سورۀ دخان
3- ﴿لَیۡلَةٖ مُّبَٰرَکَةٍ﴾: شب قدر از ماه رمضان.
4- ﴿فِیهَا یُفۡرَقُ﴾: در آن شب فیصله و بیان میشود.
4- ﴿أَمۡرٍ حَکِیمٍ﴾: کارهای مهم یا با حکمت.
10- ﴿فَٱرۡتَقِبۡ﴾: پس در انتظار شک کنندگان باش.
10- ﴿بِدُخَانٖ﴾: دودی، کنایه از گرفتاری آنها به خشکسالی و گرسنگی است.
11- ﴿یَغۡشَى ٱلنَّاسَ﴾: مردم را احاطه کند.
13- ﴿أَنَّىٰ لَهُمُ ٱلذِّکۡرَىٰ﴾: چگونه پند بگیرند؟
14- ﴿مُعَلَّمٞ﴾: انسانی به او آموخته است.
16- ﴿یَوۡمَ نَبۡطِشُ﴾: روزیکه به شدت بگیریم، روز بدر یا قیامت.
17- ﴿فَتَنَّا﴾: آزمودیم.
18- ﴿أَدُّوٓاْ إِلَیَّ عِبَادَ ٱللَّهِ﴾: بنیاسرائیل را به من بسپارید.
19- ﴿لَّا تَعۡلُواْ﴾: برتری نجویید یا افترا نکنید.
19- ﴿بِسُلۡطَٰنٖ﴾: دلیل روشن به صدق گفتارم.
20- ﴿إِنِّی عُذۡتُ بِرَبِّی﴾: من به خدای خود پناه گرفتم.
20- ﴿تَرۡجُمُونِ﴾: به من آزار برسانید یا مرا با سنگ بکشید.
23- ﴿فَأَسۡرِ بِعِبَادِی لَیۡلًا﴾: شب هنگام بنیاسرائیل را با خود ببر.
23- ﴿إِنَّکُم مُّتَّبَعُونَ﴾: فرعون و لشکرش دنبال شما میآیند.
24- ﴿ٱلۡبَحۡرَ رَهۡوًا﴾: دریا را آرام یا شکافته.
24- ﴿جُندٞ﴾: گروهی.
27- ﴿نَعۡمَةٖ﴾: ناز و نعمت یا زیبایی و لذلتهای زندگی.
27- ﴿فَٰکِهِینَ﴾: آسوده و مرفه.
29- ﴿مَا کَانُواْ مُنظَرِینَ﴾: عذاب آنها تا وقت دیگر مهلت نمییابد.
31- ﴿کَانَ عَالِیٗا﴾: متکبر و سرکش بود.
32- ﴿ٱلۡعَٰلَمِینَ﴾: جهانیان دوران خود.
33- ﴿بَلَٰٓؤٞاْ مُّبِینٌ﴾: آزمایش یا نعمت آشکار بود.
35- ﴿بِمُنشَرِینَ﴾: بعد از مرگ زنده نمیشویم.
37- ﴿قَوۡمُ تُبَّعٖ﴾: قوم ابوکرِب حمیری پادشاه یمن.
40- ﴿یَوۡمَ ٱلۡفَصۡلِ﴾: روز قیامت و حساب.
41- ﴿لَا یُغۡنِی مَوۡلًى...﴾: هیچ دوست و قریبی نمیتواند دفاع کند...
43- ﴿شَجَرَتَ ٱلزَّقُّومِ﴾: خبیثترین درخت که در دوزخ میروید.
45- ﴿کَٱلۡمُهۡل﴾: مانند دُرد روغن زیتون یا فلز ذوب شده.
46- ﴿ٱلۡحَمِیمِ﴾: آب جوشان.
47- ﴿فَٱعۡتِلُوهُ﴾: او را به تندی و قهر بکشید.
47- ﴿سَوَآءِ ٱلۡجَحِیمِ﴾: میانه دوزخ.
50- ﴿بِهِۦ تَمۡتَرُونَ﴾: در باره آن شک داشتید و مجادله میکردید.
53- ﴿سُندُسٖ﴾: دیبای نازک.
53- ﴿إِسۡتَبۡرَقٖ﴾: دیبای ضخیم.
54- ﴿زَوَّجۡنَٰهُم بِحُورٍ عِینٖ﴾: زنان سفید چهره و زیبا چشم بهشتی را همدم و همراز آنها میکنیم.
55- ﴿یَدۡعُونَ فِیهَا﴾: در بهشت طلب میکنند.
59- ﴿فَٱرۡتَقِبۡ﴾: منتظر عذاب بر آنها باش.
59- ﴿إِنَّهُم مُّرۡتَقِبُونَ﴾: آنها هم انتظار دارند که به تو چیزی برسد.
4- ﴿أُمِّ ٱلۡکِتَٰبِ﴾: لوح محفوظ یا علم ازلی.
5- ﴿أَفَنَضۡرِبُ عَنکُمُ ٱلذِّکۡرَ﴾: آیا از اتمام حجت و پند و اندرز شما با قرآن صرف نظر کنیم.
5- ﴿صَفۡحًا﴾: به سبب اعراض از شما.
5- ﴿أَن کُنتُمۡ قَوۡمٗا مُّسۡرِفِینَ﴾: به علت اینکه شما در جهالت و گمراهی افراط میکنید؟ نه، هرگز ترک نکنیم.
6- ﴿کَمۡ أَرۡسَلۡنَا﴾: بسیار فرستادیم.
6- ﴿فِی ٱلۡأَوَّلِینَ﴾: بهسوی ملتهای گذشته.
8- ﴿بَطۡشٗا﴾: از روی قوت.
8- ﴿مَثَلُ ٱلۡأَوَّلِینَ﴾: او صاف یا داستان شگفت انگیز پیشینیان.
10- ﴿ٱلۡأَرۡضَ مَهۡدٗا﴾: زمین را فرش گسترده برای استقرار بر آن.
10- ﴿سُبُلٗا﴾: راههای رفت و آمد یا اسباب زندگانی.
11- ﴿مَآءَۢ بِقَدَرٖ﴾: آب را به اندازه ضرورت.
11- ﴿فَأَنشَرۡنَا بِهِ﴾: پس به وسیله آب زنده کردیم.
12- ﴿خَلَقَ ٱلۡأَزۡوَٰجَ﴾: انواع و اقسام مخلوقات را آفرید.
12- ﴿وَٱلۡأَنۡعَٰمِ﴾: و از چارپایان از قبیل شتر.
13- ﴿لِتَسۡتَوُۥاْ﴾: تا قرار بگیرید.
13- ﴿سَخَّرَ﴾: رام کرد.
13- ﴿مُقۡرِنِینَ﴾: توانا و غالب یا نگهدارنده.
16- ﴿أَصۡفَىٰکُم بِٱلۡبَنِینَ﴾: پسران را برای شما برگزیده است.
17- ﴿مَثَلٗا﴾: مثل و مانند.
17- ﴿هُوَ کَظِیمٌ﴾: قلبش پر از خشم و اندوه است.
18- ﴿یُنَشَّؤُاْ فِی ٱلۡحِلۡیَةِ﴾: در زینت و نعمت پرورش مییابد، دختران.
18- ﴿فِی ٱلۡخِصَامِ﴾: در خصومت.
20- ﴿یَخۡرُصُونَ﴾: هر چه میگویند دروغ میگویند.
22- ﴿عَلَىٰٓ أُمَّةٖ﴾: بر آیین و روشی.
23- ﴿قَالَ مُتۡرَفُوهَآ﴾: صاحبان ناز و نعمت و غرق شهوات آن دیار گفتند.
26- ﴿إِنَّنِی بَرَآءٞ﴾: من بیزارم.
27- ﴿فَطَرَنِی﴾: مرا آفریده است.
28- ﴿کَلِمَةَۢ بَاقِیَةٗ﴾: کلمه توحید یا بیزاری از بت پرستی را.
28- ﴿فِی عَقِبِهِ﴾: در نسل خود تا روز قیامت.
31- ﴿مِّنَ ٱلۡقَرۡیَتَیۡنِ﴾: از یکی از این دو قریه، مکه و طایف.
32- ﴿سُخۡرِیّٗا﴾: فرمانبردار و خدمتکار.
33- ﴿أُمَّةٗ وَٰحِدَةٗ﴾: یک ملت، از محبت دنیا همه کافر شوند.
33- ﴿مَعَارِجَ﴾: نردبانها و پلگان رفیع از نقره.
33- ﴿یَظۡهَرُون﴾: بالا میشدند.
35- ﴿زُخۡرُفٗا﴾: طلا یا آراسته و مزین.
35- ﴿لَمَّا مَتَٰعُ...﴾: مگر متاع...
36- ﴿مَن یَعۡشُ﴾: کسیکه روی برگرداند و غافل شود.
36- ﴿نُقَیِّضۡ لَهُ﴾: برای او آماده کنیم.
36- ﴿لَهُۥ قَرِینٞ﴾: همنشینیکه هیچ گاه از او جدا نشود.
44- ﴿إِنَّهُۥ لَذِکۡرٞ﴾: قرآن شرف بزرگ است.
49- ﴿بِمَا عَهِدَ عِندَکَ﴾: به اساس عهدیکه با تو بسته، دور داشتن راه راست یافتگان از عذاب.
50- ﴿یَنکُثُونَ﴾: پیمان خود را که به راه نیک میروند، میشکند.
52- ﴿هُوَ مَهِینٞ﴾: او کوچک و حقیر است.
52- ﴿یُبِینُ﴾: از لکنت زبان سخن را روشن بیان کند.
53- ﴿مُقۡتَرِنِینَ﴾: همراه با او که تصدیقش نمایند.
54- ﴿فَٱسۡتَخَفَّ قَوۡمَهُ﴾: قوم خود را سبک عقل یافت.
55- ﴿ءَاسَفُونَا﴾: با این کارها ما را سخت خشمگین ساختند.
56- ﴿سَلَفٗا﴾: سرمشق کافران در استحقاق عذاب.
56- ﴿مَثَلٗا لِّلۡأٓخِرِینَ﴾: پند و عبرت به کافران بعد از آنها.
57- ﴿مِنۡهُ یَصِدُّونَ﴾: بخاطر آن از خوشحالی فریاد میکشند.
58- ﴿قَوۡمٌ خَصِمُونَ﴾: گروهی ستیزه گرند.
59- ﴿مَثَلٗا﴾: نشانه و عبرتی شگفتانگیز، مانند مَثَل، زبانزد همه.
60- ﴿لَجَعَلۡنَا مِنکُم﴾: به جای شما قرار میدادیم.
61- ﴿وَإِنَّهُۥ لَعِلۡمٞ لِّلسَّاعَةِ﴾: نزول عیسی ÷ نشانه نزدیکی قیامت است.
61- ﴿فَلَا تَمۡتَرُنَّ بِهَا﴾: در آمدن قیامت شک نکنید.
65- ﴿فَوَیۡلٞ﴾: هلاکت یا حسرت یا عذاب شدید.
66- ﴿هَلۡ یَنظُرُونَ﴾: آیا انتظار خواهند کشید.
66- ﴿بَغۡتَةٗ﴾: ناگهان.
67- ﴿ٱلۡأَخِلَّآءُ﴾: دوستان غیر خدایی.
70- ﴿تُحۡبَرُونَ﴾: شاد و خندان باشید.
71- ﴿أَکۡوَابٖ﴾: صراحیها.
75- ﴿لَا یُفَتَّرُ عَنۡهُمۡ﴾: عذاب آنها تخفیف نمییابد.
75- ﴿مُبۡلِسُونَ﴾: خاموشند یا از نومیدی بسیار اندوهگینند.
77- ﴿لِیَقۡضِ عَلَیۡنَا رَبُّکَ﴾: کاش خدایت ما را بکشد تا از این عذاب خلاص شویم.
79- ﴿أَمۡ أَبۡرَمُوٓاْ أَمۡرٗا﴾: بلکه در برابر پیامبر دست به دسیه قوی زدند.
80- ﴿نَجۡوَىٰهُم﴾: سخنان آسته آنها را که با هم میگویند.
83- ﴿یَخُوضُواْ﴾: در باطل فروروند.
84- ﴿فِی ٱلسَّمَآءِ إِلَٰهٞ﴾: او خدای آسمانهاست.
85- ﴿تَبَارَکَ ٱلَّذِی﴾: برتر است یا خیر و احسانش فراوان است.
87- ﴿فَأَنَّىٰ یُؤۡفَکُونَ﴾: پس چگونه از عبادت او تعالی منحرف میشوند.
88- ﴿قِیلِهِ﴾: خدا از گفتار پیامبر آگاه است.
89- ﴿فَٱصۡفَحۡ عَنۡهُمۡ﴾: از آنها دور شو.
89- ﴿سَلَٰمٞ﴾: کار من متارکه و دوری از شماست.
5- ﴿یَتَفَطَّرۡنَ﴾: از عظمت و جلال خدا پاره پاره شوند.
6- ﴿أَوۡلِیَآءَ﴾: معبودهایکه به کمک آنها باور دارند.
7- ﴿ٱللَّهُ حَفِیظٌ عَلَیۡهِمۡ﴾: خدا مراقب اعمال و پاداش دهنده آنهاست.
7- ﴿بِوَکِیلٖ﴾: امور آنها به تو سپرده شده باشد.
7- ﴿أُمَّ ٱلۡقُرَىٰ﴾: مکه یعنی اهالی آنجا را.
7- ﴿یَوۡمَ ٱلۡجَمۡعِ﴾: روز قیامت.
10- ﴿إِلَیۡهِ أُنِیبُ﴾: در همه حال به درگاه او رجوع میکنم.
11- ﴿فَاطِرُ...﴾: آفریننده...
11- ﴿مِّنۡ أَنفُسِکُمۡ أَزۡوَٰجٗا﴾: همسرانی از جنس خودتان.
11- ﴿مِنَ ٱلۡأَنۡعَٰمِ أَزۡوَٰجٗا﴾: از چارپایان نر و ماده.
11- ﴿یَذۡرَؤُکُمۡ فِیهِ﴾: به سبب ازدواج تعداد شما را زیاد میکند.
12- ﴿لَهُۥ مَقَالِیدُ﴾: کلیدها یا خزانهها از آن اوست.
12- ﴿یَقۡدِرُ﴾: به حکمت بالغه روزی هرکه را بخواهد تنگ میکند.
13- ﴿شَرَعَ لَکُم﴾: راه روشن را به شما آشکار کرد.
13- ﴿مَا وَصَّىٰ﴾: آیینیکه امر کرده و موظف ساخته بود.
13- ﴿أَقِیمُواْ ٱلدِّینَ﴾: دین توحید را به پادارید، اسلام.
13- ﴿کَبُرَ...﴾: بزرگ و دشوار است...
13- ﴿یَجۡتَبِیٓ﴾: برمیگزیند.
13- ﴿یُنِیبُ﴾: به او رجوع میکند و به طاعت او رو میآورد.
14- ﴿بَغۡیَۢا بَیۡنَهُمۡ﴾: از دشمنی یا از دنیا طلبی.
14- ﴿مُرِیبٖ﴾: شک و اضطرابآور.
15- ﴿ٱسۡتَقِمۡ﴾: به راه راست و روشن ادامه بده.
15- ﴿لَا حُجَّةَ﴾: به خصومت و بیان حجت مجال نماند برای اینکه حق به ظهور پیوست.
16- ﴿ٱسۡتُجِیبَ لَهُ﴾: مردم دین خدا را پذیرفتند و به آن گردن نهادند.
16- ﴿حُجَّتُهُمۡ دَاحِضَةٌ﴾: دلیل آنها باطل و ناپایدار است.
17- ﴿ٱلۡمِیزَانَ﴾: عدالت و راستی در حقوق را.
18- ﴿مُشۡفِقُونَ مِنۡهَا﴾: با اینکه به آن توجه دارند از آن هراسانند.
18- ﴿یُمَارُونَ فِی ٱلسَّاعَةِ﴾: در وقوع قیامت مجادله میکنند یا شک دارند.
19- ﴿لَطِیفُۢ بِعِبَادِه﴾: به بندگان خود مهربان است.
20- ﴿حَرۡثَ ٱلۡأٓخِرَةِ﴾: ثواب آخرت را.
21- ﴿کَلِمَةُ ٱلۡفَصۡلِ﴾: حکم قطعی به تأخیر عذاب تا روز آخرت.
22- ﴿رَوۡضَاتِ ٱلۡجَنَّاتِ﴾: زیباترین، پاکیزهترین و نزهت افزاترین ساحه بهشت.
23- ﴿یَقۡتَرِفۡ حَسَنَةٗ﴾: طاعت ورزد.
27- ﴿لَبَغَوۡاْ﴾: طغیان یا ستم مینمودند.
27- ﴿یُنَزِّلُ بِقَدَرٖ﴾: به اندازهایکه حکیم توانا بخواهد میفرستد.
28- ﴿قَنَطُواْ﴾: از بارش آن نومید شدند.
29- ﴿بَثَّ فِیهِمَا﴾: در آسمان و زمین پراکنده ساخته است.
31- ﴿بِمُعۡجِزِینَ﴾: از عذاب الهی نمیتوانید فرار نمایید.
32- ﴿ٱلۡجَوَارِ﴾: کشتیهاست.
32- ﴿کَٱلۡأَعۡلَٰمِ﴾: مانند کوهها یا کاخهای بلند.
33- ﴿فَیَظۡلَلۡنَ رَوَاکِدَ﴾: کشتیها ساکن و بیحرکت میشوند.
34- ﴿یُوبِقۡهُنَّ﴾: آنها را یا کسانیکه در آنها هستند غرق میکند.
35- ﴿مَّحِیصٖ﴾: جای فرار و نجات از عذاب.
37- ﴿وَٱلۡفَوَٰحِش﴾: زشتترین گناهان.
38- ﴿أَمۡرُهُمۡ شُورَىٰ﴾: در کارهای خود با هم مشوره میکنند.
39- ﴿أَصَابَهُمُ ٱلۡبَغۡیُ﴾: ظلم و ستم بر آنها برسد.
39- ﴿یَنتَصِرُونَ﴾: از کسیکه به آنها ظلم کرده انتقام میگیرند و تجاوز نمیکنند.
42- ﴿یَبۡغُونَ فِی ٱلۡأَرۡضِ﴾: در زمین فساد یا سرکشی میکنند.
45- ﴿خَٰشِعِینَ﴾: کوچک و حقیر.
45- ﴿یَنظُرُونَ مِن طَرۡفٍ خَفِیّٖ﴾: از شدت ترس دزدانه نگاه میکنند.
47- ﴿نَّکِیرٖ﴾: از گناهان خود انکار کنید.
48- ﴿فَرِحَ بِهَا﴾: بخاطر آن متکبر و خودپسند میشود.
52- ﴿رُوحٗا﴾: قرآن یا نبوت یا جبریل را.
52- ﴿ٱلۡإِیمَٰنُ﴾: قوانین گسترهای که تنها به وسیله وحی آن را شناختی.
52- ﴿صِرَٰطٖ مُّسۡتَقِیمٖ﴾: دین راست و درست، اسلام.
سورۀ فصلت
3- ﴿فُصِّلَتۡ ءَایَٰتُه﴾: آیات آن دسته بندی شده است یا به روشنی بیان شده است.
5- ﴿فِیٓ أَکِنَّةٖ﴾: ازخلقت در پوششی است که مانع فهم و درک میشود.
5- ﴿وَقۡرٞ﴾: سنگینی است که مانع شنیدن میگردد.
5-﴿حِجَابٞ﴾: پردهای ضخیمیاست که مانع سازگاری ما با تو میشود.
6- ﴿فَٱسۡتَقِیمُوٓاْ إِلَیۡهِ﴾: با طاعت و عبادت متوجه او تعالی باشید.
6- ﴿وَیۡلٞ لِّلۡمُشۡرِکِینَ﴾: بر مشرکین هلاکت یا حسرت یا عذاب شدید باد.
8- ﴿غَیۡرُ مَمۡنُونٖ﴾: جاودانی.
9- ﴿أَندَادٗا﴾: همتایانی از مخلوقات و آنها را پرستش میکنید.
10- ﴿رَوَٰسِیَ﴾: کوههای استوار که مانع تکان زمین میشوند.
10- ﴿بَٰرَکَ فِیهَا﴾: منافع و خیر زمین را بسیار کرد. ﴿أَقۡوَٰتَهَا﴾: مواد غذایی و مصالح زندگی ساکنان زمین را.
10- ﴿فِیٓ أَرۡبَعَةِ أَیَّامٖ﴾: در چهار روز تمام.
11- ﴿ٱسۡتَوَىٰٓ﴾ : قصد ساختن کرد.
11- ﴿هِیَ دُخَانٞ﴾: او از ماده شبیه دود ساخته شده بود.
11- ﴿أَتَیۡنَا﴾: دستورات مرا به جا کنید.
12- ﴿فَقَضَىٰهُنَّ﴾: پس آنها را ساخت.
12- ﴿حِفۡظٗا﴾: آن را از آفات، نیکو حفظ کردیم.
13- ﴿أَنذَرۡتُکُمۡ صَٰعِقَةٗ﴾: شما را از عذاب شدید و کشنده برحذر میدارم.
16- ﴿رِیحٗا صَرۡصَرٗا﴾: باد سوزان یا سرد یا آواز شدید.
16- ﴿أَیَّامٖ نَّحِسَاتٖ﴾: روزهای شوم یا روزهای پر غبار و خاک باد.
16- ﴿أَخۡزَىٰ﴾: ذلت و اهانت شدید.
17- ﴿فَهَدَیۡنَٰهُمۡ﴾: راههای گمراهی و هدایت را به آنها نشان دادیم.
17- ﴿ٱلۡعَذَابِ ٱلۡهُونِ﴾: عذاب ذلتآور.
19- ﴿فَهُمۡ یُوزَعُونَ﴾: گروههای پیشرو را نگه میدارند تا گروههای دنبال برسند.
22- ﴿وَمَا کُنتُمۡ تَسۡتَتِرُونَ﴾: هنگام ارتکاب گناه خود را نهان نمیکردید.
22- ﴿أَن یَشۡهَدَ...﴾: از ترس شهادت دادن...
22- ﴿ظَنَنتُمۡ﴾: هنگام نهان داشتن از مردم باور داشتید.
22- ﴿کَثِیرٗا مِّمَّا تَعۡمَلُونَ﴾: بسیاری از اعمالی را که در نهان انجام میدادید.
23- ﴿أَرۡدَىٰکُمۡ﴾: شما را نابود کرد.
24- ﴿مَثۡوٗى لَّهُمۡ﴾: اقامتگاه دایمی آنهاست.
24- ﴿إِن یَسۡتَعۡتِبُواْ﴾: اگر در آن روز رضای پروردگار خود را بجویند.
24- ﴿مِّنَ ٱلۡمُعۡتَبِینَ﴾: از آنهایکه خواستهشان پذیرفته شود.
25- ﴿قَیَّضۡنَا لَهُمۡ﴾: برای آنها گماشتیم و مهیا کردیم.
25- ﴿حَقَّ عَلَیۡهِمُ ٱلۡقَوۡل﴾: وعید عذاب بر آنها تحقق یافت.
26- ﴿وَٱلۡغَوۡاْ فِیهِ﴾: هنگام قرائت قرآن سخنان بیهوده بگویید.
29- ﴿ٱلۡأَسۡفَلِینَ﴾: در قعر دوزخ.
30- ﴿ٱسۡتَقَٰمُواْ﴾: به اعتقاد، عمل و اخلاص در راه حق پایداری کردند.
31- ﴿مَا تَدَّعُونَ﴾: آنچه در خواست و آرزو کنید.
32- ﴿نُزُلٗا﴾: روزی یا مهمانی یا بخشش.
34- ﴿وَلِیٌّ حَمِیمٞ﴾: دوست نزدیکی است که به تو اهمیت میدهد.
35- ﴿مَا یُلَقَّىٰهَآ﴾: به این خصلت نیکو نایل نمیشود.
36- ﴿یَنزَغَنَّکَ﴾: به تو برسد یا مانع تو گردد.
36- ﴿نَزۡغٞ﴾: وسوسهای یا مانع شوندهای.
38- ﴿لَا یَسَۡٔمُونَ﴾: از تسبیح گفتن به ستوه نمیآیند.
39- ﴿ٱلۡأَرۡضَ خَٰشِعَةٗ﴾: زمین را خشک، آرام و بیسبزه و گیاه.
39- ﴿ٱهۡتَزَّتۡ﴾: به سبزه و گیاه به جنب و جوش میآید.
39- ﴿رَبَتۡ﴾: بالا میآید.
40- ﴿یُلۡحِدُونَ﴾: از حق و راستی منحرف میشوند.
44- ﴿قُرۡءَانًا أَعۡجَمِیّٗا﴾: قرآن به زبان عجم چنانچه پیشنهاد میکنند.
44- ﴿لَوۡلَا فُصِّلَتۡ ءَایَٰتُهُ﴾: چرا این قرآن به زبانیکه ما آشناستیم بیان نشد.
44- ﴿ءَا۬عۡجَمِیّٞ وَعَرَبِیّٞ﴾: آیا کتابیکه به زبان عجم است به پیامبریکه عرب است نازل شد.
44- ﴿فِیٓ ءَاذَانِهِمۡ وَقۡرٞ﴾: در گوشهای ایشان کری است که مانع شنیدن قرآن میشود.
45- ﴿مُرِیبٖ﴾: شک و اضطرابآور.
47- ﴿أَکۡمَامِهَا﴾: پوستهاش.
47- ﴿ءَاذَنَّٰکَ﴾: تو را خبر دادیم و آگاه ساختیم.
48- ﴿ظَنُّواْ﴾: یقین دانستن.
48- ﴿مَّحِیصٖ﴾: جای فرار و گریز از عذاب.
49- ﴿لَّا یَسَۡٔمُ ٱلۡإِنسَٰنُ﴾: انسان مانده نمیشود.
49- ﴿دُعَآءِ ٱلۡخَیۡرِ﴾: طلب عافیت و فراوانی نعمت.
49- ﴿فَیَُٔوسٞ قَنُوطٞ﴾: از فضل و رحمت خدا نومید است.
50- ﴿هَٰذَا لِی﴾: این حق من است من به لیاقت خود سزاوارش هستم.
50- ﴿عَذَابٍ غَلِیظٖ﴾: عذاب شدید و دایمی.
51- ﴿نََٔابِجَانِبِهِ﴾: با تکبر از شکر و سپاس دوری گزیند.
51- ﴿دُعَآءٍ عَرِیضٖ﴾: دعای بسیار و مداوم.
53- ﴿ٱلۡأٓفَاقِ﴾: کرانههای آسمانها و زمین.
54- ﴿فِی مِرۡیَةٖ﴾: در شکند.
سورۀ غافر
3- ﴿غَافِرِ ٱلذَّنۢبِ﴾: گناه مسلمانان را میپوشاند.
3- ﴿قَابِلِ ٱلتَّوۡبِ﴾: توبه هر گناهکار را میپذیرد.
3- ﴿ذِی ٱلطَّوۡلِ﴾: توانگر یا دارای فضل، انعام و احسان.
4- ﴿فَلَا یَغۡرُرۡکَ﴾: تو را نفریبد.
4- ﴿تَقَلُّبُهُمۡ﴾: رفت و آمد پر منفعت آنها زیرا این استدراج است.
5- ﴿لِیُدۡحِضُواْ بِهِ ٱلۡحَقَّ﴾: تا بوسیله باطل حق را نابود کنند.
6- ﴿حَقَّتۡ﴾: واجب و مقرر شد به نابود ساختن.
7- ﴿سَبِیلَکَ﴾: راه هدایت، اسلام.
7- ﴿وَقِهِمۡ عَذَابَ ٱلۡجَحِیمِ﴾: آنها را از عذاب جحیم نگهدار.
9- ﴿وَقِهِمُ ٱلسَّیَِّٔاتِ﴾: آنها را از گناه یا از عذاب آن نگهدار.
10- ﴿لَمَقۡتُ ٱللَّهِ﴾: دشمنی و غضب شدید خدا بر شما.
12- ﴿تُؤۡمِنُواْ﴾: باور میکردید.
13- ﴿یُنِیب﴾: با تفکر در آیات رجوع میکند.
15- ﴿رَفِیعُ ٱلدَّرَجَٰتِ﴾: آسمانها را برفراز هم افراشته است.
15- ﴿یُلۡقِی ٱلرُّوحَ﴾: وحی یا قرآن یا جبریل را میفرستد.
15- ﴿یَوۡمَ ٱلتَّلَاقِ﴾: روز اجتماع در محشر.
16- ﴿بَٰرِزُون﴾: از قبرها آشکار بیرون میآیند و هیچ چیز آنها را پنهان نمیکند.
18- ﴿یَوۡمَ ٱلۡأٓزِفَةِ﴾: روز نزدیک، روز قیامت.
18- ﴿ٱلۡحَنَاجِرِ﴾: حلقها.
18- ﴿حَمِیمٖ﴾: دوست مشفقیکه به آنها اهمیت بدهد.
19- ﴿خَآئِنَةَ ٱلۡأَعۡیُنِ﴾: نگاه خائنانه را.
21- ﴿وَاقٖ﴾: مدافعیکه از آنها عذاب را دور کند.
25- ﴿ٱسۡتَحۡیُواْ نِسَآءَهُمۡ﴾: دختران آنها را برای خدمت زنده بگذارید.
25- ﴿ضَلَٰلٖ﴾: نابودی و بطلان.
27- ﴿عُذۡتُ بِرَبِّی﴾: به خدایم پناه گرفتم.
29- ﴿ظَٰهِرِینَ﴾: پیروز و برترید.
29- ﴿بَأۡسِ ٱللَّهِ﴾: عذاب و انتقام خدا.
29- ﴿مَآ أُرِیکُمۡ﴾: شما را راهنمایی نمیکنم.
30- ﴿ٱلۡأَحۡزَابِ﴾: ملتهای گذشته که علیه انبیاء یاور هم بودند.
31- ﴿دَأۡبِ قَوۡمِ نُوحٖ﴾: عادت آنها در تکذیب پیامبران.
32- ﴿یَوۡمَ ٱلتَّنَادِ﴾: روز قیامت، در آن روز مردم را به محشر میخوانند.
33- ﴿عَاصِمٖ﴾: دفاع کننده.
34- ﴿مُّرۡتَابٌ﴾: شک و ترید کننده در دین و یگانگی خدا.
35- ﴿بِغَیۡرِ سُلۡطَٰنٍ﴾: بدون دلیل.
35- ﴿کَبُرَ مَقۡتًا﴾: جدال بدون دلیل آنها دشمنی بزرگ است.
36- ﴿صَرۡحٗا﴾: قصری یا ساختمان بلند و نمایان.
36- ﴿أَبۡلُغُ ٱلۡأَسۡبَٰبَ﴾: به درها یا به راهها برسم.
37- ﴿تَبَاب﴾: تباهی و نابودی.
40- ﴿بِغَیۡرِ حِسَابٖ﴾: اعطای رازق مطلق بینهایت است.
43- ﴿لَا جَرَمَ﴾: حق و ثابت است یا در حقیقت.
43- ﴿مَرَدَّنَآ إِلَى ٱللَّهِ﴾: باز گشت ما بعد از مرگ به سوی خداست که همه را کیفر و پاداش میدهد.
45- ﴿حَاقَ﴾: احاطه کرد یا نازل شد.
46- ﴿غُدُوّٗا وَعَشِیّٗا﴾: صبح و شام یا دایم در برزخ.
47- ﴿مُّغۡنُونَ عَنَّا﴾: از ما دفاع میکنید یا به جای ما بر میدارید.
51- ﴿یَقُومُ ٱلۡأَشۡهَٰدُ﴾: فرشتگان، پیامبران و مؤمنان به شهادت برخیزند.
52- ﴿مَعۡذِرَتُهُمۡ﴾: بهانه یا عذر خواهی ایشان.
55- ﴿بِٱلۡعَشِیِّ وَٱلۡإِبۡکَٰرِ﴾: هر صبح و شام یا دایم.
56- ﴿مَّا هُم بِبَٰلِغِیهِ﴾: هرگز به اسباب کبر و بزرگنمایی نخواهند رسید.
60- ﴿دَاخِرِینَ﴾: باپستی و حقارت.
62- ﴿فَأَنَّىٰ تُؤۡفَکُون﴾: پس چگونه از توحید اوتعالی منحرف میشوید؟
63- ﴿یُؤۡفَکُ﴾: از توحید حق منحرف میشوند.
64- ﴿ٱلۡأَرۡضَ قَرَارٗا﴾: زمین را محل زندگی و آرامش.
64- ﴿ٱلسَّمَآءَ بِنَآءٗ﴾: آسمان را سقف برافراشته مانند قبه بالای سر شما.
64- ﴿فَتَبَارَکَ ٱللَّهُ﴾: خدا بزرگ است یا خیرش فراوان است.
66- ﴿أَنۡ أُسۡلِمَ﴾: که فرمانبردار باشم یا دین خود را خالص گردانم.
67- ﴿لِتَبۡلُغُوٓاْ أَشُدَّکُمۡ﴾: تا به کمال عقل و قوت برسید.
68- ﴿قَضَىٰٓ أَمۡرٗا﴾: اراده ایجاد کاری را بکند.
69- ﴿أَنَّىٰ یُصۡرَفُونَ﴾: چگونه از آیات با همه راستی و وضاحت آنها منحرف ساخته میشوند؟
71- ﴿ٱلۡأَغۡلَٰلُ﴾: زنجیرهایکه دستها و گردنها را با هم میبندد.
72- ﴿ٱلۡحَمِیمِ﴾: آب جوشان.
72- ﴿یُسۡجَرُونَ﴾: سوزانده میشوند یا دوزخ از آنها پر میشود.
75- ﴿تَفۡرَحُون﴾: سرمستی و تکبر مینمودید.
75- ﴿تَمۡرَحُون﴾: بسیار کبر میکردید.
76- ﴿مَثۡوَى ٱلۡمُتَکَبِّرِینَ﴾: جایگاه متکبران.
80- ﴿حَاجَةٗ فِی صُدُورِکُمۡ﴾: به چیزهای مهمیکه به آن ارزش قایلید.
82- ﴿فَمَآ أَغۡنَىٰ عَنۡهُم﴾: از آنها دفع نکرد و به آنها نفع نرسانید.
83- ﴿مِّنَ ٱلۡعِلۡمِ﴾: از دانش به امور دنیا، دین را مسخره میکردند.
83- ﴿حَاقَ بِهِم﴾: آنها را احاطه کرد یا بر آنها فرود آمد.
84- ﴿رَأَوۡاْ بَأۡسَنَا﴾: شدت عذاب ما را در دنیا مشاهده کردند.
85- ﴿خَلَتۡ﴾: گذشته است.