سورۀ ص

سورۀ ص

1- ﴿وَٱلۡقُرۡءَان﴾: قسم به قرآن. جواب قسم: واقعیت امر چنانچه شما می‌پندارید نیست.

1- ﴿ذِی ٱلذِّکۡرِ﴾: امور مورد نیاز در دین را بیان می‌کند.

2- ﴿عِزَّةٖ﴾: از پذیرش حق تکبر و سرپیچی می‌کنند.

2- ﴿شِقَاق﴾: در مخالفت و دشمنی با خدا و رسول او هستند.

3- ﴿کَمۡ أَهۡلَکۡنَا﴾: بسیاری را نابود کردیم.

3- ﴿قَرۡنٖ﴾: امتها.

4- ﴿فَنَادَواْ﴾: هنگام مشاهده عذاب فریاد کردند.

4- ﴿لَاتَ حِینَ مَنَاصٖ﴾: آن وقت، مجال خلاصی و فرار نیست.

5- ﴿عُجَابٞ﴾: شگفت انگیز.

6- ﴿ٱلۡمَلَأُ مِنۡهُمۡ﴾: سران کفار قریش.

6- ﴿ٱمۡشُواْ﴾: به دین خود رفتار نمایید.

7- ﴿ٱلۡمِلَّةِ ٱلۡأٓخِرَةِ﴾: آیین قریش.

7- ﴿ٱخۡتِلَٰقٌ﴾: دروغ و افترای خود اوست.

10- ﴿ٱلۡأَسۡبَٰبِ﴾: وسایل رفتن به آسمان.

11- ﴿جُندٞ مَّا﴾: آنها گروه حقیرند «ما» زاید است.

11- ﴿هُنَالِکَ﴾: روز فتح مکه یا بدر.

12- ﴿ذُو ٱلۡأَوۡتَادِ﴾: صاحب لشکرها یا ساختمان‌های مستحکم.

13- ﴿أَصۡحَٰبُ لۡ‍َٔیۡکَة﴾: ساکنان دیار پر درخت و درهم پیچیده، قوم شعیب.

15- ﴿مَا یَنظُرُ﴾: انتظار نمی‌کشند.

15- ﴿صَیۡحَةٗ وَٰحِدَةٗ﴾: نفخه رستاخیز.

16- ﴿قِطَّنَا﴾: سهم ما را از عذابی‌که وعده داده‌ای.

17- ﴿ذَا ٱلۡأَیۡدِ﴾: دارای نیرو در دین و عبادت.

17- ﴿إِنَّهُۥٓ أَوَّابٌ﴾: به فرمان خدا رجوع می‌کرد.

18- ﴿بِٱلۡعَشِیِّ وَٱلۡإِشۡرَاقِ﴾: شام و چاشت.

20- ﴿شَدَدۡنَا مُلۡکَه﴾: با اسباب قوت و نیرو، پادشاهی و قدرتش را افزودیم.

20- ﴿ءَاتَیۡنَٰهُ ٱلۡحِکۡمَةَ﴾: برای او نبوت، دانش و عمل درست دادیم.

20- ﴿فَصۡلَ ٱلۡخِطَابِ﴾: دانش فیصله خصومت‌ها.

21- ﴿تَسَوَّرُواْ ٱلۡمِحۡرَابَ﴾: از دیوار مسجد بلند شدند و به نزد او آمدند.

22- ﴿بَغَىٰ بَعۡضُنَا﴾: یکی از ما ستم کرده است.

22- ﴿لَا تُشۡطِطۡ﴾: بی‌انصافی نکن.

22- ﴿سَوَآءِ ٱلصِّرَٰطِ﴾: راه راست که حقیقت است.

23- ﴿أَکۡفِلۡنِیهَا﴾: آن را به من بده تا از او سرپرستی کنم.

23- ﴿عَزَّنِی فِی ٱلۡخِطَابِ﴾: در اظهار حجت بر من فشار آورده و سخت گرفته است.

24- ﴿ٱلۡخُلَطَآءِ﴾: شریکها.

24- ﴿فَتَنَّٰهُ﴾: او را آزموده‌ایم.

24- ﴿خَرَّۤ رَاکِعٗاۤ﴾: به خدا سجده کرد.

24- ﴿أَنَابَ﴾: توبه کرد.

25- ﴿لَزُلۡفَىٰ﴾ : قربت و منزلت است.

25- ﴿حُسۡنَ مَ‍َٔاب﴾: درآخرت سرانجام نیکو دارد، بهشت.

27- ﴿بَٰطِلٗا﴾: بیهوده و عبث.

27- ﴿فَوَیۡلٞ﴾: هلاکت یا وادیی است در جهنم.

30- ﴿إِنَّهُۥٓ أَوَّابٌ﴾: به در گاه خدا همواره با توبه رجوع می‌کرد.

31- ﴿بِٱلۡعَشِیِّ﴾: بعد از زوال تا غروب.

31- ﴿ٱلصَّٰفِنَٰتُ﴾: اسب‌های‌که به سه پا و نوک سم چهارم ایستاد شوند.

31- ﴿ٱلۡجِیَادُ﴾: اسبان تیز و سبقت گیرنده بر دشمن.

32- ﴿أَحۡبَبۡتُ حُبَّ ٱلۡخَیۡرِ﴾: علاقه‌مندی به اسبها را ترجیح دادم.

32- ﴿عَن ذِکۡرِ رَبِّی﴾: بر ادای نماز عصر.

32- ﴿تَوَارَتۡ بِٱلۡحِجَابِ﴾: آفتاب غروب کرد یا در تاریکی شب اسبها از نظرش نهان شد.

33- ﴿رُدُّوهَا عَلَیَّ﴾: اسبها را نزد من بیاورید.

33- ﴿فَطَفِقَ مَسۡحَۢا بِٱلسُّوقِ وَٱلۡأَعۡنَاقِ﴾: سپس به منظور تقرب به خدا به بریدن سر و ساق اسبها شروع کرد، این کار در آیین او مشروع بود.

34- ﴿فَتَنَّا سُلَیۡمَٰنَ﴾: سلیمان را آزمودیم و مجازات کردیم.

34- ﴿جَسَدٗا﴾: انسان ناقص خلقت را که همسرش به دنیا آورده بود.

34- ﴿أَنَابَ﴾: توبه کرد.

36- ﴿رُخَآءً حَیۡثُ أَصَابَ﴾: نرم یا فرمانبردار هر جا که بخواهد.

37- ﴿غَوَّاصٖ﴾: برای استخراج نفایس غواصی می‌کردند.

38- ﴿ٱلۡأَصۡفَادِ﴾: غل ‌که دستها را به گردنها می‌بندد.

39- ﴿بِغَیۡرِ حِسَابٖ﴾: در هیچ کدام از این دو امر محاسبه نمی‌شوی.

40- ﴿لَزُلۡفَىٰ﴾: قربت و منزلت است.

40- ﴿حُسۡنَ مَ‍َٔابٖ﴾: سرانجام نیکوست در آخرت.

41- ﴿بِنُصۡبٖ وَعَذَابٍ﴾: به سختی و مشقت، رنج و عذاب.

42- ﴿ٱرۡکُضۡ بِرِجۡلِکَ﴾: پای خود را بر زمین بزن.

42- ﴿هَٰذَا مُغۡتَسَلُۢ﴾: این چشمه‌ است خود را شستشوکن، در آن شفای تو است.

44- ﴿ضِغۡثٗا﴾: یک دسته شاخه درخت یا خوشه خرمای نارس.

45- ﴿أُوْلِی ٱلۡأَیۡدِی﴾: دارای نیرو در طاعت خدا.

45- ﴿وَٱلۡأَبۡصَٰرِ﴾: و بیصرت در دین و دانش.

46- ﴿أَخۡلَصۡنَٰهُم بِخَالِصَةٖ﴾: آنها را به خصلت نیک ویژگی بخشیدیم.

52- ﴿قَٰصِرَٰتُ ٱلطَّرۡفِ﴾: بجز از شوهران خود به کسی نگاه نمی‌کنند.

52- ﴿أَتۡرَاب﴾: همه جوان و هم سن و سال هستند.

54- ﴿نَّفَادٍ﴾: فنا ناپذیر.

55- ﴿لَشَرَّ مَ‍َٔابٖ﴾: بازگشت بد است.

56- ﴿جَهَنَّمَ یَصۡلَوۡنَهَا﴾: به دوزخ داخل می‌شوند یا سختی آن را می‌کشند.

56- ﴿فَبِئۡسَ ٱلۡمِهَاد﴾: جهنم جای بد است.

57- ﴿حَمِیمٞ﴾: آب جوشان است.

57- ﴿غَسَّاقٞ﴾: ریمی‌که از بدن دوزخیان جاری می‌شود.

58- ﴿ءَاخَرُ﴾: عذاب دیگر.

58- ﴿مِن شَکۡلِهِۦٓ أَزۡوَٰجٌ﴾: مانند این عذابهای دیگر هم است.

59- ﴿هَٰذَا فَوۡجٞ﴾: این جماعت انبوه پیروان گمراه شماست.

59- ﴿مُّقۡتَحِمٞ مَّعَکُمۡ﴾: با شما یکجا وارد دوزخ می‌شوند.

59- ﴿لَا مَرۡحَبَۢا بِهِمۡ﴾: خوش نیامدند و آسایش نبینند.

59- ﴿صَالُواْ ٱلنَّارِ﴾: در دوزخ داخل خواهند شد یا سختی‌های آن را خواهند چشید.

60- ﴿فَبِئۡسَ ٱلۡقَرَارُ﴾: جهنم بر همه آنها جای بسیار بد است.

63- ﴿أَتَّخَذۡنَٰهُمۡ سِخۡرِیًّا﴾: آیا ما آنها را در دنیا به استهزا گرفتیم، کار ما نادرست بوده؟

63- ﴿زَاغَتۡ عَنۡهُمُ ٱلۡأَبۡصَٰرُ﴾: چشم ما به آنها نمی‌افتد و جای آنها را نمی‌بینیم.

69- ﴿بِٱلۡمَلَإِ ٱلۡأَعۡلَىٰٓ﴾: به فرشتگان.

69- ﴿إِذۡ یَخۡتَصِمُونَ﴾: زمانی‌که در مورد آدم و خلقت او اختلاف داشتند.

72- ﴿سَوَّیۡتُهُ﴾: آفرینیش او را به صورت انسان به تمام رساندم.

72- ﴿سَٰجِدِین﴾: سجده تحیت و سلام.

75- ﴿ٱلۡعَالِینَ﴾: مستحق بزرگی، نه هرگز چنین نیست.

77- ﴿رَجِیمٞ﴾: دور از خبر.

79- ﴿فَأَنظِرۡنِیٓ﴾: مهلتم بده و زنده‌ام بمان.

81- ﴿یَوۡمِ ٱلۡوَقۡتِ ٱلۡمَعۡلُومِ﴾: روز نفخه اول.

82﴿فَبِعِزَّتِکَ﴾: قسم به توانایی و قدرتت.

82- ﴿لَأُغۡوِیَنَّهُمۡ﴾: با آراستن گناه به چشم آنها گمراه‌شان می‌کنم.

86- ﴿ٱلۡمُتَکَلِّفِینَ﴾: از تظاهر کنندگان و سخن سازان نسبت به خدا.

88- ﴿نَبَأَهُ﴾: صدق اخبار او را.

سورۀ صافات

سورۀ صافات

1- ﴿وَٱلصَّٰٓفَّٰتِ صَفّٗا١﴾: قسم به گروه‌های‌که برای عبادت صف می‌کشند.

2- ﴿فَٱلزَّٰجِرَٰتِ زَجۡرٗا٢﴾: و قسم به آنهای‌که با گفتار و کردار از ارتکاب معاصی منع می‌کنند.

3- ﴿فَٱلتَّٰلِیَٰتِ ذِکۡرًا٣﴾: قرآن را برای آموختن تلاوت می‌کنند.

4- ﴿إِنَّ إِلَٰهَکُمۡ لَوَٰحِدٞ٤﴾: یقیناً خدای شما یکتاست، جواب قسم.

7- ﴿شَیۡطَٰنٖ مَّارِدٖ﴾: شیطان نافرمان و متمرد.

8- ﴿یُقۡذَفُون﴾: تیر باران می‌شوند.

9- ﴿دُحُورٗا﴾: دور کرده می‌شوند.

9- ﴿عَذَابٞ وَاصِبٌ﴾: عذاب دایمی.

10- ﴿خَطِفَ ٱلۡخَطۡفَةَ﴾: سخنی را دزدانه به سرعت بشنود.

10- ﴿شِهَاب﴾: شعله‌ای‌که به نظر می‌رسد، مانند ستاره از آسمان فرود می‌آید. ثَاقِبٌ: روشن کننده یا سوزان.

11- ﴿طِینٖ لَّازِبِۢ﴾: گِل با هم چسبیده.

12- ﴿بَلۡ عَجِبۡتَ﴾: تو از قدرت خدا برآفرینش و انکار اینها به رستاخیز تعجب می‌کنی.

12- ﴿یَسۡخَرُونَ﴾: ولی آنها به تعجب تو تمسخر می‌کنند.

14- ﴿یَسۡتَسۡخِرُون﴾: در تمسخر و استهزاء افراط می‌کنند.

18- ﴿أَنتُمۡ دَٰخِرُون﴾: شما بیچاره و ذلیل باشید.

19- ﴿زَجۡرَةٞ وَٰحِدَةٞ﴾: یک صدا، نفخه رستاخیز.

20- ﴿یَٰوَیۡلَنَا﴾: ای مرگ زودتر بیا.

20- ﴿یَوۡمُ ٱلدِّینِ﴾: روز جزا و حساب.

22- ﴿أَزۡوَٰجَهُمۡ﴾: امثال آنها یا همنشین‌های آنها را.

24- ﴿قِفُوهُمۡ﴾: اینها را در میدان حساب نگهدارید.

30- ﴿قَوۡمٗا طَٰغِینَ﴾: گروه نافرمان.

31- ﴿فَحَقَّ عَلَیۡنَا﴾: بر ما ثابت و حتمی شده است.

32- ﴿فَأَغۡوَیۡنَٰکُمۡ﴾: شما را به گمراهی دعوت کردیم و پذیرفتید.

40- ﴿ٱلۡمُخۡلَصِینَ﴾: کسانی‌که خدا آنها را برای طاعت خود برگزیده است.

45- ﴿بِکَأۡسٖ﴾: شراب یا پیاله شراب.

45- ﴿مِّن مَّعِینِۢ﴾: از شرابی‌که از چشمه‌ها جاری می‌شود.

47- ﴿لَا فِیهَا غَوۡلٞ﴾: ضررهای‌که در شراب دنیاست در آن نیست.

47- ﴿عَنۡهَا یُنزَفُونَ﴾: به سبب آن مست می‌شوند و خردشان زایل می‌گردد.

48- ﴿قَٰصِرَٰتُ ٱلطَّرۡفِ﴾: زیبا رویان بهشتی‌که غیر از شوهر خود به دیگری نگاه نمی‌کنند.

48- ﴿عِینٞ﴾: چشمان بزرگ در کمال زیبایی.

49- ﴿بَیۡضٞ مَّکۡنُونٞ﴾: تخم مرغ‌های پوشیده، گردی هم بر آنها نرسیده ‌است.

53- ﴿لَمَدِینُون﴾: محاسبه و جزاء داده می‌شویم.

55- ﴿سَوَآءِ ٱلۡجَحِیمِ﴾: میانه دوزخ.

56- ﴿إِن کِدتَّ لَتُرۡدِینِ﴾: نزدیک بود مرا گمراه و نابود کنی.

57- ﴿ٱلۡمُحۡضَرِینَ﴾: از احضار شدگان در دوزخ مانند خودت.

62- ﴿خَیۡرٞ نُّزُلًا﴾: مهمانی، اکرام و لذت است.

62- ﴿شَجَرَةُ ٱلزَّقُّومِ﴾: خبیث‌ترین درختی‌که در دوزخ می‌روید.

63- ﴿فِتۡنَةٗ لِّلظَّٰلِمِینَ﴾: بلا و عذابی است بر ستمگران در آخرت.

64- ﴿أَصۡلِ ٱلۡجَحِیمِ﴾: قعر جهنم.

65- ﴿طَلۡعُهَا﴾: میوه آن که مانند خوشه خرماست.

65- ﴿کَأَنَّهُۥ رُءُوسُ ٱلشَّیَٰطِینِ﴾: مانند سرهای شیاطین، تمثیل است برای نهایت زشتی.

67- ﴿لَشَوۡبٗا﴾: مخلوطی.

67- ﴿مِّنۡ حَمِیمٖ﴾: از آب جوشان.

70- ﴿عَلَىٰٓ ءَاثَٰرِهِمۡ یُهۡرَعُونَ﴾: به شتاب به دنبال پدرانشان رانده می‌شوند.

83- ﴿مِن شِیعَتِه﴾: از کسانی‌که اندیشه و راه نوح را دنبال کردند.

86- ﴿أَئِفۡکًا﴾: آیا باطل و دروغی؟

88- ﴿فَنَظَرَ﴾: همچو کاملان به دقت نگرست.

89- ﴿إِنِّی سَقِیمٞ﴾: من بیمارم، مرادش این بود که قلبش از مشاهده کفر آنها بیمار است.

91- ﴿فَرَاغَ إِلَىٰٓ الِهَتِهِمۡ﴾: نهانی به سوی بتها رفت تا آنها را بشکند.

93- ﴿ضَرۡبَۢا بِٱلۡیَمِینِ﴾: آنها را به شدت کوبید.

94- ﴿یَزِفُّونَ﴾: به شتاب می‌آمدند.

101- ﴿بِغُلَٰمٍ حَلِیمٖ﴾: به نوجوانی بردبار، بسیاری ‌از عالما ترجیح داده‌اند که اسماعیل ÷ است.

102- ﴿بَلَغَ مَعَهُ ٱلسَّعۡیَ﴾: به مرتبه‌ای رسید که همراه پدر نیازمندی‌های او را انجام دهد.

103- ﴿أَسۡلَمَا﴾: به امر خدا تسلیم شدند.

103- ﴿تَلَّهُۥ لِلۡجَبِینِ﴾: او را خوابانید و جبینش را برخاک نهاد.

106- ﴿ٱلۡبَلَٰٓؤُاْ ٱلۡمُبِینُ﴾: آزمون روشن یا بلای آشکار است.

107- ﴿بِذِبۡح﴾: به قوچی‌که ذبح شود.

125- ﴿أَتَدۡعُونَ بَعۡلٗا﴾: آیا بعل را پرستیش می‌کنید، نام بت است.

127- ﴿لَمُحۡضَرُونَ﴾: آنها را فرشتگان در دوزخ حاضر می‌‌کنند.

130- ﴿إِلۡ یَاسِینَ﴾: الیاس یا او و پیروانش.

135- ﴿فِی ٱلۡغَٰبِرِینَ﴾: از باقی‌ماندگان در عذاب.

136- ﴿دَمَّرۡنَا ٱلۡأٓخَرِینَ﴾: بقیه را هلاک کردیم.

137- ﴿مُّصۡبِحِینَ﴾: صبحگاهان.

140- ﴿أَبَقَ﴾: گریخت. ﴿ٱلۡمَشۡحُونِ﴾: پر.

141- ﴿فَسَاهَمَ﴾: اهل کشتی قرعه زدند.

141- ﴿ٱلۡمُدۡحَضِینَ﴾: از مغلوب شدگان به قرعه.

142- ﴿فَٱلۡتَقَمَهُ ٱلۡحُوتُ﴾: ماهی او را بلعید.

142- ﴿هُوَ مُلِیمٞ﴾: او کار ملامت‌آور انجام داده بود.

143- ﴿ٱلۡمُسَبِّحِینَ﴾: بسیار تسبیح می‌گفت.

145- ﴿فَنَبَذۡنَٰهُ بِٱلۡعَرَآء﴾: او را به سرزمین پهناور افکندیم.

146- ﴿یَقۡطِینٖ﴾: همین کادوی معروف و گفته شده چیز دیگر است.

151- ﴿إِفۡکِهِمۡ﴾: دروغ‌شان بر خدا.

153- ﴿أَصۡطَفَى﴾: اختیار کرده، استفهام توبیخی است.

156- ﴿سُلۡطَٰنٞ﴾: دلیل روشن.

158- ﴿ٱلۡجِنَّةُ﴾: فرشتگان یا شیاطین.

158- ﴿إِنَّهُمۡ لَمُحۡضَرُونَ﴾: بدون شک کافرها به دوزخ حاضر کرده می‌شوند.

162- ﴿عَلَیۡهِ بِفَٰتِنِینَ﴾: هیچ کس را نمی‌توانید فاسد و از خدا دور نمایید.

163- ﴿صَالِ ٱلۡجَحِیمِ﴾: اهل دوزخ.

165- ﴿ٱلصَّآفُّونَ﴾: ما خود در مقام عبادت به صف ایستاده‌ایم.

166- ﴿ٱلۡمُسَبِّحُونَ﴾: خدا را از آنچه سزاوار جلالت او نیست پاکیزه می‌دانیم.

177- ﴿بِسَاحَتِهِمۡ﴾: به ساحت منزل آنها مراد خود آنهاست.

180- ﴿رَبِّ ٱلۡعِزَّةِ﴾: پروردگار توانا.

سورۀ یس

سورۀ یس

7- ﴿لَقَدۡ حَقَّ ٱلۡقَوۡلُ﴾: سوگند به خدا که عذاب ثابت و حتمی شد.

8- ﴿أَغۡلَٰلٗا﴾: زنجیرها ‌که دست‌های آنها را به گردنشان می‌بندد.

8- ﴿فَهُم مُّقۡمَحُونَ﴾: سرهاشان را بالا گرفته‌اند و چشمانشان خیره است.

9- ﴿سَدّٗا﴾: حایل و مانعی.

9- ﴿فَأَغۡشَیۡنَٰهُمۡ﴾: چشم‌های آنها را پرده پوشانده‌ایم.

12- ﴿ءَاثَٰرَهُم﴾: آنچه وضع کرده‌اند از نیکویها و زشتی‌ها.

12- ﴿أَحۡصَیۡنَٰهُ﴾: او را ثبت و حفظ نمودیم.

12- ﴿إِمَامٖ مُّبِینٖ﴾: اصل آشکار، لوح محفوظ.

13- ﴿ٱلۡقَرۡیَةِ﴾: انطاکیه.

14- ﴿فَعَزَّزۡنَا بِثَالِثٖ﴾: آن دو را با فرستادن سومی ‌قوت و نیرو بخشیدیم.

18- ﴿تَطَیَّرۡنَا بِکُمۡ﴾: شما را فال ‌بد گرفتیم.

19- ﴿طَٰٓئِرُکُم مَّعَکُمۡ﴾: شومی ‌شما کفرتان است که پیوسته با خود شماست.

19- ﴿أَئِن ذُکِّرۡتُم﴾: آیا اگر به شما پند و اندرز دهیم به فال بد می‌گیرید.

20- ﴿یَسۡعَىٰ﴾ : برای نصیحت قوم خود شتابان راه می‌رفت.

22- ﴿فَطَرَنِی﴾: مرا آفریده است.

23- ﴿لَّا تُغۡنِ عَنِّی﴾: از من دفع نخواهد کرد.

29- ﴿صَیۡحَةٗ وَٰحِدَةٗ﴾: یک آواز کشنده از جانب آسمان.

29- ﴿خَٰمِدُونَ﴾: مانند آتش خاموش شدند.

30- ﴿یَٰحَسۡرَةً﴾: وا دردا، وا حسرتا.

31- ﴿کَمۡ أَهۡلَکۡنَا﴾: بسیاری را هلاک ساختیم.

31- ﴿ٱلۡقُرُونِ﴾: ملت‌ها.

32- ﴿لَّمَّا جَمِیعٞ﴾: همه بدون استثناء.

32- ﴿مُحۡضَرُونَ﴾: آنها را برای حساب و جزا احضار می‌کنیم.

34- ﴿فَجَّرۡنَا فِیهَا﴾: در زمین جاری ساختیم.

36- ﴿خَلَقَ ٱلۡأَزۡوَٰجَ﴾: گروه‌ها را آفرید.

37- ﴿نَسۡلَخُ مِنۡهُ ٱلنَّهَارَ﴾: روشنی آفتاب را از شب دور می‌کنیم.

39- ﴿کَٱلۡعُرۡجُونِ ٱلۡقَدِیمِ﴾: مانند شاخه خشک و کهن درخت ‌خرما.

40- ﴿لَا ٱلَّیۡلُ﴾: نه آیت شب، ماه.

40- ﴿سَابِقُ ٱلنَّهَارِ﴾: سبقت کننده است از نشانه روز، از آفتاب.

40- ﴿یَسۡبَحُون﴾: گسترده سیر می‌کنند یا می‌چرخند.

41- ﴿ذُرِّیَّتَهُمۡ﴾: فرزندان و ناتوانان آنها را.

41- ﴿ٱلۡمَشۡحُونِ﴾: مملو از انسان و سایر حیوانات.

43- ﴿فَلَا صَرِیخَ لَهُمۡ﴾: هیچ کس نیست که آنها را از غرق نجات دهد.

49- ﴿صَیۡحَةٗ وَٰحِدَةٗ﴾: نفخه مرگ.

49- ﴿هُمۡ یَخِصِّمُونَ﴾: آنها بی‌خبر و با یکدیگر در خصومت و ستیزند.

51- ﴿نُفِخَ فِی ٱلصُّورِ﴾: نفخه رستاخیز دمیده ‌شود.

51- ﴿ٱلۡأَجۡدَاثِ...﴾: قبرها... ﴿یَنسِلُونَ﴾: در بیرون آمدن می‌شتابند.

53- ﴿صَیۡحَةٗ وَٰحِدَةٗ﴾: یک آواز، نفخه بعث.

53- ﴿مُحۡضَرُونَ﴾: برای حساب و جزا احضارشان می‌کنیم.

55- ﴿فِی شُغُلٖ﴾: نعمت‌های بزرگ آنها را به خود مشغول و از چیزهای دیگر غافل کرده است.

55- ﴿فَٰکِهُون﴾: با لذت‌های فراوان شادند.

56- ﴿عَلَى ٱلۡأَرَآئِکِ﴾: بر تخت‌ها در حجله‌ها.

57- ﴿لَهُم مَّا یَدَّعُونَ﴾: هر چه آرزو می‌کنند و یا می‌طلبند برای آنها می‌رسد.

59- ﴿ٱمۡتَٰزُوا﴾: از مسلمانان جدا شوید.

60- ﴿أَلَمۡ أَعۡهَدۡ إِلَیۡکُمۡ﴾: آیا به شما امر نکرده بودم یا شما را مکلف نساخته بودم.

62- ﴿جِبِلّٗا﴾: گروهی یا جماعتی بسیاری را.

64- ﴿ٱصۡلَوۡهَا﴾: در آن داخل شوید یا رنج و سختی آن را بکشید.

66- ﴿لَطَمَسۡنَا﴾: محو و ناپدید ‌کنیم.

66- ﴿فَٱسۡتَبَقُواْ ٱلصِّرَٰطَ﴾: بشتابند و از یکدیگر پیشی گیرند.

66- ﴿فَأَنَّىٰ یُبۡصِرُونَ﴾: پس چگونه راه را می‌بینند؟

67- ﴿عَلَىٰ مَکَانَتِهِمۡ﴾: در محل گناه‌‌شان.

68- ﴿مَن نُّعَمِّرۡهُ﴾: هرکه را عمر دراز دهیم.

68- ﴿نُنَکِّسۡهُ فِی ٱلۡخَلۡقِ﴾: او را به ارزل عمر برمی‌گردانیم.

72- ﴿ذَلَّلۡنَٰهَا لَهُمۡ﴾: چارپان را برای انسان رام نمودیم.

75- ﴿وَهُمۡ لَهُمۡ جُندٞ مُّحۡضَرُونَ﴾: بتها سپاه آماده کافران هستند همه را یکجا بخاطر عذاب در جهنم احضار می‌کنیم.

77- ﴿هُوَ خَصِیمٞ﴾: در دشمنی و ستیز کوشاست.

78- ﴿هِیَ رَمِیمٞ﴾: این استخوانها پوسیده‌اند.

81- ﴿بَلَىٰ﴾ : بله، او تواناست که امثال اینها را بیافریند.

83- ﴿مَلَکُوت﴾: پادشاهی کامل.

سورۀ فاطر

سورۀ فاطر

1- ﴿فَاطِرِ﴾: ایجاد کننده.

2- ﴿مَّا یَفۡتَحِ ٱللَّهُ﴾: آنچه خدا بفرستد.

3- ﴿فَأَنَّىٰ تُؤۡفَکُونَ﴾: پس چگونه از توحید اوتعالی برگردانده می‌شوند.

5- ﴿فَلَا تَغُرَّنَّکُمُ﴾: آرایش و لذتهای دنیا شما را نفریبد.

5- ﴿ٱلۡغَرُورُ﴾: هر چه بفریبد و حیله کند از قبیل شیطان و غیره.

8- ﴿فَلَا تَذۡهَبۡ نَفۡسُکَ عَلَیۡهِمۡ حَسَرَٰتٍ﴾: از غم و اندوه اینها که چرا در کفر روانند جانت از دست نرود.

9- ﴿فَتُثِیرُ سَحَابٗا﴾: باد ابرها را حرکت می‌دهد.

9- ﴿ٱلنُّشُورُ﴾: زنده شدن مرده‌ها برای جزاء.

10- ﴿یُرِیدُ ٱلۡعِزَّةَ﴾: شرف و قدرت می‌خواهد.

10- ﴿ٱلۡکَلِمُ ٱلطَّیِّبُ﴾: کلمه توحید و تمام عبادت‌های‌که با زبان انجام می‌شود.

10- ﴿ٱلۡعَمَلُ ٱلصَّٰلِحُ یَرۡفَعُهُ﴾: خدا عمل صالح را بالا می‌برد و می‌پذیرد.^([1])

10- ﴿یَبُور﴾: باطل می‌گردد.

11- ﴿أَزۡوَٰجٗا﴾: ذکور و اناث.

11- ﴿مُّعَمَّرٖ﴾: عمر دراز.

12- ﴿عَذۡبٞ فُرَاتٞ﴾: پاکیزه، شیرین و گوارا.

12- ﴿سَآئِغٞ شَرَابُهُ﴾: آبش گوارا و خوشمزه است.

12- ﴿مِلۡحٌ أُجَاجٞ﴾: بسیار شور یا تلخ.

12- ﴿حِلۡیَةٗ﴾: لؤلؤ و مرجان.

12- ﴿مَوَاخِرَ﴾: بوسیله باد جاری هستند.

13- ﴿یُولِجُ﴾: داخل می‌کند.

13- ﴿لِأَجَلٖ مُّسَمّٗى﴾: تا روز معین یعنی روز قیامت.

13- ﴿قِطۡمِیرٍ﴾: پوست نازک هسته خرما.

18- ﴿لَا تَزِرُ وَازِرَةٞ...﴾: هیچ گناه‌کاری بر دوش نمی‌کشد...

18- ﴿مُثۡقَلَة﴾: کسی‌که بار گناهش سنگین است.

18- ﴿حِمۡلِهَا﴾: بار گناهان سنگینش را.

18- ﴿تَزَکَّىٰ﴾: از کفر و گناه پاکی اختیار کند.

21- ﴿ٱلۡحَرُورُ﴾: گرمای شدید به شب مانند ‌باد سوزان.

25- ﴿بِٱلزُّبُرِ﴾: به کتابها مثل صحیفه ابراهیم و تورات موسی‌علیهما السلام.

26- ﴿کَانَ نَکِیرِ﴾: انکار من بر آنها به ویرانی و نابودی‌شان بود.

27- ﴿جُدَدُۢ﴾: راه‌ها با رنگ‌های مختلف.

27- ﴿غَرَابِیبُ سُودٞ﴾: نهایت سیاه مانند زاغ.

29- ﴿لَّن تَبُورَ﴾: کساد یا نابود نمی‌گردد.

32- ﴿ظَالِمٞ لِّنَفۡسِهِ﴾: گناهانش بر حسناتش رجحان یابد.

32- ﴿مُّقۡتَصِدٞ﴾: حسنات و گناهانش برابر باشد.

32- ﴿سَابِقُۢ بِٱلۡخَیۡرَٰتِ﴾: حسناتش بر گناهانش رجحان یابد.

34- ﴿ٱلۡحَزَنَ﴾: هر چیز اندوه‌آور.

35- ﴿دَارَ ٱلۡمُقَامَةِ﴾: بهشت.

35- ﴿نَصَبٞ﴾: رنج و مشقت.

35- ﴿لُغُوب﴾: رنج از خستگی و ناتوانی.

37- ﴿هُمۡ یَصۡطَرِخُونَ﴾: آنها به شدت فریاد می‌کنند و کمک می‌خواهند.

39- ﴿جَعَلَکُمۡ خَلَٰٓئِفَ﴾: شما را جانشین گذشتگان قرار داده.

39- ﴿مَقۡتٗا﴾: غضب شدید، خواری و حقارت.

40- ﴿أَرَءَیۡتُمۡ شُرَکَآءَکُمُ﴾: به من از شریک‌های خود خبر دهید.

40- ﴿أَمۡ لَهُمۡ شِرۡکٞ﴾: آیا آنها در آفرینش با خدا شریکند.

40- ﴿غُرُورًا﴾: باطل یا فریب.

42- ﴿جَهۡدَ أَیۡمَٰنِهِمۡ﴾: سخت‌ترین سوگند.

42- ﴿نُفُورًا﴾: دوری و فرار از حق.

43- ﴿مَکۡرَ ٱلسَّیِّیِٕ﴾: حیله‌گریهای ناشایست، در برابر پیامبر.

43- ﴿لَا یَحِیقُ﴾: احاطه نمی‌کند یا نازل نمی‌شود.

43- ﴿فَهَلۡ یَنظُرُونَ﴾: انتظار ندارند.

43- ﴿سُنَّتَ ٱلۡأَوَّلِینَ﴾: سنت گذشتکان را، سنت الهی‌که به جرم تکذیب انبیاء به عذاب گرفتار شوند.

---

[1]- این یکی از دو قول در تفسیر این آیه است. و قول دوم این است که کردار نیک، سخن نیک را بالا می‌برد، زیرا کردار، برهانِ راستین بودن انسان در سخن نیکش است. بنابراین، هرگاه کردار شخص سخنش را تصدیق کند و گردارش مطابق گفتارش باشد، شایسته و سزاوار این است که الله آن را بالا برده و بپذیرد. و این آیه یکی از بزرگ‌ترین حجت‌های اهل سنت علیه اهل بدعت در باب اثبات صفت علو الله متعال است. (نگا: تفسیر ابن کثیر ۵/۵۷۲-۵۷۳). (برگرفته از مقاله‌ «التعقیبات المفیدة على کتاب کلمات القرآن تفسیر وبیان للشیخ مخلوف»، نوشته‌ای دکتر محمد بن عبدالرحمن الخمیس).

سورۀ سبأ

سورۀ سبأ

2- ﴿مَا یَلِجُ فِی ٱلۡأَرۡضِ﴾: آنچه در زمین فرومی‌رود، باران و غیره.

2- ﴿مَا یَعۡرُجُ﴾: آنچه صعود می‌کند، فرشتگان و اعمال انسان.

3- ﴿لَا یَعۡزُبُ عَنۡهُ﴾: از وی پوشیده و پنهان نمی‌ماند.

3- ﴿مِثۡقَالُ ذَرَّةٖ﴾: به‌ اندازه کوچک‌ترین مورچه یا گرد و غبار.

5- ﴿مُعَٰجِزِینَ﴾: به گمان باطلشان بر ما سبقت گیرند و از عذاب ما نجات یابند.

5- ﴿مِّن رِّجۡزٍ﴾: بدترین و سخت‌ترین عذاب.

7- ﴿مُزِّقۡتُمۡ﴾: پاره پاره شدید و خاک گشتید.

8- ﴿بِهِۦ جِنَّةُۢ﴾: به جنون گرفتار شده سخنان بیهوده می‌گوید.

9- ﴿نَخۡسِفۡ بِهِمُ ٱلۡأَرۡضَ﴾: آنها را مانند قارون به کام زمین فرومی‌بریم.

9- ﴿کِسَفٗا مِّنَ ٱلسَّمَآءِ﴾: پاره‌ای از آسمان مثل اصحاب ایکه.

9- ﴿مُّنِیبٖ﴾: با توبه و طاعت به پرورگارش رجوع نماید.

10- ﴿أَوِّبِی مَعَهُ﴾: با او در تسبیح هم صدا شوید.

11- ﴿ٱعۡمَلۡ سَٰبِغَٰتٖ﴾: زره‌های کامل و فراخ بساز.

11- ﴿وَقَدِّرۡ فِی ٱلسَّرۡدِ﴾: زره‌ها را مستحکم و حلقه‌ها را به اندازه و متناسب به هم بساز.

12- ﴿غُدُوُّهَا شَهۡرٞ﴾: صبحگاه مسیر یکماه را طی می‌کرد.

12- ﴿رَوَاحُهَا شَهۡرٞ﴾: شامگاه نیز مسیر یکماه را می‌پیمود.

12- ﴿عَیۡنَ ٱلۡقِطۡرِ﴾: چشمه مس ذوب شده که مانند آب از زمین می‌جوشید.

12- ﴿یَزِغۡ مِنۡهُمۡ﴾: از آنها سرپیچی می‌کرد.

13- ﴿مِن مَّحَٰرِیبَ﴾: قصرها یا مسجدها.

13- ﴿تَمَٰثِیلَ﴾: مجسمه‌ها از مس و چیزهای دیگر.

13- ﴿جِفَانٖ کَٱلۡجَوَابِ﴾: کاسه‌های بزرگ مانند حوض‌های کلان.

13- ﴿قُدُورٖ رَّاسِیَٰتٍ﴾: دیک‌های بزرگ ثابت در جای خود.

14- ﴿دَآبَّةُ ٱلۡأَرۡضِ﴾: موریانه که چوب را می‌خورد.

14- ﴿تَأۡکُلُ مِنسَأَتَه﴾: عصای او را می‌خورد.

15- ﴿لِسَبَإٖ﴾: برای مردم سبا، قبیله‌ای است به یمن.

15- ﴿ءَایَة﴾: نشانه‌ای بر قدرت ما یا پند و عبرت است.

15- ﴿جَنَّتَانِ﴾: دو باغ یا دو سلسله از باغ‌ها.

15- ﴿بَلۡدَةٞ طَیِّبَةٞ﴾: شهری است پاکیزه و فرحت‌آور.

16- ﴿فَأَعۡرَضُواْ﴾: شکر و سپاس نکردند یا پیامبران خود را تکذیب کردند.

16- ﴿سَیۡلَ ٱلۡعَرِمِ﴾: سیلی‌که از اثر تخریب سد یا از باران شدید جاری شد.

16- ﴿أُکُلٍ خَمۡطٖ﴾: میوه‌های تلخ، ترش و زشت.

16- ﴿أَثۡلٖ﴾: نوعی از درخت گز.

18- ﴿ٱلۡقُرَى﴾: قریه‌های شام.

18- ﴿قُرٗى ظَٰهِرَةٗ﴾: متصل و نزدیک به هم.

18- ﴿قَدَّرۡنَا فِیهَا ٱلسَّیۡرَ﴾: ما در میان این آبادی‌ها مسافت‌های نزدیک به هم تعیین کردیم.

19- ﴿فَجَعَلۡنَٰهُمۡ أَحَادِیثَ﴾: آنها را اخبار سرگرم کننده و شگفت آور قرار دادیم.

19- ﴿مَزَّقۡنَٰهُمۡ﴾: آنها را در سرزمین‌های مختلف پراکنده ساختیم.

20- ﴿صَدَّقَ عَلَیۡهِمۡ﴾: درباره آنها به اثبات رساند.

21- ﴿سُلۡطَٰن﴾: سلطه و غلبه به وسوسه و فریب.

22- ﴿مِثۡقَالَ ذَرَّةٖ﴾: به وزن یک ذرَّه از نفع و یا ضرر.

22- ﴿ظَهِیرٖ﴾: یاور در آفرینش و تدبیر.

23- ﴿فُزِّعَ عَن قُلُوبِهِمۡ﴾: از دل‌هایشان ترس و خوف دور شود.

23- ﴿ٱلۡحَقَّ﴾: سخن حق را گفت، اجازه شفاعت.

25- ﴿أَجۡرَمۡنَا﴾: خطاهای‌که ما انجام دادیم.

26- ﴿یَفۡتَحُ بَیۡنَنَا﴾: بین ما داوری و حکم می‌کند.

26- ﴿هُوَ ٱلۡفَتَّاحُ﴾: اوست قاضی و حاکم.

27- ﴿کَلَّا﴾: هرگز چنین نیست، از ادعای مشارکت بتان به خدای یکتا خودداری کنید.

28- ﴿کَآفَّةٗ لِّلنَّاسِ﴾: به همه مردم.

31- ﴿مَوۡقُوفُونَ﴾: در محل حساب نگهداشته می‌‌شوند.

31- ﴿یَرۡجِعُ﴾: رد می‌کند و نسبت خطا می‌دهد.

33- ﴿مَکۡرُ ٱلَّیۡلِ وَٱلنَّهَارِ﴾: حیله‌های شبانه روزی شما مانع هدایت ما شد.

33- ﴿أَندَادٗا﴾: همتاهای از مخلوقات و عبادتش نماییم.

33- ﴿أَسَرُّواْ ٱلنَّدَامَةَ﴾: ندامت را نهان داشتند یا اظهار کردند.

33- ﴿ٱلۡأَغۡلَٰلَ﴾: زنجیرهای‌که دست‌ها را به گردن‌ می‌بندد.

34- ﴿مُتۡرَفُوهَآ﴾: صاحبان ناز و نعمت و پیشوایان فاسد آنجا.

36- ﴿یَقۡدِرُ﴾: روزی هر کسی را بخواهد به مقتضای حکمت تنگ می‌کند.

37- ﴿زُلۡفَىٰٓ﴾: نزدیکی و تقرب.

37- ﴿لَهُمۡ جَزَآءُ ٱلضِّعۡفِ﴾: ثواب ‌آنها دو چند است.

37- ﴿فِی ٱلۡغُرُفَٰتِ﴾: در منزل‌های عالی بهشت.

38- ﴿مُحۡضَرُونَ﴾: نگهبانان دوزخ آنها را حاضر می‌کنند.

39- ﴿یَقۡدِرُ لَهُ﴾: هرکه را بخواهد کم روزی می‌کند.

41- ﴿أَنتَ وَلِیُّنَا﴾: تو یگانه یاور ماستی.

43- ﴿إِفۡکٞ مُّفۡتَرٗى﴾: دروغ ساختگی.

45- ﴿مِعۡشَارَ مَآ ءَاتَیۡنَٰهُمۡ﴾: یک دهم نعمت‌های‌که به آنها دادیم.

45- ﴿کَانَ نَکِیرِ﴾: انکار من بر آنها با ویرانی و نابودیشان بود.

46- ﴿مِّن جِنَّةٍ﴾: جنون.

48- ﴿یَقۡذِفُ بِٱلۡحَقِّ﴾: حق را به باطل می‌افکند و نابودش می‌کند.

51- ﴿فَزِعُواْ﴾: هنگام مرگ یا رستاخیز بترسند.

51- ﴿فَلَا فَوۡتَ﴾: جای فرار و نجات از عذاب نیست.

51- ﴿مَّکَانٖ قَرِیبٖ﴾: جای حساب.

52- ﴿ٱلتَّنَاوُشُ﴾: بدست آوردن ایمان و توبه.

52- ﴿مَّکَانِۢ بَعِیدٖ﴾: آخرت.

53- ﴿یَقۡذِفُونَ بِٱلۡغَیۡبِ﴾: به گمان می‌گویند.

54- ﴿بِأَشۡیَاعِهِم﴾: با همتایان کافر آنها.

54- ﴿مُّرِیبِۢ﴾: شک و اضطراب‌آور.