جمعه 29 شعبان

جمعه 29 شعبان

458- هیچ‌گاه انسان مظلومی را کوچک مشمار، چرا که مظلوم هر چه ضعیف‌تر باشد دعایش مستجاب‌تر است و انتقام خداوند از ستمگرش سخت‌تر. خداوند برای ضعیفان انتقامی می‌گیرد که برای قدرتمندان نمی‌گیرد.

459- تنبلی و سستی هنگام طاعات یکی از نشانه‌های نفاق است:

﴿...وَلَٰکِن کَرِهَ ٱللَّهُ ٱنۢبِعَاثَهُمۡ فَثَبَّطَهُمۡ وَقِیلَ ٱقۡعُدُواْ مَعَ ٱلۡقَٰعِدِینَ...﴾ [التوبة: 46].

«...ولی الله راه افتادن آن‌ها (منافقان) را [برای جهاد] خوش نداشت، پس ایشان را منصرف گردانید و [به آنان] گفته شد همراه با ماندگان بمانید...».

﴿...وَإِذَا قَامُوٓاْ إِلَى ٱلصَّلَوٰةِ قَامُواْ کُسَالَىٰ...﴾ [النساء: 142].

«...و [منافقان] هنگامی که به نماز برخیزند با تنبلی برخیزند...».

460- هنگامی که ظلمِ ظالم بر مظلوم شدت بگیرد، و توانا دست از یاریِ او بکشد، این نشانه‌ای خواهد بود برای نزدیکیِ زوالِ آن توانا، و آمدن کسی که به یاری مظلوم خواهد شتافت.

461- ممکن است انسان برای گمراه شدن نیازی به شیطان نداشته باشد، چرا که او خود ذاتاً گمراه است و به قید و زنجیر شدن شیاطین در رمضان، برایش تفاوتی ایجاد نمی‌کند:

﴿۞قَالَ قَرِینُهُۥ رَبَّنَا مَآ أَطۡغَیۡتُهُۥ وَلَٰکِن کَانَ فِی ضَلَٰلِۢ بَعِیدٖ٢٧﴾ [ق: 27].

«[شیطان] همدمش می‌گوید: پروردگار ما، من او را به سرکشی وانداشتم، اما [خود] او در گمراهی دور و درازی بود».

462- سفر غیر ضروری و بی‌فایده در رمضان مکروه است، تا فرد از عبادت به کار دیگر مشغول نشود. از ام المومنین عائشه ل نقل است که فرمود: «دوست ندارم در رمضان به مسافرت بروم و هنگامی که رمضان می‌آید دوست دارم در شهر خود باشم».

پنجشنبه ۲۸ شعبان

پنجشنبه ۲۸ شعبان

451- خداوند، انسان و دنیای او را آفرید، اما همین انسان به پروردگار خود می‌گوید: دین خود را در دنیای ما دخالت نده!

﴿قُتِلَ ٱلۡإِنسَٰنُ مَآ أَکۡفَرَهُۥ١٧﴾ [عبس: 17].

«کشته باد انسان؛ چه ناسپاس است!».

﴿خَلَقَ ٱلۡإِنسَٰنَ مِن نُّطۡفَةٖ فَإِذَا هُوَ خَصِیمٞ مُّبِینٞ٤﴾ [النحل: 4].

«انسان را از نطفه‌ای آفرید، آنگاه ستیزه‌جویی آشکار است».

452- برای کسی که به گمان غالبش روزه برای او خطر جانی دارد، روزه گرفتن حرام است. ابوهریره س چنین کسی را ـ اگر روزه بگیرد و بر اثر آن بمیرد ـ قاتل نفس خود دانسته است. از وی روایت شده که گفت: «اگر [چنین کسی] بمیرد، بر وی نماز نخواهم خواند».

453- به اتفاق علما، زنان باردار و شیرده اگر ترس زیان به خود یا جنین و نوزاد خود داشته باشند، می‌توانند روزه نگیرند. بر اساس قول صحیح برای آن‌ها تنها قضای روزه واجب است و نیازی به دادن کفاره نیست، و این قول راجح از ابن عباس و ابن عمر ب است.

454- سهل انگاری در مورد گناهان در رمضان باعث کم شدن اجر روزه می‌شود و چه بسا باعث از بین رفتن کامل ثواب آن شود. از انس و نخعی روایت است که غیبت روزه را باطل می‌کند. یعنی: اجر آن را کاملا از بین می‌برد، انگار روزه نگرفته باشد.

455- بیشترین چیزی که عمر انسان را می‌سوزاند، پی‌گیری اخباری است که نیازی به آن نیست.

456- انسان عاقل، خود را مشغول اخباری نمی‌کند که نه تاثیری بر وی دارد و نه می‌تواند بر آن تاثیری بگذارد. عمر انسان برای پی‌گیری سرخط همهٔ خبرها کافی نیست، چه رسد به پی‌گیری مشروح آن!

457- از عالِمی که از خود، بیشتر از حق دفاع می‌کند نمی‌توان اطمینان داشت که حق را برای به دست آوردن غنیمت یا در امان ماندن از خطر، رها نسازد.

چهارشنبه 27 شعبان

چهارشنبه 27 شعبان

445- گفتن حق ممکن است باعث شود برخی از مردم را از دست بدهی، اما  خداوند برایت باقی می‌ماند و کافی است که تنها الله حسابرس انسان باشد.

446- «میانه‌روی» یعنی جایی باشی که خداوند از تو راضی باشد، نه آنکه همهٔ گرایش‌ها و گروه‌ها با تو همراه شوند.

447- خداوند کار امت را با مربوط کردن روزهٔ رمضان به دیدن هلال، آسان ساخته است؛ اما گروهی اصرار دارند بر راه و روش بنی‌اسرائیل حرکت کنند که به آن‌ها گفته شد یک گاو ماده (هر گاوی که باشد) ذبح کنید، اما آنان در جستجوی رنگ و سن و وصف آن برآمدند.

448- چشم انسان تصویر منعکس شدهٔ ماه و خورشید را می‌بیند نه اصل خورشید و ماه را، و میان خود ماه و خورشید و دیدن تصویر آن چند دقیقه فاصله هست. کسانی که معتقد به محاسبهٔ نجومی هستند باید بر اساس اصل خورشید و ماه محاسبه کنند نه بر اساس انعکاس آن.

449- ائمهٔ اربعه بر این متفق هستند که دیدن هلال در روز (قبل از غروب) و در شب (پس از غروب) معتبر است. بنابراین اگر شاهدان، هلال را هر وقتی پس از ظهر مشاهده کردند، فردایش شروع ماه جدید است و صحابه بر همین اساس عمل می‌کردند.

بعضی از اهل فلک گمان می‌کنند اگر ماه پیش از غروب خورشید غروب نمود، دیدن آن معتبر نیست، و این اشتباه است، چرا که دیدن ماه پیش از غروب نیز همانند پس از غروب معتبر است.

450- تبریک گفتن برای نزدیکی رمضان یا فرا رسیدن آن جایز، و بلکه خوب است؛ به دلیل جایز بودن کلی تبریک برای اعمال صالح، مانند تبریک گفتن صحابه به کعب بن مالک برای پذیرفته شدن توبهٔ وی. اما حدیثی به خصوص در مورد این تبریک وارد نشده.

سه شنبه 26 شعبان

سه شنبه 26 شعبان

419- ممکن است انسان به سبب نفرت از تندروها به اهل گناه و بی‌بند و باری مایل شود، و ممکن است از روی دشمنیِ آنان به تندروها گرایش یابد. اما حق را باید با خود حق شناخت نه از روی گرایش درونی و نه از روی موقعیت دشمنان آن.

420- هنگامی که ستم منتشر شود، فتنه‌ها نیز منتشر می‌شود و از بین نمی‌رود مگر با از بین رفتن اسباب آن:

﴿وَٱتَّقُواْ فِتۡنَةٗ لَّا تُصِیبَنَّ ٱلَّذِینَ ظَلَمُواْ مِنکُمۡ خَآصَّةٗۖ...﴾ [الأنفال: 25].

«و از فتنه‌ای بترسید که تنها به ستمکاران شما نمی‌رسد...».

421- هر امتی، اگر بر اساس اصول خود متحد نشود، بر اساس فروع نیز متحد نخواهد شد. امت مسلمان نیز اگر نتوانند بر اساس توحید خداوند متحد شوند، ادعای «هویت اسلامی» آنان را متحد نخواهد ساخت.

422- عالم را خداوند بالا می‌برد و جاهل را مردم؛ خداوند متعال می‌فرماید:

﴿...یَرۡفَعِ ٱللَّهُ ٱلَّذِینَ ءَامَنُواْ مِنکُمۡ وَٱلَّذِینَ أُوتُواْ ٱلۡعِلۡمَ دَرَجَٰتٖۚ...﴾ [المجادلة: 11].

«...الله کسانی از شما را که ایمان آورده و کسانی که عالمند، [بر حسب] درجات، بلند می‌گرداند...».

و رسول الله ص می‌فرماید: «سپس [با رفتن علما] مردم سرانی جاهل برخواهند گزید و از آنان خواهند پرسید و آنان نیز بدون علم پاسخ خواهند داد، و گمراه می‌شوند و گمراه می‌کنند» [مسلم].

443- سکوت عالم از گفتنِ حق، برای امت خطرناک‌تر از گفتن باطل توسط نادان است.

444- رمضان ماهی است بس بزرگ که درهای رحمت در آن گشوده می‌شود، بدون آنکه نیازی به در زدن باشد. تنها لازم است با پاهای خود وارد شوی و منتظر کسی نمانی که تو را بردارد و ببرد.

دوشنبه 25 شعبان

دوشنبه 25 شعبان

413- زودتر دادن زکات برای یک سال یا دو سال، مستحب است، به ویژه در هنگام نیاز امت. پیامبر ص زکات عمویش عباس را دو سال زودتر گرفت و امروزه مسلمانان در بسیاری از کشورها به شدت نیازمند [این کمک‌ها] هستند.

414- هر کس مبتلای کسی شده که در جستجوی اشکالات و پوشیده‌های اوست، خود را مشغولش نسازد زیرا خداوند خود متکفل او شده است.

رسول الله ص می‌فرماید: «هر که در پی پوشیده‌های برادرش باشد خداوند نیز در پی [آشکار نمودن] پوشیده‌های او خواهد بود، و هر کس الله در پی پوشیده‌هایش باشد، رسوا خواهد شد، حتی اگر در دل خانه‌اش باشد» [ترمذی. علامه آلبانی در صحیح ترمذی (2032) آن را حسن دانسته است].

415- منزلت و علم و سروری یک انسان نباید باعث شود که با زیر دستان خود مشورت نکند. منزلت هیچ انسانی والاتر از پیامبر ص نیست؛ با این وجود، ابوهریره س می‌گوید: «ندیدم کسی بیش از پیامبر خدا ص با یاران خود مشورت کند».

416- عقل برای کنترل نفس است، و وحی برای راهنمایی عقل. مختل شدن این نظام باعث اختلال در دین و دنیا می‌شود.

417- رمضان ماه پیروزی و عزت و تمکین است. اغلب نبردها در این ماه به پیروزی منجر می‌شد. مکه و قدس و هند و سند و اندلس و قسطنطنیه در این ماه فتح شدند.

418- با طولانی شدن پست و مقام، آرزوها نیز طولانی می‌شوند، و طولانی شدن آرزوها با فساد همراه می‌شود. عامر شعبی می‌گوید: عمر س نوشت: «هیچ یک از کارگزاران من بیش از یک سال در پست خود باقی نمانند، و ابوموسی چهار سال بر سر مسئولیت خود بماند».