| ش | ی | د | س | چ | پ | ج |
| 1 | 2 | |||||
| 3 | 4 | 5 | 6 | 7 | 8 | 9 |
| 10 | 11 | 12 | 13 | 14 | 15 | 16 |
| 17 | 18 | 19 | 20 | 21 | 22 | 23 |
| 24 | 25 | 26 | 27 | 28 | 29 | 30 |
نوع یکم: دربارۀ اعمال ممنوعه و نهی‌شده در حال احرام
کسی که در حال احرام می‌باشد اگر کسی از موارد ممنوعه و نهی‌شدۀ زیر را انجام دهد، باید به تناسب سَبُکی و سنگینی، کفّارۀ آن را بپردازد: مواردی همچون برداشتن موی سر و بدن، چیدن ناخن، استعمال موادِ معطر و خوشبو، تماسِ جنسی، پوشیدن لباسِ دوخته‌شده برای مردان، استفاده از زیورآلات و دستکش برای زنان، همچنین اعمال دیگری.
بنابراین هر فرد محرمی که مرتکب یکی از موارد فوق شود باید فدیه بدهد، به این صورت: یا ذبح گوسفندی، یا دادن طعام به شش نفر مسکین و بینوا و یا سه روز روزه‌گرفتن.
دربارۀ تخلف از انجام اعمال حج و حکم فدیه و کفّارۀ آنها
دلیل مشروعیت فدیه و کفّارۀ تخلف از انجام اعمال حج و ترک واجبات آن، آیات قرآنی و احادیث نبوی است:
الف: آیات قرآن: خداوند در قرآن میفرماید:
﴿وَأَتِمُّواْ ٱلۡحَجَّ وَٱلۡعُمۡرَةَ لِلَّهِۚ فَإِنۡ أُحۡصِرۡتُمۡ فَمَا ٱسۡتَیۡسَرَ مِنَ ٱلۡهَدۡیِۖ وَلَا تَحۡلِقُواْ رُءُوسَکُمۡ حَتَّىٰ یَبۡلُغَ ٱلۡهَدۡیُ مَحِلَّهُۥۚ فَمَن کَانَ مِنکُم مَّرِیضًا أَوۡ بِهِۦٓ أَذٗى مِّن رَّأۡسِهِۦ فَفِدۡیَةٞ مِّن صِیَامٍ أَوۡ صَدَقَةٍ أَوۡ نُسُکٖۚ فَإِذَآ أَمِنتُمۡ فَمَن تَمَتَّعَ بِٱلۡعُمۡرَةِ إِلَى ٱلۡحَجِّ فَمَا ٱسۡتَیۡسَرَ مِنَ ٱلۡهَدۡیِۚ فَمَن لَّمۡ یَجِدۡ فَصِیَامُ ثَلَٰثَةِ أَیَّامٖ فِی ٱلۡحَجِّ وَسَبۡعَةٍ إِذَا رَجَعۡتُمۡۗ تِلۡکَ عَشَرَةٞ کَامِلَةٞۗ ذَٰلِکَ لِمَن لَّمۡ یَکُنۡ أَهۡلُهُۥ حَاضِرِی ٱلۡمَسۡجِدِ ٱلۡحَرَامِۚ وَٱتَّقُواْ ٱللَّهَ وَٱعۡلَمُوٓاْ أَنَّ ٱللَّهَ شَدِیدُ ٱلۡعِقَابِ١٩٦﴾ [البقرة: 196].
«و حج و عمره را برای خدا به اتمام برسانید، و اگر باز داشته شدید (بوسیله دشمن یا بیماری و غیره) پس آنچه از قربانی فراهم شود (ذبح کنید، و آنگاه از احرام بیرون شوید) و سرهای خود را نتراشید تا قربانی به جایگاهش برسد، و اگر کسی از شما بیمار بود، و یا ناراحتی در سر داشت (و ناچار شود در حال احرام سر خود را بتراشد) پس فدیه دهد از (قبیل: سه روز) روزه یا صدقه (خوراک دادن به شش مسکین) یا قربانی کردن گوسفندی (که میان فقرا تقسیم شود). پس هنگامی که در امان بودید، هر کس از عمره بهره مند گردد؛ سپس (اعمال) حج را آغاز کند، آنچه از قربانی (برای او) میسر شد (ذبح می‌کند) و هرکس نیافت سه روز در (ایام) حج و هفت روز هنگامی که باز گشتید روزه بگیرید. این ده (روز) کامل است، این (حکم) برای کسی است که خانوادۀ او ساکن مسجد الحرام (مکه و اطراف آن) نباشد، و از خدا بترسید و بدانید که خدا سخت کیفر است».
ب: احادیث نبوی: بخاری و مسلم هردو، روایت کرده‌اند که آیۀ فوق هنگامی نازل شد که پیامبر اکرم ج در حدیبیه، کعب بن عجزه را در احرام دید و مشاهده کرد که در اثر طولانی‌بودن مدت احرام و عدم دسترسی به نظافت چرک و جانور او را آزار می‌دهد، خطاب به او فرمود: «أَیُؤْذِیکَ هَوَامُّ رَأْسِکَ؟»: آیا چرک و شپش سرت را آزار می‌دهد؟ گفت: آری، حضرت ج فرمود: «اِحْلِقْ رَأْسَکَ، وَانْسُکْ شَاةً، أَوْ صُمْ ثَلَاثَةَ أَیَّامٍ، أَوْ أَطْعِمْ فَرَقاً([1]) مِنَ الطَّعَامِ عَلَیَ سِتَّةِ مَسَاکِینَ»؛ «سرت را بتراش و (به عنوان فدیۀ آن) گوسفندی ذبح کن و یا سه روز روزه بدار، یا اینکه سه صاع طعام به شش نفر بینوا صدقه بده».
[1]- فَرَقَ، پیمانه معروفی است در مدینه که معادل سه صاع می‌باشد و هر صاع نیز برابر است با 5/2 کیلو. [مؤلف].
حکم همبسترشدن مرد با زن خود در دورانِ خون زایمان؟
در اینکه اگر مرد با زن خود در حالت نفاس (خون بعد از زایمان) همبستر شد، آیا همچون همبسترشدن در حال حیض، دادن کفّاره مستحب است یا خیر؟ بنابر قول صحیح کفّارۀ آن همچون کفّارۀ حیض می‌باشد، چون آن دو، سایر احکام شرعی و در رابطه با همخوابگی زناشویی و مسایل مربوط به آن یکسان می‌باشند.
6- آیا کفّارۀ مقاربت در حال حیض بر زن واجب می‌گردد؟
در اینکه مرد در حین عادت ماهانه با همسر خود همبستر شده است، آیا کفّارۀ آن نیز بر زن واجب است یا خیر؟ باید گفت: اگر زن بدون اکراه و اجبار، بلکه با میل و رغبت خویش با شوهر خود همبستر شده باشد، کفّارۀ آن بر او واجب می‌باشد، امّا اگر با اکراه و اجبار به آن تن در داده باشد، در این صورت کفّاره بر او واجب نمی‌باشد، به دلیل این فرمودۀ پیامبر ج که میفرماید: «رُفِعَ عَنْ أُمَّتِی الْخَطَأَ، وَالنِّسْیَانُ، وَمَا اسْتُکْرِهُوا عَلَیْهِ»([1])؛ «از امتم دربارۀ اشتباه و فراموشی و از آنچه که بر انجام آن مجبور شده‌اند، تکلیف برداشته شده (و مورد بازخواست قرار نمی‌گیرند)».
5- کفّارۀ مقاربت بعد از قطع خون حیض و قبل از غسل آن
اگر مردی بعد از قطع‌شدن خون حیض و قبل از غسل آن، با همسر خود جماع کند، آیا کفّارۀ آن بر او واجب است یا خیر؟ در این رابطه میان اهل علم اختلاف است، بنابر قول صحیح کفّاره بر او واجب نمی‌باشد، به خاطر اینکه ضرر و مانعی که به واسطۀ آن نزدیکی جنسی حرام شده بود، در اثر انقطاع خون برطرف شده است، همچنین کفّاره هنگامی ثابت و واجب می‌شود که نزدیکی جنسی در اثنای حیض انجام شده باشد، لذا در غیر آن واجب نمی‌باشد.([1])