةً وَمَنْ رَاحَ فِی السَّاعَةِ الثَّالِثَةِ فَکَأَنَّمَا قَرَّبَ کَبْشًا أَقْرَنَ وَمَنْ رَاحَ فِی...
-
حدیث نهم: دعا کردن در جمعه
جمعه 9 آبان 1399 10:00
جابر بن عبدالله ب روایت کرده است: «قال النبی ج : یَوْمُ الْجُمُعَةِ ثِنْتَا عَشْرَةَ. یُرِیدُ سَاعَةً لاَیُوجَدُ مُسْلِمٌ یَسْأَلُ اللَّهَ عَزَّ وَجَلَّ شَیْئًا إِلاَّ آتَاهُ اللَّهُ عَزَّ وَجَلَّ فَالْتَمِسُوهَا آخِرَ سَاعَةٍ بَعْدَ الْعَصْرِ.» [1] «پیامبر ج فرمودند: روز جمعه دوازده (ساعت) است. و در آن (روز) ساعتی...