| ش | ی | د | س | چ | پ | ج |
| 1 | 2 | |||||
| 3 | 4 | 5 | 6 | 7 | 8 | 9 |
| 10 | 11 | 12 | 13 | 14 | 15 | 16 |
| 17 | 18 | 19 | 20 | 21 | 22 | 23 |
| 24 | 25 | 26 | 27 | 28 | 29 | 30 |
175ـ «اللهُ أَکْبَرُ، اَللهم أَهِلَّهُ عَلَیْنَا بِاْلأَمْنِ وَاْلإِیْمَانِ، وَالسَّلاَمَةِ وَاْلإِسْلاَمِ، وَالتَّوْفِیْقِ لـِمَا تُحِبُّ رَبَّنَا وَتَرْضَى، رَبُّنَا وَرَبُّکَ اللهُ»([1]).
«الله اکبر، اى الله! ماه را با امنیت و ایمان و سلامت و اسلام و توفیق عملى که تو دوست دارى و مى‌پسندى، بر ما نو کن، پروردگار ما و پروردگار تو اى ماه، الله است».
رهنمود حدیث:
در این دعا از الله، تندرستی و عافیت خواسته شده چیزی که جز با ایمان به ذات یگانه‌ی الله بدست نمی‌آید چنانکه فرموده است: ﴿ٱلَّذِینَ ءَامَنُواْ وَلَمۡ یَلۡبِسُوٓاْ إِیمَٰنَهُم بِظُلۡمٍ أُوْلَٰٓئِکَ لَهُمُ ٱلۡأَمۡنُ وَهُم مُّهۡتَدُونَ٨٢﴾ [الأنعام: 82]. «امنیت، از آنِ کسانی است که ایمان آوردند و ایمان‌شان را به شرک نیامیختند؛ آنان، هدایتیافتهاند».
همچنین اشاره به این مطلب دارد که با امنیت و ایمان الله تعالی هر ضرر و زیانی را دفع و با ایمان و اسلام هر منفعت و سودی را جلب می‌نماید.
فوائد حدیث:
1- خطاب قرار دادن ماه نو با گفتن «ربنا وربک الله» توسط رسول اکرم ص اشاره به این مطلب دارد که هیچ کس در تدبیر امور جهان با الله متعال شریک نیست و او پرودگار همه است.
2- استحباب گفتن این دعا هنگام دیدن هلال. ضمناً تا سه شب به ماه نو هلال گفته می‌شود.
174ـ «اَللهم حَوَالَیْنَا وَلاَ عَلَیْنَا، اَللهم عَلَى اْلآکَامِ وَالظِّرَابِ، وَبُطُوْنِ اْلأَوْدِیَةِ، وَمَنَابِتِ الشَّجَرِ»([1]).
«بار الها! باران را به اطراف ما بباران، نه بر ما، اى الله! باران را بر روى تپه‌ها و کوهها، ودرّه‌ها و محل روئیدن درختان بباران».
معنی کلمات حدیث:
1- اْلآکَامِ: تپه‌ها، کوه‌های کوچک.
2- الظِّرَابِ: کوه‌های گسترده.
3- بُطُوْنِ اْلأَوْدِیَةِ: بستر دره‌ها.
رهنمود حدیث:
بعد از اینکه دعای رسول اکرم ص اجابت شد و یک هفته‌ی کامل باران بارید، همان کسی که هفته‌ی قبل در خواست دعای باران نموده بود، وارد مسجد شد و گفت: ای رسول اکرم! چارپایان از بین رفتند و راه‌های عبور و مرور مسدود شدند از پرودگارت بخواه که جلوی باران را بگیرد؟ رسول اکرم ص لبخندی زد و دست‌هایش را بلند کرد و دعای فوق را خواند که در آن رعایت ادب نسبت به الله آشکار است زیرا رسول اکرم ص از الله متعال نخواست باران را که رحمتی از جانب الله است بر دارد بلکه بگونه‌ای دعا کرد که جلوی ضرر مردم گرفته شود. راوی می‌گوید: فورا باران بند آمد و ما در حالی از مسجد بیرون شدیم که آفتاب همه جا را گرفته بود.
رهنمود حدیث:
1-بارانی که مثمر ثمر باشد از نعمت‌های الهی است چنانکه در روایت صحیح مسلم نقل شده است که رسول اکرم ص فرمود: خشکسالی این نیست که باران نبارد بلکه خشکسالی آن است که باران ببارد و چیزی نروید.
2-هر گاه نعمتی از جانب الله چنان باشد که با خود عوارض و مشکلاتی بیاورد باید از الله خواست که همان عوارض و مشکلات را بر طرف نماید نه اینکه نعمت را پس گیرد.
3-جواز لبخند زدن خطیب بر منبر به‌خاطر چیزی شگفت‌انگیز.
173ـ «مُطِرْنَا بِفَضْلِ اللهِ وَرَحْمَتِهِ»([1]).
«به فضل و رحمت الله بر ما باران نازل شد».
رهنمود حدیث:
در حدیثی که این دعا بخشی از آن است رسول اکرم ص یارانش را به وجوب تمسک به توحید فرا می‌خواند. چنانکه بعد از نماز فجر روز حدیبیه، بعد از آن که شب باران، باریده بود رسول اکرم ص رو به صحابه نمود و فرمود: می‌دانید الله چه فرموده؟ گفتند: الله و رسولش بهتر می‌دانند. فرمود: الله متعال می‌گوید: بندگانم در حالی صبح کردند که برخی مؤمن و برخی کافر شدند. آنهایی که گفتند: به فضل و رحمت خدا باران بارید به من مؤمن و به ستاره کافر شدند و آنهایی که گفتند: به‌خاطر ظاهر شدن فلان ستاره باران بارید به من کافر و به ستاره، مؤمن شدند.
فوائد حدیث:
1- جواز مطرح نمودن سؤال توسط استاد و معلم جهت آموزش شاگردان.
2- رعایت ادب و احترام توسط اصحاب نسبت به رسول اکرم ص.
3- نباید کارهای پروردگار را به اسباب نسبت داد.
4- کسی‌که معتقد باشد ستاره و باد در فرود آوردن باران تاثیر مستقل دارد کافر و مشرک می‌شود.
شیخ ابن عثیمین می‌گوید: این سخن بدون تردید جزو گناهان کبیره است اما اینکه، گفتن چنین جمله‌ای انسان را کافر می‌کند یا خیر بستگی به عقیده و باور گوینده دارد.
5- اثبات صفت فضل و رحمت برای الله.
172- «اَللهم صَیِّبًا نَافِعًا»([1]).
«بار الها! باران بسیار و سودمند نازل فرما».
معنی کلمات حدیث:
الصیب: باران فراوان که روی زمین جاری شود.
رهنمود حدیث:
فرود آوردن باران از آسمان نعمتی از نعمت‌های الهی بر بندگان است چنانکه باری تعالی خود از این نعمت به‌عنوان منتی بر بندگان چنین یاد نموده است: ﴿وَهُوَ ٱلَّذِی یُنَزِّلُ ٱلۡغَیۡثَ مِنۢ بَعۡدِ مَا قَنَطُواْ وَیَنشُرُ رَحۡمَتَهُ﴾ [الشورى: 28]. «اوست که باران را بعد از آن که آنها نا امید شده‌اند فرود می‌آورد و رحمتش را می‌گستراند».
رسول اکرم ص معمولا وقتی بارش باران آغاز می‌شد لباسش را از رویش بر می‌داشت تا آب به جسم مبارکش اصابت کند و می‌فرمود: اینها از جانب پروردگار می‌آید. چنانکه در روایت مسلم آمده است.
فوائد حدیث:
1- سپاسگزاری از الله، جزو بزرگ‌ترین اسباب حفظ و بقای نعمت‌ها است که با باور قلبی، حمد زبانی و عمل اعضا و جوارح محقق می‌شود.
2- استحباب دعا نمودن هنگام باریدن باران چرا که از جمله اوقات قبول شدن دعا‌ها است.
169ـ «اَللهم أَسْقِنَا غَیْثًا مُغِیْثًا مَرِیْئًا مَرِیْعًا، نَافِعًا غَیْرَ ضَارٍّ، عَاجِلاً غَیْرَ آجِلٍ»([1]).
«الهى! به ما بارانى عطا فرما که باعث نجات گردد، گوارا و با خیر و برکت باشد، مفید و بدون ضرر باشد، زود ببارد و دیر نکند».
معنی کلمات حدیث:
1- غَیْثًا مُغِیْثًا: بارانی که ما را در کارهای خیر یاری می‌دهد.
2- مَرِیْئًا: پایان و نتیجه‌ی خوبی داشته و مضر نباشد.
3- مَرِیْعًا: زیاد.
رهنمود حدیث:
این یکی از دعاهایی است که رسول اکرم ص در نماز طلب باران می‌خواند. این نماز در خشکسالی و قحطی باران خوانده می‌شود. امام با مردم دو رکعت مانند نماز عید می‌خواند سپس به ارشاد و نصیحت مردم می‌پردازد، آنها را به توبه از گناهان و ترک ظلم و ستم و بر گردانیدن حقوق و ترک کینه، دشمنی و حسادت فرا می‌خواند.
رسول اکرم ص با خشوع و فروتنی تمام، برای برگزاری این نماز بیرون می‌رفت و به زاری و التماس پروردگار خویش می‌پرداخت، ردایش را بر می‌گردانید. راوی حدیث می‌گوید: آنگاه به برکت دعای پیامبر از آسمان باران زیادی می‌بارید.
فوائد حدیث:
1- استغفار، توبه و پشیمانی باعث دفع بلا و مصبیت می‌گردد. چنانکه الله متعال فرموده است: ﴿فَقُلۡتُ ٱسۡتَغۡفِرُواْ رَبَّکُمۡ إِنَّهُۥ کَانَ غَفَّارٗا١٠ یُرۡسِلِ ٱلسَّمَآءَ عَلَیۡکُم مِّدۡرَارٗا١١ وَیُمۡدِدۡکُم بِأَمۡوَٰلٖ وَبَنِینَ وَیَجۡعَل لَّکُمۡ جَنَّٰتٖ وَیَجۡعَل لَّکُمۡ أَنۡهَٰرٗا١٢﴾ [نوح: 10-12]. ترجمه: «و گفتم: از پروردگارتان آمرزش بخواهید که به‌راستی او، آمرزنده است. تا باران آسمان را پیاپی بر شما فرو فرستد. و با اموال و فرزندان، کمکتان کند و باغ‌ها و جویبارهایی برای شما پدید آورَد».
2- برگردانیدن ردا به‌خاطر نیک فالی است که الله حالت آنها را به حالتی بهتر تبدیل نماید.
3- پذیرفته شدن فوری دعای رسول اکرم ص دلیل رسالت و نشانه‌ی کرامت ایشان نزد پروردگارش می‌باشد.
170ـ «اَللهم أَغِثْنَا، اَللهم أَغِثْنَا، اَللهم أَغِثْنَا»([2]).
«بار الها! بر ما باران ببار، بر ما باران ببار، بر ما باران ببار».
رهنمود حدیث:
در مورد سبب ورود این دعا آمده است که مردی روز جمعه در حالی که رسول اکرم ص در حال ایراد خطبه بود وارد مسجد شد و گفت: ای رسول اکرم! چارپایان و مواشی از بین رفتند از الله بخواه تا باران ببارد. رسول اکرم ص دست‌هایش را به‌سوی آسمان بلند کرد و سه بار فرمود: «اللهم اسقنا» «بار الها ! ما را آب بنوشان» راوی می‌گوید: به‌خدا سوگند دیری نگذشت که کاربحایی رسید که تا شش روز خورشید را ندیدیم یعنی یک هفته کامل باران می‌بارید.
فوائد حدیث:
1- جواز گفتگو با امام در صورت نیاز در حال ایراد خطبه.
2- استحباب تکرار دعا سه بار و بیشتر.
3- جواز دعای طلب باران داخل خطبه.
4- اکتفا به نماز جمعه به‌جای نماز طلب باران.
171ـ «اَللهم أَسْقِ عِبَادَکَ، وَبَهَائِمَکَ، وَانْشُرْ رَحْمَتَکَ، وَأَحْیِی بَلَدَکَ الْـمَیِّتَ»([3]).
«الهى! بندگانت و حیواناتت را سیراب بگردان، پروردگارا! رحمت خود را بگستران و زمینِ مرده‌ات را زنده بگردان».
کلمات حدیث:
1- عِبَادَ: یعنی انسانها اعم از مرد، زن، برده و آزاده.
2- بَهَائِمَ: یعنی همه‌ی جنبندگان و حشرات.
رهنمود حدیث:
پدید آورنده فقط پروردگار جهانیان است و باریدن باران دلیل رحمت او بر بندگان و جنبندگان است و زندگی در زمین به آب بستگی دارد.
فوائد حدیث:
1- رسول اکرم ص نسبت به مردم و سایر مخلوقات بسیار مهربان بود چنانکه این امر از دعای فوق به خوبی آشکار است.
2- نیاز دلها به وحی الهی مانند نیاز زمین به آب باران است.