دوشنبه ۹ رمضان

دوشنبه ۹ رمضان

511- آنکه می‌بیند هیبت دین زیر پا نهاده می‌شود اما از ترس هیبت و جایگاه خودش کاری نمی‌کند، خداوند نیز به همان اندازه از هیبت او نزد مردم خواهد کاست. جزا از جنسِ عمل است.

512- کسی که با تجرد (به دور از ترس و طمع و هواس نفس) به حق بنگرد در یک لحظه آن را خواهد شناخت، اما آنکه اهل عناد است با گذر زمان جز بر انکارش افزوده نمی‌شود. قوم نوح نهصد و پنجاه سال حق را شنیدند و تنها اندکی از آنان ایمان آوردند.

513- ایمان، و محبتِ گمراهی و اهل آن در یک قلب یکجا نمی‌شود. رسول الله ص می‌فرماید: «...هر که با قلب خود با آنان به جهاد پرداخت، مومن است و کمتر از آن به اندازهٔ دانهٔ خردلی ایمان وجود ندارد» [مسلم].

514- اینکه بسیاری از مردم بدی را انجام می‌دهند باعث نمی‌شود آن بدی تبدیل به نیکی شود. همینطور ترک حق از سوی مردم، آن را به باطل تبدیل نمی‌کند. حق، حق است حتی اگر مردم آن را ترک گویند، و باطل، باطل است حتی اگر آن را انجام دهند.

515- قلب، سخت می‌گردد و جز با یاد الله نرم نمی‌شود، و تنگ می‌شود و جز با یاد الله آرام نمی‌یابد. در حدیث آمده که: «گاه بر قلبم پوشش می‌افتد و من در روز صد بار از الله آمرزش می‌خواهم» [مسلم].

یکشنبه ۸ رمضان

یکشنبه ۸ رمضان

506- حق هیچ‌گاه به طور کامل از روی زمین ناپدید نمی‌شود؛ هر کس آن را ترک گوید، خداوند به واسطهٔ دیگری آن را برپا خواهد کرد:

﴿...فَإِن یَکۡفُرۡ بِهَا هَٰٓؤُلَآءِ فَقَدۡ وَکَّلۡنَا بِهَا قَوۡمٗا لَّیۡسُواْ بِهَا بِکَٰفِرِینَ﴾ [الأنعام: 89].

«... پس اگر اینان به آن کفر ورزند، بی‌شک گروهی دیگر را بر آن خواهیم گمارد که به آن کافر نباشند».

507- کسی که قصد ویرانی باطل را دارد، باید بنای حق را بر اساس سنت برپا کند. این که کسی باطل را ویران نموده این اشتباهش را توجیه نمی‌کند که مسجدی را رو به غیر از قبله بنا نماید.

508- ابن فجاءۀ در دوران عبدالملک بن مروان و حجاج بر آنان شورید و با شورای پیروان خود اعلام خلافت نمود و با قدرتی که به دست آورد خون‌های بسیاری را به زمین ریخت. انسان‌های راستین بسیاری که از تجاوز و ستمگری حجاج گریخته بودند به غلو و تندروی فجاءة پناه آوردند در حالی که حق [نه با آن بود، نه با این، بلکه] میان آن دو بود.

509- وقتی به طور مستمر به کسی گفته شود که حق او پایمال شده  و او مظلوم است و آزاد نیست، آن را باور خواهد کرد حتی اگر آزاد باشد، و در جستجوی حقوق خیالی‌ای که از وی سلب شده برخواهد آمد. گروهی از زنان در اروپا تظاهرات کردند تا مانند مردان از حق «برهنه کردن سینه» برخوردار باشند!

510- دروازهٔ نخست برای پذیرش توبه، اعتراف به گناه برای خداوند است. رسول الله ص می‌فرماید: «بنده اگر به گناه خود اعتراف نماید، سپس توبه کند، خداوند توبه‌اش را می‌پذیرد» [مسلم].

شنبه ۷ رمضان

شنبه ۷ رمضان

501- صدقهٔ با دل خوش نشانهٔ ایمان است و صدقهٔ از روی کراهت و ناخوشی نشانهٔ نفاق است. خداوند متعال دربارهٔ منافقان می‌فرماید:

﴿...وَلَا یُنفِقُونَ إِلَّا وَهُمۡ کَٰرِهُونَ﴾ [التوبة: 54].

«... و جز از روی ناچاری انفاق و بخشش نمی‌کنند».

502- بسیاری از مردم فتنه‌های آشکار را می‌شناسند و از آن دوری می‌کنند. اما تعداد کمی هستند که فتنه‌های پنهان را می‌شناسند. برای همین اکثر مردم در مورد فتنه‌های پنهان سهل انگاری می‌کنند و این باعث می‌شود این فتنه‌ها [به مرور زمان] جمع شده تبدیل به گناهان بزرگ و آشکار و مهلکی شوند.

503- فساد، بیماری است و اصلاح، درمانِ آن. هر چه فساد بیشتر ریشه دوانده باشد، دردِ اصلاح نیز بیشتر خواهد بود.

504- علم اگر با هوای نفس آمیخته شود، برای صاحب خود زیانبارتر از جهل خواهد بود:

﴿أَفَرَءَیۡتَ مَنِ ٱتَّخَذَ إِلَٰهَهُۥ هَوَىٰهُ وَأَضَلَّهُ ٱللَّهُ عَلَىٰ عِلۡمٖ وَخَتَمَ عَلَىٰ سَمۡعِهِۦ وَقَلۡبِهِۦ وَجَعَلَ عَلَىٰ بَصَرِهِۦ غِشَٰوَةٗ...﴾ [الجاثیة: 23].

«پس آیا دیدی کسی را که هوس خود را خدای خود قرار داده و الله او را با وجود علم گمراه ساخته و بر شنوایی و قلب او مهر زده و بر دیده‌اش پرده نهاده؟».

505- زود خواندن نماز صبح در رمضان، پس از ثبوت وارد شدن وقت، مستحب است. زید بن ثابت س می‌گوید: «میان سحری و وارد شدن به نماز به اندازهٔ خواندن پنجاه آیه بود».

جمعه 6 رمضان

جمعه 6 رمضان

495- صحابه و تابعین نماز تراویح را طولانی می‌خواندند و عمر س میان آن، مدتی به آن‌ها استراحت می‌داد. ایوب سختیانی این استراحت را به اندازهٔ خواندن سی آیه قرار داده بود. اما نماز برخی از متاخرین به اندازهٔ استراحت میانِ تراویح پیشینیان است!

496- متهم نمودن مصلحان به دوست داشتن شهرت و ریاست، تهمتی است جاهلی که پیامبران نیز در معرض آن قرار داشتند. قوم نوح ÷ خطاب به او گفتند:

﴿...مَا هَٰذَآ إِلَّا بَشَرٞ مِّثۡلُکُمۡ یُرِیدُ أَن یَتَفَضَّلَ عَلَیۡکُمۡ...﴾ [المؤمنون: 24].

«...این [مرد] نیست مگر بشری مانند شما که می‌خواهد بر شما برتری جوید!...».

497- بسیار پیش می‌آید که عالمی از فتنهٔ مال رهایی می‌یابد اما دچار فتنهٔ جاه می‌شود و چنان در پی مقام و منزلت می‌افتد که گویا گم شدهٔ اوست، و برای به دست آوردن آن دین خود را می‌دهد تا مردم بگویند: فلانی چنین گفته و چنین کرده است!

498- انسان توفیق انجام طاعت را از دست نمی‌دهد مگر به سبب انجام گناه، و هر چه یک گناه بزرگتر باشد، از طاعت بزرگتری محروم خواهد شد.

499- انسان دچار اشتباه می‌شود تا ضعف خود و کمال پروردگار را به یاد آورد، و اگر چنین بود که هیچ‌گاه خطا نمی‌کرد بی‌شک پروردگارش را فراموش می‌کرد و دچار الحاد می‌شد. خداوند خطا را برای انسان مقدر نموده تا به یاد او بیفتد و دچار تکبر و سرکشی نشود.

500- بیشتر مردم پیرو طرف غالب می‌شوند، حتی اگر بر باطل باشد و با پیروز همراه می‌شوند نه با حق:

﴿وَقِیلَ لِلنَّاسِ هَلۡ أَنتُم مُّجۡتَمِعُونَ٣٩ لَعَلَّنَا نَتَّبِعُ ٱلسَّحَرَةَ إِن کَانُواْ هُمُ ٱلۡغَٰلِبِینَ٤٠﴾ [الشعراء: 39-40].

«و به مردم گفته شد: آیا شما جمع خواهید شد؟ (39) بدین امید که اگر ساحران غالب شدند از آنان پیروی کنیم».

پنجشنبه ۵ رمضان

پنجشنبه ۵ رمضان

490- اشکالی ندارد برای به دست آوردن دل کسی و از روی محبت، به وی بگویی که برایش دعا خواهی کرد:

﴿قَالَ سَلَٰمٌ عَلَیۡکَۖ سَأَسۡتَغۡفِرُ لَکَ رَبِّیٓۖ إِنَّهُۥ کَانَ بِی حَفِیّٗا٤٧﴾ [مریم: 47].

«[ابراهیم] گفت: سلام بر تو باد. برایت از پروردگارم آمرزش می‌خواهم زیرا او همواره نسبت به من پرمهر بوده است».

491- اگر در خانواده‌ای پدر و برادران اهل صلاح باشند، بسیار کم پیش می‌آید که دختر راه انحراف را در پیش گیرد:

﴿یَٰٓأُخۡتَ هَٰرُونَ مَا کَانَ أَبُوکِ ٱمۡرَأَ سَوۡءٖ وَمَا کَانَتۡ أُمُّکِ بَغِیّٗا٢٨﴾ [مریم: 28].

«[گفتند:] ای خواهر هارون! پدر مرد بدی نبود و مادرت [نیز] بدکاره نبود».

زیرا آنان الگوی وی در نیکی و بدی هستند.

492- حق، صاحب خود را بلند می‌کند و هوای نفس، او را پایین می‌آورد:

﴿وَلَوۡ شِئۡنَالَرَفَعۡنَٰهُ بِهَا وَلَٰکِنَّهُۥٓ أَخۡلَدَ إِلَى ٱلۡأَرۡضِ وَٱتَّبَعَ هَوَىٰهُۚ...﴾ [الأعراف: 176].

«و اگر می‌خواستیم [مقام] او را به واسطهٔ آن [آیات] بلند می‌کردیم، اما او به زمین گرایید و از هوای نفس خود پیروی کرد...».

493- یکی از بدترین ستم‌هایی که ممکن است عالمی در حق خودش روا دارد این است که فتوای خود را تابع هوای نفس مردم کند:

﴿وَلَئِنِ ٱتَّبَعۡتَ أَهۡوَآءَهُم مِّنۢ بَعۡدِ مَا جَآءَکَ مِنَ ٱلۡعِلۡمِ إِنَّکَ إِذٗا لَّمِنَ ٱلظَّٰلِمِینَ١٤٥﴾ [البقرة: 145].

«و اگر پس از علمی که به تو داده شده پیرو هوس‌های آنان شوی در آن صورت از ستمکاران خواهی بود».

494- مصلحان با سران باطل روبرو هستند، اما اهل باطل این مبارزه را چنان وانمود می‌کنند که گویا نبرد آنان با وطن و ملت آن است. موسی ÷ فرعون را نصیحت می‌کرد، اما فرعون می‌گفت:

﴿یُرِیدُ أَن یُخۡرِجَکُم مِّنۡ أَرۡضِکُمۡۖ فَمَاذَا تَأۡمُرُونَ١١٠﴾ [الأعراف: 110].

«می‌خواهد شما را از سرزمین‌تان بیرون براند؛ پس چه دستور می‌دهید؟».