ش | ی | د | س | چ | پ | ج |
1 | 2 | |||||
3 | 4 | 5 | 6 | 7 | 8 | 9 |
10 | 11 | 12 | 13 | 14 | 15 | 16 |
17 | 18 | 19 | 20 | 21 | 22 | 23 |
24 | 25 | 26 | 27 | 28 | 29 | 30 |
126- دعای هنگام سجده از دعای قنوت به اجابت نزدیکتر است؛ بهترین مواضع دعا در نماز فردی به ترتیب عبارت است از:
1- سجده
2- سپس بین دو سجده
3- سپس در تشهد پایانی
4- سپس در قنوت.
127- سجده برای الله عزت است، و بلند شدن برای غیر الله ذلت.
128- اگر انسان همانطور که خود را مشغول اصلاح دیگران میکند به اصلاح خود بپردازد خداوند سختیهای راه اصلاح را برایش آسان خواهد کرد.
در اثر آمده که: «خود را اصلاح کن، الله مردم را برایت اصلاح خواهد کرد».
129- بزرگان بیش از گفتار با کردار خود بر مردم تاثیر میگذارند، زیرا کردارها صادقانهتر از گفتارها است.
130- سخنِ حق نوری است که نیتِ ناپاک آن را خاموش میکند.
121- هر کس به چیزی جز الله اعتماد کند، الله همان چیز را عامل بدبختی و مجازاتش قرار خواهد داد.
122- بخشش، بلا را دور میکند. در حدیث آمده که: «کارهای نیک انسان را از مرگ بد حفظ میکند...» [به روایت طبرانی و دیگران].
123- از «امر به معروف» بدش نمیآید مگر کسی که معروف را ترک گفته و آن را دوست ندارد، و از «نهی از منکر» بدش نمیآید مگر آنکه منکر را انجام میدهد و دوستش میدارد، و خداوند این صفات را یکجا دربارهٔ منافقان ذکر کرده است.
۱۲۴- هر کس ارادهٔ خیر کند، الله اسباب آن را برایش مهیا میسازد و درهای خیر را به رویش میگشاید:
﴿...إِن یُرِیدَآ إِصۡلَٰحٗا یُوَفِّقِ ٱللَّهُ بَیۡنَهُمَآۗ...﴾ [النساء: 35].
«... اگر [واقعا] خواهان اصلاح باشند الله میان آن دو سازگاری خواهد داد...».
125- بزرگترین عامل شکست جمعیتِ بسیار، اختلافِ قلبها است، زیرا تعداد کمی که متحد هستند، قویتر از جمعِ بسیار متفرق است:
﴿...وَلَا تَنَٰزَعُواْ فَتَفۡشَلُواْ وَتَذۡهَبَ رِیحُکُمۡۖ...﴾ [الأنفال: 46].
«... و در میان خود [اختلاف و] کشمکش نکنید که ضعیف میشوید و هیبت شما از بین میرود...».
116- بیشترین چیزی که باعث فساد مردم میشود گمان بدِ بدون دلیل است. به سبب شدت فسادی که برخی از گمانهای بد به بار میآورد، خداوند از سوء ظن نهی کرده است:
﴿ٱجۡتَنِبُواْ کَثِیرٗا مِّنَ ٱلظَّنِّ إِنَّ بَعۡضَ ٱلظَّنِّ إِثۡمٞۖ...﴾ [الحجرات: 12].
«...از بسیاری از گمانها بپرهیزید که پارهای از گمانها گناه است...».
117- خداوند امت را با «مصلحان» حفظ میکند نه با «صالحان». الله متعال میفرماید:
﴿وَمَا کَانَ رَبُّکَ لِیُهۡلِکَ ٱلۡقُرَىٰ بِظُلۡمٖ وَأَهۡلُهَا مُصۡلِحُونَ١١٧﴾ [هود: 117].
«و پروردگار تو [هرگز] بر آن نبوده که شهرهایی را که مردم آن اصلاحگرند به ستم هلاک سازد».
118- بیشک پس از هر سختی آسانی خواهد آمد، اما خداوند عمر هر یک را مشخص ساخته، و هر آسانی طولانیتر از سختیِ آن خواهد بود:
﴿...سَیَجۡعَلُ ٱللَّهُ بَعۡدَ عُسۡرٖ یُسۡرٗا﴾ [الطلاق: 7].
«... به زودی الله پس از سختی آسانی قرار خواهد داد».
و رسول الله ص میفرماید: «یک سختی دو آسانی را شکست نخواهد داد». [به روایت حاکم و بیهقی].
119- محافظت بر نماز و امر کردن خانواده به آن از اسباب روزی و یاری است:
﴿وَأۡمُرۡ أَهۡلَکَ بِٱلصَّلَوٰةِ وَٱصۡطَبِرۡ عَلَیۡهَاۖ لَا نَسَۡٔلُکَ رِزۡقٗاۖ نَّحۡنُ نَرۡزُقُکَۗ وَٱلۡعَٰقِبَةُ لِلتَّقۡوَىٰ١٣٢﴾ [طه: 132].
«و خانوادهٔ خود را به نماز امر کن و بر آن شکیبا باش. ما از تو روزی نمیخواهیم [بلکه] خود به تو روزی میدهیم و فرجام [نیک] برای پرهیزگاری است».
120- با بیشتر شدن فتنهها، نظرات و آراء نیز بیشتر دچار تغییر میشوند. با جوشش فتنهها قلبها نیز زیر و رو میشوند مگر کسانی که خداوند آنان را پایدار گرداند. در حدیث آمده که: «زیر و رو شدن قلب فرزند آدم سریعتر از دیگی است که در حال جوش باشد» [مسند شهاب].
111- مسخره کردن شایستهٔ انسانهای صادق نیست، بلکه نعمتی است که خداوند به واسطهٔ آن عقیدهٔ پنهان منافقان را خارج میسازد:
﴿...قُلِ ٱسۡتَهۡزِءُوٓاْ إِنَّ ٱللَّهَ مُخۡرِجٞ مَّا تَحۡذَرُونَ﴾ [التوبة: 64].
«...بگو مسخره کنید؛ همانا الله آنچه را که از آن میترسید برملا خواهد کرد».
112- کسی که دست از یاری مظلوم بکشد شریک ظالم است، زیرا بیشتر ستمگران اگر سکوت مردم نبود ستم نمیکردند.
113- نزدیکترین کسان به رحمت الله کسانی هستند که بیشتر استغفار میکنند و بهسوی او باز میگردند:
﴿...لَوۡلَا تَسۡتَغۡفِرُونَ ٱللَّهَ لَعَلَّکُمۡ تُرۡحَمُونَ﴾ [النمل: 46].
«... چرا از الله آمرزش نمیخواهید؛ امید است که مورد رحمت قرار گیرید».
114- رسول الله ص میفرماید: «الله لعنت کند کسی را که نشانههای زمین را تغییر دهد» تا آنکه حق مردم ضایع نشود. [به روایت مسلم] در این صورت چگونه خواهد بود کار کسی که شریعت الله را تغییر میدهد تا حدود الله ضایع شود؟
[تغییر نشانههای زمین یعنی تغییر دادن نشانههایی که مردم برای تعیین حدود زمین خود گذاشتهاند به هدف غصب زمین آنان].
115- خداوند از روی رحمتِ خود برخی از بندگانش را دچار بلا و مصیبت میکند؛ زیرا میداند اگر او را عافیت دهد طغیان خواهد ورزید:
﴿۞وَلَوۡ رَحِمۡنَٰهُمۡ وَکَشَفۡنَا مَا بِهِم مِّن ضُرّٖ لَّلَجُّواْ فِی طُغۡیَٰنِهِمۡ یَعۡمَهُونَ٧٥﴾ [المؤمنون: 75].
«و اگر آنان را ببخشاییم و زیانی را که به آنان وارد آمده از بین ببریم، در طغیان خود کوردلانه اصرار میورزند».
106- بزرگترین اوقات برای استغفار، هنگام سحر است، و بهترین استغفار هنگام سجدهٔ نماز شب است. الله متعال میفرماید:
﴿...وَٱلۡمُسۡتَغۡفِرِینَ بِٱلۡأَسۡحَارِ﴾ [آل عمران: 17].
«... و کسانی که سحرگاهان آمرزش میخواهند».
طبری میگوید: «آنان کسانی هستند که هنگام سحر [از الله] خواهان پوشش رسوایی خود هستند».
107- دلتنگ شدن به سبب آزار مخالفان، امری است فطری. موسی ÷ میفرماید:
﴿وَیَضِیقُ صَدۡرِی...﴾ [الشعراء: 13].
«و سینهام تنگ میشود...».
و الله متعال دربارهٔ محمد ص میفرماید:
﴿وَلَقَدۡ نَعۡلَمُ أَنَّکَ یَضِیقُ صَدۡرُکَ بِمَا یَقُولُونَ٩٧﴾ [الحجر: 97].
«و قطعا میدانیم که سینهات از آنچه میگویند تنگ میشود».
علاج این دلتنگی این است:
﴿...فَأَعۡرِضۡ عَنۡهُمۡ وَتَوَکَّلۡ عَلَى ٱللَّهِۚ...﴾ [النساء: 81].
«...پس از آنان روی بگردان و بر الله توکل کن...».
108.
پایانها و فرجام کارها مهم است نه آغازِ آن:
﴿قُلۡ یَٰقَوۡمِ ٱعۡمَلُواْ عَلَىٰ مَکَانَتِکُمۡ إِنِّی عَامِلٞۖ فَسَوۡفَ تَعۡلَمُونَ مَن تَکُونُ لَهُۥ عَٰقِبَةُ ٱلدَّارِۚ إِنَّهُۥ لَا یُفۡلِحُ ٱلظَّٰلِمُونَ١٣٥﴾ [الأنعام: 135].
«بگو: ای قوم من هر چه در توانتان است انجام دهید من [نیز آنچه را در توانم است] انجام میدهم. به زودی خواهید دانست که عاقبت آن سرا از آن کیست. آری او ستمگران را رستگار نمیکند».
109- خودِ فرعون جادوگران را یکی یکی از شهرهای گوناگون یکجا جمع کرد تا موسی را شکست دهد، اما همینکه با او مخالفت کردند همه را «گروهکی توطئهگر» به رهبری موسی دانست!
﴿...إِنَّهُۥ لَکَبِیرُکُمُ ٱلَّذِی عَلَّمَکُمُ ٱلسِّحۡرَۖ﴾ [طه: 71].
«... بیشک او سرکردهٔ شماست که جادوگری را به شما یاد داده!...».
110- جدا کردن دین از زندگی و داد و ستدها سنتی جاهلی و قدیمی است:
﴿...قَالُواْ یَٰشُعَیۡبُ أَصَلَوٰتُکَ تَأۡمُرُکَ أَن نَّتۡرُکَ مَا یَعۡبُدُ ءَابَآؤُنَآ أَوۡ أَن نَّفۡعَلَ فِیٓ أَمۡوَٰلِنَا مَا نَشَٰٓؤُاْۖ﴾ [هود: 87].
«گفتند: ای شعیب! آیا نمازت به تو دستور میدهد آنچه را پدران ما عبادت میکردند ترک نماییم یا در اموال خود آنطور که میخواهیم تصرف نکنیم؟»