شخص حاجی بعد از غروب آفتاب، و پیش از خواندن نماز مغرب و عشاء، سواره یا پیاده از «عرفات» به سوی «مزدلفه» حرکت کند و در راه به طور مکرر و زیاد «تلبیه» و «تکبیر» بگوید:
«تلبیه»: «لَبَّیْکَ اَللّٰهُمَّ لَبَّیْکَ، لَبَّیْکَ لٰا شَرِیْکَ لَکَ لَبَّیْکَ، إِنَّ الْحَمْدَ والنِّعْمَةَ لَکَ والْمُلْکَ، لٰا شَرِیْکَ لَکَ».
«تکبیر»: «لٰا اِلٰهَ اِلَّا اللهُ وَحْدَهُ لٰا شَرِیْکَ لَهُ، لَهُ الْمُلْکُ ولَهُ الْحَمْدُ، یُحْیِیْ ویُمِیْتُ وهُوَ عَلیٰ کُلِّ شَیْءٍ قَدِیْرٍ».
و هنگام رسیدن به «مزدلفه» بسیار قرآن بخواند و به اذکار و دعاها برای خود و تمام مسلمانان جهان مشغول شود و این دعا را نیز بخواند:
«اَللّٰهُمَّ إِلَیْکَ أٔرْغَبُ، وإِیّٰاکَ أٔرْجُوْا، فَتَقَبَّلْ نُسُکِیْ ووَقْفَتِیْ وارْزُقْنِیْ فِیْ هٰذَا الْمَوْقِفِ الْعَظِیْمِ مِنَ الْخَیْرِ أٔکْثَرَ مِمّٰا أٔطْلُبُ، ولٰاتُخَیِّبْنِیْ یٰا اَللهُ! إِنَّکَ أٔنْتَ اللهُ الْجَوّٰادُ الْکَرِیْمُ، رَبَّنٰا اٰتِنٰا فِی الدُّنْیٰا حَسَنَةً وفِیْ الْاٰخِرَةِ حَسَنَةً وقِنٰا عَذٰابَ النّٰارِ».
ترجمه: «خدایا ! شوق و علاقهام فقط به سوی توست، و تنها امیدم به رحمت توست، از این رو عبادتم را بپذیر و وقوف به عرفه را از من قبول بفرما، و در ازای عبادت و بندگی کردنم در این موقفِ بزرگ، خیر فراوانی را (بیش از آنچه میخواهم) به من ارزانی بدار، و مرا ناامید و دست خالی مگردان، براستی تو خدای یکتای بخشایشگرِ بزرگواری.
پروردگارا ! در دنیا و آخرت به ما نیکی عطا فرما و سرای دنیا و آخرت ما را خوش و خرم گردان و ما را از عذاب آتش دوزخ محفوظ نگاهدار».
تذکر: مستحب است که در هنگام رسیدن به «مزدلفه» دعای «رَبَّنٰا اٰتِنٰا فِی الدُّنْیٰا حَسَنَةً وفِیْ الْاٰخِرَةِ حَسَنَةً وقِنٰا عَذٰابَ النّٰارِ» را بسیار بخواند.
* * *
اذکار و دعاهایی که خواندن آنها
در
«عرفات»در روز عرفه، مستحب است
وقوف در عرفه، یکی از ارکان حج به شمار میآید به این دلیل که پیامبر ج میفرماید: «اَلْحَجُّ عَرَفَةٌ» [ترمذی] «حج، عرفه است». از این جهت، روز عرفه بهترین روزهای سال برای دعا کردن و اجابت دعا است. پیامبر ج میفرماید: «خَیْرُ الدُّعٰاءِ یَوْمُ عَرَفَةَ» بهترین دعا، دعای روز عرفه در زمین عرفات است.
بنابراین شخص حاجی باید این روز بزرگ و ملکوتی را غنیمت شمارد و تمام توان خود را در خواندن ذکر و دعا و قرائت قرآن به کار گیرد و انواع دعاها و اذکار را که خیر دنیا و آخرت را در بردارد بخواند، و برای خود و پدر و مادر و خویشاوندان و اساتید و همراهان و دوستان و تمام مسلمان و مؤمنان دعا کند، و بکوشد تا همۀ وقت خود را در این موقف عظیم و این حالت ملکوتی به دعا و ذکر و استغفار گذرانیده و لحظهای را غفلت نورزد، زیرا این روز برخلاف روزهای دیگر سال است که اگر از دست رفت، بازیافتنش ممکن نیست، زیرا چه بسا که این روز در عمرش دیگر هیچ بار تکرار نشود، و این اولین و آخرین روز در زندگیاش باشد.
و ما نیز در اینجا به عنوان نمونه، گزیدهای از اذکار و دعاهای وقوف به عرفه را که علماء و بزرگان ما از آیات قرآن و احادیث نبوی جمعآوری کردهاند، ذکر میکنیم.
گزیدهای از دعای عرفه (براساس آیات قرآن و احادیث پیامبر ج):
«اَلْحَمْدُ لِلّٰهِ رَبِّ الْعٰالَمِینَ، الرَّحْمنِ الرَّحِیمِ، مالِکِ یَوْمِ الدِّینِ، إیّٰاکَ نَعْبُدُ وَإِیَّاکَ نَسْتَعِینُ، اِهْدِنَا الصِّرَاطَ الْمُسْتَقِیمَ، صِرَاطَ الَّذِینَ أٔنْعَمْتَ عَلَیْهِمْ غَیْرِ الْمَغْضُوبِ عَلَیْهِمْ وَلاَ الضَّآلِّینَ، اٰمِیْنَ.
لَبَّیْکَ اللّٰهُمَّ لَبَّیْکَ، لَبَّیْکَ لٰا شَرِیْکَ لَکَ لَبَّیْکَ، إِنَّ الْحَمْدَ والنِّعْمَةَ لَکَ والْمُلْکَ، لٰا شَرِیْکَ لَکَ. اَللهُ اَکْبَرُ ولِلّٰهِ الْحَمْدُ، اَللهُ اَکْبَرُ ولِلّٰهِ الْحَمْدُ، اَللهُ اَکْبَرُ ولِلّٰهِ الْحَمْدُ.
لٰا اِلٰهَ اِلَّا اللهُ وَحْدَهُ لٰا شَرِیْکَ لَهُ، لَهُ الْمُلْکُ ولَهُ الْحَمْدُ، یُحْیِیْ ویُمِیْتُ وهُوَ عَلیٰ کُلِّ شَیْءٍ قَدِیْرٍ.
رَبَّنَا تَقَبَّلْ مِنّا إِنَّکَ أٔنْتَ السَّمِیْعُ الْعَلِیْمُ وتُبْ عَلَیْنٰا إِنَّکَ أٔنْتَ التَّوّابُ الرَّحِیْمُ
﴿رَبَّنَا وَٱجۡعَلۡنَا مُسۡلِمَیۡنِ لَکَ وَمِن ذُرِّیَّتِنَآ أُمَّةٗ مُّسۡلِمَةٗ لَّکَ وَأَرِنَا مَنَاسِکَنَا وَتُبۡ عَلَیۡنَآۖ إِنَّکَ أَنتَ ٱلتَّوَّابُ ٱلرَّحِیمُ١٢٨﴾ [البقرة: 128].
﴿رَبَّنَآ ءَاتِنَا فِی ٱلدُّنۡیَا حَسَنَةٗ وَفِی ٱلۡأٓخِرَةِ حَسَنَةٗ وَقِنَا عَذَابَ ٱلنَّارِ﴾ [البقرة: 201].
﴿رَبَّنَآ أَفۡرِغۡ عَلَیۡنَا صَبۡرٗا وَثَبِّتۡ أَقۡدَامَنَا وَٱنصُرۡنَا عَلَى ٱلۡقَوۡمِ ٱلۡکَٰفِرِینَ﴾ [البقرة: 250].
﴿رَبَّنَا لَا تُؤَاخِذۡنَآ إِن نَّسِینَآ أَوۡ أَخۡطَأۡنَاۚ رَبَّنَا وَلَا تَحۡمِلۡ عَلَیۡنَآ إِصۡرٗا کَمَا حَمَلۡتَهُۥ عَلَى ٱلَّذِینَ مِن قَبۡلِنَاۚ رَبَّنَا وَلَا تُحَمِّلۡنَا مَا لَا طَاقَةَ لَنَا بِهِۦۖ وَٱعۡفُ عَنَّا وَٱغۡفِرۡ لَنَا وَٱرۡحَمۡنَآۚ أَنتَ مَوۡلَىٰنَا فَٱنصُرۡنَا عَلَى ٱلۡقَوۡمِ ٱلۡکَٰفِرِینَ٢٨٦﴾ [البقرة: 286].
﴿رَبَّنَا لَا تُزِغۡ قُلُوبَنَا بَعۡدَ إِذۡ هَدَیۡتَنَا وَهَبۡ لَنَا مِن لَّدُنکَ رَحۡمَةًۚ إِنَّکَ أَنتَ ٱلۡوَهَّابُ٨ رَبَّنَآ إِنَّکَ جَامِعُ ٱلنَّاسِ لِیَوۡمٖ لَّا رَیۡبَ فِیهِۚ إِنَّ ٱللَّهَ لَا یُخۡلِفُ ٱلۡمِیعَادَ٩﴾ [آل عمران: 8-9].
﴿رَبَّنَآ ءَامَنَّا بِمَآ أَنزَلۡتَ وَٱتَّبَعۡنَا ٱلرَّسُولَ فَٱکۡتُبۡنَا مَعَ ٱلشَّٰهِدِینَ٥٣﴾ [آل عمران: 53].
﴿رَبَّنَا ٱغۡفِرۡ لَنَا ذُنُوبَنَا وَإِسۡرَافَنَا فِیٓ أَمۡرِنَا وَثَبِّتۡ أَقۡدَامَنَا وَٱنصُرۡنَا عَلَى ٱلۡقَوۡمِ ٱلۡکَٰفِرِینَ﴾ [آل عمران: 147].
﴿رَبَّنَا مَا خَلَقۡتَ هَٰذَا بَٰطِلٗا سُبۡحَٰنَکَ فَقِنَا عَذَابَ ٱلنَّارِ١٩١ رَبَّنَآ إِنَّکَ مَن تُدۡخِلِ ٱلنَّارَ فَقَدۡ أَخۡزَیۡتَهُۥۖ وَمَا لِلظَّٰلِمِینَ مِنۡ أَنصَارٖ١٩٢ رَّبَّنَآ إِنَّنَا سَمِعۡنَا مُنَادِیٗا یُنَادِی لِلۡإِیمَٰنِ أَنۡ ءَامِنُواْ بِرَبِّکُمۡ فََٔامَنَّاۚ رَبَّنَا فَٱغۡفِرۡ لَنَا ذُنُوبَنَا وَکَفِّرۡ عَنَّا سَیَِّٔاتِنَا وَتَوَفَّنَا مَعَ ٱلۡأَبۡرَارِ١٩٣ رَبَّنَا وَءَاتِنَا مَا وَعَدتَّنَا عَلَىٰ رُسُلِکَ وَلَا تُخۡزِنَا یَوۡمَ ٱلۡقِیَٰمَةِۖ إِنَّکَ لَا تُخۡلِفُ ٱلۡمِیعَادَ١٩٤﴾ [آل عمران: 191-194].
﴿رَبَّنَا ظَلَمۡنَآ أَنفُسَنَا وَإِن لَّمۡ تَغۡفِرۡ لَنَا وَتَرۡحَمۡنَا لَنَکُونَنَّ مِنَ ٱلۡخَٰسِرِینَ﴾ [الأعراف: 23].
﴿رَبَّنَا لَا تَجۡعَلۡنَا فِتۡنَةٗ لِّلۡقَوۡمِ ٱلظَّٰلِمِینَ٨٥ وَنَجِّنَا بِرَحۡمَتِکَ مِنَ ٱلۡقَوۡمِ ٱلۡکَٰفِرِینَ٨٦﴾ [یونس: 85-86].
﴿رَبَّنَا ٱفۡتَحۡ بَیۡنَنَا وَبَیۡنَ قَوۡمِنَا بِٱلۡحَقِّ وَأَنتَ خَیۡرُ ٱلۡفَٰتِحِینَ﴾ [الأعراف: 89].
﴿رَبَّنَا لَا تَجۡعَلۡنَا مَعَ ٱلۡقَوۡمِ ٱلظَّٰلِمِینَ﴾ [الأعراف: 47].
﴿رَبِّنَا لَمَّا جَآءَتۡنَاۚ رَبَّنَآ أَفۡرِغۡ عَلَیۡنَا صَبۡرٗا وَتَوَفَّنَا مُسۡلِمِینَ﴾ [الأعراف: 126].
﴿رَبَّنَآ إِنَّکَ تَعۡلَمُ مَا نُخۡفِی وَمَا نُعۡلِنُۗ وَمَا یَخۡفَىٰ عَلَى ٱللَّهِ مِن شَیۡءٖ فِی ٱلۡأَرۡضِ وَلَا فِی ٱلسَّمَآءِ٣٨﴾ [إبراهیم: 38].
﴿رَبِّ ٱجۡعَلۡنِی مُقِیمَ ٱلصَّلَوٰةِ وَمِن ذُرِّیَّتِیۚ رَبَّنَا وَتَقَبَّلۡ دُعَآءِ٤٠ رَبَّنَا ٱغۡفِرۡ لِی وَلِوَٰلِدَیَّ وَلِلۡمُؤۡمِنِینَ یَوۡمَ یَقُومُ ٱلۡحِسَابُ٤١﴾ [إبراهیم: 40-41].
﴿رَبَّنَآ ءَاتِنَا مِن لَّدُنکَ رَحۡمَةٗ وَهَیِّئۡ لَنَا مِنۡ أَمۡرِنَا رَشَدٗا﴾ [الکهف: 10].
﴿رَبَّنَآ ءَامَنَّا فَٱغۡفِرۡ لَنَا وَٱرۡحَمۡنَا وَأَنتَ خَیۡرُ ٱلرَّٰحِمِینَ﴾ [المؤمنون: 109].
﴿رَبَّنَا ٱصۡرِفۡ عَنَّا عَذَابَ جَهَنَّمَۖ إِنَّ عَذَابَهَا کَانَ غَرَامًا٦٥ إِنَّهَا سَآءَتۡ مُسۡتَقَرّٗا وَمُقَامٗا٦٦﴾ [الفرقان: 65-66].
﴿رَبَّنَا هَبۡ لَنَا مِنۡ أَزۡوَٰجِنَا وَذُرِّیَّٰتِنَا قُرَّةَ أَعۡیُنٖ وَٱجۡعَلۡنَا لِلۡمُتَّقِینَ إِمَامًا﴾ [الفرقان: 74].
﴿رَبَّنَا ٱغۡفِرۡ لَنَا وَلِإِخۡوَٰنِنَا ٱلَّذِینَ سَبَقُونَا بِٱلۡإِیمَٰنِ وَلَا تَجۡعَلۡ فِی قُلُوبِنَا غِلّٗا لِّلَّذِینَ ءَامَنُواْ رَبَّنَآ إِنَّکَ رَءُوفٞ رَّحِیمٌ﴾ [الحشر: 10].
﴿رَّبَّنَا عَلَیۡکَ تَوَکَّلۡنَا وَإِلَیۡکَ أَنَبۡنَا وَإِلَیۡکَ ٱلۡمَصِیرُ﴾ [الممتحنة: 4].
﴿رَبَّنَا لَا تَجۡعَلۡنَا فِتۡنَةٗ لِّلَّذِینَ کَفَرُواْ وَٱغۡفِرۡ لَنَا رَبَّنَآۖ إِنَّکَ أَنتَ ٱلۡعَزِیزُ ٱلۡحَکِیمُ٥﴾ [الممتحنة: 5].
﴿رَبَّنَآ أَتۡمِمۡ لَنَا نُورَنَا وَٱغۡفِرۡ لَنَآۖ إِنَّکَ عَلَىٰ کُلِّ شَیۡءٖ قَدِیرٞ﴾ [التحریم: 8].
﴿لَّآ إِلَٰهَ إِلَّآ أَنتَ سُبۡحَٰنَکَ إِنِّی کُنتُ مِنَ ٱلظَّٰلِمِینَ﴾ [الأنبیاء: 87].
﴿رَّبِّ أَدۡخِلۡنِی مُدۡخَلَ صِدۡقٖ وَأَخۡرِجۡنِی مُخۡرَجَ صِدۡقٖ وَٱجۡعَل لِّی مِن لَّدُنکَ سُلۡطَٰنٗا نَّصِیرٗا﴾ [الإسراء: 80].
﴿وَقُل رَّبِّ أَعُوذُ بِکَ مِنۡ هَمَزَٰتِ ٱلشَّیَٰطِینِ٩٧ وَأَعُوذُ بِکَ رَبِّ أَن یَحۡضُرُونِ٩٨﴾ [المؤمنون: 97-98].
﴿رَبِّ أَوۡزِعۡنِیٓ أَنۡ أَشۡکُرَ نِعۡمَتَکَ ٱلَّتِیٓ أَنۡعَمۡتَ عَلَیَّ وَعَلَىٰ وَٰلِدَیَّ وَأَنۡ أَعۡمَلَ صَٰلِحٗا تَرۡضَىٰهُ وَأَدۡخِلۡنِی بِرَحۡمَتِکَ فِی عِبَادِکَ ٱلصَّٰلِحِینَ﴾ [النمل: 19].
سُبْحٰانَ رَبِّکَ رَبِّ الْعِزَّةِ عَمّٰا یَصِفُوْنَ وسَلٰامٌ عَلَی الْمُرْسَلِیْنَ والْحَمْدُ لِلّٰهِ رَبِّ الْعٰالَمِیْنَ.
اَللّٰهُمَّ لَکَ الْحَمْدُ کُلُّهُ، اَللّٰهُمَّ لٰاقٰابِضَ لِمٰا بَسَطْتَ، ولٰا بٰاسِطَ لِمٰا قَبَضْتَ، ولٰاهٰادِیَ لِمَنْ أٔضْلَلْتَ، ولٰامُضِلَّ لِمَنْ هَدَیْتَ، ولٰامُعْطِیَ لِمٰا مَنَعْتَ، ولٰامٰانِعَ لِمٰا أٔعْطَیْتَ، ولٰا مُقَرِّبَ لِمٰا بٰاعَدْتَ، ولٰا مُبْعِدَ لِمٰا قَرَّبْتَ، اَللّٰهُمَّ ابْسُطْ عَلَیْنٰا مِنْ بَرَکٰاتِکَ ورَحْمَتِکَ وفَضْلِکَ ورِزْقِکَ، اَللّٰهُمَّ إِنِّیْ أٔسْأٔلُکَ النَّعِیْمَ الْمُقِیْمَ الَّذِیْ لاٰیَحُوْلُ ولاٰیَزُوْلُ، اَللّٰهُمَّ إِنِّیْ أٔسْأٔلُکَ النَّعِیْمَ یَوْمَ الْعِیْلَةِ، والْأٔمْنَ یَوْمَ الْخَوْفِ.
اَللّٰهُمَّ إِنِّیْ عٰائِذٌ بِکَ مِنْ شَرِّ مٰا أٔعْطَیْتَنٰا وشَرِّ مٰا مَنَعْتَنٰا. اَللّٰهُمَّ حَبِّبْ إِلَیْنَا الْإِیْمٰانَ وزَیِّنْهُ فِیْ قُلُوْبِنٰا، وکَرِّهْ إِلَیْنَا الْکُفْرَ والْفُسُوْقَ والْعِصْیٰانَ، واجْعَلْنٰا مِنَ الرّٰاشِدِیْنَ. اَللّٰهُمَّ تَوَفَّنٰا مُسْلِمِیْنَ وأٔحْیِنٰا مُسْلِمِیْنَ وأٔلْحِقْنٰا بِالصّٰالِحِیْنَ، غَیْرَ خَزٰایٰا.
اَللّٰهُمَّ اجْعَلِ الْقُرْاٰنَ الْعَظِیْمَ رَبِیْعَ قَلْبِیْ ونُوْرَ صَدْرِیْ، وذِهٰابَ حُزْنِیْ، وجَلٰاءَ هَمِّیْ وغَمِّیْ.
اَللّٰهُمَّ مُصَرِّفَ الْقُلُوْبِ، صَرِّفْ قُلُوْبَنٰا عَلیٰ طٰاعَتِکَ.
اَللّٰهُمَّ أٔصْلِحْ فِیْ دِیْنِیْ، اَلَّذِیْ هُوَ عِصْمَةُ أٔمْرِیْ، وأٔصْلِحْ لِیْ دُنْیٰایَ، اَلَّتِیْ فِیْهٰا مَعٰاشِیْ، وأٔصْلِحْ لِیْ اٰخِرَتِیْ، اَلَّتِیْ فِیْهٰا مَعٰادِیْ، واجْعَلِ الْحَیٰاةَ زِیٰادَةً لِیْ فِیْ کُلِّ خَیْرٍ، واجْعَلِ الْمَوْتَ رٰاحَةً مِنْ کُلِّ شَرٍّ. اَللّٰهُمَّ اهْدِنِیْ وسَدِّدْنِیْ.
اَللّٰهُمَّ اغْفِرْ لِیْ خَطِیْئَتِیْ وجَهْلِیْ، وإِسْرٰافِیْ فِیْ أٔمْرِیْ ومٰا أٔنْتَ أٔعْلَمُ بِهِ مِنِّیْ. اَللّٰهُمَّ اغْفِرْ لِیْ جِدِّیْ وهَزْلِیْ وخَطَئِیْ وعَمْدِیْ. اَللّٰهُمَّ اغْفِرْ لِیْ مٰا قَدَّمْتُ ومٰا أٔخَّرْتُ ومٰا أٔسْرَرْتُ ومٰا أٔعْلَنْتُ ومٰا أٔنْتَ أٔعْلَمُ بِهِ مِنِّیْ. أٔنْتَ الْمُقَدِّمُ وأٔنْتَ الْمُؤَخِّرُ وأٔنْتَ عَلیٰ کُلِّ شَیْءٍ قَدِیْرٍ. اَللّٰهُمَّ إِنِّیْ عٰائِذٌ بِکَ مِنْ زَوٰالِ نِعْمَتِکَ وتَحَوُّلِ عٰافِیَتِکَ وفَجْأٔةِ نِقْمَتِکَ، وجَمِیْعِ سَخَطِکَ.
اَللّٰهُمَّ إِنِّیْ أٔعُوْذُ بِکَ مِنَ الْعَجْزِ والْکَسَلِ والْبُخْلِ والْهَرَمِ وعَذٰابِ الْقَبْرِ.
اَللّٰهُمَّ اٰتِ نَفْسِیْ تَقْوٰاهٰا وزَکّٰاهٰا أٔنْتَ خَیْرُ مَنْ زَکّٰاهٰا، أٔنْتَ وَلِیُّهٰا ومَوْلٰاهٰا.
اَللّٰهُمَّ إِنِّیْ أٔعُوْذُ بِکَ مِنْ عِلْمٍ لٰایَنْفَعُ، ومِنْ قَلْبٍ لٰایَخْشَعُ، ومِنْ نَفْسٍ لٰاتَشْبَعُ، ومِنْ دَعْوَةٍ لٰایُسْتَجٰابُ لَهٰا.
اَللّٰهُمَّ إِنِّیْ أٔعُوْذُ بِکَ مِنْ فِتْنَةِ النّٰارِ وعَذٰابِ النّٰارِ ومِنْ شَرِّ الْغِنیٰ والْفَقْرِ. اَللّٰهُمَّ إِنِّیْ أٔعُوْذُ بِکَ مِنْ مُنْکَرٰاتِ الْأٔخْلٰاقِ والْأٔعْمٰالِ والْأٔهْوٰاءِ.
اَللّٰهُمَّ إِنِّیْ أٔسْأٔلُکَ حُبَّکَ وحُبَّ مَنْ یُّحِبُّکَ، والْعَمَلَ الَّذِیْ یُبَلِّغُنِیْ حُبَّکَ. اَللّٰهُمَّ اجْعَلْ حُبَّکَ أٔحَبَّ إِلَیَّ مِنْ نَفْسِیْ وأٔهْلِیْ والْمٰاءِ الْبٰارِدِ.
اَللّٰهُمَّ إِنِّیْ أٔسْأٔلُکَ مُوْجِبٰاتِ رَحْمَتِکَ وعَزٰائِمَ مَغْفِرَتِکَ والسَّلٰامَةَ مِنْ کُلِّ إِثْمٍ، والْغَنِیْمَةَ مِنْ کُلِّ بِرٍّ، والْفَوْزَ بِالْجَنَّةِ والنَّجٰاةَ مِنَ النّٰارِ.
اَللّٰهُمَّ إِنِّیْ أٔسْأٔلُکَ مِنْ خَیْرِ مٰا سَأٔلَکَ مِنْهُ نَبِیُّکَ مُحَمَّدٌ ج، ونَعُوْذُ بِکَ مِنْ شَرِّ مَا اسْتَعٰاذَ مِنْهُ نَبِیُّکَ مُحَمَّدٌ ج، وأٔنْتَ الْمُسْتَعٰانُ وعَلَیْکَ الْبَلٰاغُ ولٰاحَوْلَ ولٰا قُوَّةَ إِلّٰا بِاللهِ.
اَللّٰهُمَّ رَبَّنٰا ورَبَّ کُلِّ شَیْءٍ، أٔنَا شَهِیْدٌ أٔنَّکَ أٔنْتَ الرَّبُّ وَحْدَکَ لٰاشَرِیْکَ لَکَ. اَللّٰهُمَّ رَبَّنٰا ورَبَّ کُلِّ شَیْءٍ، أٔنَا الشَّهِیْدُ إِنَّ مُحَمَّدًا عَبْدُکَ ورَسُوْلُکَ.
اَللّٰهُمَّ رَبَّنٰا ورَبَّ کُلِّ شَیْءٍ، أٔنَا شَهِیْدٌ أٔنَّ الْعِبٰادَ کُلَّهُمْ إِخْوَةٌ. اَللّٰهُمَّ رَبَّنٰا ورَبَّ کُلِّ شَیْءٍ، إِجْعَلْنِیْ مُخْلِصاً لَکَ وأٔهْلِیْ فِیْ کُلِّ سٰاعَةٍ فِی الدُّنْیٰا والْاٰخِرَةِ. یٰا ذَا الْجَلٰالِ والْإِکْرٰامِ، إِسْمَعْ واسْتَجِبْ، اَللهُ أٔکْبَرُ الْأٔکْبَرُ. اَللهُ نُوْرُ السَّمٰوٰاتِ والْأٔرْضِ، اَللهُ أٔکْبَرُ الْأٔکْبَرُ، حَسْبِیَ اللهُ ونِعْمَ الْوَکِیْلُ، اَللهُ أٔکْبَرُ الْأٔکْبَرُ.
اَللّٰهُمَّ لَکَ الْحَمْدُ، أٔنْتَ نُوْرُ السَّمٰوٰاتِ والْأٔرْضِ ومَنْ فِیْهِنَّ، ولَکَ الْحَمْدُ، أٔنْتَ الْحَقُّ، ووَعْدُکَ الْحَقُّ، ولِقٰائُکَ حَقٌّ، وقَوْلُکَ حَقٌّ، والْجَنَّةُ حَقٌّ، والنّٰارُ حَقٌّ، والنَّبِیُّوْنَ حَقٌّ، ومُحَمَّدٌ حَقٌّ، والسّٰاعَةُ حَقٌّ. اَللّٰهُمَّ لَکَ أٔسْلَمْتُ، وبِکَ اٰمَنْتُ وعَلَیْکَ تَوَکَّلْتُ، وإِلَیْکَ أٔنَبْتُ، وبِکَ خٰاصَمْتُ، وإِلَیْکَ حٰاکَمْتُ، فَاغْفِرْ لِیْ مٰا قَدَّمْتُ ومٰا أٔخَّرْتُ ومٰا أٔسْرَرْتُ ومٰا أٔعْلَنْتُ، أٔنْتَ الْمُقَدِّمُ وأٔنْتَ الْمُؤَخِّرُ، لٰا إِلٰهَ إِلّٰا أٔنْتَ ولٰا إِلٰهَ غَیْرُکَ.
اَللّٰهُمَّ إِنِّیْ أٔعُوْذُ بِرِضٰاکَ مِنْ سَخَطِکَ، وبِمُعٰافٰاتِکَ مِنْ عُقُوْبَتِکَ، وأٔعُوْذُ بِکَ مِنْکَ، لٰا أُحْصِیْ ثَنٰاءً عَلَیْکَ، أٔنْتَ کَمٰا أٔثْنَیْتَ عَلیٰ نَفْسِکَ.
اَللّٰهُمَّ هٰذَا الدُّعٰاءُ وعَلَیْکَ الْإِجٰابَةُ، وهٰذَا الْجُهْدُ وعَلَیْکَ التَّکِلٰانُ. اَللّٰهُمَّ اجْعَلْ لِیْ نُوْراً فِیْ قَلْبِیْ، ونُوْراً فِیْ قَبْرِیْ، ونُوْراً بَیْنَ یَدَیَّ، ونُوْراً مِنْ خَلْفِیْ، ونُوْراً عَنْ یَمِیْنِیْ، ونُوْراً عَنْ شِمٰالِیْ، ونُوْراً مِنْ فَوْقِیْ، ونُوْراً مِنْ تَحْتِیْ، ونُوْراً فِیْ سَمْعِیْ، ونُوْراً فِیْ بَصَرِیْ، ونُوْراً فِیْ شَعْرِیْ، ونُوْراً فِیْ بَشَرِیْ، ونُوْراً فِیْ لَحْمِیْ، ونُوْراً فِیْ دَمِیْ، ونُوْراً فِیْ عِظٰامِیْ، اَللّٰهُمَّ أٔعْظِمْ لِیْ نُوْراً وأعْطِنِیْ نُوْراً، واجْعَلْ لِیْ نُوْراً.
اَللّٰهُمَّ إِنِّیْ أٔسْأٔلُکَ مِنَ الْخَیْر کُلِّهِ، عٰاجِلِهِ وآجِلِهِ، مٰا عَلِمْتُ مِنْهُ ومٰا لَمْ أٔعْلَمْ، وأٔعُوْذُ بِکَ مِنَ الشَّرِّ کُلِّهِ، عٰاجِلِهِ وآجِلِهِ مٰا عَلِمْتُ مِنْهُ ومٰا لَمْ أٔعْلَمْ. اَللّٰهُمَّ إِنِّیْ أٔسْأٔلُکَ مِنْ خَیْرِ مٰا سَأٔلَکَ بِهِ عَبْدُکَ ونَبِیُّکَ، وأٔعُوْذُ بِکَ مِنْ شَرِّ مٰا عٰاذَ بِهِ عَبْدُکَ ونَبِیُّکَ. اَللّٰهُمَّ إِنِّیْ أٔسْأٔلُکَ الْجَنَّةَ ومٰا قَرَّبَ إِلَیْهٰا مِنْ قَوْلٍ أٔوْ عَمَلٍ، وأٔعُوْذُ بِکَ مِنَ النّٰارِ ومٰا قَرَّبَ إِلَیْهٰا مِنْ قَوْلٍ أٔوْ عَمَلٍ، وأٔسْأٔلُکَ أٔنْ تَجْعَلَ کُلَّ قَضٰاءٍ قَضَیْتَهُ لِیْ خَیْراً.
اَللّٰهُمَّ أٔصْلِحْ ذٰاتَ بَیْنِنٰا، وأٔلِّفْ بَیْنَ قُلُوْبِنٰا، واهْدِنٰا سُبُلَ السَّلٰامِ، ونَجِّنٰا مِنَ الظُّلُمٰاتِ إِلَی النُّوْرِ، وجَنِّبْنَا الْفَوٰاحِشَ مٰا ظَهَرَ مِنْهٰا ومٰا بَطَنَ. اَللّٰهُمَّ بٰارِکْ لَنٰا فِیْ أٔسْمٰاعِنٰا وأٔبْصٰارِنٰا وقُلُوْبِنٰا وأٔزْوٰاجِنٰا وذُرِّیّٰاتِنٰا، وتُبْ عَلَیْنٰا إِنَّکَ أٔنْتَ التَّوّٰابُ الرَّحِیْمُ واجْعَلْنٰا شٰاکِرِیْنَ لِنِعْمَتِکَ، مُثْنِیْنَ بِهٰا، قٰابِلِیْنَ لَهٰا، وأٔتِمَّهٰا عَلَیْنٰا.
اَللّٰهُمَّ اغْفِرْ لِیْ ولِوٰالِدَیَّ ولِجَمِیْعِ الْمُؤْمِنِیْنَ والْمُؤْمِنٰاتِ والْمُسْلِمِیْنَ والْمُسْلِمٰاتِ، اَلْأٔحْیٰاءِ مِنْهُمْ والْأٔمْوٰاتِ.
اَللّٰهُمَّ صَلِّ وسَلِّمْ وبٰارِکْ عَلیٰ سَیِّدِنٰا ونَبِیِّنٰا مُحَمَّدٍ ج وعَلیٰ اٰلِهِ وأٔصْحٰابِهِ أٔجْمَعِیْنَ آمِیْنَ، بِرَحْمَتِکَ یٰا أٔرْحَمَ الرّٰاحِمِیْنَ.
ترجمه: «سپاس و ستایش خداوندی را سزاست که پروردگار جهانیان است. بخشندۀ مهربان است. مالک روز سزا و جزا است. تنها تو را میپرستم و تنها از تو یاری میخواهیم. ما را به راه راست راهنمایی فرما، راه کسانی که به آنها نعمت دادهای، نه راه آنان که برایشان خشم گرفتهای، و نه راه گمراهان و سرگشتگان.
پروردگارا ! اجابت فرمان تو نمودم، و همیشه و به طور پیوسته و دائمی مطیع فرمان تو هستم و در خدمتم، و برای قبول و اجرای اوامر و فرامین تو آمادگی کامل دارم، و یقین دارم که هیچ شریکی برای تو نیست و تو ذات یکتا و یگانه و بیهمتا و بیهمگون هستی، و براستی تمام ستایشها و نعمتها و مالکیت مطلق و حاکمیت همه جانبه از آن توست، و هیچ شریک و انبازی در این زمینه برای تو متصور نیست و تو ذات یکتا و بیهمتایی. خدا بزرگ است و تمام حمد و ستایشها از آنِ اوست.
هیچ معبودی به حق جز ذات الله نیست و او یکتا و یگانه است و شریکی ندارد، و مالکیت مطلق و حاکمیت همه جانبه، و حمد و ستایش از آنِ اوست، میمیراند و زنده میکند و او بر هر چیزی توانا و نیرومند است.
پروردگارا ! این عمل را از ما بپذیر، بی گمان تو شنوا و دانا به گفتار و کردار و نیات ما هستی. خدایا! چنان کن که ما مخلص و مطیع فرمان تو باشیم و از فرزندان ما ملت و جماعتی پدید آور که تسلیم فرمان تو باشند، و طرز عبادت خویش را در کعبه و اطراف آن به ما نشان بده و اگر نسیان و لغزشی از ما سر زد بر ما ببخشای و دروازۀ توبه را بر روی ما باز گذار، بیگمان تو، بس توبهپذیر و مهربانی.
پروردگارا ! در دنیا و آخرت به ما نیکی عطا فرما و سرای دنیا و آخرت ما را خوش و خرم گردان و ما را از عذاب آتش دوزخ محفوظ نگاهدار. پروردگارا ! بر دلهایمان آب صبر و شکیبایی فرو ریز و گامهایمان را ثابت و استوار بدار و ما را بر جمعیت کافران پیروز گردان.
پروردگارا ! اگر ما فراموش کردیم یا به خطا رفتیم، ما را بدان مگیر و مورد مؤاخذه و پرس و جو قرار مده. پروردگارا ! بار سنگین تکالیف دشوار را بر دوش ما مگذار آن چنان که به خاطر گناه و طغیان بر دوش کسانی که پیش از ما بودند گذاشتی. پروردگارا ! آنچه را که یارای آن را نداریم بر ما بار مکن و ما را به بلاها و محنتها گرفتار مساز و از ما در گذر و قلم عفو بر گناهانمان کش، و ما را ببخشای و به ما رحم فرمای. تو یاور و سرور مایی، پس ما را بر گروه کافران پیروز گردان.
پروردگارا ! دلهای ما را از راه حق منحرف مگردان بعد از آنکه ما را حلاوت هدایت چشانده و به سوی حقیقت رهنمود نمودهای، و از جانب خود رحمتی به ما عطا کن، بیگمان بخشایشگر حقیقی فقط تویی. پروردگارا ! تو مردمان را در روزی که تردیدی در آن نیست جمع خواهی کرد تا همگان در برابر کارشان پاداش دهی و به این امر وعده دادهای و بیگمان خدا خلاف وعده نمیکند.
پروردگارا ! ما به آنچه بر پیامبرت نازل فرمودهای ایمان آوردهایم و از پیامبرت پیروی نمودهایم، پس ما را از زمرۀ گواهان بر توحید خود و رسالت پیامبرت بنویس. پروردگارا ! گناهانمان را ببخشای و از زیادهرویها و تندرویهایمان صرف نظر کن و گامهایمان را ثابت و استوار بدار و ما را بر گروه کافران پیروز بگردان.
پروردگارا ! این دستگاه شگفت کائنات را بیهوده و عَبَث نیافریدهای، تو منزّه و پاکی از دست زدن به کار باطل! پس ما را با توفیق بر انجام کارهای شایسته، از عذاب آتش دوزخ محفوظ دار. پروردگارا ! بیگمان تو هر که را به خاطر اعمال زشتش به آتش درآوری، به راستی خوار و زبونش کردهای و ستمکاران را یار و یاوری نیست. پروردگارا ! ما از منادی بزرگوار توحید یعنی حضرت محمد ج شنیدیم که مردم را به ایمان به پروردگارشان میخواند و ما ایمان آوردیم و ندای او را لبّیک گفتیم، اکنون که چنین است پروردگارا ! گناهانمان را بیامرز و بدیهایمان را بپوشان و ما را با نیکان و در مسیر ایشان بمیران.
پروردگارا ! آنچه را که بر زبان پیامبران خود به ما وعده دادهای، به ما عطا کن، و در روز رستاخیز ما را با درآوردن به دوزخ خوار و زبون مگردان، بیگمان تو خلاف وعده نمیکنی.
پروردگارا ! ما با نافرمانی از تو بر خویشتن ستم کردهایم و اگر ما را نبخشی و بر ما رحم نکنی، از زیانکاران خواهیم بود. پروردگارا ! ما را وسیلۀ آزمون و امتحان مردمان ستمکار و آماج بلا و آزار کافران بدکار مساز، و ما را با فضل و رحمت خود از دست مردمان کافر نجات بده. پروردگارا ! ما را با گروه ستمگر همراه و همیار و همنشین و هدم مگردان. پروردگارا ! میان ما و قوم ما به حق داوری کن و میان مُحِقّینِ مصلحین و مُبطِلین مفسدین به خوبی فیصله کن و تو بهترینِ داورانی، چرا که بر همه چیز آگاه و بر هر چیز توانایی. پروردگارا ! صبر عظیم به ما مرحمت فرما و ما را مسلمان بمیران.
پروردگارا ! تو آگاهی از آنچه پنهان میداریم و از آنچه آشکار میسازیم، لذا به مصالح ما داناتری و آن کن که ما را به کار آید، و هیچ چیز در زمین و آسمان بر خدا مخفی نمیماند. پروردگارا ! مرا و کسانی از فرزندان مرا نمازگذار کن. پروردگارا ! دعا و نیایش مرا بپذیر. پروردگارا ! مرا و پدر و مادر مرا و مؤمنان را بیامرز و ببخشای در آن روزی که حساب بر پا میشود و حسابرسی میگردد و به دنبال آن پاداش و پادافره داده میشود. پروردگارا ! ما را از رحمت خود بهرهمند ساز و راه نجاتی برایمان فراهم فرما. پروردگارا ! ایمان آوردهایم، پس ما را ببخش و به ما رحم فرما و تو بهترین رحم کنندگان هستی.
پروردگارا ! عذاب دوزخ را از ما بدور دار، چرا که عذاب آن گریبانگیر هر کس که شد از او جدا نمیگردد و تا ابد ملازم وی میشود، بیگمان دوزخ بدترین قرار گاه و جایگاه است. پروردگارا ! همسران و فرزندانی به ما عطا فرما که به سبب انجام طاعات و عبادات و دیگر کارهای پسندیده، مایۀ سرور ما و باعث روشنی چشمانمان گردند و ما را پیشوای پرهیزگاران گردان به گونهای که در صالحات و حسنات به ما اقتداء و از ما پیروی نمایند. پروردگارا ! ما را و برادران ما را که در ایمان آوردن بر ما پیشی گرفتهاند بیامرز. و کینهای نسبت به مؤمنان در دلهایمان جای مده. پروردگارا ! تو دارای رأفت و رحمت فراوان هستی. پروردگارا ! به تو توکل میکنیم و به تو روی میآوریم و بازگشت همه به سوی تو است و همۀ راهها سر به جانب تو دارد و به تو منتهی میگردد. پروردگارا ! ما را دستخوش آشوب کافران مکن. پروردگارا ! ما را بیامرز که تو چیرۀ کار به جایی.
پروردگارا ! نور ایمان ما را کامل گردان تا در پرتو آن به بهشت برسیم و ما را ببخش، چرا که تو بر هر چیزی بس توانایی. خدایا ! پروردگاری جز تو نیست و تو پاک و منزهی از هر گونه کم و کاستی و عیب و نقص. خدایا ! بر اثر انجام گناهان و معاصی من از جملۀ ستمکاران شدهام، مرا دریاب و به داد من برس. پروردگارا ! مرا صادقانه به هر کاری وارد کن و صادقانه از آن بیرون آور و از جانب خود قدرتی به من عطا فرما که در امر حکومت بر دوستان و اظهار حجّت در برابر دشمنان، برایم یار و مددکار باشد.
پروردگارا ! خویشتن را از وسوسههای اهریمنان و تحریکات ایشان به انجام گناهان در پناه تو میدارم و خویشتن را در پناه تو میدارم از این که با من در اعمال و اقوال و سایر احوال گرد آیند و مرا از تو غافل نمایند.
پروردگارا ! به من کمال و معرفت مرحمت فرما تا در پرتو آن، حق را حق و باطل را باطل ببینم و قدرت بر داوری صحیح در میان بندگانت داشته باشم، و مرا در دنیا و آخرت از زمرۀ شایستگان و بایستگان گردان و با توفیق در طاعت و عبادت و اعمال نیک برای من ذکر خیر و نام نیک در میان آیندگان بر جای دار و مرا از زمرۀ کسانی ساز که بهشتِ پرنعمت را فراچنگ میآورند.
پروردگارا ! چنان کن که پیوسته سپاسگذار نعمتهایی باشم که به من و پدر و مادرم ارزانی داشتهای و مرا توفیق عطا فرما تا کارهای نیکی را انجام دهم که تو از آنها راضی باشی و من به وسیلۀ آنها رستگار باشم، و مرا در پرتو مرحمت خود از زمرۀ بندگان شایستهات گردان.
پاک و منزه است خدایی که با قدرت و با عزت است از توصیفهایی که مشرکان میکنند، و درود و سلام بر پیامبران خدا، و سپاس و ستایش خدایی را سزاست که پروردگار جهانیان است.
پروردگارا ! تمام حمد و ستایشها از آنِ توست، چیزی را که تو بگشایی، کسی نمیتواند آن را فرو ببندد، و چیزی را که تو فرو بندی، کسی نمیتواند، آن را بگشاید، آن را که تو بیراهش کنی، هدایتگری و کسی را که تو هدایتش کنی، بیراه کنندهای ندارد. رحمتی را که تو از کسی بازداری، دیگر کسی نخواهد توانست، ببخشد و رحمتی را که تو ببخشی، کسی بازدارندهاش نیست، دور کنندۀ تو را نزدیک کنندهای، و نزدیک داشتۀ تو را دور کنندهای نیست.
پروردگارا ! دستِ برکات و بخشایش و فضل و روزی خویش را بر ما بازگشا. خدایا! من نعمت پایداری را که دگرگونی و زوالناپذیر است، از تو میخواهم. خدایا ! من به روز تهی دستی، از تو نعمت و به روز ترس، امنیت خواهانم. خدایا ! من از شرّ آنچه به ما دادهای و نیز از شرّ آنچه از ما بازداشتهای به تو پناه میبرم. خدایا ! ایمان را برای ما محبوب بدار و آن را در دلهایمان مزین و آراسته بفرما و کفر و نافرمانی و گناه را در چشم ما ناپسند بدار و ما را از هدایت کنندگان بگردان. خداوندا ! ما را مسلمان بمیران و مسلمان زنده بدار و به نیکوکاران (نه فرومایگان) بپیوند.
پروردگارا ! قرآن بزرگ را بهارِ دل و نور سینه و از میان برندۀ اندوه و زدایندۀ همّ و غم من قرا بده. خدایا ! من از تو هدایت و پرهیزگاری و پاکدامنی و بینیازی میخواهم. خدایا ! ای گردانندۀ دلها، دلهای ما را سوی طاعت خود بگردان.
خدایا! دینم را که همان سر رشتۀ کارهای من است، و دنیایم را که زندگانیام در آن است، و آخرتم را که بازگشتم در آن است، برای من نیک بگردان، و زندگانی را برای من افزایشی در هر نیکی، و مرگ را آسایشی از هر بدی قرار بده. خدایا ! مرا هدایت کن و در راه راست و درست پایدار بدار.
پروردگارا ! اشتباه و نادانی و اسرافم در کار را و آنچه تو به آن از من آگاهتری، ببخشای. خدایا ! گناهان جدّ و هزل و خطا و عمد مرا که آگاهانه یا ناآگاهانه به آن پرداختهام ببخشای. خدایا ! هر گناهی را که در گذشته یا آینده داشتهام و هر گناهی که در نهان یا آشکار مرتکب آن شدهام و هر گناهی را که تو از آن آگاهتر از منی، ببخش که تو مقدم و مؤخری و بر هر چیز توانایی. خدایا! من از زوال نعمتت، و دگرگونی عافیتت، و خشم ناگهانیات و هر گونه ناخشنودیات به تو پناه میبرم.
خدایا ! من از ناتوانی و کسالت و بخل و ناتوانی پیری و عذاب قبر به تو پناه میبرم. خدایا ! به دلم تقوایش را عنایت کن و آن را پاک بدار که تو بهترین پاکدارندۀ دلهایی، و تو سرپرست و مددکار من، و سرور و مولای من هستی. خدایا ! من از علم بیفایده و دل نافروتن، و نفس سیر ناشونده، و دعایی که مقبول نیافتد، به تو پناه میبرم. خدایا ! از فتنۀ آتش و عذاب دوزخ و از شرّ ثروت و فقر به تو پناه میبرم. خدایا ! از اخلاق، اعمال و خواستههای ناپسند به تو پناه میبرم.
پروردگارا ! من از تو دوستی تو را و دوستی آن که تو را دوست میدارد و هر عملی را که مرا به دوستی تو میرساند میخواهم. خدایا ! دوستیات را به نزد من دوست داشتنیتر از خودم و خاندانم و نعمت گوارایی چون آب سرد قرار بده. خدایا ! موجبات رحمتت و اسباب مغفرتت، و رهایی از هر گناهی، و برخورداری از هر چیز خوبی و رستگاری راه یافتن به بهشت و نجات از آتش سوزان دوزخ را از تو میخواهم. خدایا ! خوبیهایی را از تو میخواهم که پیامبرت حضرت محمد ج آنها را از تو خواست، و از بدیهایی به تو پناه میبرم که پیامبرت حضرت محمد ج از آنها به تو پناه برد. و تو تنها کسی هستی که لایق یاری خواستن و استعانت هستی، و بلاغ بر توست و هیچ توان و نیرویی جز از سوی تو نیست.
خداوندا ! ای پروردگارِ ما و پروردگار همه چیز، من گواهم که تو یکتا و یگانهای و شریک و انبازی نداری. خداوندا ! ای پروردگار ما و پروردگار همه چیز، من گواهم که محمدج بنده و فرستادۀ توست. خداوندا ! ای پروردگار ما و پروردگار همه چیز، من گواهم که بندگان، همهشان برادر یکدیگرند. خداوندا ! ای پروردگار ما و پروردگار همه چیز، در همۀ لحظات در دنیا و در آخرت، من و خاندانم را برای خویش خالص گردان. ای شکوهمندِ والا، بشنو و اجابت کن که تو برتر و بزرگتر از همه چیز و همه کس هستی و همه در برابر عظمت و بزرگی تو کوچک و حقیرند. خدایا ! ای نور آسمانها و زمین، بیگمان تو برتر و بزرگتر از همه چیز و همه کس هستی و همه در برابر تو کوچک و حقیرند. خداوند مرا بس است و خداوند چه کارسازی نیکو و چه سرپرستی لایق است بیگمان او برتر و بزرگتر از همه چیز و همه کس است.
پروردگارا ! ستایش تو را سزاست، تو نور آسمانها و زمین و هر آن کسی هستی که در آن است. و ستایش تو را سزاست. تویی فرمانروای آسمانها و زمین و هر آن کسی که در آن است. و حمد و ستایش تو را سزاست، تو حقّی، و وعدهات حق است، و دیدار و ملاقاتت حق است، سخنت حق است، بهشت حق است، و دوزخ حق است، پیامبران حقاند، محمدج حق است، و قیامت حق است.
پروردگارا ! تسلیم تو میشوم، و به تو ایمان میآورم و بر تو توکل میکنم و به سوی تو باز میگردم و به حقّانیت تو، با دیگران مبارزه میکنم، و از تو داد میخواهم. پس گناهان گذشته و آینده و نهان و آشکارم را ببخش، بیشک تو مقدم و مؤخری. معبود به حق جز تو نیست و خدایی مگر تو وجود ندارد. خدایا ! من از خشم تو به خشنودیات، و از کیفرت به بخشایشت پناه میبرم، و از تو به تو پناه میبرم. زبان به شمارش ستایش تو نمیگشایم، همانگونه هستی که خود را ستودهای.
پروردگارا ! این دعا و خواستهای است که اجابت آن در دست توست، و این تلاشی است و توکل ما بر توست. خدایا ! برای من نوری در دلم و نوری در قبرم و نوری پیشِ روی من و نوری پشتِ سرم و نوری در راست و چپ من و نوری بالای سر و زیر پاهایم، و نوری در گوشم و نوری در دیدهام و نوری در مویم و نوری در پوستم و نوری در گوشتِ تنم و نوری در خونم و نوری در استخوانم قرار بده. خدایا! مرا مشمول نوری بزرگ قرار بده، و به من نوری عطا کن و برای من نوری مقرّر دار.
پروردگارا ! من همۀ خیرها (حال و آیندهاش)، آنچه از آن میدانم و آنچه نمیدانم، از تو میخواهم، و از همۀ بدیها (حال و آیندهاش) آنچه از آن میدانم و آنچه از آن نمیدانم به تو پناه میبرم. خدایا! خیری را که بنده و پیامبرت (حضرت محمد ج) از تو درخواست کرد، از تو میخواهم، و از شرّی که بنده و پیامبرت (حضرت محمد ج) از آن به تو پناه آورد، به تو پناه میآورم. خدایا! من بهشت و هر آن گفتار و کرداری که مرا به آن نزدیک میدارد، از تو میخواهم. خدایا ! من از دوزخ و هر آن گفتار و کرداری که مرا به آن نزدیک میدارد، به تو پناه میبرم. و از تو میخواهم، هر سرنوشتی را که برای من مقرّر داشتهای، خیر بگردانی.
پروردگارا ! بین ما صلح و سازش برقرار نما. و دلهای ما را مأنوس همدیگر قرار ده و ما را به راههای درست هدایت کن و از تاریکیها رهایی بخش و به سوی نور راه نما. و ما را از کارهای زشتِ آشکار و پنهان دور بدار. خدایا ! برای ما در گوشها و دیدگان و دلها و همسران و فرزندان و خاندان ما برکت قرار بده، و از ما در گذر و قلم عفو بر گناهانمان بکش که تو توبهپذیر و مهربانی و ما را بر نعمتهایی که بر ما ارزانی داشتهای سپاسگذار و شاکر و قابل آن قرار ده و آن را به تمام و کمال به ما عنایت کن.
پروردگارا ! مرا و پدر و مادر مرا و تمام مردان با ایمان و زنان با ایمان و مردان مسلمان و زنان مسلمان و زندگان و مردگان آنها را بیامرز و قلم عفو بر گناهان ما و ایشان بکش.
پروردگارا ! بر سرور و پیامبر ما حضرت محمد ج و بر تمام آل و یارانش سلام و درود بفرست و به آنها برکت عنایت فرما. خدایا ! دعایمان را بپذیر و ما را دریاب، ای مهربانترین مهربانان».
دعا هنگام رهسپار شدن از «منی» به سوی «عرفات»
شخص محرم در روز نهم ذوالحجه (روز عرفه)، نماز صبح را در «منی» بخواند، و بعد از طلوع آفتاب به طرف «عرفات» حرکت کند، و هنگام توجه به سوی «عرفات» این دعا را با خود زمزمه کند:
«اَللّٰهُمَّ إیّٰاکَ أٔرْجُوْا، ولَکَ أٔدْعُوْا، فَبَلِّغْنِیْ صٰالِحَ أٔمَلِیْ، واغْفِرْ لِیْ ذُنُوْبِیْ، وامْنُنْ عَلَیَّ بِمٰا مَنَنْتَ بِهِ عَلیٰ أٔهْلِ طٰاعَتِکَ، إِنَّکَ عَلیٰ کُلِّ شَیْءٍ قَدِیْرٍ.
اَللّٰهُمَّ إِلَیْکَ تَوَجَّهْتُ وعَلَیْکَ تَوَکَّلْتُ ولِوَجْهِکَ الْکَرِیْمِ أٔرَدْتُّ، فَاجْعَلْ ذَنْبِیْ مَغْفُوْراً، وحَجِّیْ مَبْرُوْراً، وسَعْیِیْ مَشْکُوْراً، وارْحَمْنِیْ ولٰاتُخَیِّبْنِیْ، وبٰارِکْ لِیْ فِیْ سَفَرِیْ، واقْضِ بِعَرَفٰاتَ حٰاجَتِیْ، إِنَّکَ عَلٰی کُلِّ شَیْءٍ قَدِیْرٍ.
اَللّٰهُمَّ اجْعَلْهٰا أٔقْرَبَ غَدْوَةٍ غَدَوْتُهٰا مِنْ رِضْوٰانِکَ، وأٔبْعَدَهٰا مِنْ سَخَطِکَ.
اَللّٰهُمَّ إِلَیْکَ غَدَوْتُ، وعَلَیْکَ إِعْتَمَدْتُّ، ووَجْهِکَ الْکَرِیْمِ أٔرَدْتُّ، فَاجْعَلْنِیْ مِمَّنْ تُبٰاهِیْ بِهِ الْیَوْمَ یٰا رَبَّ الْعٰالَمِیْنَ. اَللّٰهُمَّ إِنِّیْ أٔسْأٔلُکَ الْعَفْوَ والْعٰافِیَةَ والْمُعٰافٰاتِ الدّٰائِمَةِ فِی الدُّنْیٰا والْاٰخِرَةِ.
وَ صَلِّ اللّٰهُمَّ وسَلِّمْ عَلیٰ سَیِّدِنٰا ونَبِیِّنٰا مُحَمَّدٍ وعَلیٰ اٰلِهِ وأٔصْحٰابِهِ أٔجْمَعِیْنَ. بِرَحْمَتِکَ یٰا أٔرْحَمَ الرّٰاحِمِیْنَ».
ترجمه: «پروردگارا ! امیدم تنها به سوی توست، و تنها تو را به فریاد میخوانم، پس مرا به آرزوهای شایسته و مشروعم برسان، و گناهانم را بیامرز و بر من منّت گذار به آنچه که بر اهل طاعت خویش، منّت نهادی و به ایشان عطا فرمودی، براستی تو بر همه چیز توانا هستی.
پروردگارا ! به سوی تو روی آوردهام، و بر تو توکل و اعتماد نمودهام، و ذات بزرگوار تو را قصد نمودهام، پس گناهانم را بیامرز و حجّم را پسندیده و نیک ساز، و تلاش و کوششم را بپذیر، و بر من رحم کن و ناامیدم مگردان، و در سفرم برکت عنایت فرما، و در سرزمین «عرفات» نیازمندیهای مرا برطرف کن که بیشک تو بر هر چیز توانا هستی.
پروردگارا ! رفتنم را به «عرفات»، وسیلهای برای نزدیک شدن به خشنودیات، و ذریعهای برای دور شدن از خشمت بگردان، پروردگارا ! به سوی تو روی آوردهام و بر تو اعتماد و توکل نمودهام و ذات بزرگوار تو را قصد نمودهام، پس مرا ای پروردگار جهانیان! از زمرۀ کسانی بگردان که در روز قیامت بدانها افتخار و مباهات میکنی.
خداوندا ! من از تو عفو و گذشت، و عافیت و تندرستی و بخشش همیشگی در دنیا و آخرت را میخواهم. خدایا ! بر سرور و پیامبر ما حضرت محمد ج و بر جملگی آل و اصحابش، درود و سلام بفرست و برکت و رحمت نثار آنها کن».
* * *
دعاهایی که در مسیر «منی» و «عرفات» خوانده میشود
شخص محرم وقتی که از «منی» به سوی «عرفات» رهسپار میشود، برای او مستحب است که در طول راه، به طور مکرر و زیاد «تلبیه» و «تکبیر» بگوید:
«تلبیه»: «لَبَّیْکَ اللّٰهُمَّ لَبَّیْکَ، لَبَّیْکَ لٰا شَرِیْکَ لَکَ لَبَّیْکَ، إِنَّ الْحَمْدَ والنِّعْمَةَ لَکَ والْمُلْکَ، لٰا شَرِیْکَ لَکَ».
ترجمه: «پروردگارا ! اجابت فرمان تو نمودم و همیشه مطیع فرمان تو هستم و برای قبول و اجرای اوامر و فرامین تو آمادگی کامل دارم. و یقین دارم که هیچ شریکی برای تو نیست و تو ذات یکتا و یگانه و بیهمتا و بیهمگون هستی. و براستی تمام ستایشها و نعمتها و مالکیت مطلق و حاکمیت همه جانبه از آنِ توست، و هیچ شریک و انبازی در این زمینه برای تو متصور نیست و تو ذات یکتا و بیهمتایی».
«تکبیر»: «لٰا اِلٰهَ اِلَّا اللهُ وَحْدَهُ لٰا شَرِیْکَ لَهُ، لَهُ الْمُلْکُ ولَهُ الْحَمْدُ، یُحْیِیْ ویُمِیْتُ وهُوَ عَلیٰ کُلِّ شَیْءٍ قَدِیْرٍ».
ترجمه: «هیچ معبودی به حق، جز ذات الله نیست که یکتای بیهمتاست و شریک و انبازی ندارد، و تمام ستایشها و مالکیت مطلق و حاکمیت همه جانبه از آنِ اوست، زنده میکند و میمیراند و او بر هر چیز توانا است».
(حجّاج توجه داشته باشند که در مسیر راه (از منی به عرفات) به طور مکرر و زیاد «تلبیه» و «تکبیر» بگویند).
دعاهای حج از روز هشتم
تا سیزدهم ذوالحجة
دعا هنگام رسیدن به «مِنیٰ»:
در روز هشتم ذوالحجۀ که به نام «روز ترویه» یاد میشود، شخص محرم بعد از طلوع آفتاب، به طرف « مِنیٰ» حرکت کند و هنگام رسیدن به « مِنیٰ» این دعا را بخواند:
«اَللّٰهُمَّ هٰذٰا «مِنیٰ»، فَامْنُنْ عَلَیَّ بِمٰا مَنَنْتَ بِهِ عَلیٰ
أٔوْلِیٰائِکَ
وأٔهْلِ
طٰاعَتِکَ، سُبْحٰانَ الَّذِیْ فِیْ السَّمٰاءِ عَرْشُهُ، سُبْحٰانَ الَّذِیْ فِیْ
الْأٔرْضِ
سَطْوَتُهُ، سُبْحٰانَ الَّذِیْ فِیْ الْبَحْرِ سَبِیْلُهُ، سُبْحٰانَ الَّذِیْ
فِی النّٰارِ سُلْطٰانُهُ، سُبْحٰانَ الَّذِیْ فِیْ الْجَنَّةِ رَحْمَتُهُ،
سُبْحٰانَ الَّذِیْ رَفَعَ السَّمٰاءَ ووَضَعَ الْأٔرْضِیْنَ بِقُدْرَتِهِ،
سُبْحٰانَ الَّذِیْ لٰا مَنْجَأٔ ولٰامَلْجَأٔ إِلّٰا إِلَیْهِ، رَبَّنٰا اٰتِنٰا فِی الدُّنْیٰا
حَسَنَةً وفِیْ الْاٰخِرَةِ حَسَنَةً وقِنٰا عَذٰابَ النّٰارِ.
لَبَّیْکَ اللّٰهُمَّ لَبَّیْکَ، لَبَّیْکَ لٰا شَرِیْکَ لَکَ لَبَّیْکَ، إِنَّ الْحَمْدَ والنِّعْمَةَ لَکَ والْمُلْکَ، لٰا شَرِیْکَ لَکَ.
وَ صَلَّی اللهُ تَعٰالیٰ وسَلَّمَ عَلٰی سَیِّدِنٰا ونَبِیِّنٰا مُحَمَّدٍ وعَلیٰ اٰلِهِ وأٔصْحٰاِبِه أٔجْمَعِیْنَ.»
ترجمه:
«پروردگارا ! این سرزمین «منی» است، پس همانطور که بر دوستانت و اهل طاعتت احسان نمودی، بر من نیز احسان فرما و فضل و کرم خویش را از من دریغ نکن. پاک و منزه خدایی است که در آسمان عرش اوست، و پاک و منزه خدایی است که در زمین قدرت و توانایی و شکوه و عظمت اوست، و پاک و منزه خدایی است که در آتش تسلط و قدرت اوست، و پاک و منزه خدایی است که در بهشت رحمت اوست، و پاک و منزه خدایی است که با قدرتش آسمانها را بدون ستون برافراشت و زمینها را از نیستی به هستی درآورد، و پاک و منزه خدایی است که فقط او نجات دهنده و پناه دهندۀ واماندگان و بیچارگان است و جز او کسی به واماندگان و درماندگان پناه نمیدهد و فریادرسی آنها را نمیکند.
پروردگارا ! در دنیا و آخرت به ما نیکی عطا فرما و سرای دنیا و آخرت ما را خوش و خرم گردان و ما را از عذاب آتش دوزخ، محفوظ نگاهدار.
پروردگارا ! اجابت فرمان تو نمودم و همیشه (باری بعد از بار دیگر) مطیع فرمان تو هستم، و در خدمتم و برای قبول و اجرای اوامر و فرامین تو آمادگی کامل دارم. و یقین دارم که هیچ شریکی برای تو نیست و تو ذات یکتا و یگانه و بیهمتا و بیهمگون هستی، و براستی تمام ستایشها و نعمتها و مالکیت مطلق و حاکمیت همه جانبه از آنِ توست، و هیچ شریک و انبازی در این زمینه برای تو متصور نیست و تو ذات یکتا و بیهمتایی.
و درود و سلام خدا بر سرور و پیامبر ما حضرت محمد ج و بر جملگی آل و اصحاب وی باد».
* * *
دعای تراشیدن موی سر
(در عمره بعد از طواف و سعی)
اگر شخص محرم، نیت «حج مفرد»، و یا نیت حج و عمره را با هم کرده بود (حج قران)، در این صورت باید در احرام خود باقی بماند و تا بعد از انجام مراسم حج، موی سر خود را نگیرد. ولی اگر تنها نیت عمره را کرده بود (چه بخواهد که بعد از آن حج کند که به نام «حج تمتّع» یاد میشود، و چه فقط عمره را اداء نموده و حج نکند) لازم است که بعد از ادای طواف و سعی، موی سر خود را تراشیده و یا کوتاه نماید، و هنگام تراشیدن موی سر، پیشانیاش را به دستش گرفته و این دعا را بخواند:
«اَللّٰهُمَّ هٰذِهِ نٰاصِیَتِیْ بِیَدِکَ، فَاجْعَلْ لِیْ بِکُلِّ شَعْرَةٍ نُوْراً یَوْمَ الْقِیٰامَةِ واغْفِرْ لِیْ ذَنْبِیْ یٰا وٰاسِعَ الْمَغْفِرَةِ. اَلْحَمْدُ لِلّٰهِ عَلیٰ مٰا هَدٰانٰا، والْحَمْدُ لِلّٰهِ عَلٰی مٰا أٔنْعَمَ بِهِ عَلَیْنٰا، اَلْحَمْدُ لِلّٰهِ الَّذِیْ قَضیٰ عَنّٰا نُسُکَنٰا.
اَللّٰهُمَّ أعْطِنِیْ بِکُلِّ شَعْرٍ حَسَنَةً، وامْحُ عَنِّیْ بِهٰا سَیِّئَةً، وارْفَعْ لِیْ بِهٰا دَرَجَةً واغْفِرْ لِیْ ولِجَمِیْعِ الْمُحَلِّقِیْنَ والْمُقَصِّرِیْنَ وکٰافَّةِ الْمُسْلِمِیْنَ.
اَللّٰهُمَّ زِدْنٰا إِیْمٰاناً ویَقِیْناً وتَوْفِیْقاً وعَوْناً، واغْفِرْ لَنٰا ولِاٰبٰائِنٰا وأُمَّهٰاتِنٰا وذُرِّیٰاتِنٰا ولِجَمِیْعِ الْمُؤْمِنِیْنَ والْمُؤْمِنٰاتِ والْمُسْلِمِیْنَ والْمُسْلِمٰاتِ.
وَ صَلَّی اللهُ تَعٰالیٰ وسَلَّمَ عَلٰی سَیِّدِنٰا ونَبِیِّنٰا مُحَمَّدٍ وعَلیٰ اٰلِهِ وأٔصْحٰاِبِه أٔجْمَعِیْنَ بِرَحْمَتِکَ یٰا أٔرْحَمَ الرّٰاحِمِیْنَ».
ترجمه: «پروردگارا ! پیشانیام در تسلط و قدرت توست و زمام اختیارم در دست توست، پس در برابر هر تار موی سرم، نوری در روز قیامت برایم قرار ده، و گناهانم را ببخشای؛ ای کسی که مغفرتش گسترده و فراوان و افزون و عالمگیر است.
خدایی را سپاسگذاریم که ما را بدین نعمت جاویدان و بیپایان رهنمود فرمود، و خدایی را سپاسگذاریم که ما را مورد لطف عمیق و فضل و کرم سترگ و احسان و انعام بزرگ خویش قرار داد، و خدایی را سپاس گذاریم که به ما توفیق داد تا مناسک خود را به پایان برسانیم.
پروردگارا ! در مقابل هر تار موی سرم، حسنهای را در نامۀ اعمالم ثبت کن، و گناهی را محو کن، و درجهای بر درجاتم بیفزای، و مرا و تمام کسانی که سر تراشیده و مو کوتاه کردهاند و جملگی مسلمانان را بیامرز.
خداوندا ! بر ایمان و یقین ما بیفزای، و توفیق و عنایت خویش را بر ما سرازیر بفرما، و آن را از ما دریغ نکن، و ما را و پدران و مادران ما را، و فرزندان ما را، و تمام مردان باایمان و زنان باایمان و مردان مسلمان و زنان مسلمان را بیامرز. و درود و سلام خداوند متعال بر سرور و پیامبر ما حضرت محمد ج و بر جملگی آل و اصحاب وی. به حق رحمتت ای مهربانترین مهربانان».
* * *