-
جنون تفسیر سیاسی
پنج‌شنبه 12 دی 1398 15:50
جنون تفسیر سیاسی هرگاه به بعضی از موضع‌گیری‌های محکم علمای سلف در احکام فقهی مربوط به نحوه‌ی تعامل با حاکمیت سیاسی می‌نگرم، حیرت و دهشت مرا در بر می‌گیرد، و اگر کسی کتب تاریخی آن دوران را ورق زند، ده‌ها داستان و روایت در ذم نزدیکی به سلاطین یا پذیرش مسند قضاوت و عدم روایت از محدثینی که به حکام نزدیک بوده‌اند خواهد...
-
در دفاع از امام شاطبی
پنج‌شنبه 12 دی 1398 15:49
در دفاع از امام شاطبی گمان نمی‌کنم هیچ‌کدام از علمای اسلام به اندازه‌ی امام ابو اسحاق ابراهیم بن موسی شاطبی (متوفای ۷۹۰ ه.ق) با چهره‌ای متفاوت و متضاد از خودِ حقیقی‌اش به تصویر کشیده شده باشد؛ زیرا بسیاری از گمراهان نام امام شاطبی را در مقدمه‌ی همه‌ی تاویل‌ها و تصورات انحرافی‌شان ذکر کرده‌اند، و از کتاب «موافقات» وی...
-
مقدمه
پنج‌شنبه 12 دی 1398 15:49
مقدمه ستایش مخصوص الله متعال است، و درود و سلام بر رسول الله و آل و اصحاب ایشان باد. هنگامی که کتابی را می‌خوانی، یا روزنامه‌ای را ورق می‌زنی، یا یک سایت اینترنتی را بررسی می‌کنی، با مطالب و گفتارهایی برخورد می‌کنی که با متون شرعی در تعارض کامل است، و انسان را به دیدگاه و نظری کاملا مخالف احکام دینی فرا می‌خواند، اما...
-
سخن پایانی
پنج‌شنبه 12 دی 1398 15:43
سخن پایانی براستی که پیدایش منکران سنت و تردیدافکنان در آن فقط بر یقین ما نسبت به جایگاه سنت می‌افزاید زیرا از چیزهایی که سنت آورده، خبر دادن از پیدایش آنها و بیان حال‌شان است چنانکه در حدیث مقدام از رسول‌خدا روایت شده که فرمود: «أَلَا إِنِّی أُوتِیتُ الْکِتَابَ وَمِثْلَهُ مَعَهُ أَلَا إِنِّی أُوتِیتُ الْکِتَابَ...
-
اشتباهات منهجی و روشمندی که منکران احادیث صحیح و با ادعای تعارض در آن واقع می‌شوند
پنج‌شنبه 12 دی 1398 15:43
اشتباهات منهجی و روشمندی که منکران احادیث صحیح و با ادعای تعارض در آن واقع می‌شوند اول: برپایی ادعای تعارض بر مبنای احادیثی ناصحیح صحیح نیست که بر این مبنا حکم بر حدیثی داد که با قرآن، عقل یا حس در تعارض می‌باشد مادامی که آن حدیث از جهت اسنادش ثابت و صحیح است، و از باب اولی صحیح نیست که در عموم سنت طعن و ایراد وارد...
-
اصل ششم: توهم مخالفت احادیث بخاطر چیزی که راجح‌تر از آن است!
پنج‌شنبه 12 دی 1398 15:42
اصل ششم: توهم مخالفت احادیث بخاطر چیزی که راجح‌تر از آن است! از میان هزاران حدیث صحیحی که تردیدافکنان در سنت با انکار یا اعتراض متعرض آن می‌گردند می‌بینیم نسبت نصوصی که شبهات در مورد آنها مطرح می‌کنند تقریباً از 2 درصد مجموع احادیث فراتر نمی‌رود اما با این وجود، چنین نسبت بسیار ناچیزی را سببی برای ابطال بقیه‌ی احادیث...
-
اصل پنجم: حذف منزلت علم حدیث و شک‌افکنی در روشمندی محدثان و شیوه‌های آنان در تصحیح و تضعیف اخبار
پنج‌شنبه 12 دی 1398 15:42
اصل پنجم: حذف منزلت علم حدیث و شک‌افکنی در روشمندی محدثان و شیوه‌های آنان در تصحیح و تضعیف اخبار «اولین کسانی که نقد روایات تاریخی را تنظیم نموده و قواعد برای آن وضع کردند علمای دین اسلام بودند چرا که آنان ناگزیر از توجهورزی به اقوال و افعال پیامبر ج برای فهم قرآن و توزیع و نشر عدالت شدند. آنها گفتند: سخن پیامبر جز...
-
جوانبی که بصورت اجمالی، پرده از تمایز روش نقدی محدّثان برمی‌دارد
پنج‌شنبه 12 دی 1398 15:42
جوانبی که بصورت اجمالی، پرده از تمایز روش نقدی محدّثان برمی‌دارد 1. شرط محدثان: سلامت ظاهری اسانید روایات از جهت اتصال آن و عدالت و ضبط راویان آن. 2. عنایت و توجهورزی محدثان به استخراج علل[1] پنهان و اکتفا نکردن به شروط صحت ظاهری. 3. نوسازی معلومات راویان بواسطه رصد اشکالات عارضی و نابسندگی به حکم پیشین. 4. نقد متون...
-
اثبات توجهورزی به سنت از رهگذر مراحل زمانی
پنج‌شنبه 12 دی 1398 15:41
اثبات توجهورزی به سنت از رهگذر مراحل زمانی اول: توجهورزی به سنت در زمان نبوت با صحیح‌ترین اسانید و از طُرق بسیار زیادی که افاده‌ی قطع و یقین می‌کند از پیامبر ج ثابت شده است که فرمود: «مَنْ کَذَبَ عَلَیَّ فَلْیَتَبَوَّأْ مَقْعَدَهُ مِنْ النَّارِ»[1] «هر کس بر من دروغ ببندد باید جایگاه خودش را در آتش دوزخ آماده...
-
اصل چهارم: ادعای از بین رفتن سنت و محفوظ نماندن آن با استناد به نهی از نوشتن و تأخیر در تدوین آن
پنج‌شنبه 12 دی 1398 15:41
اصل چهارم: ادعای از بین رفتن سنت و محفوظ نماندن آن با استناد به نهی از نوشتن و تأخیر در تدوین آن اول: ادعای محفوظ نماندن سنت منکران سنت و شک‌افکنان در آن بسیار، این سؤال را مطرح می‌کنند که: (اگر سنت حجت است چرا خداوند متعال آنرا همانند قرآن حفظ نکرده است؟). شکی نیست که این سؤال، دارای خلل ظاهری است و بطور اساسی با این...
-
اصل سوم: طعن و اتهام وارد کردن در ناقلان سنت
پنج‌شنبه 12 دی 1398 15:41
اصل سوم: طعن و اتهام وارد کردن در ناقلان سنت براستی که متهم ساختن برخی از حاملان و ناقلان مشهور سنت از اصلی‌ترین اشکالاتی است که مستشرقان در طعن و ایراد گرفتن خود بر سنت پیامبر ج متکی بر آن هستند و این طعن و ایرادات سبب پیدایش گروهی شده که از مستشرقان تأثیر پذیرفته‌اند و آن ایرادات را در کتاب‌ها، انجمن‌ها و محافل...
-
اصل دوم: منحصر ساختن سنت معتبر در احادیث متواتر و ابطال حجیت آحاد
پنج‌شنبه 12 دی 1398 15:40
اصل دوم: منحصر ساختن سنت معتبر در احادیث متواتر و ابطال حجیت آحاد هنگامی که بسیاری از تردیدافکنان در سنت به حجم تنگنایی پی بردند که باور به انکار مطلق سنت به دنبال دارد - بویژه آنچه که متعلق به گمراه دانستن تمامی مسلمانان در باب نمازهای پنجگانه است چرا که برای انسان دشوار است خود را قانع سازد که اِجماع تمام امت بر...
-
اصل اول: ادعای بی‌نیازی به سنت به بهانه‌ی کافی بودن قرآن (و بی‌نیازی به غیر آن)
پنج‌شنبه 12 دی 1398 15:40
اصل اول: ادعای بی‌نیازی به سنت به بهانه‌ی کافی بودن قرآن (و بی‌نیازی به غیر آن) منکران سنت ادعا می‌کنند که مسلمان - برای اینکه دینش را آنطور‌که خدا می‌خواهد برپای دارد - نیازی به منبعی دینی بجز قرآن کریم ندارد چرا که قرآن ﴿تِبۡیَٰنٗا لِّکُلِّ شَیۡءٖ﴾ بیانگر همه چیز است. لذا هر منبعی که مسلمانان از آن، حُکمی شرعی بر...
-
مسائلی روشمند در اثبات حجیت سنت و مناقشه‌ی منکران آن
پنج‌شنبه 12 دی 1398 15:39
مسائلی روشمند در اثبات حجیت سنت و مناقشه‌ی منکران آن از امور مهمی که به بنای شناخت صحیح و ضابطه‌مندی شخص کمک می‌کند اینست که انسان دارای قواعدی کلی باشد که تصورات و نگرش‌های اساسی خود در ابواب معرفت را بر پایه‌ی آنها بنیان نهد و جزئیات و مشکلات را به آنها ارجاع دهد همانطورکه ابن‌تیمیه / گفته است: «می‌بایست که انسان،...
-
بنیاد سوم: اجماع
پنج‌شنبه 12 دی 1398 15:38
بنیاد سوم: اجماع کسی که در کتاب خداوند، رهنمود پیامبرش، راه و روش اصحابش و آنان که از صحابه پیروی نمودند و نیز مذاهب پیشوایان، فقهاء، مفسران و تاریخ‌نگاران اسلام تأمل می‌کند تردیدی در این نمی‌نماید که حجت نشمردن سنت از اولین چیزهایی است که در قول خداوند متعال داخل می‌گردد که میفرماید: ﴿وَمَن یُشَاقِقِ ٱلرَّسُولَ مِنۢ...
-
بنیاد دوم: تواتر
پنج‌شنبه 12 دی 1398 15:37
بنیاد دوم: تواتر اثبات صحت و درستی نص آنچه که پیامبر ج درباره لزوم پیروی از سنتش فرموده است نیازمند علمی خاص به راویان، اسانید و قواعد علم حدیث است اما امور بسیاری هستند که از وی با نقل متواتری ثابت شده‌اند که به این علم خاص نیازی ندارد و هر کسی که خودش را به علم شرعی منسوب می‌کند اختلافی در این ندارد که آنها، از...
-
بنیاد اول: دلایل قرآن بر حجیت سنت
پنج‌شنبه 12 دی 1398 15:37
بنیاد اول: دلایل قرآن بر حجیت سنت بزرگترین منبع و خاستگاه اهل علم برای اثبات حجیت سنت پیامبر ج قرآن کریم است و تقریبا هیچ کتابی از بین کتاب‌های تألیف شده در این زمینه نیست که برای اثبات منزلت و حجیت سنت به آیات قرآن استناد ننموده باشد. کسی که در دلایل قرآن مبنی بر حجیت سنت تامل می‌کند در می‌یابد که این آیات، دو مفهوم...
-
چرا سخن از موضوع حجیت سنت؟
پنج‌شنبه 12 دی 1398 15:35
چرا سخن از موضوع حجیت سنت؟ بیشترین سوالی که در سال گذشته با من مورد مناقشه قرار گرفته این بود که: (آیا الحاد پدیده‌ای در جوامع اسلامی ما می‌باشد؟) من از آن موقع تا کنون به هنگام ارائه جواب، حریص هستم که اندیشه‌ی سوال‌کننده و توجه او را از دایره تنگ اصطلاح (الحاد) به دایره‌ای بزرگتر منتقل نمایم تا کمک کند کهه تصوری...
-
سخن پایانی
پنج‌شنبه 12 دی 1398 15:29
سخن پایانی پس از سیری کوتاه در کلام پروردگار و تأمل در اسرار نهفته آن، بسیاری از راه و روش تدبر در قرآن می‌پرسند؟ آیا راهکاری عملی در این باره وجود دارد؟ آیا برای پی‌بردن به مفاهیم والای قرآنی می‌بایست به اصولی خاص پایبند بود؟ کتاب‌های جالبی در ارتباط با تفسیر قرآن وجود دارد که می‌توان به آنها مراجعه نمود. از جمله:...
-
ریسمان نظم دهنده در کتاب خداوندی
پنج‌شنبه 12 دی 1398 15:29
ریسمان نظم دهنده در کتاب خداوندی این بخش از کتاب، مقاله‌ای منظم و یا نتایج برآمده از یک سری بحث‌های منسجم نیست، حتی نمی‌توان آن را نوعی خاطره‌ی ادبی دانست. هرگز! این بخش شبیه اعتراف‌نامه‌ای است که در سلول‌های زندان نوشته می‌شود. هرچند گاهی در کشاکش مشغله‌های روزمره، این موضوع را فراموش می‌کنم اما هر زمان شب خیمه...
-
شب‌های رمضان
پنج‌شنبه 12 دی 1398 15:28
شب‌های رمضان شب و روز ماه مبارک رمضان بسیار متفاوت از سایر شب‌ها و روزها است، تو گویی دنیا، دنیای دیگری است. آن لحظه‌های پروردگار را خواندن و تضرع و زاری به درگاه رحمت او، آن دست‌های برآمده بر آستان مبارک وی، آن اشک‌های ندامت و آن نوای پروردگارا تو بخشنده‌ای بر ما ببخشای و اجابت، آن لحظه‌های خلوت شبانگاه و حضور الله...
-
راهی طولانی در پیش است
پنج‌شنبه 12 دی 1398 15:28
راهی طولانی در پیش است گاهی می‌شنوم برخی از اندیشمندان از ضرورت تقابل با افکار گمراه کننده و بیان میزان انحراف این افکار از راه درست سخن می‌گویند. من نیز قائل به اهمیت این موضوع هستم و تمامی تلاش ایشان را ارج می‌نهم. بله لازم است باور اسلامی از دیگر باورها چون موج سکولاریسمی که در حال تجدید قواست جدا شود. اما من از...
-
آشفته‌حالان
پنج‌شنبه 12 دی 1398 15:28
آشفته‌حالان گاهی عده‌ای پس از سال‌ها عبادت رو به ناکجاآباد می‌نهند، آن‌جا که دیگر نه هوای پاک بندگی هست و نه ترنم زیبای کلام خداوندی را می‌توان شنید. این وضعیت بسیار اسف‌بار است به ویژه زمانی که شخص از دوستان نزدیک تو باشد، از آنان که روزگاری را با علم و ایمان به همراه او سپری کرده‌ای. مشکل عده‌ای علمی است و عقل ایشان...
-
با دل‌های چون سنگ
پنج‌شنبه 12 دی 1398 15:27
با دل‌های چون سنگ سخن از سختی دل در نگاه اول شاید مبهم و پیچیده باشد اما این مسئله بسیار تامل‌برانگیز است. حقیقت آن است که در ایام کنونی ما کم‌تر کسی به دنبال زدودن ناپاکی‌ها از وجودِ همچون سنگ‌گشته‌ی خویش است و آدمیان چون ربات‌هایی فرمانبردار از نفس خویش قدم به قدم به سوی نافرمانی از معبود خود می‌روند. بگذارید سخن از...
-
منازل اشعریان
پنج‌شنبه 12 دی 1398 15:27
منازل اشعریان پانزده سال پیش یکی از دوستانم در دهکده‌ای نزدیک نجد زندگی می‌کرد. او هر شب نزدیک پنجره می‌خوابید و با شنیدن صدای یکی از افراد کهنسال روستا از مسجد متوجه فرا رسیدن یک سوم پایانی شب می‌گشت. این پیرمرد هر شب برای اقامه نماز به پا می‌ایستاد و شروع به تلاوت قرآن می‌کرد و این تلاوت و به پا ایستادن هر شب و هر...
-
چگونه قرآن ایشان را به شگفتی وامی‌دارد؟!
پنج‌شنبه 12 دی 1398 15:27
چگونه قرآن ایشان را به شگفتی وامی‌دارد؟! بنگر که چگونه جمادات در برابر کلام حق خاشع می‌گردند و کوه‌هایی که نماد صلابت و استواری هستند از هیبت کلام پروردگار خویش تکه تکه می‌شوند. ﴿لَوۡ أَنزَلۡنَا هَٰذَا ٱلۡقُرۡءَانَ عَلَىٰ جَبَلٖ لَّرَأَیۡتَهُۥ خَٰشِعٗا مُّتَصَدِّعٗا مِّنۡ خَشۡیَةِ ٱللَّهِۚ وَتِلۡکَ ٱلۡأَمۡثَٰلُ...
-
قرآن و تأثیر آن بر جسم و روح
پنج‌شنبه 12 دی 1398 15:26
قرآن و تأثیر آن بر جسم و روح از جمله عجیب‌ترین اسرار قرآن، حس غریبی است که به هنگام شنیدن نوای آن بر قلب‌ها سایه می‌افکند؛ همان حس غریبی که جان‌ها در پرتو آن خاشع می‌گردد و نفس‌ها در سینه حبس می‌شود. همان که عقل‌ها را حیران و مدهوش خویش می‌سازد. گویی همه‌ی جمادات در سکوتی برابر به نظم نشسته‌اند و تمامی وجود ایشان،...
-
مقدمه
پنج‌شنبه 12 دی 1398 15:26
مقدمه غرق در شگفتی، حیرانِ از این دریای بیکران با خود ساعت‌ها خلوت می‌کنم. گویی نیرویی مرا از زمین می‌رباید و همه‌ی دلبستگی‌ها با این بریدن، پایان می‌یابد. به نظاره می‌نشینم: حال کسانی از جنس من؛ آنان که فراتر از من قدم در راه گذاشته‌اند؛ آنان که در نیک‌رویی و نیک‌خویی بر دیگران سبقت گرفته‌اند و خود با زبان حال خویشتن...
-
پایان
پنج‌شنبه 12 دی 1398 15:18
پایان دخترم! گریز از درگاه معبودت کافی است! به سوی معبود خویش بازآی، همان معبودی که تو را از نیستی پدید آورد و نعمت انسان بودن بخشید، همان خالق یگانه‌ای که هستی بی او لحظه‌ای معنا نمی‌یابد و وجودش تمام دلخوشی دنیا است. جلوه‌های جمال و جلال پروردگارت را بشناس که معبود تو، خود دوستدار اخلاق والا است.131 دخترم! خویشتن...
-
بخش دوم: تأصیل فقهی سیمای صورت در اسلام
پنج‌شنبه 12 دی 1398 15:18
بخش دوم: تأصیل فقهی سیمای صورت در اسلام چنان که بیان کردیم پوشش زن در اسلام مرتبط به ماهیت انسانی او است و احکام مربوط به تشریع آن در قرآن ذکر شده است و در این باره صرفاً به تشریع سنت و اجتهاد اکتفا نمی‌شود هر چند که سنت و اجتهاد از جمله موارد تشریع در اسلام هستند اما خداوند یکتا خود از ورای هفت آسمان احکام مربوط به...