| ش | ی | د | س | چ | پ | ج |
| 1 | 2 | |||||
| 3 | 4 | 5 | 6 | 7 | 8 | 9 |
| 10 | 11 | 12 | 13 | 14 | 15 | 16 |
| 17 | 18 | 19 | 20 | 21 | 22 | 23 |
| 24 | 25 | 26 | 27 | 28 | 29 | 30 |
203ـ «اَللهم إِنِّیْ أَعُوْذُ بِکَ أَنْ أُشْرِکَ بِکَ وَأَنَا أَعْلَمُ، وَأَسْتَغْفِرُکَ لِـمَا لاَ أَعْلَمُ»([1]).
«بار الها! از اینکه با آگاهى براى تو شریکى قرار دهم، به تو پناه مى‌برم، و اگر بدون آگاهى برایت شریک قرار دهم از تو آمرزش طلبم».
شْرِکَ: یعنی شریک قرار دادن با الله در عبادات و اعمال.
رهنمود حدیث
این حدیث بیانگر خطر بزرگ شرک است فرق نمی‌کند که شرک کوچک باشد یا بزرگ. چنانکه رسول اکرم ص در آغاز حدیث فرمود: «صدای پای شرک در میان شما از صدای پای مورچه نیز آهسته‌تر است» یعنی اصلا متوجه نفوذ شرک نمی‌شوید سپس دعای فوق را جهت حفاظت، از وقوع در شرک تجویز نمود. بنابراین لازم است انسان مسلمان شدیداً از شرک که سراسر خباثت و پلیدی است بپرهیزد.
فوائد حدیث:
1- میزان شفقت رسول اکرم ص نسبت به امت خویش که همواره آنها را از وقوع در شرک بر حذر داشته، شیوه‌ی نجات از آنرا نیز به آنها آموزش داده است.
2- یادگیری توحید جزو مهم‌ترین واجبات شرعی است چنانکه رسول اکرم ص فرموده: هرکس در حالی با الله روبرو شود که با وی شرک نورزیده است وارد بهشت می‌شود ولی اگر مرتکب عمل شرک شده است به دوزخ خواهد رفت (صحیح مسلم).
3- شرک بر دو نوع است:
الف) شرک اکبر که انسان را از دایره‌ی اسلام بیرون می‌کند و عبارت است از پرستیدن افراد و اشیا و ترس و امید از آنان.
ب) شرک اصغر مانند سوگند خوردن به غیر الله و گفتن سخنانی شبیه این سخن اگر الله و فلانی بخواهد، اگر تو و الله نبودید و...
(91) دعا هنگام پرداخت بدهی، برای طلبکار
202ـ «بَارَکَ اللهُ لَکَ فِیْ أَهْلِکَ وَمَالِکَ، إِنَّمَا جَزَاءُ السَّلَفِ الْـحَمْدُ وَاْلأَدَاءُ»([1]).
«خداوند در خانواده‌ات و مالت برکت اندازد، همانا پاداش قرض دهنده، تشکر و اداى قرض اوست».
رهنمود حدیث
این حدیث بیانگر اخلاق و رفتار نیک رسول اکرم ص در همه‌ی امور زندگی است همچنین به تنگ دستی ایشان اشاره دارد تا جایی که مجبور به گرفتن قرض به مبلغ چهل هزار گردید؛ آنگونه که در روایت آمده است و احتمالا این مبلغ را به‌خاطر هزینه کردن در غزوه و یا امر دیگری از امور مسلمانان قرض گرفته بود. سپس وقتی مالی بدست ایشان افتاد قرض را به صاحبش برگردانید و دعای فوق را در حق او بر زبان آورد.
فوائد حدیث
1- جواز قرض گرفتن به قصد برگردانیدن چنانکه رسول اکرم ص فرمود: هر کسی‌که قرضی به قصد برگردانیدن بگیرد الله متعال او را در برگردانیدن آن یاری خواهد کرد.
2- نصیحت رسول اکرم ص به کسی‌که قرض می‌گیرد این است که به نیکوترین وجه آنرا برگرداند چنانکه فرموده است: بهترین شما کسی است که قرض را به بهترین وجه بر گرداند. (صحیح ابن ماجه 1967).
3- قرض حسنه دلیل بر تعاون و ترحم امت با یکدیگر است به خلاف وام‌های ربوی که باعث بوجود آمدن کینه و دشمنی می‌گردند و زیان دنیوی و اخروی در پی دارند.
4- جواز دادن چیزی اضافه بر مقدار وام به‌شرطی از طرف قرض دهنده مشروط نباشد.
[1]- نسائی در کتاب "عمل الیوم واللیلة" ص (300) و ابن ماجه (2/809) و نگا: ابن ماجه (2/809) و صحیح ابن ماجه (2/55).
(90) دعا برای کسی که مالش را به تو پیشنهاد کند
201ـ «بَارَکَ اللهُ لَکَ فِیْ أَهْلِکَ وَمَالِکَ»([1]).
«خداوند، در خانواده و دارائیت برکت اندازد».
أَهْلِکَ: در اینجا مراد همسر است.
رهنمود حدیث
این دعای برکت در مورد کسی است که مال یا مرکب خویش را تقدیم برادر مسلمانش می‌کند این دعایی است که عبدالرحمان بن عوف در حق سعد بن ربیع الانصاری نمود وقتی که رسول اکرم ص میان عبدالرحمان و سعد پیمان برادری برقرار کرد، سعد به عبدالرحمان پیشنهاد داد نصف دارایی و یکی از همسرانش را بعد از طلاق در اختیار او بگذارد. عبدالرحمان گفت: الله خانواده و مالت را برایت مبارک بگرداند مرا به بازار راهنمایی کن. هدفش این بود تا در بازار به کار و کسب و داد و ستد بپردازد لازم به‌یاد آوری است که رسول اکرم ص میان مهاجرین و انصار پیمان اخوت برقرار نمود تا مهاجرینی را که در راه اسلام، وطن و مال و فرزندان خود را گذاشته بودند از وحشت غربت برهاند.
فوائد حدیث
1- دعوت مسلمانان به اینکه مانند پیکر واحدی باشند که درد و حاجت دیگران را درد و حاجت خویشتن بدانند و به‌خاطر رضای الله در پی برطرف نمودن آن باشند.
2- به میزان ایثار و فداکاری صحابه در نصرت دین الله پی می‌بریم.
3- مسلمان باید عفت چهره‌ی خویش را حفظ نماید و تا شدیداً نیازمند نشده از کسی چیزی سوال نکند.
(89) دعا برای کسی که میگوید: (تو را به‌خاطر الله دوست دارم)
200ـ «أَحَبَّکَ الَّذِیْ أَحْبَبْتَنِیْ لَهُ»([1]).
«تو را آن کسى دوست بدارد که به‌خاطر او مرا دوست دارى».
رهنمود حدیث
این حدیث به گسترش و نشر دوستی و محبت میان مسلمانان تشویق می‌کند. چنانکه رسول اکرم ص فرمودند وقتی کسی را دوست دارید به او اعلام کنید که او را دوست دارید (صحیح ترمذی). دوستی به‌خاطر الله، محکم‌ترین دستاویز ایمان است چرا که دوستی ایمانی، دوستی حقیقی و دائمی است که فقط مرگ می‌تواند به آن پایان دهد. البته الله متعال به چنین دوستانی وعده داده که آنها را در قیامت که هیچ سایه‌ای جز سایه‌ی عرش الهی وجود ندارد زیر سایه‌ی خویش جای دهد. چنانکه این حدیث در صحیحین وارد شده است.
فوائد حدیث:
1- اظهار دوستی و محبت به کسی‌که دوستش داری باعث تحکیم و افزایش دوستی و محبت می‌گردد.
2- در مورد دوستی با پیامبر و صحابه و کسانی که به نیکی از آنان پیروی کرده‌اند تاکید فراوانی آمده است چرا که در قیامت انسان با کسی حشر می‌شود که با او دوستی داشته است.
3- دوستی به‌خاطر الله، حلاوتی شیرین‌تر از عسل دارد و انسان مؤمن با آن به سرور و خوشحالی غیر قابل وصفی دست می‌یابد.
4- دوستی به‌خاطر الله متعال بیانگر اخلاص صاحب آن است چرا که دوستی به‌خاطر مال و پست و مقام از بین رفتنی است و فقط دوستی به‌خاطر الله، ماندگار خواهد بود.
5- آنچه به‌خاطر الله باشد، دوام خواهد داشت و آنچه به‌خاطر غیر الله باشد خیلی زود از بین خواهد رفت.
(88) اعمالی که باعث نجات از شرّ دجّال می‌شوند
199ـ هرکس ده آیه‌ى اوّل سوره‌ى کهف را حفظ کند از فتنه‌ى دجّال محفوظ مى‌ماند([1]). و همچنین پناه بردن به الله از فتنه‌ى دجّال در تشهّد اخیر هر نماز، باعث حفاظت از شرّ دجّال مى‌شود([2]).
رهنمود حدیث:
در این حدیث به دلسوزی و شفقت رسول اکرم ص نسبت به امت خویش پی می‌بریم چنانکه ایشان به امتش راه نجات از بزرگترین فتنه‌ی روی زمین که همان دجال باشد را می‌آموزد. بنا براین فرمود: اگر اکنون که من زنده هستم بیاید، خودم به تنهایی او را بسنده می‌کنم و اگر بعد از من بیایید، الله جانشین من است.
فتنه‌ی دجال به‌خاطر آن
بزرگ و فراگیر است که الله متعال جهت آزمون بندگان خود به او قدرت عجیب و غریب و غیر
طبیعی خواهد داد. بگونه‌ای که هرکس از این امتحان بزرگ، جان سالم بدر برد، نزد
الله واقعا انسان شریف و با کرامتی است.
رسول اکرم
ص همواره از شر دجال به الله پناه می‌برد به‌ویژه بعد از
تشهد آخر و قبل از سلام.
فوائد حدیث:
1- هر کسی که ده آیه نخست سوره کهف را بخواند الله متعال او را به فضل خویش از شر دجال نجات خواهد داد.
2- دعوت به خواندن کتاب الله و عمل به آن در سنت صحیح، به‌خاطر آنست که این دو، راه نجات از فتنه‌ها در دنیا و آخرت می‌باشند.
3- ظهور دجال در آخرالزمان اتفاق خواهد افتاد که از نشانه‌های بزرگ قیامت محسوب می‌شود.
4- تلاوت ده آیه آغازین سوره‌ی کهف و تدبر در آن و عمل به مفاهیم آنها جزو اسباب نجات از فتنه‌ها می‌باشد همچنین در روایت صحیح دیگری در مسلم خواندن ده آیه آخر این سوره توصیه شده است([3]).