ش | ی | د | س | چ | پ | ج |
1 | 2 | |||||
3 | 4 | 5 | 6 | 7 | 8 | 9 |
10 | 11 | 12 | 13 | 14 | 15 | 16 |
17 | 18 | 19 | 20 | 21 | 22 | 23 |
24 | 25 | 26 | 27 | 28 | 29 | 30 |
419- ممکن است انسان به سبب نفرت از تندروها به اهل گناه و بیبند و باری مایل شود، و ممکن است از روی دشمنیِ آنان به تندروها گرایش یابد. اما حق را باید با خود حق شناخت نه از روی گرایش درونی و نه از روی موقعیت دشمنان آن.
420- هنگامی که ستم منتشر شود، فتنهها نیز منتشر میشود و از بین نمیرود مگر با از بین رفتن اسباب آن:
﴿وَٱتَّقُواْ فِتۡنَةٗ لَّا تُصِیبَنَّ ٱلَّذِینَ ظَلَمُواْ مِنکُمۡ خَآصَّةٗۖ...﴾ [الأنفال: 25].
«و از فتنهای بترسید که تنها به ستمکاران شما نمیرسد...».
421- هر امتی، اگر بر اساس اصول خود متحد نشود، بر اساس فروع نیز متحد نخواهد شد. امت مسلمان نیز اگر نتوانند بر اساس توحید خداوند متحد شوند، ادعای «هویت اسلامی» آنان را متحد نخواهد ساخت.
422- عالم را خداوند بالا میبرد و جاهل را مردم؛ خداوند متعال میفرماید:
﴿...یَرۡفَعِ ٱللَّهُ ٱلَّذِینَ ءَامَنُواْ مِنکُمۡ وَٱلَّذِینَ أُوتُواْ ٱلۡعِلۡمَ دَرَجَٰتٖۚ...﴾ [المجادلة: 11].
«...الله کسانی از شما را که ایمان آورده و کسانی که عالمند، [بر حسب] درجات، بلند میگرداند...».
و رسول الله ص میفرماید: «سپس [با رفتن علما] مردم سرانی جاهل برخواهند گزید و از آنان خواهند پرسید و آنان نیز بدون علم پاسخ خواهند داد، و گمراه میشوند و گمراه میکنند» [مسلم].
443- سکوت عالم از گفتنِ حق، برای امت خطرناکتر از گفتن باطل توسط نادان است.
444- رمضان ماهی است بس بزرگ که درهای رحمت در آن گشوده میشود، بدون آنکه نیازی به در زدن باشد. تنها لازم است با پاهای خود وارد شوی و منتظر کسی نمانی که تو را بردارد و ببرد.
413- زودتر دادن زکات برای یک سال یا دو سال، مستحب است، به ویژه در هنگام نیاز امت. پیامبر ص زکات عمویش عباس را دو سال زودتر گرفت و امروزه مسلمانان در بسیاری از کشورها به شدت نیازمند [این کمکها] هستند.
414- هر کس مبتلای کسی شده که در جستجوی اشکالات و پوشیدههای اوست، خود را مشغولش نسازد زیرا خداوند خود متکفل او شده است.
رسول الله ص میفرماید: «هر که در پی پوشیدههای برادرش باشد خداوند نیز در پی [آشکار نمودن] پوشیدههای او خواهد بود، و هر کس الله در پی پوشیدههایش باشد، رسوا خواهد شد، حتی اگر در دل خانهاش باشد» [ترمذی. علامه آلبانی در صحیح ترمذی (2032) آن را حسن دانسته است].
415- منزلت و علم و سروری یک انسان نباید باعث شود که با زیر دستان خود مشورت نکند. منزلت هیچ انسانی والاتر از پیامبر ص نیست؛ با این وجود، ابوهریره س میگوید: «ندیدم کسی بیش از پیامبر خدا ص با یاران خود مشورت کند».
416- عقل برای کنترل نفس است، و وحی برای راهنمایی عقل. مختل شدن این نظام باعث اختلال در دین و دنیا میشود.
417- رمضان ماه پیروزی و عزت و تمکین است. اغلب نبردها در این ماه به پیروزی منجر میشد. مکه و قدس و هند و سند و اندلس و قسطنطنیه در این ماه فتح شدند.
418- با طولانی شدن پست و مقام، آرزوها نیز طولانی میشوند، و طولانی شدن آرزوها با فساد همراه میشود. عامر شعبی میگوید: عمر س نوشت: «هیچ یک از کارگزاران من بیش از یک سال در پست خود باقی نمانند، و ابوموسی چهار سال بر سر مسئولیت خود بماند».
407- نفس انسان قادر به تشخیص میزان زشتی گناهان نیست، زیرا ممکن است گناهی بس بزرگ را کوچک شمرده و خود را اهل تسامح و مدارا به حساب آورد و مخالفان را تندرو و خشک؛ انس بن مالک س [خطاب به تابعین] میگوید: «شما کارهایی را انجام میدهید که به گمان خودتان باریکتر از مو هست، اما ما در زمان رسول خدا ص آن را باعث هلاکت میدانستیم».
408- یاری ستمدیده واجب است؛ دعا بزرگترین یاری و [در عین حال] کمترین تلاش ممکن است.
رسول خدا ص میفرماید: «هیچ چیز برای الله گرامیتر از دعا نیست» [علامه آلبانی در صحیح الأدب المفرد آن را حسن دانسته است].
409- کم یقینترین مردم آنهایی هستند که آنچه را میگویند انجام نمیدهند. آنها کمتر از همه بر گفتههای خود ثابت میمانند و بیش از دیگران دچار تغییر و عقبگرد میشوند. در تمام تاریخ بیشترین کسانی که پسروی کردهاند همین نظریهپردازان بیعمل بودهاند.
410- کمک کردن مرد به همسرش در کارهای خانه، راه و روش پیامبرص است، هر چه مقام و منزلت آن مرد بالا باشد و هر چه مشغولیتهایش بسیار باشد.
ام المومنین عائشه ل میگوید: «پیامبر ص مشغول کارهای خانوادهاش بود، اما همین که صدای اذان را میشنید [برای نماز] بیرون میرفت». عائشه ل فرزندی نداشت [که کارهایش زیاد باشد، اما با این حال پیامبر ص او را در کارهای خانه یاری میداد].
411- کسی که از حق باز میگردد، آغاز کارش با ضعف در عبادت (عمل) است، سپس در پی آن از رای خود (علم) پسروی میکند. پسروی از حق یک نوع سقوط است و کسی که علم و عمل از دو سویش او را محکم گرفتهاند،سقوط نمیکند.
412- متکبّر بیش از دیگران از رسیدن به هدف خود باز میماند، زیرا او در توهم زندگی میکند و توهم محقق نخواهد شد. خداوند متعال میفرماید:
﴿...إِن فِی صُدُورِهِمۡ إِلَّا کِبۡرٞ مَّا هُم بِبَٰلِغِیهِۚ...﴾ [غافر: 56].
«...در سینههایشان جز تکبری نیست که هرگز به آن نخواهند رسید...».
402- رهبران بیش از آنکه نیاز به ستایشگر داشته باشند، محتاج نصیحتگرند، زیرا فساد حکومتها بیشتر به سبب زیادهروی ستایشگران است تا زیادهروی ناصحان.
403- حسود بیش از آنکه به طرف مقابل ضربه بزند به او سود میرساند و با بدگویی از او باعث میشود مردم کنجکاو شده و به جستجوی او بپردازند و از او جز نیکی نبینند.
بیشتر عرب، پیامبر ص را از طریق [بدگویی] قریشیان شناختند و در جستجویش برآمدند و پیرو او شدند.
404- کسی که کار سودمندی انجام داده یا سخن نیکی به زبان آورده زیاد به آن فکر نکند و به یادش نیاورد، چرا که این باعث به وجود آمدن تکبر و سستی میشود و در نتیجه با تکیه به گذشتهٔ [خوب] خود از تلاش برای آینده باز میماند.
405- هنگامی که پیامبر ص مشغول دشمن خارجی بود، منافقان مشغول دو کار میشدند:
ـ به وجود آوردن آشوبها در جزئیات تا او را از کلیات باز دارند.
ـ هدف قرار دادن زنان برای اهداف شهوانی خود.
406- اگر صاحبان کانالهای فساد و فحشاء، هر روز مرتکب گناهان بزرگ میشدند و در همین حال با خداوند روبرو میشدند، برایشان بهتر از این بود که فحشاء و زشتی را میان میلیونها انسان منتشر کنند.
[توضیح: کسی که گناه شخصی انجام میدهد «فاسد» است و شرش تنها محدود به خود اوست و توبهاش نیز آسانتر، اما کسانی که گناه را ترویج میکنند «مفسد» هستند و شرشان فراگیر و گناهشان بسیار بزرگتر است و چه بسا پس از مرگ آنان نیز ادامه یابد].
396- برخی از آراء و نظرات مانند خس و خاشاک است که هنگام نا آرامی به بالای ظرف میآید. فریب بالا آمدن چنین افکاری را مخور چرا که با آرام شدن اوضاع دوباره به ته ظرف باز خواهند گشت.
397- امت اسلام با هیبت دین خود پیروز شد نه با نیروی مادی، و هر گاه دین خود را ترک گوید به عقب باز میگردد و نه هیبت دینش خواهد ماند و نه قدرت دنیایش.
رسول الله ص میفرماید: «و خداوند هیبت شما را از دل دشمنتان بیرون خواهد آورد...». [علامه آلبانی در صحیح ابوداوود آن را صحیح میداند].
398- یکی از بیشترین عواملی که به جهاد ضربه میزند اشتباه و خلط میان عقیدهٔ ولاء و براء، و تحریکِ دشمنان است. اولی عقیده است و دومی سیاست.
399- بدترین مردم کسی است که به هر قیمت در پی بالا بردن خودش هست؛ اگر نتوانست از راه حق به هدف خود برسد، سوار موج باطل میشود.
400- ناتوانترین مردم کسی است که رای درست را نمیپذیرد تا آنکه خود حسرت اشتباه را تجربه نماید:
﴿فَٱصۡفَحۡ عَنۡهُمۡ وَقُلۡ سَلَٰمٞۚ فَسَوۡفَ یَعۡلَمُونَ٨٩﴾ [الزخرف: 89].
«پس از آنان روی برتاب و بگو: به سلامت، که به زودی خواهند دانست».
401- در حدیث آمده که رسول الله ص فرمودند: «من در دنیا نیستم مگر مانند مردی که به سایهٔ درختی پناه آورده سپس ترکش میکند» [ترمذی. آلبانی در صحیح ترمذی آن را صحیح میداند].
انسان فریب ماندگاری سایهٔ دنیا را میخورد، اما فراموش میکند که سایهٔ خودش کوتاهتر از سایهٔ دنیاست، و رفتنش زودتر از رفتنِ آن است.